/1/png-2/alkmaar.png)
Gemeenteblad van Alkmaar
| Datum publicatie | Organisatie | Jaargang en nummer | Rubriek |
|---|---|---|---|
| Alkmaar | Gemeenteblad 2024, 27533 | beleidsregel |
Authentieke versie (PDF)
Informatie
Gerelateerd
Printen
Delen
Rectificatie: Nota Gebiedsoverstijgende Voorzieningen 2024
[Deze publicatie betreft een rectificatie omdat per abuis bedragen in bijlage 2 zijn weggevallen. De oorspronkelijke publicatie is op 10 januari 2024 bekendgemaakt, beschikbaar via Gemeenteblad 2024, 19504.]
- •
- •
- •
- •
- •
- •
- •
- •
- •
In een anterieure overeenkomst, waarin ook andere bijdragen en afspraken worden vastgelegd wordt opgenomen dat de bijdrage moet worden betaald. Omdat het definitieve bouwplan dan vaak nog niet bekend is wordt er een voorbeeldberekening gemaakt. De definitieve bijdrage wordt vastgesteld als het bouwplan bekend is.
- •
- •
- •
Op 23 januari 2020 heeft de gemeenteraad van Alkmaar de nota Bovenwijkse Voorzieningen vastgesteld. Hierin is vastgelegd dat ontwikkelaars van woningen en/of bedrijfsruimten, naast de kosten die rechtstreeks verband houden met de betreffende ontwikkeling, ook een bijdrage moeten leveren aan de in de nota genoemde voorzieningen voor de totale stad.
Per 1 januari 2024 treedt de Omgevingswet in werking. Deze wet komt in de plaats van de huidige Wet op de Ruimtelijke Ordening. In deze nieuwe wet is o.a. geregeld op welke wijze de gemeente het kostenverhaal dient in te richten.
In de Omgevingswet staat dat de gemeente verplicht is om de kosten, die rechtstreeks verband houden met een ontwikkeling, bij de initiatiefnemer in rekening te brengen. Hiervoor geldt het principe dat er sprake moet zijn van Profijt, Toerekenbaarheid en Proportionaliteit. Dit valt onder het zogenaamde ‘reguliere kostenverhaal’.
Daarnaast kan de gemeente een financiële bijdrage vragen voor investeringen in de stad, die de kwaliteit van de fysieke leefomgeving verbeteren. Er moet dan sprake zijn van functionele samenhang, dat wil zeggen dat de toekomstige bewoners/gebruikers voordeel hebben van de investering, maar dat de investering niet rechtstreeks met de ontwikkeling verbonden is.
Het gaat dan bijvoorbeeld om aanpassingen van de openbare ruimte en het voorzieningenniveau die noodzakelijk zijn omdat de stad groeit, en waar alle bewoners gebruik van maken. Het betreft dus investeringen die tot 1 januari 2024 via de bijdrage Bovenwijkse Voorzieningen in rekening worden gebracht.
In de Omgevingswet wordt de term bovenwijkse voorzieningen echter gebruikt voor voorzieningen die toegerekend moeten worden aan meerdere ontwikkelingen, maar die wel onder het reguliere kostenverhaal vallen. De voorzieningen waarvoor de gemeente voorheen de bijdrage bovenwijks in rekening bracht voldoen niet aan deze nieuwe omschrijving.
De bijdrage die we voorheen bovenwijks noemden, wordt daarom voortaan in rekening gebracht op basis van de nieuwe mogelijkheid, de financiële bijdrage. We gebruiken hiervoor de term Gebiedsoverstijgende Voorzieningen (GoVo). De nota Gebiedsoverstijgende Voorzieningen vervangt daarmee de nota Bovenwijkse Voorzieningen.
Het reguliere kostenverhaal wordt bij voorkeur geregeld in overeenkomsten, maar als het niet lukt om de kosten die rechtstreeks verband houden met de ontwikkeling door middel van een overeenkomst te verhalen, dan is de gemeente wettelijk verplicht om tot publiekrechtelijk kostenverhaal over te gaan. Aan de bouwvergunning wordt dan een kostenverhaalsbeschikking gekoppeld. Voordat de hierin opgenomen bijdragen zijn betaald mag er in dat geval niet worden gebouwd.
Ook de bijdrage GoVo wordt bij voorkeur opgenomen in een (privaatrechtelijke) overeenkomst met de ontwikkelaar.
Als er overgegaan wordt tot een kostenverhaalsbeschikking dan kan de bijdrage GoVo hierin ook worden opgenomen. In dat geval moet de gevraagde bijdrage worden vermeld in het Omgevingsplan.
Indien het totaal aan te verhalen kosten lager is dan € 10.000, dan kan de gemeente wettelijk besluiten om af te zien van kostenverhaal.
In alle gevallen moeten de opbrengsten van de ontwikkeling voldoende zijn om de kosten te dragen, anders vindt er aftopping van de kosten plaats (zogenaamde macro-aftopping).
Alkmaar is een aantrekkelijke stad, waar mensen zich graag willen vestigen en de stad wil dit ook mogelijk maken. Er wordt ingezet op een groei van de bevolking in de komende jaren van 25 tot 30% en dat betekent dat er een groot aantal woningen zal moeten worden gebouwd. Dit gebeurt op diverse plaatsen in de stad. Het is zaak dat deze extra bebouwing niet ten koste gaat van de kwaliteit van de stad.
