/2/png-2/RGB.png)
Gemeenteblad van Waalre
| Datum publicatie | Organisatie | Jaargang en nummer | Rubriek |
|---|---|---|---|
| Waalre | Gemeenteblad 2024, 460465 | overige overheidsinformatie |
Authentieke versie (PDF)
Informatie
Printen
Delen
Groen en bomen gemeente Waalre Beleid- en beheerplan voor een weelderige groene ruimte als excellente woonomgeving.
Waalre is een prachtige groene gemeente. De Groenvisie “Een weelderige groene ruimte als excellente woonomgeving.” die in 2019 door de gemeenteraad is vastgesteld onderschrijft dit en legt ambities vast om dit te behouden en versterken. Deze ambities zijn mede tot stand gekomen op basis van de burgerpeiling van 2017, waarin de staat van onderhoud van wegen en groen als belangrijkste zorgpunt naar voren kwam. Feit is dat veel infrastructuur (bomen en gemeentelijk groen, maar ook trottoirs en straten) in de jaren ’60-‘70 is aangelegd, bij de bouw van de woningen. Helaas gaat dit niet eeuwig mee. Bomen en beplanting kennen achterstallig onderhoud, vernieuwing is noodzakelijk om de gewenste kwaliteit te realiseren en doelstellingen betreffende bijvoorbeeld klimaat en bewegen te realiseren.
In de Groenvisie is vastgelegd, dat we komende jaren een inhaalslag maken in de kwaliteit van de openbare ruimte. De visie geeft richting aan de gewenste ontwikkelingen. In dit Beleids- en beheerplan groen en bomen en het gelijktijdig opgestelde vervangingsplan is concreet uitgewerkt hoe dit in de praktijk vorm krijgt. De ambitie de variatie aan boomsoorten te vergroten is in dit boom- en groenbeleidsplan bijvoorbeeld uitgewerkt door inzichtelijk te maken welke soorten terughoudend aangeplant moeten worden en welke (nieuwe) soorten passend zijn voor de groeiomstandigheden en het karakter van Waalre.
Investeren in groen betekent investeren in gezondheid, klimaat, biodiversiteit en woongenot. Deze investeringen zijn komende jaren nodig om de huidige kwaliteiten te behouden en versterken. In dit Beleids- en beheerplan groen en bomen en het vervangingsplan is inzichtelijk gemaakt waar deze investeringen noodzakelijk zijn en welke financiële consequenties dit heeft. Dit is gebeurd met een integrale bril, waarbij de maatregelen voor groen zo mogelijk gekoppeld zijn aan de plannen voor riolering en wegen in de gehele gemeente.
In hoofdstuk 2 is een beknopte samenvatting opgenomen met de speerpunten die zijn vastgelegd in de Groenvisie. Tevens is de Groenstructuurkaart opgenomen die in de Groenvisie is opgenomen.
In beleidsthema’s overeenkomstig met de Groenvisie zijn vervolgens in hoofdstuk 4 verschillende actuele onderwerpen uitgewerkt. Hierin is aangegeven welke afwegingen de gemeente binnen de kaders van de Groenvisie maakt voor instandhouding en verbetering van het groene karakter van Waalre.
Per thema is een schaalbalk gemaakt ten aanzien van de te maken keuzes. De keuzes die in deze schaalbalken zijn gemaakt geven de richting aan. Daarna is beschreven wat de gemeente hiermee wil bereiken en wat hiervoor moet worden gedaan. Om handvatten te bieden zijn deze keuzes op een praktische manier nader uitgewerkt in ondersteunende bijlagen per onderwerp. Deze praktische handvatten zijn het uitgangspunt in gesprekken met inwoners, maar ook projectontwikkelaars, groen- en bouwaannemers en Waalrese ondernemers.
In het najaar van 2018 heeft de gemeenteraad ingestemd met de groenvisie gemeente Waalre “Een weelderige groene ruimte als excellente woonomgeving”. Deze visie vormt de kapstok waaraan al het gemeentelijk groenbeleid in dit plan is opgehangen.
Ons doel is de groenste woongemeente te blijven. In de regio Brainportregio Eindhoven blijft gemeente Waalre de aantrekkelijkste gemeente voor (inter-)nationaal talent en voor de lokale bevolking. Als stip op de horizon werken we toe naar een gemeente die is als een weelderige tuin waarin iedereen kan genieten van het groen.
