Ontheffingenbeleid nul-emissiezone brom- en snorfietsen Amsterdam 2025

Het college van burgemeester en wethouders van Amsterdam,

gelet op artikel 149 van de Wegenverkeerswet, de artikelen 62 en 87 van het Reglement verkeersregels en verkeerstekens 1990 en artikel 4:81 van de Algemene wet bestuursrecht;

overwegende dat het college bij het Definitief verkeersbesluit nul-emissiezone brom- en snorfietsen Amsterdam 2025 van 21mei 2024 een nul-emissiezone voor brom- en snorfietsen met overgangsregeling heeft ingevoerd per 1 januari 2025, en daarin heeft opgenomen dat in afzonderlijk ontheffingenbeleid een aantal ontheffingsmogelijkheden worden opgenomen;

gezien de inspraakreacties en de nota van beantwoording van 21mei 2024;

besluit:

Artikel 1 – Definities

In dit ontheffingenbeleid wordt verstaan onder:

• Brom- of snorfiets: voertuig zoals bedoeld in artikel 1 van de Wegenverkeerswet en de daarop gebaseerde regelgeving

• college: college van burgemeester en wethouders van Amsterdam datum eerste toelating (DET): de datum waarop het voertuig in gebruik is genomen, zoals voor in Nederland geregistreerde voertuigen is vastgelegd in het kentekenregister van de RDW

• eigenaar: de natuurlijke persoon of de rechtspersoon op wiens naam het kenteken bij de RDW geregistreerd staat

• feestdag: officiële Nederlandse feestdagen als bedoeld in artikel 3 van de Algemene termijnenwet

• gemeente: gemeente Amsterdam

• GGD: Gemeentelijke gezondheidsdienst Amsterdam

• emissieloze brom- of snorfiets: een brom- of snorfiets die geen uitstoot heeft aan de uitlaat. Dit zijn in de praktijk elektrische brom- en snorfietsen

• leges: de kosten voor het in behandeling nemen van de ontheffingsaanvraag

• nul-emissiezone: uitstootvrije zone zoals bepaald bij het Definitief verkeersbesluit nul-emissiezone brom- en snorfietsen Amsterdam 2025

• oldtimer: brom- of snorfiets met een datum eerste toelating van 30 jaar en ouder

• RDW: Dienst Wegverkeer

• RVV 1990: Reglement verkeersregels en verkeerstekens 1990

• weekend: het weekend in de zin van dit ontheffingenbeleid begint op vrijdag om 12:00 uur en eindigt op maandag om 12:00 uur

Artikel 2 – Ontheffing vanwege medische omstandigheden

• 1. Het college verleent op aanvraag een ontheffing aan een eigenaar die op grond van medische omstandigheden afhankelijk is van zijn specifieke brom- of snorfiets en vanwege deze omstandigheden niet kan overstappen op een elektrische brom- of snorfiets of op een alternatieve vorm van vervoer.

• 2. De ingangsdatum van een ontheffing voor een brom- of snorfiets met een DET tussen 1 januari 2011 en 1 januari 2018 is niet eerder dan 1 januari 2028.

• 3. De ingangsdatum van een ontheffing voor een brom- of snorfiets met een DET tussen 1 januari 2018 en 1 januari 2025 is niet eerder dan 1 januari 2030.

• 4. Het college maakt op de website bekend vanaf welk moment een ontheffing op grond van dit artikel kan worden aangevraagd.

• 5. Voor brom- of snorfietsen waarvan de datum tenaamstelling is gelegen na 1 januari 2025 kan geen ontheffing op grond van dit artikel worden aangevraagd.

• 6. Het college legt de aanvraag voor een ontheffing op basis van dit artikel ter advies voor aan de GGD.

• 7. De duur van de ontheffing verleend op basis van dit artikel is afhankelijk van de specifieke omstandigheden van de aanvrager.

Artikel 3 – Ontheffing voor oldtimers

• 1. Het college verleent op aanvraag voor een oldtimer een ontheffing voor het weekend en voor feestdagen.

• 2. Of sprake is van een oldtimer wordt door het college beoordeeld op grond van de door de RDW geregistreerde DET.

