Beeldkwaliteitsplan ‘Huis ter Lucht’

De raad van de gemeente Haarlemmermeer;

 

gelezen het voorstel van Burgemeester en Wethouders van 24 juni 2024,

nummer 11013374;

 

besluit:

 

  • 1

    het bestemmingsplan ‘Nieuw-Vennep IJweg 1457’, NL.IMRO.0394.BGPnwvijweg1457-COO1 vast te stellen;

  • 2.

    geen exploitatieplan vast te stellen;

  • 3.

    het beeldkwaliteitsplan ‘Huis ter Lucht’ (bijlage 1 bij de regels) vast te stellen;

  • 4.

    het beeldkwaliteitsplan ‘Huis ter Lucht’ toe te voegen aan de welstandsnota ‘Nota uiterlijk van bouwwerken Haarlemmermeer 2020’ (2020.0002340).

Vastgesteld in de openbare vergadering 18 juli 2024.

 

De griffier,

J. van der Rhee, B.Ha

 

De voorzitter,

M.H.F. Schuurmans-Wijdeven

 

01. INLEIDING

 

Op de percelen aan de IJweg 1455 - 1457 te Nieuw-Vennep is een voormalig agrarisch bedrijf gevestigd. Met de plannen voor het achtergelegen gebied Nieuw-Vennep West is de bedrijfsvoering reeds geruime tijd gestopt. Het voornemen is de bestaande bedrijfsbebouwing en bijbehorende opstallen te slopen om vervolgens woningbouw op het perceel te realiseren.

 

Om tot een goede inpassing van de woonhuizen te komen is door B+O Architectuur en Stedenbouw een stedenbouwkundig plan genaamd ‘Huis ter Lucht’ opgesteld. De naam is een verwijzing naar de voormalige boerderij die in het plangebied heeft gestaan. Het stedenbouwkundige plan heeft een agrarische/boerderijachtige uitstraling, als verwijzing naar de geschiedenis van de plek.

 

Het plan omvat de realisatie van een mix van woningtypologieën. Aan de IJweg zullen twee geschakelde één vrijstaand woonhuis mogelijk worden gemaakt. De geschakelde woonhuizen zijn ogenschijnlijk vormgegeven als 1 bouwvolume en doen daarmee mee in het ritme van de lintbebouwing. Aan de IJweg blijft daarnaast een bestaande woning behouden, waarvoor in de toekomst vervangende nieuwbouw plaats kan vinden volgens de uitgangspunten van dit beeldkwaliteitsplan.

 

Tijdens de uitwerking van het plan heeft de gemeente Haarlemmermeer kenbaar gemaakt dat men voornemens is om een nieuwe ontsluitingsweg aan de noordzijde van het plangebied aan te leggen. Om het plan Huis ter Lucht toekomstbestendig te maken is daarom in de stedenbouwkundige uitwerking reeds rekening gehouden met een eventuele toekomstige situatie waarin de hoofdontsluiting wordt omgeklapt. Deze zone wordt in eerste instantie ingericht als parkachtige groene zone waaraan de woonhuizen zijn gelegen.

Mocht de ontsluiting worden omgeklapt dan zullen de bestaande aansluitingen op de IJweg enkel in gebruik ten behoeve van fietsverbindingen en hulpdiensten.

 

Op het achterste deel van het plangebied zal een riant woonerf worden gecreëerd met een variatie aan woningtypen. In het plan zijn voornamelijk 2-onder-1-kap woningen en rijwoningen voorzien. Voor de 2-onder-1-kap woningen geldt dat in plaats van een geschakeld bouwvolume ook twee vrijstaande woningen gerealiseerd mogen worden. In het bestemmingsplan is per bouwvlak het maximum aantal wooneenheden vastgelegd.