Om deze visie werkelijkheid te laten worden moet nog veel gebeuren. De benodigde acties pakken wij graag samen op met onze inwoners, verenigingen en andere organisaties. Belangrijke uitgangspunten van de groenvisie zijn:
Hoogwaardige uitstraling entrees, centrumgebieden en doorgaande wegen
Verbeterde verbindingen dorpen - buitengebied
Openbaar groen is van en voor iedereen
Nieuwboom: ruimte voor groene natuurwaarden
Groenste gemeente van de Brainport-regio
Veel dracht en waardplanten voor bijen en vlinders
Toegankelijk voor ouderen en mindervaliden
In centra versterkt het groen de sfeer van genieten, bezinning, monumenteel en/of feestelijk
In de Groenvisie zijn zes thema’s opgenomen. De belangrijkste ambities van deze thema’s zijn:
Het behouden en verhogen van onze grote hoeveelheid groen
Het op kwaliteit houden en verder verbeteren van ons groen
Het voortborduren op bestaande groenstructuren
Het aanzetten tot beweging middels groen
Het groen voor iedereen goed toegankelijk hebben of maken
Het creëren van gevarieerd, biodivers groen
Het behouden van zoveel mogelijk bestaande bomen
Het zorgen voor een veelheid aan prachtige, volwassen bomen
Het bijdragen aan klimaatadaptatie
Het creëren van betrokkenheid en eigenaarschap van inwoners
Het vergroten van de sociale cohesie
De juiste boom op de juiste plek
Behouden en beschermen bestaande, gezonde bomen
Natuurlijke- boven technische oplossingen
Gemeente heeft proactieve rol om vergroening bij inwoners te stimuleren
Gemeente staat open voor bewonersinitiatieven
Betrekken, informeren, kennis delen
Bomen hebben vele waarden, die generaties overstijgen, met name wanneer zij volwassen zijn. Volwassen bomen geven het dorp niet alleen een mooi, karakteristiek aanzicht. Deze bomen zijn ook belangrijke oriëntatiepunten en dragers van de groenstructuur. Ze leveren bovendien een belangrijke bijdrage aan de gezondheid, biodiversiteit en het dorpsklimaat. Als gemeente zien we deze waarden in en hechten we veel belang aan onze bomen.
Als gemeente krijgen we veel vragen over zowel onze bomen in openbaar gebied als de bomen op particulier terrein. In dit plan zijn enkele handvatten opgenomen, om hier op een uniforme wijze antwoord op te geven. We geven inwoners en bedrijven hiermee duidelijkheid over wat wel en niet mogelijk is.
• Technische richtlijnen: Bomen hebben een lange levensduur. Een goede groeiplaats is essentieel voor een goede start en uiteindelijk een volledig uitgegroeide vitale boom die past in zijn omgeving. Deze technische richtlijnen dragen eraan bij dat de boom voldoende onder- en bovengrondse groeiruimte krijgt, zodat de boom ook daadwerkelijk volledig uit kan groeien en zijn volledige levenscyclus volledig kan doorlopen zonder overlast te veroorzaken.
• Boombescherming: Regelmatig vinden rondom bomen werkzaamheden plaats, zoals bouwactiviteiten, leggen kabels en leidingen of een tijdelijk depot. Om schades te voorkomen hanteert gemeente Waalre deze richtlijnen waarin bijvoorbeeld afstanden zijn opgenomen waarbinnen werkzaamheden niet zijn toegestaan en maatregelen zijn afgebeeld om de boom te beschermen.
• Kapbeleid: Particuliere bomen in Waalre die van grote waarde zijn voor de groene uitstraling van de gemeente zijn beschermd door middel van de Groene Kaart. Hierop zijn zowel individuele bomen als vlakken met meerdere bomen opgenomen. Voor beheermaatregelen in deze vlakken gelden specifieke richtlijnen. Voor het onderhoud van waardevolle bomen is een gemeentelijke subsidie beschikbaar.
• Overlast: Inwoners ervaren om uiteenlopende redenen overlast door bomen. In deze richtlijn is opgenomen hoe gemeente Waalre met de diverse vormen van overlast omgaat. Hierdoor is het mogelijk op vragen van inwoners eenduidig te antwoorden en gepaste maatregelen te nemen indien nodig en mogelijk.
• Ziekte en aantastingen: Door onder andere een veranderend klimaat zien we steeds meer ziekten en aantastingen opduiken die met name bomen treffen. In deze bijlage is opgenomen hoe gemeente Waalre deze ziekte en aantastingen aanpakt.
Zoals in paragraaf 3.1 is beschreven, hebben bomen vele waarden. Aan deze waarden kunnen de bomen het best bijdrage wanneer zij zich krachtig ontwikkelen, tot vitale individuen. Dit maakt dat voldoende onder- en bovengrondse groeiruimte van levensbelang is voor een duurzaam bomenbestand. Om duurzaam te kunnen zijn moet dit bomenbestand bovendien zijn bestand tegen klimaatveranderingen en aantastingen door ziekten en plagen. Hierbij is “diversiteit” het sleutelwoord tot succes.
