Gemeenteblad van Best
| Datum publicatie | Organisatie | Jaargang en nummer | Rubriek |
|---|---|---|---|
| Best | Gemeenteblad 2025, 520183 | beleidsregel |
Zoals vergunningen, bouwplannen en lokale regelgeving.
Adressen en contactpersonen van overheidsorganisaties.
U bent hier:
| Datum publicatie | Organisatie | Jaargang en nummer | Rubriek |
|---|---|---|---|
| Best | Gemeenteblad 2025, 520183 | beleidsregel |
Beleid social return en Uitvoeringsvoorwaarden arbeidsmarktregio Zuidoost-Brabant 2026
Social return is een arbeidsmarktinstrument van de gemeenten in de arbeidsmarktregio Zuidoost Brabant (ZOB) met als doel om meer mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt aan het werk te krijgen. Op grond van de Participatiewet en de Wet banenafspraak en quotum arbeidsbeperkten hebben werkgevers de verplichting banen beschikbaar te stellen. In dit kader maken de publieke opdrachtgevers in Zuidoost-Brabant afspraken met organisaties bij de inkoop over sociale criteria in de opdrachtverstrekking. Deze publieke opdrachtgevers vragen van hun Opdrachtnemers in ruil voor de verkregen opdracht werkgelegenheid terug. Dit noemen we Social return.
Social return kan als instrument ingezet worden om sociaal ondernemen te stimuleren waardoor meer personen met een afstand tot de arbeidsmarkt duurzaam aan de slag gaan op de arbeidsmarkt.
Er is geen generiek landelijk beleid op Social return. Wel wordt Social return door veel overheden waaronder gemeenten, waar mogelijk, op een uniformere wijze toegepast.
De gemeenten in Zuidoost Brabant hebben voor 2026 een herziening van het gezamenlijk beleid en uitvoeringsvoorwaarden voor Social return vastgesteld. In principe worden beleid en uitvoeringsvoorwaarden voor een periode van 4 jaar vastgesteld.
2. Toepassingsmogelijkheden en doelgroep social return
Op grond van de Aanbestedingswet geldt dat een gemeente uitsluitend eisen, voorwaarden en criteria mag stellen die in redelijke verhouding staan tot het voorwerp van de opdracht. De waarde, het karakter en de doorlooptijd van de opdracht bepalen de toepassingsmogelijkheden van Social return.
Vaak wordt Social return toegepast in de vorm van een minimumeis. Opdrachtnemers verplichten zich dan om een bepaald percentage (5% geldt als meest gebruikt percentage) van de opdrachtsom in te zetten om personen met een afstand tot de arbeidsmarkt werk te bieden of de afstand tot de arbeidsmarkt te verkleinen.
Er zijn ook andere mogelijkheden zoals het stellen van bijzondere uitvoerings-voorwaarden of het opnemen van gunningscriteria in de aanbesteding of het voorbehouden van een opdracht.
Voor de gemeente is de gevraagde Social return inzet gebaseerd op het uitgangspunt dat gestreefd wordt naar het maximum dat de markt bereid en in staat is aan te bieden zonder negatieve consequenties uit oogpunt van marktconformiteit en arbeidsmarktverstoring, zowel aan de vraag- als aanbodzijde. Praktijkervaring opgebouwd in het veld vormt daarbij een belangrijk richtsnoer.
De gemeenten in arbeidsmarktregio Zuidoost Brabant willen een kans bieden aan personen met een afstand tot de arbeidsmarkt en kiezen voor een brede definitie van de doelgroep.
Toegevoegd ten opzichte van het beleid 2022 is de doelgroep NUG-ger met een grote afstand tot de arbeidsmarkt.
Voor elke doelgroep is in de Uitvoeringsvoorwaarden de waarde voor de invulling van Social return gespecificeerd (bouwblokkenmethode). Hierin is ook de bonus opgenomen voor inwoners behorende tot de doelgroep 50 jaar en ouder. Nieuw toegevoegd ten opzichte van 2022 is de extra bonus voor inwoners die behoren tot de doelgroep en 55 jaar of ouder.
3. Beleidsuitgangspunten en concrete invulling Social return
3.1 Algemene beleidsuitgangspunten
De algemene beleidsuitgangspunten blijven ongewijzigd ten opzichte van het vorige Social return beleid.
Gelijke spelregels voor de hele regio verminderen de regeldruk
Met gelijke spelregels voor Social return tussen de gemeenten is het voor Opdrachtnemers snel duidelijk aan welke eisen zij moeten voldoen en wordt de regeldruk voor de Opdrachtnemers gereduceerd.