• 3. Indien sprake is van een onjuiste DET-registratie, kan op andere wijze worden aangetoond dat sprake is van een oldtimer.

• 4. Een ontheffing verleend op basis van dit artikel wordt jaarlijks stilzwijgend verlengd.

Artikel 4 – Ontheffing op grond van de hardheidsclausule

Het college kan op aanvraag in uitzonderlijke situaties ten gunste van de aanvrager afwijken van deze beleidsregel en een ontheffing verlenen, als de toepassing van deze beleidsregel gevolgen heeft voor de aanvrager die onevenredig zijn in verhouding tot de met het beleid te dienen doelen. Of hiervan sprake is hangt af van de specifieke persoonlijke situatie van de aanvrager, die per ontheffingsaanvraag zal worden beoordeeld.

Artikel 5 – Overige bepalingen

• 1. Een ontheffing dient te worden aangevraagd op de wijze zoals op de website van de gemeente is gepubliceerd.

• 2. Voor deze gemeentelijke ontheffingen zijn leges verschuldigd conform de legesverordening van de gemeente Amsterdam.

• 3. Het college kan een ontheffing intrekken, indien ter verkrijging daarvan onjuiste of onvolledige gegevens zijn verstrekt, of indien gewijzigd beleid dit noodzakelijk maakt.

• 4. Het voertuig waarvoor op grond van de artikelen 2 en 4 een ontheffing is aangevraagd, heeft toegang tot de nul-emissiezone totdat op de aanvraag is beslist.

• 5. Bij verkoop van het voertuig of overdracht van het kenteken wordt de persoonsgebonden ontheffing als bedoeld in de artikelen 2 en 4 ingetrokken.

Artikel 6 – Intrekking Gemeentelijk ontheffingenbeleid milieuzone brom- en snorfietsen Amsterdam 2018

• 1. Het Gemeentelijk ontheffingenbeleid milieuzone brom- en snorfietsen Amsterdam 2018, gepubliceerd in het Gemeenteblad (27 december 2017 nr. 231728), wordt ingetrokken.

• 2. Reeds verleende ontheffingen voor brom-of snorfietsen op grond van het in het eerste lid genoemde ontheffingenbeleid, gelden ook voor de nul-emissiezone zone voor brom- en snorfietsen totdat de in de ontheffing opgenomen geldigheidsduur is verstreken.

Artikel 7 – Inwerkingtreding

Deze beleidsregel treedt in werking op 1 januari 2025.

Artikel 8 – Citeertitel

Deze beleidsregel kan worden aangehaald als: Ontheffingenbeleid nul-emissiezone brom- en snorfietsen Amsterdam 2025.

Toelichting

Aanleiding

Op 22 juni 2016 is door de gemeenteraad het maatregelpakket ‘Schone Lucht voor Amsterdam - op weg naar uitstootvrij 2025‘ vastgesteld. Dit maatregelpakket is een concrete uitwerking van de milieuzones die in de Agenda Duurzaamheid zijn opgenomen.

Op 1 januari 2018 is de milieuzone voor brom- en snorfietsen ingevoerd. Ten behoeve van deze milieuzone heeft het college op 27 december 2017 het Gemeentelijk ontheffingenbeleid milieuzone brom- en snorfietsen Amsterdam 2018 vastgesteld.

In het Actieplan Schone Lucht, vastgesteld op 1 oktober 2019, heeft het college beschreven hoe tot 2030 wordt toegewerkt naar een uitstootvrij Amsterdam.

Op 6 juni 2023 heeft het college de Uitvoeringsagenda Uitstootvrije Mobiliteit (UUM) vastgesteld. In de UUM wordt een overzicht gegeven van de maatregelen die in de bestuursperiode 2023 tot en met 2026 worden genomen om de ambities uit het Actieplan Schone Lucht te realiseren. Eén van de maatregelen is het invoeren van een nul-emissiezone zone voor brom- en snorfietsen per 1 januari 2025 met overgangsregeling.