Een duurzaam bomenbestand (gezonde, volwassen bomen die in de toekomst zo min mogelijk overlast geven):
• Een ruim gevarieerd bomenbestand. Maximaal 2 soorten hebben een aandeel van > 10%. Daarnaast maximaal 6 soorten die 4% tot 10% van het areaal beslaan.
• Waardevolle publieke en private bomen behouden en beschermen. Dit beleidsplan is leidend voor het behoud van een duurzaam gemeentelijk bomenbestand.
Zowel kwantitatief als kwalitatief voldoende groeiruimte voor bomen, onder- en bovengronds. Voorkeur hebben bomen met een lange omlooptijd met de daarvoor benodigde groeiruimte. Indien die ruimte niet beschikbaar is, wordt gekozen voor bomen met een korte omlooptijd.
Inpassen bestaande bomen in ruimtelijke ontwikkelingen indien boomtechnisch mogelijk (te maken).
• Het aantal meldingen als gevolg van de uitgroei van bomen en klachten door (levens)gevaarlijke situaties neemt met 50% af de komende 5 jaar. Dit betreft bijvoorbeeld schade veroorzaakt door bomen aan bebouwing, riolering en bestrating.
• Een bomenbestand wat zo min mogelijk leidt onder klimaatveranderingen door soortkeuze, inrichting groeiplaats.
In plannen voor (her)inrichting is niet het aantal bomen leidend, maar de toekomstbestendigheid van de bomen en de hoeveelheid bladmassa die we daarmee op (midden)lange termijn realiseren.
• Bij nieuw aan te planten bomen speelt de factor “klimaatbestendigheid” mee in de soortkeuze.
• Ook binnen één laan wordt naar diversiteit in boomsoorten en leeftijdsopbouw gezocht. In een laanbeplanting wordt (een deel) vervangen als (in een deel) het laaneffect is verdwenen.
• Stimuleren inwoners om één (grote) inheemse boom op eigen terrein te planten die vitaal uit kan groeien (omvang na uitgroei afgestemd op perceeloppervlak). Particuliere tuinen kunnen ruimte bieden als het straatprofiel te smal is.
• Investeren in onderzoek en het oplossen dan wel verminderen van verwijtbare overlast door bomen. De komende 10 jaar heeft 80% van het bomenbestand voldoende boven- en ondergrondse groeiruimte. Dit wordt gerealiseerd door het vergroten van de groeiplaats of het vervangen van de boom. Dit bedraagt komende 5 jaar circa 10 % van het areaal. Schade aan gebouwen, riolering en verharding wordt hiermee voorkomen.
• Bomen die te groot zijn voor hun locatie, bijv. strak op een erfgrens, niet blijven kandelaberen, maar verwijderen. Alleen indien mogelijk worden zij vervangen, voor bijvoorbeeld een kleiner blijvende soort.
• Duidelijk beleid omtrent de relatie tussen bomen en zonnepanelen.
De gemeente kiest voor een duurzaam bomenbestand. Randvoorwaarde van een duurzaam bomenbestand is een hoge vitaliteit en een lange levensduur. Om deze reden streven wij niet naar een zo groot mogelijk aantal bomen, maar naar een zo gezond mogelijk aantal bomen, met zoveel mogelijk bladmassa. Dit betekent dat bomen niet altijd 1 op 1 worden vervangen. Eén grote of gezonde boom kan terug komen in de plaats van meerdere kleine of ongezonde bomen.
Groen is tegenwoordig zoveel meer dan decoratie. Groen wordt gebruikt:
• als toevluchtsoort om tot rust te komen, of juist de gezelligheid op te zoeken (gezondheid en sociale cohesie);
• om in te spelen op het veranderende klimaat (duurzaamheid);
• om de achteruitgang van het aantal soorten dieren en planten te stoppen en het aantal soorten juist weer te verhogen (biodiversiteit);
• om de economische waarde van gebieden of gebouwen te verhogen.
Groen vertegenwoordigd vele waarden, die niet zomaar in geld uit te drukken zijn. (Al doet menig organisatie hier tegenwoordig onderzoek naar.) Investeren in groen, betekend investeren in gezondheid, sociale cohesie, klimaat, biodiversiteit, woon- en werkgenot.
In de groenvisie 2018 “Een weelderige groene ruimte als excellente Woonomgeving.” is de visie voor Waalre aan de hand van zes thema’s beschreven. De volgende thema’s worden nader uitgewerkt in het groenbeleid:
• Groen in een veranderd klimaat
Centraal in deze thema’s staat het belang van groen. Feit is dat de openbare ruimte beperkt is en aan meer functies dan uitsluitend groen invulling geeft. Hierdoor kunnen knelpunten ontstaan.
