Water- en rioleringsprogramma 2024-2028 Eemnes samenvatting

Vastgesteld door de gemeenteraad van Eemnes d.d. 30 september 2024.

Dit betreft een bestuurlijke samenvatting. Voor de volledige tekst wordt verwezen naar de “externe bijlage” bij deze publicatie, onder het kopje “wetstechnische informatie”.

Waarom een Wrp?

Het Water- en Rioleringsprogramma (Wrp) hebben we op opgesteld voor de invulling van onze wettelijke zorgplichten voor stedelijk afvalwater, afvloeiend hemelwater en grondwater. Daarnaast gaan we in op de zorg voor het oppervlaktewater en de invloed van klimaatverandering op de waterketen en hoe we daarmee omgaan (klimaatadaptatie). Dit Wrp is de opvolger van het Gemeentelijk Rioleringsplan Eemnes.

Dit programma beschrijft het beleid en de maatregelen voor de komende jaren en bevat de onderbouwing voor de rioolheffing.

Wat ging er vooraf?

We hebben de afgelopen ingezet op het klimaatadaptief maken van onze gemeente. Hiervoor is onder andere een klimaatstresstest opgesteld. Riolen zijn volgens de planning geïnspecteerd, gereinigd, en waar nodig vervangen of gerenoveerd. Ook is structurele grondwateroverlast onderzocht en zijn overlastlocaties in beeld gebracht.

Wat willen we bereiken?

We sluiten aan op andere vastgestelde beleidsplannen en op de Contouren Omgevingsvisie. We willen goed blijven omgaan met water in onze gemeente door vuil water af te voeren en overtollig hemelwater zo goed mogelijk te verwerken. We hebben hiervoor duidelijke kaders opgesteld van wat we wel en we niet accpeteren qua hinder, overlast en schade. Voor de verwerking van hemelwater volgen we de trits ’vasthouden-bergen-afvoeren’. We willen de de openbare ruimte zo klimaatadaptief mogelijk inrichten.

Bij nieuwbouw zamelen we huishoudelijk- of bedrijfsafvalwater en afvloeiend hemelwater gescheiden in. Bij renovatie van de openbare ruimte wordt gekeken of afkoppelen mogelijk is.

We willen oppervlaktewateren met voldoende waterbergende capacaciteit en een goede waterkwaliteit. Ook nemen we maatregelen tegen structurele grondwater over- en onderlast als dat doelmatig is. Hiervoor hebben we een beslisboom grondwatermaatregelen opgesteld.

Daarnaast beheren we het bestaande rioolstelsel goed en zo duurzaam mogelijk.

Wie doet wat?

We werken samen de met de andere BEL-gemeenten en met Waterschap en Provincie. Ook zijn we actief in regionale samenwerkingsverbanden.

We verwachten van onze inwoners en bedrijven dat ze het riool verstandig gebruiken en hemel- en grondwater zoveel mogelijk zelf verwerken.

Wat is de huidige situatie?

We beheren een groot areaal aan objecten om goed met onze waterstromen te kunnen omgaan. Dit zijn onder andere:

• 59 km aan vrijvervalriolering

• 39 km aan pers- en drukleidingen

• 7 hoofdgemalen

• 185 drukunits (mini-pompgemalen)

• 10 km drainage

• 16 grondwaterpeilbuizen

Het rioleringsstelsel is over het algemeen in goede staat. Elk jaar worden de inspectieresultaten beoordeeld en eventuele herstelwerkzaamheden ingepland.

Het functioneren van het systeem bij extreme regenval is in 2023 getoetst in het systeemoverzicht stedelijk water (SSW). Met deze studie is in kaart gebracht wat er gebeurt als een bui van 70 mm in 1 uur valt.

Overwegend kan het systeem de neerslag goed verwerken, maar er zijn wel enkele verbeteringen noodzakelijk. In 2023 en eerste helft 2024 is extreem veel neerslag gevallen, dit valt buiten alle grafieken. Dat heeft tot veel overlast geleid.

Wat gaan we doen?

We inspecteren en reinigen de water- en rioleringsobjecten regelmatig. Hiervoor combineren we vaste onderhoudsfrequenties met risicogestuurd beheer.

We doen de komende jaren onderzoeken om het water- en rioleringssysteem te kunnen optimaliseren. Hiervoor gaan we onder andere overstorten meten en monitoren, een meetplan opstellen voor het grondwatermeetnet en meer inzetten op communicatie en bewonersparticipatie.

De investeringen bestaan de komende jaren vooral uit geplande rioolrenovaties/vervangingen en klimaatadaptief herontwikkelen van de openbare ruimte. Ook pakken we wateroverlastknelpunten aan (afkomstig uit het systeemoverzicht stedelijk water, kortweg SSW) en vervangen we gemalen en drukunits waar nodig.

Wat hebben we hiervoor nodig?

Om de beschreven plannen uit te voeren is voldoende personele capaciteit nodig. De personele capaciteit in de binnendienst is te beperkt. In de binnendienst is het tekort ca. 1 fte. Uitbreiding van de capaciteit is nodig om de werkzaamheden volgens plan uit te kunnen voeren. Voor de komende planperiode is budget opgenomen om de BEL-formatie met 1 fte te versterken (bekostigd uit MJON-gelden). Deze fte zal voor 1/3e taken vanuit Eemnes kunnen oppakken.

Om alle kosten te dekken heffen we een rioolheffing. Met de kostendekkingsberekening hebben we voor de komende 60 jaar de rioolheffing berekend.

De rioolheffing zou in 2024 € 260,16 moeten bedragen om alle kosten te dekken. Vervolgens is een geleidelijke stijging nodig van 2025-2060 van ongeveer 1% per jaar.