 

In het deel van het plangebied waar wegens een milieuzonering geen woningen kunnen worden gerealiseerd wordt een gezamenlijke moestuin, boomgaard en speelplaats gerealiseerd. Ook ligt hier een gemeenschappelijke parkeervoorziening. Samen met de het erf en de parkachtige zone wordt daarmee het grootste deel van het plangebied voor gemeenschappelijk gebruik ingericht. Voor de erfafscheiding van de privé tuinen wordt in het beeldkwaliteitsplan ook voorwaarden beschreven, met vergroening als uitgangspunt. Doelstelling is om een prettig woon- en leefklimaat te realiseren, zowel voor mens als natuur.

 

B+O Architectuur en Stedenbouw

Meppel, april 2024

 

 

LUCHTFOTO PLANGEBIED

 

HOE WERKT HET BEELDKWALITEITSPLAN?

 

Wat is een beeldkwaliteitsplan?

Een beeldkwaliteitsplan wordt opgesteld om de beeldkwaliteit in een bepaald gebied te creëren, te verbeteren of veilig te stellen. In een beeldkwaliteitsplan worden aanbevelingen gedaan of richtlijnen gegeven voor:

  • vormgeving van de bebouwing;

  • inrichting van de openbare ruimte;

  • start van ontwerpprocessen.

Verder wordt het beeldkwaliteitsplan gebruikt om te bepalen of een bouwplan voldoet aan de redelijke eisen van welstand. Daarom wordt het beeldkwaliteitsplan verankerd in de gemeentelijke Welstandsnota.

 

Wat is morfologie?

Morfologie betekent letterlijk ‘vormkunde’. Het is afgeleid van morfè, het Griekse woord voor vorm. Bij het onderzoeken van de morfologie wordt op landschappelijke en stedenbouwkundige schaal gekeken naar de onderlinge verhoudingen en relaties tussen de vormen van de bebouwing. Een goede morfologie komt tot uiting in evenwichtige verhoudingen tussen de diverse gebouwen onderling en in een evenwichtige verhouding tussen gebouw(en) en het omliggende onbebouwde terrein.

 

Wat is typologie?

Typologie is een vakterm in de architectuur, waarbij het gaat om het bepalen van de typen, die de primaire kern van de bebouwde omgeving vormen. Typologie heeft betrekking op meerdere onderwerpen in de architectuur. In dit beeldkwaliteitsplan betreft het de typologie van bouwwerken. Met andere woorden: de hoofdvorm van het gebouw.

 

Hoe werkt de matrix?

Per deelaspect is een matrix ontwikkelt, die de kleuren en materialen aangeeft. Bij het bouwen van een hoofd- of bijgebouw is in de matrix af te lezen welke materialen in het gebied voorkomen, wat de bijbehorende kleuren daarbij zijn en hoe het gebouw ten opzichte van de weg gesitueerd wordt.

 

Hoe werken de inspiratiebeelden?

Naast de matrix zijn kleuren, materialen en inspiratiebeelden opgenomen, die laten zien wat er in het gebied thuishoort. De inspiratiebeelden dienen als voorbeelden en laten zien hoe materialen en kleuren toegepast kunnen worden. Dit om aan te geven dat er verschillende manieren zijn om materialen en kleuren toe te passen. Dit geldt zowel voor verbouw of nieuwbouw, als voor de beplanting en bestrating

 

De getoonde beelden zijn ‘slechts’ inspiratiebeelden. Een architect mag hier altijd van afwijken mits passend binnen de materialen- en kleurenmatrix. De afbeeldingen in het beeldkwaliteitsplan geven ‘slechts’ een suggestie aan. Ook de maatvoering van de profielen is richtinggevend. Het betreft principeprofielen, er kunnen geen rechten aan worden ontleend.

 

Andere toetsingskaders

Naast dit beeldkwaliteitplan gelden nog andere toetsingskaders voor het bouwen in het plan Huis ter Lucht. Dit zijn onder andere het bestemmingsplan Huis ter Lucht, het Bouwbesluit en de koop- overeenkomst bij de kavel. In het bestemmingsplan Huis ter Lucht zijn de bestemmingen vastgelegd met de bouwvlakken en de regels waaraan de bebouwing moet voldoen, zoals bijvoorbeeld maximale bouwhoogten en dakhellingen. In totaal kunnen in het plan maximaal 27 woningen worden gebouwd.