Groen is waardevol en heeft veel positieve effecten op onze leefomgeving. In Waalre willen we de waarden van groen benutten om de aantrekkelijkste woongemeente te zijn in de regio Brainport Eindhoven. De veelheid aan groen in de gemeente is één van onze sterke punten. De druk op het groen in de openbare ruimte neemt echter toe. Allerlei andere relevante functies, zoals doorstroming van verkeer, kabels en leidingen, parkeren of woningbouw, vragen om ruimte. Als gemeente maken we continu afwegingen en keuzes, die niet altijd optimaal zijn voor de positie van het groen in de openbare ruimte. Met dit beleid geven we richting aan onze keuzes, zodat zowel de kwantiteit als kwaliteit van ons groen kenmerkend blijven voor onze gemeente.
- •
Waalre blijft de groenste woongemeente in de Brainportregio. We stellen de eis in dit beleidsplan, dat meer dan de helft van het oppervlak (+52%) in de bebouwde kom begroeit blijft met groen. De waarden van dit groen zijn in balans met de overlast / knelpunten die onze inwoners in bepaalde gevallen door groen ervaren.
- •
- •
- •
In nieuwbouwwijken behouden we zo veel mogelijk bestaande bomen en borduren we voort op de bestaande groenstructuren om de identiteit en het groene karakter zoveel mogelijk terug te laten komen. Wijken zijn ingericht met respect voor het omliggende groen en landschap en creëren een verbinding met bos, heide, beekdal of cultuurlandschap.
- •
- •
Zoeken naar mogelijkheden om de buitenruimte verder te vergroenen met o.a. kleurrijke en bloeiende beplanting, zoals bloembollen, vaste planten en kleurrijke heesters om de beleving te vergroten. De uitstraling neemt toe met gelijkblijvende beheerinspanning. Uitgangpunten zijn opgenomen in de bijlagen Bestaand groen en Groen bij nieuwbouw en reconstructie.
- •
- •
- •
De gemeente is zuinig op het bestaande groenareaal en wil de inrichting en kwaliteit hiervan verbeteren. We zoeken naar mogelijkheden voor meer groen, en reserveren ruimte voor groen bij nieuwbouw, om ons als groenste woonomgeving te kunnen blijven profileren. Ook streven we naar de hoogst haalbare kwaliteit van groen. Dit kan er toe leiden dat in geval van beperkte ruimte (vooral bij bomen) niet voor een groene inrichting wordt gekozen. We clusteren groen dan op één plek met voldoende ruimte voor goed ontwikkeld groen. Het bestaande groen geven we een kwaliteitsimpuls.
De gemeente Waalre wil een excellente woonomgeving voor iedereen. In onze inclusieve samenleving is de gemeente verantwoordelijk dat ook ouderen en mindervaliden gebruik kunnen maken van groene faciliteiten. Bijvoorbeeld door comfortabele, verharde paden en routes met bankjes, waar ouderen van bankje naar bankje kunnen ‘hoppen’ en weer even uitrusten. Voor kinderen is het belangrijk dat zij veilig en makkelijk bij verschillende soorten (groene) speelplekken en in de bossen kunnen komen, en dat deze plekken met elkaar verbonden zijn. Ook sporters maken graag gebruik van groene routes en trapveldjes. De gemeente Waalre heeft de wens om iedereen van 0-100 jaar te laten bewegen. Omdat groen aanzet tot bewegen speelt de groene aankleding van recreatieve routes vanuit de wijken naar het buitengebied een belangrijke rol in het realiseren van deze wens. Ook is ons groen voor inwoners uit de omliggende regio. Zij komen ook in Waalre recreëren. Zo dragen wij bij aan een goed voorzieningenniveau in de Brainportregio.
- •
- •
- •
- •
- •
- •
- •
- •
- •
De gemeente behoud een goede balans tussen gebruiksgroen en groen met natuurwaarde. Binnen de bebouwde kom ligt de focus op functioneel groen, wat uitnodigt tot beweging en gebruik. Aan de randen van de bebouwde kom is meer ruimte voor natuurwaarden, maar speelt het gebruik in de vorm van recreatieve beleving nog steeds een grote rol.
Door de verandering van het klimaat wordt het weer steeds extremer: heftigere regenbuien, perioden van langdurige droogte en extreme hitte. Op de zandgrond van Waalre infiltreert water makkelijk in de bodem. Hierdoor heeft het groen het lastig tijdens aanhoudende perioden van droogte. Ondanks de zandgrond kan het toch voorkomen dat extreme regenval leidt tot overlast in de vorm van water op straat, in de tuinen en huizen. Ook hitte kan in dichtbebouwde gebieden voor veel overlast zorgen. In Waalre zorgt de ruime groene omgeving meestal voor voldoende verkoeling. Het inspelen op de gevolgen van klimaatveranderingen wordt “klimaatadaptatie” genoemd.