Om extra ruimte voor wonen te creëren is gestart met de herstructurering van een aantal bedrijventerreinen langs de oevers van het Noord-Hollands Kanaal, de Kanaalzone. Deze gebieden worden omgevormd naar woon/werk gebieden met de daarbij behorende voorzieningen. De ligging langs het kanaal geeft aan deze wijken extra woonkwaliteit.
Doordat de stad en het aantal inwoners groeit ontstaat er ook extra verkeersdruk en behoefte aan meer ruimte voor recreatie, sport en andere voorzieningen. Voor de nieuwe ontwikkelingen is het noodzakelijk dat de voorzieningen van de stad worden uitgebreid, maar er geldt tevens dat deze nieuwe voorzieningen alleen maar gerealiseerd kunnen worden als er meer gebruikers zijn.
Er is zo feitelijk sprake van een wederzijdse afhankelijkheid; de financiële ruimte die bepalend is voor het voorzieningenniveau is mede bepalend voor het aantal woningen en bedrijven dat gebouwd kan worden en hoe snel dit kan gebeuren. Woningen en bedrijven kunnen immers niet zonder voorzieningen en de voorzieningen kunnen niet zonder gebruikers.
Alkmaar streeft ernaar om het goede leefklimaat zowel voor de huidige bewoners als voor de nieuwkomers te behouden en waar nodig te verbeteren. Een goede groenstructuur en de noodzaak om de stad klimaatbestendiger te maken zijn daarbij belangrijke aandachtspunten.
Dit betekent o.a. dat er ook in de nieuwe wijken voldoende groen wordt aangelegd, dat het wegennet moet worden aangepast om de verkeersstromen in goede banen te leiden, dat het openbaar vervoer moet worden verbeterd en dat er ruimte wordt gecreëerd voor recreatie. Ook moet het aanbod van de maatschappelijke voorzieningen zoals onderwijs, sport, zorg, cultuur en vrije tijd worden afgestemd op de gewijzigde vraag.
Voor een deel betreft het hier voorzieningen die onderdeel uitmaken van de nieuwe herstructureringsgebieden en speciaal ten behoeve van de ontwikkelingen in deze gebieden worden gerealiseerd. Deze investeringen worden proportioneel verdeeld over deze ontwikkelingen en vallen onder de gebiedseigen bijdrage.
Daarnaast zijn er investeringen die wel het gevolg zijn van de toename van het aantal inwoners, maar die ook ten goede komen aan (delen van) de reeds bestaande stad. Het grootste deel van deze kosten komt voor rekening van de gemeente, en dit legt een grote druk op de beschikbare middelen van de stad. Maar de gemeente vraagt ook van iedere partij die investeert in de groei van de stad om bij te dragen in de kosten van de noodzakelijke voorzieningen in de vorm van een bijdrage in de Gebiedsoverstijgende Voorzieningen.
Een goede leefomgeving heeft een grote invloed op de waarde van het te realiseren vastgoed. Het is dus zeker ook in het belang van ontwikkelaars dat deze leefomgeving gewaarborgd en verbeterd wordt.
Deze nota heeft als doel om vast te leggen welke investeringen er, naast de voorzieningen per deelgebied, nodig zijn om de gewenste kwantitatieve en kwalitatieve groei van Alkmaar mogelijk te maken en welke kosten daarmee gemoeid zijn.
De nota is daarmee een vervolg op de nota Bovenwijkse Voorzieningen. Om te voldoen aan de nieuwe wetgeving en om beter gebruik te kunnen maken van de mogelijkheden die de wet biedt wordt de terminologie en de wijze van het in rekening brengen van de bijdrage herzien. Dat neemt niet weg dat het principe hetzelfde blijft. Er wordt gestreefd naar een evenwichtige verdeling van kosten over zowel de huidige gebruikers als de nieuwe gebruikers van de stad. De kosten die worden toegerekend aan de huidige bevolking komen voor rekening van de gemeente.
In diverse documenten is vastgelegd welke ambities de gemeente nastreeft voor de ruimtelijke ontwikkeling en hoe deze ambities kunnen worden bereikt.
Op basis van deze documenten zijn de noodzakelijke investeringen bepaald, waarvoor de gemeente een bijdrage vraagt aan de ontwikkelaars.
In deze nota wordt aangegeven:
- •
- •
- •
- •
- •
Op grond van de Omgevingswet die de Wet op de Ruimtelijke Ordening vervangt is, de gemeente wettelijk verplicht de kosten die worden gemaakt om een particuliere ruimtelijke ontwikkeling mogelijk te maken te verhalen op de initiatiefnemer. De verplichting tot kostenverhaal is gekoppeld aan de volgende kerninstrumenten: een wijziging van het omgevingsplan, een projectbesluit of een omgevingsvergunning.
De regels uit de Omgevingswet zijn nader uitgewerkt in het Omgevingsbesluit.