Bij besluit van 21 mei 2024 heeft het college van burgemeesters en wethouders van Amsterdam ingestemd met het verkeersbesluit waarmee per 1 januari 2025 een nul-emissiezone voor brom- en snorfietsen met overgangsregeling is ingevoerd. Deze nul-emissiezone komt in de plaats van de milieuzone voor brom- en snorfietsen. Op fossiele brandstof rijdende brom- en snorfietsen met een DET vanaf 1 januari 2025 hebben geen toegang meer tot de nul-emissiezone. Voor bestaande voertuigen geldt de volgende overgangsregeling:

• Tot 1 januari 2028 blijven op fossiele brandstof rijdende brom- en snorfietsen met een DET vanaf 1 januari 2011 tot en met 31 december 2024 toegang behouden tot de nul-emissiezone;

• Tot 1 januari 2030 blijven op fossiele brandstof rijdende brom- en snorfietsen met een DET vanaf 1 januari 2018 tot en met 31 december 2024 toegang behouden tot de nul-emissiezone.

In het onderhavige ontheffingenbeleid zijn de volgende ontheffingen opgenomen:

• Een ontheffing vanwege medische omstandigheden;

• Een weekendontheffing voor oldtimers, dit betreft voertuigen van 30 jaar en ouder;

• Een ontheffing op grond van de hardheidsclausule.

Deze ontheffingen konden ook al aangevraagd worden op grond van het ontheffingenbeleid voor de milieuzone voor brom- een snorfietsen. Een aantal andere ontheffingsmogelijkheden uit het ontheffingenbeleid voor de milieuzone is niet overgenomen. Van de ontheffingsmogelijkheid van artikel 2 voor 4-takt brom- en snorfietsen met een DET tussen 2008 en 2011 kon al sinds 2021 geen gebruik meer worden gemaakt. Ook de automatische ontheffing van artikel 3 voor voertuigen met een elektrische aandrijving en met een DET van 2010 en ouder is vervallen. Elektrische brom- en snorfietsen (al dan niet omgebouwd) staan als zodanig geregistreerd bij de RDW, waardoor deze voertuigen zonder ontheffing toegang hebben tot de nul-emissiezone. De in artikel 6 opgenomen mogelijkheid om een ontheffing aan te vragen voor de inbouw van een euro 4-motor is eveneens komen te vervallen. Deze ontheffingsmogelijkheid past niet meer in het beleid van het college, dat uitgaat van stimuleren van uitstootvrij vervoer.

Brommobielen en gehandicaptenvoertuigen blijven toegang houden tot de nul-emissiezone voor brom- en snorfietsen. Voor brommobielen is geen ontheffing nodig. Gehandicaptenvoertuigen hebben geen kentekenplaat, waardoor op het gebruik van deze voertuigen – als zij al als brom- of snorfiets kunnen worden gekwalificeerd - niet zal worden gehandhaafd.

Het college heeft verder in het Ontwerpverkeersbesluit tot invoering van de uitstootvrije zone voor brom- en snorfietsen aangegeven te zullen bezien of naar aanleiding van de ingediende zienswijzen aanvullende ontheffingen nodig zijn. Het college is na zorgvuldige bestudering van de zienswijzen tot de conclusie gekomen dat dit niet het geval is. Voor een onderbouwing hiervan verwijst het college naar hoofdstuk 13 van de nota van beantwoording inzake de invoering van de uitstootvrije zone voor brom- en snorfietsen.

Artikelsgewijze toelichting

Artikel 2- Ontheffing vanwege medische omstandigheden

Personen die vanwege medische omstandigheden afhankelijk zijn van een specifieke brom- of snorfiets op fossiele brandstof en niet kunnen overstappen op een elektrische brom- of snorfiets of op een alternatieve vorm van vervoer, kunnen in aanmerking komen voor een ontheffing vanwege medische omstandigheden. Bij de beoordeling of iemand in aanmerking komt voor een ontheffing, wordt zowel naar de aandoening en de gevolgen daarvan voor de mobiliteit van de aanvrager gekeken, als naar de (on)mogelijkheid om over te stappen op een elektrische brom- of snorfiets. De aanvraag voor een medische ontheffing wordt voor advies voorgelegd aan een arts van de GGD. Deze arts kan de aanvrager oproepen voor een medische keuring. Aan de keuring zijn kosten verbonden voor de aanvrager. Nadat het advies van de GGD is ontvangen, beslist het college op de ontheffingsaanvraag.