We blijven inzetten op duurzame arbeidsinschakeling. Duurzame arbeidsinschakeling betekent dat mensen niet alleen aan werk geholpen worden, maar dat ze ook blijvend en op een goede manier aan het werk blijven. Het gaat dus bij voorkeur om meer dan alleen een tijdelijke baan; het doel is een stabiele werkplek waar iemand zich kan ontwikkelen en niet snel weer uitvalt of werkloos wordt.
Het hebben van een PSO-certificaat (Prestatieladder Sociaal Ondernemen) wordt gezien als een structurele waardevolle Social return inzet.
De invulling van Social return kan ook plaatsvinden binnen de keten van de Opdrachtnemer. Dit is het geval wanneer de Opdrachtnemer inkoopt bij:
Nieuw in dit beleid is dat niet langer alleen de hoogste PSO-trede meetelt bij sociale inkoop, maar dat voortaan ook inkopen bij leveranciers met PSO-trede 1, 2 én 3 worden gewaardeerd als invulling Social return.
3.2 Concrete beleidsuitgangspunten
De Social return verplichting wordt - mits proportioneel – toegepast bij overeenkomsten met een opdrachtsom van tenminste €125.000,-- exclusief BTW, in alle bedrijfssectoren en onafhankelijk van de aanbestedingsrechtelijke aanduiding van de overeenkomst als een opdracht voor een werk, levering of dienst. Onder de drempelwaarde van €125.000 kan, als de wens en mogelijkheid bestaat, alsnog een verplichting Social return in het contract worden overeengekomen.
Arbeidsintensieve en arbeidsextensieve opdrachten
Bij arbeidsintensieve opdrachten, opdrachten met een loonsom van minstens 30% van de totale opdrachtwaarde, geldt de richtlijn van 5% van de opdrachtwaarde exclusief BTW door de Opdrachtnemer te besteden aan invulling van de Social return verplichting.
Bij arbeidsextensieve opdrachten, de loonsom is minder dan 30% van de totale opdrachtwaarde, geldt de richtlijn van 2% van de opdrachtwaarde exclusief BTW door de Opdrachtnemer te besteden aan invulling van de Social return verplichting.
De hierboven genoemde percentages worden per specifieke opdracht getoetst aan het proportionaliteitsbeginsel, de gevraagde aanvullende prestatie dient in verhouding te staan tot het beoogde doel. Er is maatwerk mogelijk als de opdracht-gerelateerde arbeid nul of zeer gering is of als de opdracht zich bij uitstek leent voor inzet van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.
Als de opdracht gerelateerde arbeid nul of zeer gering is
Dit is het geval a) bij kortdurende opdrachten voor diensten en werken, b) bij opdrachten met een lage opdrachtwaarde; c) bij toeleveringen zonder dienstverlenings-component. In zulke gevallen kunnen leveranciers uit oogpunt van proportionaliteit van eisen niet bij voorbaat gehouden worden aan de bovengenoemde Social return prestatie-eis van 2%. Veelal zal het percentage zelfs 0% moeten zijn.
Als de opdracht zich bij uitstek leent voor inzet van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt
Dit is met name het geval bij opdrachten die veel laaggeschoolde arbeid omvatten.
Hierbij kan een percentage Social return als prestatie-eis (veel) hoger dan 5% worden gevraagd. Ook hier geldt dat het haalbare percentage Social return voorafgaand aan de aanbesteding wordt vastgesteld.
Maatwerk kan ook worden geïnitieerd door Social return als wens- of gunningcriterium op te voeren in een aanbesteding, mits er voldoende verband met de opdracht is. De door de winnende leverancier op een gunningcriterium geboden inzet van Social return wordt bij gunning eveneens een contractvoorwaarde. In een overzicht ziet het bovenstaande als volgt uit:
3.3. Invulling van Social return
Opdrachtnemer kan op één of meerdere van de volgende manieren uitvoering geven aan zijn Social return verplichting:
In de uitvoeringsvoorwaarden worden de doelgroep en de concrete invulling van Social return nader uitgewerkt in artikelen. Een bouwblokkentabel maakt de waarde van elke invulling en doelgroep meetbaar en kwantificeerbaar.
Social return kan gemeenten veel opleveren, maar vraagt ook om de juiste uitvoering met een investering in tijd en competenties.
