29 209
Wijziging van de Wet inkomstenbelasting 2001, ter zake van het bevorderen van de financiering van de eigen woning met eigen middelen (materiële implementatie initiatiefwetsvoorstel Hillen)

A
VERSLAG VAN DE VASTE COMMISSIE VOOR FINANCIËN¹

Vastgesteld 28 november 2003

Het voorbereidend onderzoek van dit wetsvoorstel heeft de leden van de vaste commissie voor Financiën aanleiding gegeven tot het stellen van de navolgende vragen en het maken van de navolgende opmerkingen.

De leden van de CDA-fractie hadden met instemming kennisgenomen van het wetsvoorstel. Deze leden waren het eens met de gekozen wettelijke vormgeving, die het bronkarakter van de eigen woning onverlet laat.

De leden van de PvdA-fractie merkten op dat de consequenties van het initiatiefwetsvoorstel Hillen ook een aantasting van het proportionaliteits- en gelijkheidsbeginsel tot gevolg lijken te hebben. Zij vroegen de staatssecretaris in hoeverre dat kan worden gecorrigeerd en of hij daartoe bereid is.

Het wetsvoorstel heeft als hoofddoel door middel van een structurele lastenverlichting van € 250 mio een prikkel tot aflossing van de eigenwoningschuld te geven. De leden van de VVD-fractie betwijfelden of een dergelijke prikkel eigenwoningbezitters aanzet tot het aflossen van de schuld op hun woning. Zeker als in ogenschouw wordt genomen dat een dergelijke aftrek voor een betrokkene slechts een besparing oplevert van maximaal de belasting over het eigenwoningforfait. Momenteel zijn er volgens de staatssecretaris 722 000 huishoudens met een eigen woning zonder of met slechts een geringe eigenwoningschuld. De VVD-fractie in de Tweede Kamer heeft de staatssecretaris gevraagd om de beoogde doelstelling van het voorstel zo nauwkeurig mogelijk in te schatten teneinde een evaluatie in 2010 mogelijk te maken. Het antwoord van de staatssecretaris was: «De regering streeft ernaar, dat het aantal eigenwoningbezitters zonder of met een geringe eigenwoningschuld in 2008 gestegen zal zijn ten opzichte van 2003». Een belastinguitgave van € 1 miljard om dit nauwelijks gekwantificeerde resultaat te behalen lijkt wel erg hoog, zo meenden deze leden.. Temeer daar we in een onzekere economische tijd leven. Zij ontvingen van de staatssecretaris graag een uitvoerige en gemotiveerde reactie op het bovenstaande.

Het wetsvoorstel bevat materieel gezien het initiatiefvoorstel Hillen. Dit voorstel is door de Raad van State en de toenmalige staatssecretaris van de hand gewezen. Een van de redenen was, dat het voorstel een inbreuk maakte op de fiscale systematiek aangaande de eigen woning en daarmee een aanzienlijk risico in zich droeg. In het bijzonder de aantasting van het bronkarakter van de eigen woning maakte de in het initiatiefwetsvoorstel neergelegde maatregel erg kwetsbaar. Als het bronkarakter van de eigen woning vervalt, volgt vrijwel zeker de vraag naar de redengeving van de aftrek van de financieringslasten met betrekking tot de eigen woning. Die krijgen door het ontbreken van de bron het karakter van een persoonlijke verplichting en deze aftrek is per 1 januari 2001 afgeschaft. Het gevolg kan zijn dat de eigen woning alsdan onder box 3 zal moeten vallen. Belastingplichtigen met persoonlijke verplichtingenrente kunnen wellicht een beroep doen op het gelijkheidsbeginsel. Het gevolg daarvan zou kunnen zijn dat hypotheekrenteaftrek in het geheel niet meer mogelijk is. Kan de staatssecretaris nog eens duidelijk uiteenzetten, waarom hij deze afschrikwekkende gevolgen niet vreest bij een wetsvoorstel, dat inhoudelijk hetzelfde gevolg heeft als het door zijn voorganger zo bekritiseerde initiatiefwetsvoorstel?

Vertrouwende, dat deze vragen tijdig zullen worden beantwoord, acht de commissie de openbare beraadslaging over het onderhavige wetsvoorstel voldoende voorbereid.

De voorzitter van de commissie,

Essers

De griffier van de commissie,

Janssen

---

1 Samenstelling: Schuyer (D66), Ketting (VVD), Rabbinge (PvdA), Platvoet (GL), Terpstra (CDA), Van Driel (PvdA), Doek (CDA), Van Middelkoop (CU), Kox (SP), Biermans (VVD), Essers (CDA) (voorzitter) en Leijnse (PvdA).