Bodembeleid onder de Omgevingswet

[Een deel van de tekst van deze bekendmaking is overeenkomstig artikel 7 lid 2 Bekendmakingswet bekendgemaakt en hier beschikbaar: https://zoek.officielebekendmakingen.nl/dc-2024-4950.]

Het aan de raad voorgestelde besluit:

De oplegnotitie Bodembeleid van de gemeente Huizen onder de Omgevingswet vaststellen.

Het door de raad genomen besluit:

Conform voorstel besloten.

Vaststellen oplegnotitie Bodembeleid van de gemeente Huizen onder de Omgevingswet.

Aanleiding

Wanneer de Omgevingswet in werking treedt, heeft dat consequenties voor de activiteiten in de bodem, meer specifiek het grondverzet- en het bodemsaneringsbeleid. Bestaande beleidsregels gaan niet allemaal vanzelf over naar de Omgevingswet.

De oplegnotitie moet worden beschouwd als een document waarmee de gemeente vanaf 1 januari 2024 (datum invoering Omgevingswet) verder gaat met het bestaande bodembeleid.

De oplegnotitie heeft als doel:

• Borgen van een beleidsneutrale overgang van de regels en het beleid voor grondverzet en bodemsanering met de inwerkingtreding van de Omgevingswet, en;

• Borgen rechtszekerheid voor inwoners en bedrijven en het verduidelijken van de (plaats van de) huidige bodembeleidsregels onder de Omgevingswet.

Huidige bodembeleid

Onderstaande documenten bevatten o.a. de regels die het grondverzet- en bodemsaneringsbeleid vormen zoals dat de afgelopen jaren, onder de Wet bodembescherming en het Besluit bodemkwaliteit, is uitgevoerd in de gemeente Huizen:

• Nota bodembeheer gemeente Huizen (2020)

• Provinciale notitie “Handreiking bodembeleid gemeenten onder Omgevingswet”

• Beleidsregel PFAS provincie Noord-Holland 2022

Onder de Wet bodembescherming is de provincie het bevoegd gezag voor de bodemsanering van gevallen van ernstige verontreinigingen. Onder de Omgevingswet komt die taak bij de gemeente te liggen, uitgezonderd saneringslocaties die onder het overgangsrecht vallen. Onder grondverzet, vallend onder het Besluit bodemkwaliteit, is de gemeente in de meeste situaties bevoegd gezag. Onder de Omgevingswet blijft dit zo. Daarnaast komen een aantal regels, die nu in de gemeentelijke Nota bodembeheer zijn opgenomen, niet vanzelf terug onder de Omgevingswet. Wegens het (vooralsnog) ontbreken van Rijksnormen voor PFAS, sluit de gemeente aan bij het provinciale beleid over PFAS.

Verduidelijking plaats van de huidige bodembeleidsregels onder de Omgevingswet

De oplegnotitie moet worden beschouwd als een document waarmee de gemeente vanaf 1 januari 2024 (datum invoering Omgevingswet) verder gaat met het bestaande bodembeleid.

Na inwerkingtreding van de Omgevingswet wordt een deel van de beleidsregels in de Nota bodembeheer van rechtswege gelijkgesteld aan het tijdelijk deel van het gemeentelijke Omgevingsplan (zie hoofdstuk 2 van de oplegnotitie). Een aantal bestaande beleidsregels komt niet vanzelf terug. De oplegnotitie biedt duidelijkheid over beleidsregels die vanzelf overgaan onder de Omgevingswet en beleidsregels die niet vanzelf overgaan.

De gemeente wil zo goed als mogelijk beleidsneutraal overgaan met het bodembeleid. Dat betekent in beginsel dat er geen wijzigingen worden aangebracht in het bestaande beleid. In de context van de Omgevingswet worden bijvoorbeeld geen aanvullende afwegingen gemaakt om het bestaande beleid aan te passen. De focus ligt op het passend maken van de huidige regels. Het is een manier om ervoor te zorgen dat bestaande processen en procedures kunnen doorgaan zonder onderbreking of verandering. Met de oplegnotitie is juridisch geborgd dat de regels zoals die er waren, kunnen worden voortgezet.

Ook omwille van duidelijkheid en rechtszekerheid voor inwoners en bedrijven is verduidelijking van de begrippen en de plaats van de bestaande beleidsregels onder de Omgevingswet raadzaam. In de Oplegnotitie zijn de relevante beleidsregels en de artikelverwijzingen naar de Omgevingswetdocumenten weergegeven. Daarbij is aangegeven of de regel vanzelf terugkomt en/of er een maatwerkregel of decentrale regel voor moet worden opgenomen in het definitieve Omgevingsplan van de gemeente.

Besluitvorming nodig om beleidsneutraal over te gaan

Bij de inwerkingtreding van de Omgevingswet op 1 januari 2024 worden de gebiedsspecifieke beleids-regels in de Nota bodembeheer [bijlage 3A van de oplegnotitie] van rechtswege gelijkgesteld aan het tijdelijk deel van het gemeentelijke Omgevingsplan. De oplegnotitie regelt, via een transponeringstabel [bijlage 2 van de oplegnotitie], dat óók de andere bestaande beleidsregels ná 1 januari 2024 kunnen worden gebruikt.