Regiogemeenten in Zuidoost Brabant voeren ofwel zelf Social return uit of hebben dit opgedragen aan werkontwikkelbedrijven Ergon of WSD (via het Adviespunt Social return). In een ambtelijk Kennisoverleg Social return worden beleid en uitvoering van Social return gemonitord aan de hand van landelijke ontwikkelingen en casussen. Dienstverlening vanuit het regionale Werkcentrum wordt met de daar beschikbare formatie aangeboden en ingezet als leveranciers dat wensen en nodig hebben.
4.1 De monitoring en effectmeting van Social return
Monitoring van Social return vindt zoveel mogelijk op eenduidige wijze plaats. Op dit moment wordt dit via de webbased monitoringtool Wizzr gedaan. Het monitoren van de resultaten en procedures van Social return geeft inzicht in de kosten en baten, de toepasbaarheid, de successen en verbeterpunten van Social return voor bestuurders, werkgevers, interne en externe betrokkenen. Door een goede monitoring kan de kwaliteit van Social return versterkt en gewaarborgd worden.
4.2 De handhaving van Social return
In de uitvoeringsvoorwaarden is een boetebeding opgenomen, noodzakelijk om consequenties te verbinden aan het niet nakomen van de verplichting, en om zo schadeloosgesteld te worden voor het niet creëren van werkgelegenheid voor mensen met achterstand tot de arbeidsmarkt. De boete is vastgesteld op anderhalf maal de geldswaarde van het niet ingevulde deel van de verplichting en is zodanig hoog dat er voor de Opdrachtnemer geen prikkel van uitgaat om bewust af te zien van het voldoen aan de verplichting. Het heeft de voorkeur om het niet op een boete te laten aankomen, en de leverancier te motiveren en faciliteren aan zijn verplichting te voldoen, en daar ook de voordelen van te ontdekken voor hemzelf als sociaal ondernemer en zijn medewerkers.
4.4 Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG)
Op grond van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) geldt dat kandidaten door Opdrachtnemers geïnformeerd moeten worden over het delen van hun persoonsgegevens ten behoeve van de verantwoording van de Social return-verplichting. De Opdrachtnemer registreert in het systeem Wizzr de kandidaten die werkzaamheden verrichten in het kader van de Social return verplichting.
De aanbestedende dienst heeft passende beveiligingsmaatregelen getroffen om de persoonsgegevens binnen dit registratiesysteem te beschermen. Voor de monitoring van de Social return verplichting worden uitsluitend persoonsgegevens en documentatie opgevraagd die strikt noodzakelijk zijn. Het gaat in ieder geval om:
De verwerking van persoonsgegevens vindt plaats conform de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) en het geldende gemeentelijke privacybeleid. Voor meer informatie wordt verwezen naar de privacyverklaring Social return.
5. Uitvoerings-voorwaarden 2026
Uitvoeringsvoorwaarden 2026 Social return, arbeidsmarkt Zuidoost Brabant
Gemeenten kunnen bij het verlenen van opdrachten bijzondere voorwaarden stellen, onder meer in de vorm van Social return. Op het moment dat een gemeente uit de regio Zuidoost Brabant een opdracht verleent aan een Opdrachtnemer wordt dan een tegenprestatie gevraagd in de vorm van het bieden van werkgelegenheid en/of opleiding voor personen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Op deze manier krijgen ook deze personen de kans om hun positie op de arbeidsmarkt te verbeteren. Gezien het belang van werk en de verantwoordelijkheid van gemeenten, worden bedrijven en instellingen op diverse manieren gestimuleerd om inwoners met een kwetsbare arbeidsmarktpositie aan werk(ervaring) te helpen.
In document worden de navolgende definities gebruikt.
Coördinator Social return: de functionaris van Opdrachtgever die verantwoordelijk is voor de toetsing van de uitvoering van de Social return verplichting door Op-drachtnemer. De taken van de coördinator zijn advisering, facilitering en monitoring. De coördinator is het aanspreekpunt voor de Opdrachtnemer ten aanzien van de Social return verplichting en stemt dit af met de contractbeheerder van de gemeente.
Sociale Onderneming: is een onderneming zoals omschreven in artikel 2.82 aanbestedingswet 2012: “(..) sociale werkplaatsen en (..) ondernemers die de maatschappelijke en professionele integratie van gehandicapten of kansarmen tot hoofddoel hebben, of de uitvoering ervan voorbehouden in het kader van programma’s voor beschermde arbeid, mits ten minste 30% van de werknemers van deze werkplaatsen, ondernemingen of programma’s gehandicapte of kansarmen zijn.”