 

STEDENBOUWKUNDIG PLAN

 

VOGELVLUCHT PERSPECTIEF

 

02. VOORSCHRIFTEN

 

RANDVOORWAARDEN

 

 

ALGEMENE VOORSCHRIFTEN

Vanuit de beoogde en gewenste ruimtelijke kwaliteit, zijn de door de gemeente Haarlemmermeer opgestelde welstandscriteria afkomstig uit de geldende welstandsnota als uitgangspunt genomen en daar waar nodig aangescherpt. Dit leidt tot de volgende voorschriften:

 

Vormgeving

  • Gestreefd wordt naar samenhang in het plan middels het toepassen van een landelijk en streekeigen woning type, met een eigentijdse uitwerking van streekeigen kenmerken en details.

  • De detaillering moet sober maar zorgvuldig zijn.

    (geen toeters en bellen, de sfeer is landelijk)

  • Aan de IJweg dient de bebouwing qua massa en vormgeving aan te sluiten op het ritme en de bebouwingskarakteristieken van het polderlint. De dichtere bebouwingstypes van rijwoningen worden centraal in het plangebied gerealiseerd.

  • De bebouwing heeft een enkelvoudige hoofdmassa. Dakkapellen zijn alleen toegestaan wanneer ze duidelijk ondergeschikt in het dakvlak overkomen en integraal onderdeel van de architectuur zijn.

  • Bij voorkeur worden bijgebouwen als onderdeel van het hoofdgebouw ontworpen. Losse bijgebouwen dienen in de daarvoor bestemde positie en volgens hun voorschriften te worden gebouwd.

  • De gevelopeningen / kozijnen moeten passen bij de typologie en architectuur van het betreffende bouwblok.

  • Technische onderdelen zoals bijvoorbeeld zonnepanelen of onderdelen van een warmtepomp die in het zicht komen, dienen integraal te worden mee ontworpen.

Detaillering, kleuren en materialen

  • Uitgangspunt is dat de verschillende woonblokken een samenhangend geheel vormen, maar moeten ook weer niet teveel op elkaar lijken. Dit om te voorkomen dat het plangebied een uitbreidingswijk wordt waarbij alle woningen sterk op elkaar lijken. Dit betekent dat wanneer er een woning ontwikkeld wordt met bepaalde materialen, het de voorkeur verdient

    dat deze materialen niet bij een ander bouwblok in dezelfde verschijningsvorm terug komen. Hierbij kan worden aangemerkt dat het gebruik van dakpannen als dakbedekking en hout of baksteen als gevelbekleding vaker voor mogen komen. Doel van de uitgangspunten is om eenheid te creeren met een natuurlijke verscheidenheid, die tegelijk ook een duidelijke binding uitstraalt.

  • De toegestane materialen en kleuren zijn vermeld op de matrix zoals opgenomen in dit beeldkwaliteitsplan.

  • Er moeten landelijke materialen met een natuurlijke uitstraling en kleur worden toegepast.

    (dus geen blauw, geel of paars, maar wel donkerrood, bruin, donker groen, grijs en zwart. Wit alleen voor goed geproportioneerde kozijnen en windveren)

  • Aan de randen van het plangebied met het buitengebied dienen geen grote lichte en/of reflecterende vlakken te worden toegepast.

  • Naast een juiste typologie is ook een juiste detaillering van belang. Qua detaillering dient de nieuwe bebouwing aan te sluiten op de oorspronkelijke, karakteristieke bebouwing van het gebied.

    Hierbij hoeft de detaillering van de oorspronkelijk karakteristieke bebouwing niet exact gekopieerd te worden, maar dient deze wel als uitgangspunt en inspiratiebron.

In de welstandsnota van de gemeente Haarlemmermeer wordt omschreven welke informatie nodig is om tot een beoordeling te kunnen komen.

