Beleidsregels eigen bijdrage Oekraïne

1 Inleiding

Gemeenten kunnen sinds juli 2024 een eigen bijdrage vragen aan Oekraïners die in de gemeentelijke opvang zitten en eigen inkomsten hebben. Gemeenten hebben 6 maanden de tijd om deze regeling te implementeren. De Regeling opvang ontheemden Oekraïne (RooO) en de Bekostigingsregeling opvang ontheemden Oekraïne (BooO) zijn gewijzigd.

Vluchtelingen met inkomen betalen mee aan opvang

Volwassen vluchtelingen in de opvang van de gemeente gaan een deel van de kosten zelf betalen als ze inkomen hebben. Omdat de oorlog in Oekraïne doorgaat, is opvang nog steeds nodig. Het doel is dat Oekraïense vluchtelingen meer gaan meedoen en voor zichzelf kunnen zorgen.

Het is belangrijk dat gemeenten goed voorbereid zijn op deze nieuwe regels. Gemeenten moeten controleren of vluchtelingen een inkomen hebben. Ook moeten ze goed uitleggen wat de nieuwe regels voor hen betekenen. Vanaf 1 juli 2024 kunnen vluchtelingen gevraagd worden om te betalen. Vanaf 1 januari 2025 is dit verplicht. Gemeenten krijgen maximaal zes maanden om deze nieuwe regel in te voeren. Tijdens deze periode moeten ze zorgen dat ze de bijdrage kunnen innen.

2. Begripsbepalingen

In deze beleidsregels wordt verstaan onder:

• a. De regeling: de Regeling opvang ontheemden Oekraïne (RooO);

• b. Gemeentelijke opvanglocatie (GOO): een opvangvoorziening als bedoeld in artikel 1 sub h van de regeling;

• c. Leefgeld: geld om persoonlijke uitgaven te doen, zoals eten, drinken en kleding.

Alle begrippen die in deze beleidsregels worden gebruikt en die niet nader worden omschreven hebben dezelfde betekenis als in de Regeling opvang ontheemden Oekraïne (RooO), de Tijdelijke wet opvang ontheemden Oekraïne en de Algemene wet bestuursrecht (Awb).

3 Doelgroep

Deze regels gelden voor volwassen vluchtelingen uit Oekraïne die onder de Tijdelijke wet opvang ontheemden Oekraïne vallen. Ze gelden voor vluchtelingen die in een gemeentelijke opvanglocatie in de gemeente Scherpenzeel verblijven.

4 Hoogte van de bijdrage

GWE (gas, water en elektra):

Een vast bedrag van € 105 per maand per volwassen vluchteling. Een gezin (met geen of minderjarige kinderen) betaalt maximaal twee keer € 105, dus € 210.

Alleen voor locaties waar maaltijden standaard verzorgd worden komt een bijdrage voor de catering boven op de bijdrage voor GWE:

Een vast bedrag van € 242,48 per maand, per volwassen vluchteling. Een gezin (met geen of minderjarige kinderen) betaalt maximaal twee keer € 242,48, dus € 484,96 voor catering. De exacte hoogte van het bedrag is vastgelegd in artikel 10, tweede lid, RooO.

Dit bedrag geldt ongeacht het aantal maaltijden dat ontheemden per dag nuttigen of voorgeschoteld krijgen.

Werken moet lonen

De gemeente Scherpenzeel wil graag dat mensen gaan werken. Bij het bepalen van de eigen bijdrage vinden wij dat het inkomen altijd minimaal 15% hoger moet zijn dan het bedrag aan leefgeld en eigen bijdrage. Zo houdt de bewoner altijd meer geld over dan wanneer er niet gewerkt wordt en alleen leefgeld krijgt.

Wij willen werken volgens het idee dat "werken moet lonen", net zoals in de Participatiewet. Dit betekent dat we bij het bepalen van de eigen bijdrage per gezin uitgaan van een minimuminkomen van 115% van het leefgeld plus de eigen bijdrage. Zo laten we een deel van het inkomen vrij, zodat werken de moeite waard blijft. Dit percentage sluit aan bij het percentage van 15% dat vanaf 1 januari 2025 waarschijnlijk geldt als vrij te laten inkomen in de Participatiewet.

gezinssituatie	Eigen bijdrage gas/water/elektriciteit	Hoogte inkomen 115%
1 volwassene*	105,00	471,66
2 volwassenen	210,00	943,32
1 volwassene met 1 minderjarige	105,00	774,47
1 volwassene met 2 minderjarigen	105,00	929,48
1 volwassene met 3 minderjarigen	105,00	1.088,36
2 volwassenen met 1 minderjarige	210,00	1.088,57
2 volwassenen met 2 minderjarigen	210,00	1.242,92
2 volwassenen met 3 minderjarigen	210,00	1.476,37
2 volwassenen met 4 minderjarigen	210,00	1.709,82

5 Wie heeft een bijdrageplicht?

Voor de kosten van gas, water, elektriciteit (GWE) en eten gelden de volgende regels. Getrouwde stellen en geregistreerde partners betalen twee keer de eigen bijdrage als ze een inkomen hebben. Voor minderjarige kinderen hoeft geen eigen bijdrage betaald te worden. Zodra kinderen 18 jaar worden, zien we ze volgens de RooO als zelfstandige persoon. Ze maken dan geen deel meer uit van het gezin en betalen hun eigen bijdrage als ze inkomsten hebben. Als een stel niet officieel staat geregistreerd als partners, zien we hen als twee aparte personen. Dan kijken we per persoon of hij/zij een inkomen heeft en of er een eigen bijdrage betaald moet worden.