Werkontwikkelbedrijf ofwel sociaal ontwikkelbedrijf of sociaal werkbedrijf (SW-bedrijf): een organisatie die zich richt op het ontwikkelen van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, met als doel hen duurzaam aan een passende baan te helpen, zowel in een beschutte omgeving als in de reguliere arbeidsmarkt.
Als de Overeenkomst een raamovereenkomst is, vervalt de Social return-verplichting met terugwerkende kracht voor een bepaald tijdvak zodra na afloop blijkt dat de omzet onder de in de Overeenkomst vastgelegde drempelwaarde is gebleven. Opdrachtnemer houdt voor zichzelf voor eigen rekening en risico het verloop van deze omzet bij. Voor eventuele, gelet op de gerealiseerde omzet onverplicht geleverde Social return, heeft Opdrachtnemer jegens Opdrachtgever geen recht op compensatie of vergoeding, hoe ook genoemd.
Social return en verband met de Overeenkomst
De invulling van de Social return verplichting wordt in geval van overeenkomsten met een looptijd gerealiseerd gedurende de looptijd van de Overeenkomst plus eventuele verlengingen. Voor overeenkomsten zonder looptijd wordt de Social return geleverd voor de voltooiing van de uitvoering van de Overeenkomst.
De Opdrachtnemer is verantwoordelijk voor het aanleveren van alle informatie die nodig is om na afloop van de Overeenkomst de omvang en uitvoering van de Social Return verplichting definitief vast te stellen. Als deze informatie ontbreekt, mag de Opdrachtgever de oplevering of acceptatie uitstellen.
Opdrachtnemer kan op een of meerdere van de volgende manieren uitvoering geven aan zijn Social return verplichting:
door invulling via het landelijke keurmerk Prestatieladder Sociaal Ondernemen (PSO), zie ook artikel 14 en 15. Opdracht-nemer mag op alternatieve wijze uitvoering geven aan (een deel van zijn) zijn Social return verplichting. Hiertoe bestaan er 4 mogelijkheden:
Gedurende de looptijd van de Overeenkomst voldoet Opdrachtnemer aan de voorwaarden en verplichtingen behorend bij trede 1 van de Prestatieladder Socialer Ondernemen. Het bewijs hiertoe levert Opdrachtnemer door overlegging van het (de) desbetreffende PSO-certifica(a)t(en). Voor de periode die op deze manier is afgedekt, dient Opdrachtnemer 75% van de Social return verplichting te realiseren op een manier zoals in artikel 8 van deze Uitvoeringsvoorwaarden beschreven.
Gedurende de looptijd van de Overeenkomst voldoet Opdrachtnemer aan de voorwaarden en verplichtingen behorend bij trede 2 van de Prestatieladder Socialer Ondernemen. Voor de periode die op deze manier is afgedekt, dient Opdrachtnemer 50% van de Social return verplichting te realiseren op een manier zoals in artikel 8 van deze Uitvoeringsvoorwaarden beschreven.
Gedurende de looptijd van de Overeenkomst voldoet Opdrachtnemer aan de voorwaarden en verplichtingen behorend bij trede 3 van de Prestatieladder Socialer Ondernemen. Voor de periode die op deze manier is afgedekt, dient Opdrachtnemer 25% van de Social return verplichting te realiseren op een manier zoals in artikel 8 van deze Uitvoeringsvoorwaarden beschreven.
door in het kader van de uitvoering van de Overeenkomst een of meerdere van de volgende activiteiten op het gebied van arbeidsontwikkeling te verrichten;
activiteiten in het kader van om-, her, - en bijscholing van een of meerdere Kandidaten met als doel hun arbeidsmarktpositie te versterken. Deze activiteiten dienen in combinatie met het verrichten van arbeid door de kandidaten te worden verricht en dienen te worden verzorgd door een erkende opleiding of training. De ontwikkeling dient gericht te zijn op vakinhoudelijke kennis of persoonlijke arbeidsontwikkeling.
activiteiten gericht op het versterken van (begeleidings)vaardigheden van leidinggevenden / begeleiders op de werkvloer specifiek gericht op begeleiding/ondersteuning van Kandidaten.