In artikel 29 van dit Omgevingsbesluit is vermeld bij welke bouwactiviteiten kosten moeten worden verhaald:
- a)
- b)
- c)
- d)
- e)
- f)
de verbouwing van een of meer aaneengesloten gebouwen met andere gebruiksfuncties dan een kantoorfunctie, een winkelfunctie of een bijeenkomstfunctie voor het verstrekken van consumpties voor het gebruik ter plaatse tot gebouwen met een of meer van deze gebruiksfuncties, mits de cumulatieve bruto-vloeroppervlakte van de nieuwe gebruiksfuncties ten minste 1.500 m² is.
Gebiedseigen investeringen die voldoen aan de criteria van Profijt, Toerekenbaarheid en Proportionaliteit, (P.T.P). worden toegerekend aan de plannen binnen het gebied. Dit is
wettelijk vastgelegd, omdat deze kosten anders ten onrechte ten laste zouden komen van de algemene middelen.
- •
- •
- •
Voor investeringen die niet aan de genoemde eisen voldoen kan de gemeente een financiële bijdrage in rekening brengen, de bijdrage Gebiedsoverstijgende Voorzieningen (GoVo)
In de Omgevingswet is vastgelegd dat er een financiële bijdrage kan worden gevraagd voor de gebiedsoverstijgende kosten. In bijlage IV van het Omgevingsbesluit is aangegeven welke kostensoorten er mogen worden verhaald en in artikel 8.21 van het Omgevingsbesluit staat welke voorzieningen hieronder kunnen vallen. zie bijlage 1.
Het komt erop neer dat de kostensoorten die verband houden met de aanleg mogen worden meegenomen. Hieronder vallen ook voorbereidingskosten zoals onderzoeken; onderhoud kan niet worden meegenomen.
Als voorzieningen worden o.a. genoemd:
- a)
- b)
- c)
- d)
De bijdrage GoVo kan door middel van een overeenkomst worden geregeld, maar het is ook mogelijk om de bijdrage afdwingbaar te maken. Hiervoor is het nodig dat de bijdrage wordt opgenomen in het omgevingsplan. In dat geval is de bijdrage ook beperkt tot de genoemde kostensoorten en investeringscategorieën.
De gemeente kiest ervoor alleen voorzieningen op te nemen die ook publiekrechtelijk verhaald kunnen worden.
De voorzieningenlijst die in de nota Bovenwijkse Voorzieningen was opgenomen vormt de basis voor de lijst met investeringen die in de bijdrage GoVo wordt verwerkt. Wijzigingen hierin zijn voornamelijk het gevolg van nieuwe ontwikkelingen en prijsaanpassingen. De gewijzigde wetgeving heeft met name invloed op terminologie en wijze van verdelen van de kosten.
De Nota Gebiedsoverstijgende Voorzieningen is een beleidsdocument. Ze geeft aan welke investeringen worden meegenomen in de bijdrage en hoe deze wordt berekend.
De gemeente heeft haar beleidsdoelen en ambities met betrekking tot de fysieke leefomgeving vastgelegd in diverse documenten.
Mede door een groeiend aantal bewoners en veranderende omstandigheden is het noodzakelijk dat er wordt geïnvesteerd in de openbare ruimte om aan de beleidsdoelstellingen en de ambities invulling te geven.
Het gaat o.a. om de volgende documenten:
- •
- •
- •
- •
- •
- •
- •
- •
- •
- •
- •
- •
In de omgevingsvisie Alkmaar 2040 is het beleid met betrekking tot de omgeving op hoofdlijnen vastgelegd. Het vormt een beleidskader voor het opstellen van omgevingsplannen en biedt een leidraad voor het samenstellen van relevante uitvoeringsprogramma’s die tezamen deel uitmaken van de uitvoeringsagenda.
De ambitie is om Alkmaar “goed te laten fungeren als een gemeente met een complete stad met gezonde stadsvoorzieningen, een innovatief en toekomstbestendig buitengebied, een brede werkgelegenheid, een aantrekkelijk aanbod voor bezoekers en een prettig leefmilieu voor bewoners, inclusief een gezond sport- en recreatieklimaat.”
In de nota wordt ook bodem en water als belangrijk aandachtspunt vermeld:
“Ondergrond vormt een integraal onderdeel van de omgevingsvisie.”
“De gemeente heeft specifieke opgaven voor de ondergrond, denk aan bodemdaling, verzilting, klimaatstress en gasopslag. Ook speelt de ondergrond een grote rol in de energietransitie (aardgasloze wijken, geothermie, warmtenet, wko).”
“Met het oog op klimaatverandering zijn maatregelen nodig om de negatieve effecten van hevige regenbuien en hittestress op te vangen. Vooral in een compacte stad is dit van belang omdat verdichting resulteert in minder ruimte voor opvang van water en groei van hittestress op warme dagen. Naast de negatieve economische gevolgen van wateroverlast, heeft hittestress een zeer negatieve invloed op de gezondheid.”
In de nota geeft de gemeente aan belang te hechten aan:
- •
- •
- •
- •
- •
- •
- •
Dit beleid is nader uitgewerkt in andere documenten.
In het Groenbeleidsplan staan de kaders voor behoud en ontwikkeling van groen in Alkmaar.