 

We noemen wat daar wordt gevraagd:

  • plattegronden

  • gevelaanzichten

  • doorsneden

  • beeldbepalende principe details

  • situatietekening met de inrichting van het terrein en inclusief aansluitende terreinen

  • geveltekeningen of foto’s, die de relatie met de belendende

  • bebouwing duidelijk maken

  • lijst toe te passen materialen

  • schema toe te passen kleuren

Beoordeling

Toetsing aan het beeldkwaliteitsplan vindt in elk geval plaats indien dit in de regels van een bestemmingsplan is bepaald. Bij elke aanvraag om bouw- of aanlegvergunning moet worden aangegeven of, en zo ja welke, landschappelijke voorzieningen in samenhang met de realisatie van het betreffende bouwwerk of werk worden getroffen, en daarna in stand worden gehouden. Dit is ten behoeve van de toetsing aan het beeldkwaliteitsplan. Voor bouwwerken en werken waarvoor in de regels van een bestemmingsplan overlegging van een landschapsplan wordt verlangd, wordt ten behoeve van de beoordeling advies ingewonnen bij een onafhankelijke landschapsdeskundige.

Deze advisering wordt bij aanvragen om bouwvergunning in het welstandsadvies geïntegreerd. Voor overige aanvragen die afwijken van het beeldkwaliteitsplan bepaalt de gemeente of er onafhankelijk advies van een landschapsdeskundige wordt ingewonnen.

 

TYPOLOGIEËN

 

VOORSCHRIFTEN

Binnen het plangebied zijn 3 verschillende typologiën van woonhuizen te benoemen.

 

De massa van de volumes is gebaseerd op het principe van het ‘Hallenhuis’, waarvan bijvoorbeeld de stolpboerderij een afgeleide is. Dit is een van oorsprong, op gebintenstructuur gebaseerde, landelijke bebouwingstypologie en is voorzien van een hoofdbeuk met aan weerszijde een zijbeuk. Deze opzet vormt de basis voor elk woonhuis, waarbij gevarieerd kan worden in de mate waarin het volume wordt ingevuld. Daarmee biedt het mogelijkheden om groter of kleiner te bouwen en blijft de typologie van het Hallenhuis altijd herkenbaar. De zijbeuk kan worden gebruikt als veranda of biedt plaats aan functies als bijkeuken, tuinkamer of berging. Hiermee blijven deze elementen onderdeel van het hoofdgebouw. Ook kan de garage onderdeel zijn van de achterzijde van het woonhuis. De materialen en kleuren die zijn toegestaan zijn opgenomen in de matrix en sluiten aan op de bebouwingskenmerken van het landelijke gebied.

 

Massa en vorm

  • Eenvoudig volume.

  • Rechthoekige grondvorm als basis, met een lengte:breedte verhouding van ca. 2:1.

  • Afgedekt door een zadeldak, waarbij ondergeschikte insnedes in het basisvolume mogelijk zijn.

Architectuur

  • Gerelateerd aan de landelijke bebouwingskarakteristiek. Eenvoudig, strak, verticale openingen en subtiele details.

 

INSPIRATIEBEELDEN TYPE 1

 

INSPIRATIEBEELDEN TYPE 2

 

INSPIRATIEBEELDEN TYPE 3

 

INSPIRATIEBEELDEN TYPE 4

 

VOORSCHRIFTEN BIJGEBOUWEN

Voor het vrijstaande woonhuis type 1 en de twee-onder-één- kap woonhuizen type 2 geldt het uitgangspunt dat bijgebouwen onderdeel zijn van het hoofdgebouw. In de omvang van het bouwvlak is hiermee rekening gehouden.

 

Voor de geschakelde woningen type 3 geldt dat er een gemeenschappelijk berginggebouw wordt gerealiseerd, grenzend aan de gemeenschappelijke speel- en moestuin. De verschijningsvorm van de gemeenschappelijke berging dient te zijn gebaseerd op een ingetogen landelijke uitstraling, zodat deze aansluit op de verschijningsvorm van de woonhuizen.