De regelgeving voor bodem wijzigt met de overgang van de Wet bodembescherming naar de Omgevingswet. De bevoegd-gezag-taak voor het omgaan met sterk verontreinigde bodem gaat van de provincie naar de gemeente. Het uitvoeringsbeleid voor bodemsanering van de provincie is het resultaat van jarenlange ervaring en is uitgewerkt in de ‘Werkwijzer bodemsanering’. Relevante onderwerpen voor het omgaan met grond- en grondwaterverontreiniging onder de Omgevingswet uit de huidige provinciale beleidsregels en de Werkwijzer bodemsanering zijn opgenomen in een provinciale “Handreiking bodembeleid gemeenten onder de Omgevingswet” [bijlage 3B van de oplegnotitie]. Het is van belang om deze (bewezen) regels naast de regels uit de Omgevingswet te blijven hanteren. In de transponeringstabel zijn deze regels daarom terug te vinden.

In de transponeringstabel is ook ingegaan op het bodem(sanerings)beleid van de gemeente Huizen voor de stofgroep PFAS. Voor de stofgroep PFAS hanteert de gemeente de beleidsregel PFAS van de provincie Noord-Holland [zie bijlage 3C van de oplegnotitie].

Na inwerkingtreding Omgevingswet: verdere inbedding en aanpassingen regels en beleid

In de periode van 1 januari 2024 tot 29 oktober 2030 heeft de gemeente de tijd om de te actualiseren beleidsregels, het gebiedsspecifieke beleid in de nota bodembeheer om te zetten naar het definitieve Omgevingsplan (het nieuwe deel).

In de periode van 1 januari 2024 tot 1 januari 2032 heeft de gemeente de tijd om de bruidsschatregels (schrappen, overnemen, continueren) en de bodemfunctieklassenkaart om te zetten naar het definitieve gemeentelijke Omgevingsplan (het nieuwe deel).

In de voornoemde perioden kan de vastgestelde oplegnotitie worden toegepast zodat het gemeentelijke bodembeleid beleidsneutraal wordt uitgevoerd onder de Omgevingswet.

Samenvattend:

De oplegnotitie moet worden beschouwd als een document waarmee de gemeente vanaf 1 januari 2024 (datum invoering Omgevingswet) verder gaat met het bestaande bodembeleid (i.e. beleidsneutrale overgang naar Omgevingswet). De oplegnotitie biedt duidelijkheid over regels die vanzelf en die niet vanzelf overgaan. Het betekent in beginsel dat er geen wijzigingen worden aangebracht in het bestaande beleid. In de context van de Omgevingswet worden bijvoorbeeld geen aanvullende afwegingen gemaakt om het bestaande beleid aan te passen . De focus ligt op het passend maken van de huidige beleidsregels. Het is een manier om ervoor te zorgen dat bestaande processen en procedures kunnen doorgaan zonder onderbreking of verandering. Met de oplegnotitie is juridisch geborgd dat de regels zoals die er waren, kunnen worden voortgezet.

Bevoegdheid

De oplegnotitie is, in hoofdzaak, een addendum op de Nota bodembeheer (zie punten 1 t/m 40 van de oplegnotitie). De gemeenteraad is bevoegd om een Nota bodembeheer vast te stellen (artikel 44 Besluit bodemkwaliteit). Het ligt daarom in de rede dat de gemeenteraad ook de oplegnotitie vaststelt.

Eerdere besluiten

Vastelling Nota bodembeheer d.d. 29 oktober 2020.

De huidige oplegnotitie is geen aanpassing van de Nota bodembeheer of ander bestaand beleid, maar dient ertoe om het bodem(sanerings)beleid beleidsneutraal te laten overgaan onder de Omgevingswet. Tegen het raadsbesluit (vaststellen oplegnotitie) waarin wordt bepaald dat beleidsneutraal wordt overgegaan staan geen rechtsmiddelen open, er kan bijvoorbeeld geen bezwaar worden gemaakt of beroep worden ingediend.

Na het raadsbesluit kan volgens artikel 4.81 en artikel 4.83 uit de Algemene wet bestuursrecht het raadsbesluit bekend worden gemaakt.

Evaluatie

Uiterlijk 29 oktober 2030 moeten de te actualiseren beleidsregels, het gebiedsspecifieke beleid in de Nota bodembeheer, worden overgezet naar het definitieve gemeentelijke Omgevingsplan.

Uiterlijk 1 januari 2032 moeten de bruidsschatregels (schrappen, overnemen, continueren) en de bodemfunctieklassenkaart worden omgezet naar het definitieve gemeentelijke Omgevingsplan.

De (beleids)regels omzetten naar het definitieve gemeentelijke Omgevingsplan gebeurt met artikelteksten en toelichtingen op de artikelen. De artikelteksten voor de gemeentelijke beleidsregels en de toelichtingen op de artikelen maken geen onderdeel uit van de oplegnotitie. De oplegnotitie is een overzicht van welke regels moeten worden opgenomen.

Het vaststellen van het definitieve gemeentelijke Omgevingsplan is een bevoegdheid van de gemeenteraad. Wanneer de artikelen zijn opgesteld (i.e. aanpassing Omgevingsplan), worden deze voorgelegd aan de gemeenteraad ter vaststelling.

Bijlagen

Oplegnotie – Bodembeleid van de gemeente Huizen onder de Omgevingswet (inclusief bijbehorende bijlagen 1, 2, 3A, 3B en 3C)

Aldus besloten 23 december 2023

De voorzitter,

de griffier,