Het document Kanaalzone AlkmaarsOmgevingsbeeld geeft de uitgangspunten van de transformatieopgave Alkmaars Kanaal: een evenwichtige balans tussen wonen, werken en recreëren.
Alkmaar wordt een klimaatadaptieve stad o.a. door meer groen, door investeringen om ons zoete regenwater vast te houden en te kunnen bergen. We bouwen duurzaam, sociaal, flexibel en toekomstbestendig.
Het huidige verkeerssysteem van Alkmaar, dat bestaat uit een buitenring, radialen en een binnenring zal de groei van circa 3.000 woningen in de eerste jaren moeten opvangen. Knelpunten zullen moeten worden opgeloste en ook is uitbreiding van het fietsennetwerk en aanpassing van de fietsinfrastructuur rond de OV-knooppunten nodig. Voor langere termijn is een capaciteit vergroting van het verkeerssysteem noodzakelijk. Dit vraagt nader onderzoek, waarbij ook de ondertunneling van de Huiswaarderweg onder het kanaal wordt meegenomen.
Om Alkmaarders de kans te geven te werken aan hun gezondheid wordt sporten en bewegen voor alle leeftijdsgroepen gestimuleerd langs het kanaal. We bouwen aan de aantrekkelijke leefomgeving van de toekomst: stedelijk, innovatief en slim, lommerrijk en luisterrijk.
In Alkmaars Kanaalpark, de rijkdom van Alkmaar weerspiegeld zijn de uitgangspunten voor de inrichting van de kanaaloevers vastgelegd.
In Actieplan Fietst 2021-2025 (Alkmaar fietst) komen de verschillende lokale ambities op het gebied van fietsinfrastructuur, sportstimulering en citymarketing samen.
De gemeente heeft de ambitie om in 2050 weerbaar te zijn tegen hittestress, droogte, hevige buien en overstromingen en ook de biodiversiteit moet dan verbeterd zijn. Deze ambitie is vastgelegd in Alkmaar Duurzaam de route naar 2050.
Er wordt momenteel gewerkt aan een MER-rapport, waarin de gevolgen voor het milieu van de herstructurering in de Kanaalzone worden geïnventariseerd en de maatregelen die daardoor noodzakelijk zijn. In het MER-rapport duurzame mobiliteit dat onderdeel uitmaakt van deze rapportage zijn de maatregelen opgenomen die hiervoor nodig zijn.
In de Visie mobiliteit en bereikbaarheid zijn de ambities met betrekking tot verkeer, bereikbaarheid en verkeersveiligheid nader uitgewerkt.
De Regionale Agenda Mobiliteit Alkmaar vormt de werkagenda van de zes gemeenten Alkmaar, Dijk en Waard, Bergen, Uitgeest, Castricum en Heiloo. Doelstelling is om de inwoners van de regio een passende, gezonde leefomgeving te bieden met schone lucht en een gezonde leefstijl. Hiervoor zijn mobiliteit en goede, duurzame bereikbaarheid een noodzakelijke randvoorwaarde.
In de Uitvoeringsagenda regionaal economische visie Regio Alkmaar 2026 is vastgelegd dat de regio streeft naar een duurzame en brede regionale economie, die een basis biedt voor welvaart en welzijn voor alle inwoners en met onderwijs van nu dat invulling geeft aan de economie van morgen.
Samen met de Metropool Regio Amsterdam en de provincie Noord Holland werkt de gemeente samen in het project Bereikbare steden om de ambities op het gebied van wonen, bereikbaarheid, werkgelegenheid, klimaat, leefbaarheid en inclusiviteit onder de aandacht te brengen van het Rijk. Deze ambities zijn vastgelegd in het gebiedsplan Bereikbare Steden.
De provincies Noord-Holland en Flevoland en de gemeenten, waterschappen, bouwbedrijven, projectontwikkelaars, groenondernemers en andere maatschappelijke partners uit de regio Noord-Holland en Metropoolregio Amsterdam hebben de intentieovereenkomst klimaatbestendig bouwen ondertekend.
3.2 Investeringen opgenomen in de bijdrage
Een goede bereikbaarheid van de stad is van belang voor zowel de bewoners als de bedrijven die hier zijn gevestigd. Deze bereikbaarheid komt onder druk te staan bij groei van het aantal inwoners. Het wegennet in en rondom Alkmaar wordt drukker. Om te voorkomen dat er te veel vertragingen ontstaan zijn investeringen nodig, zowel om de doorstroming van de buitenring te bevorderen, als om te voorkomen dat er opstoppingen ontstaan op de binnenring en op de wegen van en naar de buitenring. Ook de verkeersveiligheid komt onder druk bij een toename van het verkeer. Daarnaast maakt uitbreiding van de stad het extra noodzakelijk dat het gebruik van de fiets en het openbaar vervoer wordt gestimuleerd.
Een groot deel van de investeringen is dan ook bestemd voor aanpassingen in het wegennet. Voor verkeer en economie is in totaal €181.985.750 opgenomen, waarvan €41.331.204 voor rekening komt van nieuwe ontwikkelingen. Dit bedrag is bestemd voor:
- •
- •
- •
- •
- •
- •
- •
- •
Duurzaamheid is een belangrijk aandachtspunt binnen de gemeente. Uitbreiding van de stad brengt dan ook met zich mee dat hierin extra wordt geïnvesteerd.