 

Voor de geschakelde woningen type 4 geldt in de basis dat de beringen onderdeel zijn van het hoofdvolume. Om voldoende daglicht in de woning mogelijk te maken, zullen de tussenwoningen worden voorzien van een berging in de tuin.

 

Massa en vorm

  • Per hoofdgebouw maximaal 1 bijgebouw.

  • Rechthoekige grondvorm als basis.

  • Nokrichting vrij te bepalen.

Materiaal en kleurgebruik

  • Materialisering ofwel gelijk aan het hoofdgebouw, ofwel donker of vergrijzend hout, danwel glas in het geval van een kas.

  • Dak kan worden bedekt met pv-panelen als dit de voorkeur verdient over pv-panelen op het hoofdgebouw, bijvoorbeeld bij rode pannen óf riet.

Detaillering

  • Sobere en subtiele details en/of aansluitend bij hoofdgebouw

MATRIX BEBOUWING

 

ORIENTATIE VAN DE GEBOUWEN

GOOT HOOGTE VAN DE GEBOUWEN

ZONNEPANELEN

Om duurzaam te kunnen wonen zijn diverse ingrepen vereist. Een gangbare technische ingreep is het toepassen van zonnepanelen. Om verrommeling te voorkomen zijn hiervoor in het beeldkwaliteitsplan randvoorwaarden benoemd.

  • Bij voorkeur gericht in zuidelijke of zuidwestelijke richting

  • Integraal in het ontwerp opnemen.

  • Heldere vlakken maken die esthetisch in het dakvlak zijn geplaatst, met voldoende afstand tot de rand.

  • Kleurstelling van zonnepanelen afstemmen op kleur en type van de dakbedekking.

  • In bepaalde situaties kan het, bijvoorbeeld door het type dakbedekking van het hoofdgebouw, de voorkeur hebben om het dak van het bijgebouw te gebruiken ten behoeve van pv-panelen, Dit bijvoorbeeld in het geval van rode pannen óf riet.

  • Indien er voldoende ruimte is kunnen pv-panelen ook in de tuin worden gesitueerd, bij voorkeur in een verlaagd maaiveld.

 

03. OPENBAAR GEBIED

 

De in dit beeldkwaliteitsplan beschreven uitgangspunten voor het openbaar gebied zijn inspirerend van aard. Deze omvatten niet de technische uitwerking, maar geven enkel weer welke uitstraling voor de buitenruimte is beoogd zodat deze aansluiten op de beeldkwaliteit van de gebouwen. De technische uitwerking van het openbaar gebied vindt zelfstandig plaats, maar is in overeenstemming met de uitgangspunten zoals benoemd in dit beeldkwaliteitsplan.

 

 

 

MATRIX ERFINRICHTING

1) bij voorkeur wordt er een gemengde haag toegepast, vanwege natuurinclusiviteit

2) niet aan de buitenranden, enkel tussen de woningen

 

INSPIRATIEBEELDEN PERMACULTUUR MOESTUIN

 

INSPIRATIEBEELDEN SPEELPLEK

 

PARKEREN

De parkeergelegen zijn zoveel mogelijk achter de hoofdgebouwen gelegen, zodat deze uit het zicht onttrokken zijn. De parkeerbehoefte is uitgewerkt conform de Handboek parkeernormen gemeente Haarlemmermeer 2018;

  • Rijwoning 20 won. x 2,2 = 44,0 pp

  • Geschakelde woning 6 won. x 2,4 = 14,4 pp

  • Vrijstaand 1 won. x 2,5 = 2,5 pp

Totaal benodigd 60,9 pp

 

Geschakelde en vrijstaande woningen op eigen kavel.