De activiteiten dienen vooraf afgestemd met en goedgekeurd te worden door (de coördinator Social return van) Opdrachtgever. Het is ter beoordeling van (de coördinator Social return van) Opdrachtgever of de scholing of training naar objectieve maatstaven effectief bijdraagt aan de effectieve begeleiding van kandidaten.
door in het kader van de uitvoering van de Overeenkomst maatschappelijke meerwaarde te bieden in de vorm van activiteiten voor kandidaten ter vergroting van hun perspectief op de arbeidsmarkt, zoals ter vergroting kennis, vaardigheden en arbeidsritme, zodat kandidaten de stap naar duurzaam betaald werk kunnen maken.
De activiteiten en Social return invulling dient (vooraf) afgestemd met en goedgekeurd te worden door (de coördinator Social return van) Opdrachtgever. Het is ter beoordeling van (de coördinator Social return van) Opdrachtgever of de activiteiten naar objectieve maatstaven effectief bijdraagt aan de ontwikkeling en/of re-integratie naar werk voor de betrokken kandidaten.
Tabel 10.1: Kandidaten Social return
Tabel 11.1: Bouwblokkenmodel/normbedragen Social return
Prestatieladder Socialer Ondernemen
Indien Opdrachtgever heeft toegestaan dat Opdrachtnemer bij de uitvoering van de Overeenkomst de Overeenkomst een of meerdere onderaannemers inzet, dan mag Opdrachtnemer een beroep doen op de Social return die wordt geleverd door een onderaannemer. Onderaannemers kunnen enkel binnen de opdracht Social return invulling tot stand brengen.
Als de Opdrachtnemer de vorm heeft van een combinatie of samenwerkingsverband dan is het onvoldoende dat slechts één of enkele van de leden van de combinatie een PSO-certificaat trede 1, 2 of 3 kan/kunnen overleggen. Dit leidt niet zondermeer tot invulling van de in art. 8c genoemde korting op de Social return verplichting.
In dergelijke gevallen heeft opdrachtgever het recht een PSO-certificaat niet of naar rato te waarderen. De coördinator Social return beoordeelt de waarde die mag worden opgevoerd.
Rapportering en verantwoording Social return
Opdrachtnemer neemt uiterlijk zeven dagen na het sluiten van de Overeenkomst contact op met de coördinator Social return van Opdrachtgever voor praktische afstemming over de voorgenomen invulling van de Social return verplichting. Op verzoek van de coördinator Social return kan een door Opdrachtnemer aan te leveren plan van aanpak daar onderdeel van uitmaken.
De (coördinator Social return van) Op drachtgever licht Opdrachtnemer op diens verzoek toe welke informatie nodig is en op welke wijze de informatie en documenten aangeleverd dient te worden. Op-drachtnemer zal medewerking verlenen aan de verificatieonderzoeken die door (de coördinator Social return van) Opdrachtgever kunnen worden verricht.
Indien uiterlijk bij de eindoplevering of daaraan voorafgaande toezending van een slotfactuur door Opdrachtnemer, door Opdrachtnemer niet of niet in zijn geheel is voldaan aan de Social return verplichting, is Opdrachtnemer onmiddellijk en zonder nadere ingebrekestelling aan Opdrachtgever een direct opeisbare boete verschuldigd die gelijk is aan anderhalf maal de geldswaarde van het niet ingevulde deel van de verplichting.
Opdrachtgever heeft het recht een opgelegde boete te verrekenen met uitstaande vorderingen van de Opdracht-nemer.
In individuele gevallen waarin de toepassing van deze uitvoeringsvoorwaarden, gelet op alle omstandigheden van het geval, naar het oordeel van Opdrachtgever onevenredig zou zijn, kan Opdrachtgever besluiten van toepassing hiervan af te wijken. Opdrachtgever toetst hiertoe of de toepassing van de uitvoeringsvoorwaarden geschikt, noodzakelijk en evenwichtig is gelet op de met de uitvoeringsvoorwaarden nagestreefde doelen.
Slotbepaling inwerkingtreding en citeertitel
Kopieer de link naar uw clipboard
https://zoek.officielebekendmakingen.nl/gmb-2025-520183.html
De hier aangeboden pdf-bestanden van het Staatsblad, Staatscourant, Tractatenblad, provinciaal blad, gemeenteblad, waterschapsblad en blad gemeenschappelijke regeling vormen de formele bekendmakingen in de zin van de Bekendmakingswet en de Rijkswet goedkeuring en bekendmaking verdragen voor zover ze na 1 juli 2009 zijn uitgegeven. Voor pdf-publicaties van vóór deze datum geldt dat alleen de in papieren vorm uitgegeven bladen formele status hebben; de hier aangeboden elektronische versies daarvan worden bij wijze van service aangeboden.