- •
- •
- •
- •
Een actieplan opstellen om de gemeente klimaatadaptief te maken. Het uitvoeren van integrale projecten met meer groen en minder verhard oppervlak, vormt de kern van deze aanpak. Om hierin de juiste maatregelen te treffen doorloopt de gemeente Waalre het proces van weten (analyse), willen (ambitie) en werken (beleid en uitvoering).
- •
- •
- •
Proactieve rol pakken om inwoners in straten / wijken waar gemeente projecten uit voert te stimuleren hun tuinen te vergroenen en zo bij te dragen aan de klimaatadaptatie. We zoeken ambassadeurs en borgen een onderlinge uitwisseling van ideeën. In 2020 stimuleren we het vergroenen van particulier terrein en het afkoppelen van regenwater integraal, door inwoners hier actief voor te belonen. De ambassadeurs hebben hierin een voortrekkersrol.
- •
- •
De gemeente speelt op voorhand in op de (te verwachtten) gevolgen van de klimaatveranderingen. Bij (her)inrichtingen worden klimaatadaptieve maatregelen altijd meegenomen. In risicogebieden, zoals zeer stenige omgevingen, nemen we actief maatregelen ten behoeve van klimaatadaptatie. Denk bijvoorbeeld aan het vergroenen van een plein. We betrekken inwoners bij het klimaatadaptief maken van onze gemeente en stimuleren vergroening.
Waalre ligt ingebed in de bossen en beekdalen die de kernen omringen en doorsnijden. Zowel voor de groene uitstraling van de gemeente als de natuurwaarden is dit groen van grote waarde. In de kernen is het openbaar groen afgelopen decennia versobert door bezuinigingen op het groen(beheer). Dit heeft geleidt tot een achteruitgang van de kwaliteit en diversiteit. Een investering is nodig om de biodiversiteit te stimuleren. Biodiversiteit is niet alleen belangrijk voor de dieren en planten die er leven, maar speelt ook en grote rol in het duurzaam in standhouden van het gemeentelijk groen en de groene natuurlijke belevingswaarde voor inwoners.
- •
Buiten de bebouwde kom ligt de focus op natuurwaarden. Het integraal beheerplan is hierin leidend. De overgang van kern naar natuur en landschap is geleidelijk. Op deze overgangen staat beleving van de diversiteit van flora en fauna centraal. De karakteristiek van het aangrenzende gebied (bos, heide, beekdal) maken we beleefbaar bij (her)inrichting van de buitenruimte.
- •
Binnen de bebouwde kom ligt de focus op de belevingswaarde van vegetatie, beplanting en bomen diversiteit in onder andere bloei, groeivorm, bladkleur-, textuur en -vorm. De aanwezigheid van bijzondere of waardevolle soorten is hierbij geen doel op zich. Het groen binnen woonstraten behoud veelal een cultuurlijk beeld, omdat de ruimte voor een natuurlijke uitstraling te beperkt is.
- •
- •
- •
- •
- •
- •
- •
Waalre zoekt ruimte voor natuurwaarden binnen de kernen waar mogelijk, maar ziet in dat deze ruimte voornamelijk aan de randen en in de grotere groengebieden ligt. Binnen de kernen staat de functionaliteit van het groen boven de natuurlijkheid. In de woonstraten en kleinere groengebieden staat niet de natuurwaarde, maar het kunnen beleven en gebruiken van het aanwezige groen centraal.
Bij het bereiken en behouden van een waarde vervullend, duurzaam bomenbestand speelt beheer een cruciale rol. Wanneer een boom onvoldoende, of op een verkeerde manier wordt beheerd, kan dit grote gevolgen hebben voor zowel de uiting aan waarden die de boom in potentie kan vervullen, als de mate van hinder die inwoners ondervinden van de boom. De komende jaren gaan we de kwaliteit van het bomenbestand verbeteren. Dit doen we door voor bestaande bomen een betere groeiplaats te realiseren en bomen te vervangen die zich niet kunnen ontwikkelen of het einde van hun levensduur hebben bereikt. Navolgend de kaders hiervoor.
- •
- •
- •
- •
- •
- •
Planmatig beheer betekent dat gewerkt wordt met een vastgesteld, nauwkeurig en efficiënt systeem. De gemeente hecht veel waarde aan planmatig boombeheer, om er zo voor te kunnen zorgen dat onze waardevolle bomen zich optimaal ontwikkelen en zodat problemen worden voorkomen of snel opgelost.
Bij een inspectie van de bomen in juni 2019 zijn diverse knelpunten in beeld gebracht. Komende jaren gaan we de kwaliteit van het bomenbestand verbeteren door deze knelpunten aan te pakken. Dit doen we door voor aanwezige bomen een betere groeiplaats te realiseren en bomen te vervangen die onvoldoende groeiruimte hebben of het einde van hun levensduur hebben bereikt.