Het groen in de gemeente is essentieel voor een duurzame, gezonde en prettige omgeving. De diversiteit aan groen in het stedelijk gebied, in de dorpen en in het omliggende landschap vormt een waardevol geheel en draagt bij aan een goede leefkwaliteit.
Bij een groeiende bevolking is het daarnaast belangrijk dat er meer ruimte voor recreatie in de buitenlucht ontstaat en wordt de noodzaak om de gevolgen van klimaat verandering op te vangen groter. De investeringen in duurzaamheid, groen, recreatie en biodiversiteit die zijn meegenomen in de berekening bedragen in totaal € 31.276.000, waarvan € 7.079.115 voor rekening komt van nieuwe ontwikkelingen.
De investeringen in de kwaliteit van de fysieke leefomgeving die zijn opgenomen in de bijdrage worden betaald door de volgende partijen:
- 1.
- 2.
- 3.
Omdat de kosten van de investeringen worden verdeeld over alle bebouwing, en het deel dat wordt toegerekend aan de huidige bebouwing voor rekening van de gemeente komt is het aandeel van de gemeente verreweg het grootst.
Het aandeel van de kosten dat moet worden betaald door ontwikkelende partijen wordt in rekening gebracht in de vorm van een bijdrage GoVo. Om het tarief per m2 bijdrage GoVo te bepalen worden de volgende stappen doorlopen.
- •
- •
- •
De kosten van de Gebiedsoverstijgende Voorzieningen worden verdeeld in investeringen die een functionele samenhang hebben met alleen de stad Alkmaar, investeringen die een functionele samenhang hebben met alleen het Buitengebied en investeringen die zowel de gemeente Alkmaar als het Buitengebied betreffen.
- •
- •
- •
Van de voorzieningen die in de bijdrage worden opgenomen is een deel al uitgevoerd, in uitvoering of opgenomen in de begroting. De kosten van deze voorzieningen worden voor 100% meegenomen in de berekening.
Van een deel van de voorzieningen is het zeer aannemelijk dat ze daadwerkelijk zullen worden aangelegd omdat ze noodzakelijk zijn om de voorgenomen groei van de gemeente te realiseren. Wel bestaat de kans dat de uitvoering af gaat wijken van de huidige ideeën of dat de voorzieningen slechts gedeeltelijk zullen worden gerealiseerd. Van de kosten van deze voorzieningen wordt 75% meegenomen in de berekening.
Daarnaast zijn er voorzieningen die in het gemeentelijk beleid zijn opgenomen, maar waarvan de uitvoering minder zeker is. Verondersteld wordt dat een deel van deze voorzieningen niet of pas op lange termijn zullen kunnen worden gerealiseerd. Uitgangspunt is dat minimaal één op de vier investeringen zal worden gerealiseerd. Daarom wordt van deze investeringen 25% van de kosten meegenomen.
In bijlage 2 is een overzicht opgenomen van alle investeringen die zijn opgenomen in de berekening van de bijdrage GoVo. Bij elke investering is tevens vermeld voor welk percentage het bedrag is meegenomen.
4.3 Bouwprogramma’s nieuw en bestaand
Om de programma’s van de verschillende functies vergelijkbaar te maken is een wegingsfactor bepaald, die gebaseerd is op de gemiddelde WOZ-waarde van de verschillende functies van het bestaande vastgoed in Alkmaar. De wegingsfactor is in onderstaande tabel weergegeven:
Door deze wegingsfactor te hanteren is op totaalniveau van de functies het verschil in waarde tot uitdrukking gebracht. Bijvoorbeeld 100 m² BVO voor kantoren wordt hierdoor voor 34 m² gewogen programma in de berekening opgenomen.
De m² BVO’s van een gebouwde parkeervoorziening voor appartementen worden in de berekening buiten beschouwing gelaten; hiervoor wordt dus geen bijdrage in rekening gebracht.
Bij het vaststellen van het aantal m² BVO waarvoor bij een nieuwbouwontwikkeling een bijdrage GoVo wordt gevraagd, wordt in principe uitgegaan van het maximum aantal m² BVO dat is toegestaan in het Omgevingsplan. Hiervan kan worden afgeweken indien aannemelijk kan worden gemaakt en tussen gemeente en initiatiefnemer wordt overeengekomen, dat er minder m² BVO wordt gerealiseerd dan maximaal is toegestaan volgens het omgevingsplan.
Op basis van deze uitgangspunten is de verdeling van m² ’s gewogen programma over de toerekengebieden als volgt:
4.4 Toerekening van de Gebiedsoverstijgende Voorzieningen aan de bouwprogramma’s per gebied
Per toerekengebied is de verhouding tussen de bestaande bebouwing en het nieuwe bouwprogramma berekend.
Vervolgens is per categorie het totaalbedrag aan investeringen in de GoVo verdeeld over het nieuw bouwprogramma en de bestaande bebouwing. Dit is in onderstaand overzicht weergegeven.