Omdat op grond van de overgangsregeling nog enige tijd met het huidige voertuig kan worden doorgereden, is bepaald dat een medische ontheffing voor voertuigen met een DET tussen 1 januari 2011 en 1 januari 2018 niet eerder ingaat dan 1 januari 2028, en een ontheffing voor voertuigen met een DET tussen 1 januari 2018 en 1 januari 2025 niet eerder ingaat dan 1 januari 2030. Vanaf wanneer een ontheffing vanwege medische omstandigheden kan worden aangevraagd, zal worden meegedeeld op de website van de gemeente Amsterdam.

Aan voertuigen met een DET ouder dan 1 januari 2011 wordt vanaf 1 januari 2025 geen ontheffing vanwege medische omstandigheden meer verleend. Deze voertuigen hebben al sinds 1 januari 2018 geen toegang meer tot de milieuzone voor brom- en snorfietsen. Het college zal verder ook geen ontheffingen vanwege medische omstandigheden verlenen voor brom- en snorfietsen op fossiele brandstof die na 1 januari 2025 op naam worden gezet. Uitgangspunt voor brom- of snorfietsen die vanaf deze datum worden aangeschaft, is dat deze elektrisch zijn om toegang te hebben tot de uitstootvrije zone. Dit geldt ook voor kopers van een brom- of snorfiets die vanwege een medische aandoening afhankelijk zijn van hun brom- of snorfiets. Hoewel het gedurende de looptijd van de overgangsregeling mogelijk is om een tweedehands brom- of snorfiets op fossiele brandstof aan te schaffen en daar nog enige tijd op te rijden, is de overgangsregeling in de eerste plaats bedoeld voor huidige voertuigbezitters om zich (financieel) voor te bereiden op de komst van de uitstootvrije zone. Het college benadrukt dat het in uitzonderlijke gevallen mogelijk blijft om een ontheffing aan te aan te vragen op grond van de hardheidsclausule in artikel 4.

Ontheffingen vanwege medische omstandigheden verleend op basis van het Gemeentelijk ontheffingenbeleid milieuzone brom- en snorfietsen blijven gelden in de nul-emissiezone, totdat de in de ontheffing opgenomen geldigheidsduur is verstreken.

Artikel 3 - Ontheffing voor oldtimers

Brom- en snorfietsen met een DET van 30 jaar of ouder, de zogenoemde ‘oldtimers’, worden voornamelijk hobbymatig gebruikt, waardoor er relatief weinig mee wordt gereden. Voor deze voertuigen kan een ontheffing worden aangevraagd voor het weekend en voor officiële feestdagen. Verleende ontheffingen worden jaarlijks stilzwijgend verlengd. Voertuigeigenaren hoeven hier niets voor te doen. Oldtimers waarvan de DET juist is geregistreerd bij de RDW, zijn voor het college eenvoudig te controleren door de gegevens bij de RDW te controleren. Het is echter bij het college bekend dat de registratie niet altijd juist is. Daarom kan de aanvrager ook op andere wijze met bewijsstukken aantonen dat het om een oldtimer gaat. Dit kan bijvoorbeeld een foto zijn met daarop het typegoedkeuringsnummer van de brom- en snorfiets, en een onderbouwing waaruit blijkt dat het voertuig een oldtimer is.

Artikel 4 – Hardheidsclausule

Deze bepaling is bedoeld voor uitzonderlijke situaties die niet onder een van de andere bepalingen vallen, maar waarbij het onevenredig zou zijn in verhouding tot de met het beleid te dienen doelen als er toch geen ontheffing wordt verleend. Of dit het geval is, hangt af van de specifieke (persoonlijke) omstandigheden van het geval die per aanvraag zullen worden beoordeeld. Het college benadrukt dat ontheffingen op grond van dit artikel, gelet op de zwaarwegende belangen die met de uitstootvrije zone worden gediend, niet snel worden verleend. Daarvoor moet in ieder geval worden vastgesteld dat het echt niet mogelijk is om over te stappen op een elektrische brom- of snorfiets, en ook niet op een andere alternatieve vorm van vervoer.