De navolgende kaders zijn hierbij leidend:
Uitgangspunt is het behoud van de aanwezige bomen, met behoud van een veilige (verkeers)situatie. Indien de groeiplaats onder- en/of bovengronds niet toereikend zijn de volgende maatregelen mogelijk:
- •
- •
- •
- •
Als de groeiplaats en het aanpassen daarvan geen perspectief biedt is het vervangen van de boom of boomstructuur het alternatief. Daarvoor hanteren we de komende 10 jaar de volgende uitgangspunten:
- •
- •
- •
- •
- •
- •
Groenbeheer gaat over het heel, netjes en veilig houden van het groen in de openbare ruimte, oftewel over het in stand houden van de kwaliteit van het groen. Afhankelijk van de waarde die de gemeente hecht aan het groenareaal, en daarmee de hoogte van het beschikbare budget, kan het groen op een hoog of laag kwaliteitsniveau worden beheerd. Ook is een tussenvorm, of beheer op zeer hoog, of juist zeer laag niveau mogelijk. Per gebied kan de ambitie verschillen, maar over het algemeen is er één basisniveau waarop het groen in de gemeente wordt beheerd.
- •
- •
- •
- •
- •
- •
- •
- •
- •
- •
- •
Omdat we veel waarde hechten aan ons groen is het beheer gericht op een verzorgde uitstraling en goede (technische) kwaliteit. Bijzondere gebieden zoals centra en begraafplaatsen worden op een hoger niveau beheerd. Ook andersom zijn er gebieden, zoals het buitengebied, waar een wat soberder niveau volstaat.
De technische kwaliteit van de beplantingsvakken is in 2019 beoordeeld. Hieruit is gebleken dat 2/3 van de beplantingsvakken van goede kwaliteit is. 1/3 is van matige of slechte kwaliteit, de levensduur van deze beplanting is beperkt, het vak is maar gedeeltelijk bedekt met beplanting. Streven is dat 90% van de beplanting uiteindelijk aan de technische eisen voldoet. Doordat beplanting ouder wordt zal altijd een deel van matige kwaliteit zijn, waardoor vervanging nodig blijft. Komende jaren zijn de volgende maatregelen nodig om dit te bereiken:
Als de beplanting van goede kwaliteit is, maar enkele planten uitvallen, vindt inboet plaats. Hierdoor blijft het beplanting vak als geheel van goede kwaliteit. De kwaliteit van de 2/3 vakken van goede kwaliteit blijft langer op peil, waardoor minder grote ingrepen nodig zijn. Dit is echter niet efficiënt / duurzaam wanneer meer dan 30% van de beplanting is versleten. Dan moet het plant vak in zijn geheel worden vervangen.
Vervanging van groen staat niet op zich. Wanneer de komende 10 jaar groot onderhoud is gepland aan riolering of verharding in de straat, wordt het onvoldoende tot matige beeld tot aan dat moment geaccepteerd. De beplanting wordt pas vervangen zodra de riolering of weg wordt aangepakt. Hiermee voorkomen we dubbel werk en kapitaalvernietiging.
Vakken van slechte kwaliteit in straten waar komende 10 jaar geen andere werkzaamheden worden verwacht, vervangen we komende 4 jaar. Vakken van matige kwaliteit in een straat met overwegend slechte vakken worden gelijk meegenomen. Zo wordt werk met werk gemaakt.
Vakken van matige kwaliteit in straten waar komende 10 jaar geen andere werkzaamheden worden verwacht, vervangen we komende 8-10 jaar.
De benodigde werkzaamheden zijn in beeld gebracht in het vervangingsplan groen. Dit is onderdeel van het werkplan waarin ook de voorgenomen werkzaamheden voor riolering, wegen en groen zijn opgenomen. Dit plan vormt de basis voor de projecten die komende jaren worden opgepakt.
Het (openbaar) groen in Waalre draagt op uiteenlopende wijze bij aan duurzaamheid, bijvoorbeeld door het afvangen van fijnstof en het vastleggen van CO2. De aanleg, instandhouding en vervanging van dit groen brengt op allerlei aspecten duurzaamheidsafwegingen met zicht mee. Duurzaam groenbeheer betekend dus meer dan groen van goede kwaliteit realiseren. In deze paragraaf zijn uiteenlopende aspecten belicht om het groenbeheer te verduurzamen.