Van de netto investering in de GoVo wordt slechts een beperkt deel (22,7% van het totaal) toegeschreven aan nieuwe ontwikkelingen. Dit betekent dat de kosten dus ook maar voor een beperkt deel verhaald kunnen worden op nieuwe initiatieven. Het grootste deel van de kosten (77,3% van het totaal) wordt toegerekend aan de bestaande stad. Deze wordt echter niet aangeslagen. De investeringen komen dus voor rekening van de gemeente of derden.
4.4 Bijdrage aan de Gebiedsoverstijgende Voorzieningen
De bijdrage GoVo is uitgedrukt in een bijdrage per m² programma. Hiervoor is het totaal van het aan het nieuw programma toerekenbare deel gedeeld door het verwachte aantal gewogen m² ’s nieuw programma in de verschillende deelgebieden.
In de onderstaande tabel is deze berekening en de bijdrage per gewogen m² nieuw bouwprogramma weergegeven:
De bijdrage per m2 programma is voor een ontwikkeling in de stad Alkmaar € 20,04 + € 0,62 = afgerond € 20.70.
Voor een ontwikkeling in het buitengebied bedraagt de bijdrage € 0,29 + € 0,62 is afgerond € 0,90.
4.4.1 Aangepast tarief voor sociale huurwoningen en maatschappelijk vastgoed
De gemeente hanteert vanwege de beperkte ontwikkelpotentie en het maatschappelijk belang van de aanwezigheid van voldoende goede en betaalbare woningen een aangepast tarief voor woningbouw tot de huurtoeslaggrens (in 2023 € 808/maand). Dit aangepaste tarief wordt in rekening gebracht bij woningcorporaties of bij iedere andere partij die bereid is om vast te leggen dat de woningen langdurig in de desbetreffende categorie verhuurd worden. De volgende kortingen worden toegepast op de bijdrage per m² BVO voor wonen:
Ook voor sociaal maatschappelijke voorzieningen die met publieke gelden worden gerealiseerd (denk aan scholen, opvang, welzijn, zorg) geldt een vrijstelling van de bijdrage. Wanneer de voorzieningen commercieel worden geëxploiteerd (denk aan private medische klinieken), dan worden ze behandeld als bouwprogramma met een commerciële functie met de daarvoor geldende bijdrage.
4.4.2 Berekening van de bijdrage per bouwplan
Voor ieder bouwprogramma wordt de bijdrage aan de investering voor de Gebiedsoverstijgende Voorzieningen berekend door de bijdrage per m² programma te vermenigvuldigen met het gewogen programma (= bouwprogramma per functie x wegingsfactor).
Ter indicatie is in onderstaand overzicht aangegeven wat de bijdrage zou zijn van 100 m² programma van iedere functie in het toerekengebied Stad Alkmaar.
Het bedrag in kolom E is berekend door: m² ’s in kolom A x bedrag in kolom B x wegingsfactor in kolom C x (1- kortingspercentage kolom D).
4.4.3 Macro-aftopping, uitzondering en afrekening
De uiteindelijk af te spreken bijdrage is afhankelijk van het opbrengstpotentieel van het plan. Wanneer er sprake is van kostenverhaal via een kostenverhaalsbeschikking gelden de macro-aftoppingsregels. Dat wil zeggen dat de gemeente slechts kosten kan verhalen tot ten hoogste het bedrag van de opbrengsten van het plan. Bovendien is er dan sprake van een eindafrekening. In het omgevingsplan wordt in dat geval vastgelegd wanneer deze eindafrekening plaats vindt. Een ontwikkelaar kan vanaf 5 jaar na de betaling om een tussentijdse afrekening vragen. De eindafrekening kan alleen tot een terugbetaling leiden, nooit tot een nabetaling. Pas bij de eindafrekening ontstaat definitieve zekerheid over de bijdrage(n) van de particuliere eigenaren.
De gemeente geeft echter de voorkeur aan kostenverhaal via privaatrechtelijke overeenkomsten. De macro-aftoppingsregels, die gebaseerd zijn op een moeilijk te controleren fictieve situatie gelden niet voor deze overeenkomsten. Uitgangspunt is, dat bij het sluiten van een anterieure overeenkomst, afspraken worden gemaakt over de kosten. Naar verwachting regelt dit zichzelf. Een initiatiefnemer zal geen overeenkomst sluiten op basis van een onhaalbare businesscase.
In het geval van kostenverhaal via privaatrechtelijke overeenkomsten kan het college afzien van (een deel van) het kostenverhaal als vanwege gebiedscomplexe factoren aantoonbaar is dat de ontwikkeling financieel niet haalbaar is. Deze situatie zal zich vermoedelijk slechts sporadisch voordoen, omdat een ontwikkeling die onhaalbaar wordt als gevolg van het kostenverhaal, vermoedelijk ook mèt korting niet van de grond zal komen. Indien in de overeenkomst wordt vastgelegd dat er geen of minder kostenverhaal plaats vindt, dan zal hier altijd de voorwaarde aan worden verbonden dat de ontwikkeling ook daadwerkelijk binnen een vastgestelde periode tot stand komt. Mocht de ontwikkeling worden uitgesteld, dan vervalt de korting, zodat bij latere ontwikkeling de dan geldende situatie opnieuw kan worden beoordeeld.
