23 445
Vaststelling van een Beginselenwet verpleging ter beschikking gestelden en overige verpleegden strafrechtstoepassing en daarmede verband houdende wijzigingen van het Wetboek van Strafrecht en de Beginselenwet gevangeniswezen (Beginselenwet verpleging ter beschikking gestelden)

nr. 33b
BRIEF VAN DE MINISTER VAN JUSTITIE

Aan de Voorzitter van de Eerste Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 28 januari 1997

Conform mijn toezegging in de memorie van antwoord bij het voorstel van wet Beginselenwet verpleging ter beschikking gestelden (kamerstukken I 1996/97, 23 445, nr. 33a), geef ik hierbij mijn antwoord op de vraag van de leden van de fracties van CDA, VVD, SGP, RPF en GPV naar een overzicht van de wetgeving in de ons omringende landen en in Zweden, die betrekking heeft op dwangmedicatie ter afremming van seksuele aandrang bij zedendelinquenten.

België

De Belgische wetgeving kent geen regeling van gedwongen toediening van medicijnen ter afremming van seksuele aandrang bij zedendelinquenten. In 1995 is de in België bestaande Wet tot invoering van voorwaardelijke invrijheidstelling van veroordeelden aangepast. Hiermee werd het mogelijk om ten aanzien van delinquenten die zijn veroordeeld wegens seksuele delicten jegens minderjarigen, als voorwaarde bij invrijheidstelling het volgen van een begeleiding of behandeling te stellen. Bij een klein aantal seksuele delinquenten wordt medicatie toegediend ter afremming van de seksuele aandrang. Toepassing daarvan valt onder de algemene regels van medische ethiek.

Denemarken

De Deense wetgeving kent evenmin verplichte toediening van medicijnen ter afremming van de seksuele aandrang bij zedendelinquenten. Wel wordt in Denemarken ver gegaan in het toestaan hiervan als therapie. Het wordt gezien als een laatste redmiddel, wanneer alle therapieën hebben gefaald en vooral in gevallen van recidiverende delinquenten. De behandeling wordt de delinquent aangeboden als voorwaarde voor invrijheidstelling.

Duitsland

Ook de Duitse wetgeving kent geen verplichte toediening van medicijnen ter afremming van de seksuele aandrang bij zedendelinquenten. Toediening van dergelijke medicijnen kan slechts plaatsvinden op vrijwillige basis. In het civiele recht is een en ander geregeld voor personen die psychisch instabiel zijn of zeer zwak begaafd. Het gaat hier dus niet om delinquenten. Op vrijwillige basis kunnen zij gesteriliseerd worden. De toepassing van deze regeling beperkt zich grotendeels tot vrouwen die in psychiatrische ziekenhuizen verblijven.

Engeland

In de wetgeving in Engeland is evenmin een regeling opgenomen voor verplichte toediening van medicijnen ter afremming van de seksuele aandrang bij seksuele delinquenten. Ook hier kan alleen in de vorm van het stellen van voorwaarden bij invrijheidstelling een dergelijke behandeling worden aangeboden. Behandeling kan alleen plaatsvinden op vrijwillige basis.

Frankrijk

Toediening van medicijnen ter afremming van de seksuele aandrang kan op experimentele basis worden toegepast bij seksuele delinquenten. Chirurgische castratie is in Frankrijk verboden. Toediening van medicijnen vindt altijd op vrijwillige basis plaats, waarbij de persoon geïnformeerd moet zijn over de mogelijke bijwerkingen van het medicijn en er moet bij de betrokkene sprake zijn van een «interne» drang naar sex die niet afhankelijk is van externe of toevallige omstandigheden. Er bestaat geen wet waarin expliciet hierop wordt ingegaan. De experimenten vinden plaats onder de Wet inzake medische experimenten.

De vraag in Frankrijk naar deze behandeling van seksuele delinquenten is groter dan het aanbod. Er wordt terughoudend omgegaan met de toepassing hiervan.

Zweden

In Zweden zijn alle medische ingrepen geregeld in de Wet op de medische Gezondheidszorg. Deze wet stelt dat alle medische zorg risicovrij moet zijn en veilig voor de patiënt. Bovendien moeten alle ingrepen plaatsvinden op basis van de actuele stand der wetenschap en op basis van goed onderzochte ervaringsfeiten. In alle gevallen moet de patiënt instemmen met de ingrepen, met uitzondering van zware psychiatrische patiënten. De autonomie en integriteit van de patiënt staat altijd voorop. Voor delinquenten gelden geen andere regels. In wetenschappelijke kringen in Zweden wordt momenteel gediscussieerd of niet betere resultaten behaald kunnen worden met psychotherapie.

De Minister van Justitie,

W. Sorgdrager