Wie moet een eigen bijdrage betalen?

• Volwassen vluchtelingen met een inkomen uit werk, in Nederland of in het buitenland;

• Volwassen vluchtelingen die een uitkering of toeslag ontvangen;

• Volwassen vluchtelingen zonder eigen inkomen, als hun partner (getrouwd of geregistreerd) wel inkomen heeft.

Let op: volwassen kinderen van een vluchteling worden gezien als aparte personen in de RooO en vallen niet meer onder 'gezinslid'.

Wie hoeft geen eigen bijdrage te betalen?

• Minderjarige kinderen, met of zonder inkomen;

• Vluchtelingen die verblijven in een particuliere opvang of buiten de opvang.

Alleen vluchtelingen die in een gemeentelijke opvanglocatie verblijven, moeten een bijdrage betalen voor de GOO.

6 Wat telt mee als inkomen?

Niet alleen geld uit werk telt als inkomen. De volgende inkomsten van alle volwassen gezinsleden (iedereen van 18 jaar en ouder) tellen mee om te bepalen of er een eigen bijdrage moet betalen:

• Als een bewoner geld verdient met een baan;

• Als een bewoner een werkloosheidsuitkering (WW) krijgt;

• Als een bewoner een uitkering krijgt omdat u langdurig ziek bent of niet kunt werken;

• Als een bewoner een toeslag ontvangt.

7 Innen van de eigen bijdrage

Vluchtelingen betalen de bijdrage aan de gemeente per maand. Peildatum is steeds de eerste dag van de daaropvolgende maand. Dus als het innen van de bijdrage verplicht wordt per 1 januari 2025, dan is 1 februari 2025 de eerste peildatum. Dit betekent dat op 1 februari de vluchteling de benodigde informatie over inkomsten gedurende de maand januari aangeleverd moet hebben.

De gemeente bepaalt in eerste instantie of vluchtelingen een eigen bijdrage moeten betalen op basis van informatie die de vluchteling zelf verstrekt.

De informatie die de vluchtelingen verstrekt kan daarnaast, na inwerkingtreding van de Tijdelijke Wet, worden gecontroleerd in Suwinet. Vanwege de verwerkingstijd van de gegevens in Suwinet is de actuele informatie niet direct in Suwinet zichtbaar. Het duurt ongeveer zes weken voordat gegevens hierin zichtbaar worden.

Bewijsstukken

Elke volwassen vluchteling heeft informatie verstrekt voor 1 januari 2025, of deze een eigen bijdrage moet betalen. Als het inkomen elke maand hetzelfde is, hoeft de vluchteling alleen een formulier in te leveren als er iets verandert.

De eigen bijdrage wordt elke maand betaald, vanaf februari 2025, voor de maand ervoor.

8 Onevenredig nadeel

• 1. Als na het aftrekken van de eigen bijdrage blijkt dat de vluchteling minder te besteden heeft dan het leefgeld dat hij/zij zonder inkomsten zou hebben gekregen, kan er sprake zijn van een onevenredig nadeel;

• 2. De gemeente onderzoekt dit nadat de vluchteling hierover een zienswijze (reactie) heeft ingediend.

9 Inlichtingenplicht

• 1. Vluchtelingen die onder de regeling vallen, moeten de gemeente informatie geven over hun gezin, woonsituatie, werk, veranderingen in inkomen, bankrekeningen, autokosten en contant ontvangen geld;

• 2. Vluchtelingen boven de 60 jaar moeten pensioendocumenten aan de gemeente geven.

10 Hardheidsclausule

Het college kan in bijzondere en dringende situaties besluiten om een regel of meerdere regels niet toe te passen of hiervan af te wijken. Dit kan alleen als het volgen van de regel voor de persoon in kwestie oneerlijk zou zijn.

11 Inwerkingtreding en citeertitel

• 1. De Beleidsregels eigen bijdrage Vluchtelingen Oekraïne gemeente Scherpenzeel treedt in werking op 1 januari 2025;

• 2. De beleidsregels wordt aangehaald Beleidsregels eigen bijdrage Oekraïne.

Aldus vastgesteld op 12 november 2024.

M.C. Teunissen-Willemsen

burgemeester