5.1 Sparen voor de Gebiedsoverstijgende Voorzieningen
Bij het vaststellen van de nota Bovenwijkse Voorzieningen is een bestemmingsreserve ingesteld. De bijdrage GoVo is een vervanging voor de bijdrage bovenwijkse voorzieningen, en de reserve blijft daarom bestaan. Deze reserve heeft een specifieke bestedingsfunctie en kan niet voor andere doeleinden worden ingezet. Bovendien kan de reserve gedurende de afschrijvingsperiode van de investeringen waarvoor hij is bedoeld niet worden opgeheven. In de reserve worden zowel de bijdragen vanuit private initiatiefnemers als vanuit gemeentelijke grondexploitatieprojecten gestort. Deze bijdragen zorgen voor de voeding van de reserve. De onttrekkingen uit de reserve vinden plaats op basis van een dekkingsvoorstel dat hoort bij een investeringsbesluit voor een van de Gebiedsoverstijgende Voorziening.
5.2 Investeringen in de Gebiedsoverstijgende Voorzieningen
De gemeenteraad is bevoegd kredieten beschikbaar te stellen in verband met de uitvoering van werken en werkzaamheden. In deze nota wordt geen besluit genomen over de verschillende investeringen en de financiering en dekking daarvan. De raad besluit hier later pas expliciet over wanneer gebieden en voorzieningen verder worden uitgewerkt. Dit investeringsbesluit voor een Gebiedsoverstijgende Voorziening kan via de begroting of via een apart raadsbesluit. In het besluit wordt opgenomen:
- ▪︎
- ▪︎
- ▪︎
5.3 Jaarlijkse actualisatie van de nota
Vanwege het dynamische karakter van zowel de investeringen in Gebiedsoverstijgende Voorzieningen als van de ontwikkellocaties moet er een jaarlijkse actualisatie plaats vinden. Onderdeel van deze actualisatie is:
- •
- •
- •
De jaarlijkse actualisatie gebeurt bij voorkeur gelijktijdig met het opstellen van het Meerjaren Investeringsprogramma (MIP).
De actualisatie van de Gebiedsoverstijgende Voorzieningen kan op die manier gebruik maken van de nieuwe beschikbare gegevens over bouwprogramma’s in de gebiedsontwikkelingen en de actualisaties van de grondexploitaties kunnen weer gebruik maken van de actuele tarieven voor de bijdrage GoVo.
De laatst vastgestelde nota Gebiedsoverstijgende Voorzieningen vormt steeds de basis voor de berekening van de bijdrage. De geactualiseerde nota wordt jaarlijks door het college opnieuw vastgesteld. Eenmaal per vier jaar wordt de nota aan de raad voorgelegd, tenzij er substantiële wijzigingen in de nota zijn die vragen om een eerdere besluitvorming. Deze substantiële wijzigingen kunnen zijn:
- •
- •
Bijlage 1 Nota Gebiedsoverschrijdende Voorzieningen
A Kostensoorten bij kostenverhaal met of zonder tijdvak
A1 De kosten van het vaststellen van een omgevingsplan of een projectbesluit of het verlenen van een omgevingsvergunning voor een buitenplanse omgevingsplanactiviteit, inclusief het daarvoor benodigde onderzoek.
A2 De waarde van de gronden die worden gebruikt voor de uitvoering van de onder A8 en A9 bedoelde werken, werkzaamheden en maatregelen, inclusief de waarde van de te slopen opstallen, geraamd overeenkomstig artikel 8.17, eerste lid.
A3 De kosten van het vrijmaken van de gronden, bedoeld onder A2, van persoonlijke rechten en lasten, eigendom en bezit en beperkte rechten of zakelijke lasten.
A4 Het tijdelijk beheer van de door of vanwege de gemeente, de provincie of de Staat verworven percelen, verminderd met de uit het tijdelijk beheer te verwachten opbrengsten.
A5 De kosten van het slopen, verwijderen en verplaatsen van opstallen, obstakels, funderingen, kabels en leidingen op de gronden, bedoeld onder A2.
A6 De kosten van bodemsanering, het dempen van oppervlaktewateren en het verrichten van grondwerken op de gronden, bedoeld onder A2.
A7 De kosten van de noodzakelijke compensatie van in het kostenverhaalsgebied verloren gegane natuurwaarden, groenvoorzieningen en watervoorzieningen.
A8 De kosten van de aanleg of wijziging van: 1°. wegen, gebouwde en ongebouwde openbare parkeergelegenheden, pleinen, voet- en rijwielpaden, gebouwde openbare fietsenstallingen, faciliteiten voor ondergrondse afvalinzameling, waterpartijen, watergangen, voorzieningen voor de waterhuishouding, bruggen, tunnels, duikers, kades, steigers, en andere rechtstreeks met de aanleg daarvan verband houdende werken en bouwwerken; 2°. infrastructuur voor openbaar-vervoervoorzieningen met bijbehorende werken en bouwwerken; 3°. groenvoorzieningen, natuurvoorzieningen en openbare niet-commerciële sportvoorzieningen; 4°. openbare verlichting en brandkranen met aansluitingen; 5°. straatmeubilair, speeltoestellen, sierende elementen, kunstobjecten en afrasteringen in de openbare ruimte; 6°. distributienetwerken voor elektriciteit, warmte, gas en water, inclusief bijbehorende werken en bouwwerken; en 7°. riolering, inclusief bijbehorende werken en bouwwerken.