- •
- •
- •
- •
- •
- •
- •
- •
- •
- •
- •
Kansen om meer circulair beheer toe te passen onderzoeken. Waar mogelijk dringen we afvalstromen terug. We volgen de ontwikkelingen omtrent circulair beheer en passen waar mogelijk ons groenbeleid hierop aan. Bijvoorbeeld: bij onkruidbeheersing kan een hogere beeldkwaliteit leiden tot minder afvalstromen, doordat onkruiden de kans niet krijgen om tot wasdom te komen.
- •
We streven ernaar om vrijgekomen materialen (op locatie) her te gebruiken / circulair beheer toe te passen. Dit o.a. zodat minder transportbewegingen nodig zijn en de CO2 uitstoot afneemt. Ook verkrijgen we hiermee een meer duurzaam, gesloten systeem waarbij voedingsstoffen niet uit een gebied worden gehaald.
- •
De gemeente staat open voor zelfbeheer en bewonersinitiatieven,omdat dit de betrokkenheid en eigenaarschap van inwoners bij hun leefomgeving vergroot. Ook komt het ten goede aan de sociale samenhang in de straat, de wijk en/of het dorp. Zelfbeheer is geen bezuinigingsmaatregel. In veel gevallen kost het vaak geld, omdat begeleiding nodig is en inwoners vaak iets terug willen krijgen voor hun inspanning.
Tijdens het opstellen van de groenvisie is gebleken dat inwoners vooral behoefte hebben aan informatie over de mogelijkheden, lokale kennisdeling en samenwerking op wijk- of straatniveau. Daarnaast vinden inwoners het belangrijk dat ze wat terugkrijgen voor hun inspanning in de vorm van een mooiere inrichting, gezelligheid of waardering van de gemeente. De rol van de gemeente bij zelfbeheer gaat verder dan alleen de opstartfase. Ook het terugkoppelen, controleren/handhaven, evaluatiemomenten en borgen van de continuïteit zijn onderdelen van deze aanpak.
In de Kadernota Burgerparticipatie & Burgerinitiatieven (2018) staat hoe de gemeente Waalre omgaat met onder andere het zelfbeheer in het openbaar groen. Hierin staan ook enkele vervolgacties die de gemeente gaat ondernemen zoals het opzetten van een pagina op de gemeentelijke website, het aanstellen van een adviseur burgerparticipatie en het vormgeven van een toolkit.
- •
- •
- •
- •
- •
- •
- •
- •
- •
Initiatieven van inwoners die zelfbeheer willen toepassen worden actief opgepakt en ondersteund. Initiatiefnemers kunnen het initiatief indienen via burgerinitiatief@waalre.nl, zoals beschreven in de Kadernota Burgerparticipatie & Burgerinitiatieven 2018.
We hechten waarde aan participatie bij planvorming, omdat we willen dat de fysieke openbare ruimte, zo goed mogelijk aan sluiten op de wensen van onze inwoners, bedrijven en verenigingen. Middels participatie halen we waardevolle input op en komen we samen tot oplossingen en verbeterpunten.
Dankzij heldere en tijdige communicatie houden we bewoners goed op de hoogte. Het voldoende informeren van bewoners kan bovendien bijdragen aan meer begrip, omtrent keuzes die de gemeente maakt, of omtrent haar werkwijze, en kan klachten en meldingen tot op zekere hoogte voorkomen.
- •
- •
- •
Bij projecten inwoners actief benaderen. De gewenste vorm van participatie wordt bepaald aan de hand van de projectgrootte en impact. Een persoonlijke benadering door bijvoorbeeld keukentafelgesprekken vindt plaats als inwoners een direct belang hebben bij de ontwikkelingen. Als in het algemeen belang input gewenst is wordt een klankbordgroep opgericht.
- •
- •
Bij omvormingen en herinrichtingen worden bewoners en belangenorganisaties (meestal) door de gemeente betrokken. Bij zeer kleinschalige ingrepen, die onder het dagelijks onderhoud vallen, is participatie niet nodig. Per project verschilt het niveau van participatie. Bij grootschalige of ingrijpende projecten kan het meedenken door burgers wenselijk zijn, bij kleinere projecten volstaat informeren.
Het financiën voor groen en bomen hebben met name betrekking op onderhoud en vervanging. Daarop wordt in deze paragraaf nader ingezoomd. Op de nevenstaande pagina is aangegeven welke budgetten benodigd zijn om de ambities opgenomen in dit groen en bomen beleidsplan te realiseren.
Het groenbeheer is sterk bepalend voor de uitstraling van het openbaar groen en daarmee de openbare ruimte. Het groenbeheer is aanbesteed, dit contract loopt nog 2 jaar. De kwaliteit van het beheer is vastgesteld op kwaliteitsniveau B. Dit resulteert in een nette woonomgeving, onkruid en zwerfafval zijn tot een zekere omvang acceptabel.