 

Totaal openbaar benodigd: 44,0 pp

Aanwezig openbaar: 44,0 pp

 

Conclusie: voldoet

 

Het parkeren kan zowel landschappelijk of bouwkundig worden vormgegeven. Wanneer voor een landschappelijke inpassing wordt gekozen heeft het de voorkeur om de parkeerplaatsen te omhagen en al dan niet te omgeven door bloemrijke bomen. Dit om het beeld van een boomgaard op te roepen, waarin wordt geparkeerd.

 

In het geval van een bouwwerk moet deze de uitstraling krijgen van de zo herkenbare kapschuren: de hoge en relatief open gevel aan de erfzijde, en een lage goothoogte aan de achterzijde. De kapschuur kan als open structuur worden met daarop een dak en hoeft niet te worden voorzien van wanden.De kapschuur sluit aan bij het landelijke karakter in materialisering en kleur: veel hout of beplating, donkere kleuren, niet of nauwelijks metselwerk. De luifel of een groot dakoverstek aan de erfzijde is een markant onderdeel.

  • Goot erfzijde op minimaal 3,5 m en maximaal 5,5 m

  • Goot achterzijde op circa 2,5 m

  • Kap ca. 45 graden

  • Maximale nokhoogte 8 m

 

 

 

DUURZAAMHEID

De huidige economie is grotendeels lineair. Dat wil zeggen dat van grondstoffen een product wordt gemaakt dat vervolgens na gebruik wordt weggegooid. Een verhaal met een begin en een einde. Het resultaat is steeds schaarsere grondstoffen en een steeds grotere afvalberg. In een circulaire economie spelen hergroeibare grondstoffen en hergebruik een belangrijke rol. Het verbruik van fossiele grondstoffen is laag, evenals de CO2-uitstoot en de afvalproductie.

 

Het verdient de voorkeur om deze circulaire gedachte reeds in het ontwerp mee te nemen, zodat ontwerpprocessen hierop kunnen worden ingericht. In dat kader zijn hier enkele aanbevelingen opgenomen die in het ontwerpproces kunnen worden meegenomen.

 

  • Materialen zodanig kiezen dat deze aansluiten op de ambitie om te bouwen voor de lange termijn.

  • Bouwen voor de lange termijn komt tegemoet aan een concrete duurzaamheids ambitie. Langdurig gebruik van een woning beperkt de milieubelasting door het niet opnieuw hoeven toepassen van materialen.

  • Rondom het constructieve casco kunnen woonhuizen eenvoudig worden geactualiseerd, zodat toekomstbestendigheid van de woning gewaarborgd is.

  • Onderdelen als uitbouw, erker of veranda kunnen worden gerealiseerd middels op zichzelfstaande constructies en zijn daarmee remontabel.

  • Er bestaat de mogelijkheid om gerecyclede materialen toe te passen die in de directe omgeving gewonnen zijn.

NATUURINCLUSIEF

Door natuurinclusief te bouwen en te ontwerpen is het mogelijk gezonde en aantrekkelijke steden en dorpen te creëren, die voor alle gebruikers een prettige leefomgeving zijn. Ten behoeve daarvan zijn hier enkele aanbevelingen opgenomen die in het ontwerpproces kunnen worden meegenomen.

  • Voorwaarden creëren voor een hoge levenskwaliteit voor mens en natuur, voor nu en voor later.

  • Het toepassen van nestkasten voor vleermuizen en huiszwaluwen etc. draagt hieraan bij.

  • Fruitbomen en bloeiende planten in tuinen dragen bij aan de biodiversiteit van het gebied.

  • Vegatatiedak ten behoeve van natuurinclusiviteit.

  • Vegatatiedak koelt het gebouw, absorbeert geluid en zuivert de lucht, wat positief bijdraagt aan het interne woon- en leefklimaat.

  • Regenwater opvangen om dit op een later moment te hergebruiken voor bewatering beperkt het gebruik van (drink-) water.

  • Voor een goede toepassing van natuurinclusief bouwen dient overleg plaats te vinden overleg met natuurkenners. Dit ten behoeve van een goede plaatsing en passende maatregelen, in relatie tot de ecologie van de omgeving.

 

Naar boven