A9 De kosten van werken, werkzaamheden en maatregelen die noodzakelijk zijn voor het bereiken en in stand houden van een veilige en gezonde fysieke leefomgeving en een goede omgevingskwaliteit.
A10 De kosten van voorbereiding en toezicht op de uitvoering van de onder A3, A5, A6, A8 en A9 bedoelde werken, werkzaamheden en maatregelen, inclusief het daarvoor benodigde onderzoek.
A11 Nadeelcompensatie aan derden als bedoeld in hoofdstuk 15 van de wet.
A12 Niet-terugvorderbare BTW, niet-gecompenseerde compensabele BTW of andere niet-terugvorderbare belastingen, over de kostenelementen, genoemd onder A1 en A3 tot en met A10.
A13 De rente van geïnvesteerde kapitalen en overige lasten, verminderd met renteopbrengsten.
A14 De kosten van andere door of in opdracht van het bestuursorgaan te verrichten werkzaamheden, voor zover die werkzaamheden rechtstreeks verband Omgevingsbesluit – geconsolideerde Staatsbladversie 96 houden met de in deze bijlage bedoelde werken, werkzaamheden en maatregelen.
Omgevingsbesluit, artikel 8.21 (categorieën ontwikkelingen waarvoor financiële bijdragen kunnen worden verhaald)
1. Als categorieën ontwikkelingen ter verbetering van de kwaliteit van de fysieke leefomgeving waarvoor, als wordt voldaan aan de criteria van artikel 13.23, eerste lid, onder a en b, van de wet, in een omgevingsplan kan worden bepaald dat een financiële bijdrage wordt verhaald op degene die een activiteit als bedoeld in artikel 13.11 van de wet verricht, worden aangewezen:
a. wijziging van de inrichting van het landelijk gebied ter verbetering van landschappelijke waarden door middel van het treffen van maatregelen in de fysieke leefomgeving, waaronder in ieder geval worden begrepen het verwijderen van vrijkomende agrarische bebouwing en het herstellen of aanvullen van landschappelijke elementen;
b. aanleg of wijziging van gebieden als bedoeld in artikel 2.44 van de wet of gebieden die in het omgevingsplan ter bescherming van de natuur zijn aangewezen en herstel, op basis van een omgevingsvisie of programma, van dier- en plantensoorten die van nature in Nederland in het wild voorkomen door middel van het treffen van maatregelen in de fysieke leefomgeving, waaronder in ieder geval worden begrepen maatregelen in de fysieke leefomgeving: 1°. ter vermindering van de stikstofdepositie; of 2°. ter bescherming en verbetering van de chemische en ecologische kwaliteit van watersystemen;
c. aanleg van infrastructuur voor verkeers- en openbaar vervoersnetwerken van gemeentelijk of regionaal belang;
d. aanleg van recreatievoorzieningen die behoren tot de gemeentelijke of regionale groenstructuur, waaronder in ieder geval worden begrepen parken en recreatiegebieden;
e. ontwikkelingen gericht op het bereiken van een naar prijsklasse evenwichtige samenstelling van de woningvoorraad in de gemeente of regio door middel van het realiseren van sociale huur- of koopwoningen als bedoeld in artikel 5.161c, eerste lid, onder a en b, van het Besluit kwaliteit leefomgeving buiten het gebied waar de activiteit, bedoeld in artikel 13.11 van de wet, plaatsvindt, voor zover in dat gebied met het oog op die evenwichtige samenstelling onvoldoende sociale huurof koopwoningen worden gerealiseerd en het op een andere locatie realiseren van die woningen: 1°. in het omgevingsplan is toegelaten of voorgeschreven op grond van regels als bedoeld in artikel 5.161c, eerste lid, onder a of b, van dat besluit of in een programma is opgenomen; en 2°. tot gevolg heeft dat de kosten, bedoeld in artikel 13.11 van de wet, op grond van het eerste lid van dat artikel niet volledig kunnen worden verhaald of dat een tekort op de gemeentelijke exploitatie van de benodigde gronden ontstaat; en
f. stedelijke herstructurering ter verbetering van het woon- en leefklimaat in verouderde wijken of gebieden met leegstandsproblemen door middel van het treffen van maatregelen in de fysieke leefomgeving, waaronder in ieder geval worden begrepen het slopen van woningen en het aanleggen of wijzigen van wegen.
2. Onder de aanwijzing valt niet de aanleg van voorzieningen of het treffen van maatregelen in de fysieke leefomgeving waarvoor kosten worden gemaakt die op grond van artikel 13.11, eerste lid, van de wet geheel of gedeeltelijk moeten worden verhaald op degene die de betrokken activiteit verricht.
Bijlage 2 Nota Gebiedsoverstijgende Voorzieningen
Permanente link
Kopieer de link naar uw clipboard
https://zoek.officielebekendmakingen.nl/gmb-2024-27533.html