Het huidige budget van € 610.000,- volstaat op dit moment voor het realiseren van het Basis kwaliteitsniveau aan de onderkant van de bandbreedte. Een gunstige aanbesteding en de aanvullende budgetten die in 2018 ter beschikking zijn gesteld maken dit mogelijk.
Door onvoldoende vervanging van groen afgelopen jaren door beperkt budget neemt de technische kwaliteit af. Indien komende jaren deze achterstanden niet worden weggewerkt, is intensiever onderhoud nodig omdat onkruid meer kansen krijgt. De voorgenomen vervangingen ondervangen dit.
Een heroverweging van de gewenste kwaliteit en de hiervoor beschikbare budgetten is nodig bij aanbesteding van een nieuw contract voor het onderhoud vanaf 2024. Indien onder de huidige condities aanbesteed wordt, bedraagt het benodigde budget voor kwaliteitsniveau B op basis van marktconforme prijzen € 810.000,-. Indien dan gekozen wordt voor kwaliteitsniveau C bedraagt benodigd budget € 720.000,-, voor kwaliteitsniveau A € 935.000,-.
Doelstelling is de openbare ruimte planmatige te gaan renoveren komende jaren. Hierbij hechten we waarde aan voldoende groen en behouden en indien nodig vervanging van bomen. De ambities hiervoor zijn in de voorgaande hoofdstukken toegelicht. In het meerjarenplan zijn deze acties afgestemd op werkzaamheden aan riolering en wegen. De groene ambities vragen daarbij om passende financiële middelen. Voor riolering en wegen zijn deze budgetten inmiddels afgestemd op de actuele technische staat. Voor groen is dat nog niet het geval. In de begroting 2020 is voor vervanging groen (aankoop plantmateriaal, bloembollen, graszaad, compost e.d.) slechts € 58.500,- opgenomen.
Uit de inspectie van de beplantingsvakken blijkt dat 12.800 m2 van slechte kwaliteit is en 26.600m2 van matige kwaliteit. Dit betekent dat:
komende 4 jaar een investering nodig is van € 232.000,-
om de vakken van slechte kwaliteit aan te pakken € 58.000,- per jaar
komende 10 jaar een investering nodig is van € 480.000,-
om de vakken van matige kwaliteit aan te pakken € 48.000,- per jaar
Daarnaast dienen nieuwe achterstanden voorkomen te worden.
Daartoe dient beplanting komende 10 jaar ingeboet te worden. € 30.000,- per jaar.
Voor bomen zijn in dit beleid specifieke doelen gesteld. Jaarlijkse aanpak van 300 bomen is noodzakelijk om deze doelen komende jaren te realiseren. De gemiddelde kosten per boom bedragen € 500,-. Voor de komende 5 jaar dient jaarlijks € 150.000,- gereserveerd te worden voor maatregelen ten behoeve van bomen. Vanaf 2026 volstaan maatregelen bij 150 bomen per jaar voor een bedrag van € 75.000,- per jaar.
De benodigde middelen om de doelstellingen opgenomen in dit beleids- en beheerplan groen en bomen de komende 10 te realiseren zijn in onderstaande tabel opgenomen.
Bij een nieuwe aanbesteding moet rekening gehouden worden met hogere kosten. Nevenstaand is gerekend met marktconforme kosten, mogelijke aanbestedingsvoordelen zijn hierin niet meegenomen. Het realiseren van een Uitstekend kwaliteitsniveau sluit aan bij een weelderige groene ruimte als excellente woonomgeving. Bij een sober kwaliteitsniveau zou de technische kwaliteit in het gedrang komen.
Waalre heeft een bomenbestand van circa 13.500 straat- en parkbomen. In een stedelijke omgeving hebben deze bomen een gemiddelde levensduur van 40 tot 60 jaar. In Waalre zijn zoals eerder opgenomen op meerdere locaties knelpunten aanwezig. Daarom zijn maatregelen nodig die bestaan uit het vervanging van bomen en het verbeteren van groeiplaatsen. De komende 5 jaar worden maatregelen genomen bij 300 bomen per jaar. De gemiddelde kosten hiervoor bedragen € 500,- per boom.
Een inhaalslag wordt gemaakt door alle beplantingsvakken van slechte kwaliteit komende 4 jaar te vervangen. Dit betekent een jaarlijkse investering van € 57.600,-. Alle beplantingsvakken met een matige kwaliteit worden de komende 10 jaar aangepakt, zodat het areaal op niveau is na 10 jaar. Dit betekent een jaarlijkse investering van € 47.880,-.
De kwaliteit van het areaal neemt hierdoor toe, reguliere inboet blijft echter noodzakelijk. Geadviseerd wordt hiervoor jaarlijks € 30.000,- te reserveren.
Permanente link
Kopieer de link naar uw clipboard
https://zoek.officielebekendmakingen.nl/gmb-2024-460465.html