/1/png-2/rheden.png)
Gemeenteblad van Rheden
| Datum publicatie | Organisatie | Jaargang en nummer | Rubriek |
|---|---|---|---|
| Rheden | Gemeenteblad 2024, 206034 | beleidsregel |
Authentieke versie (PDF)
Informatie
Gerelateerd
Printen
Delen
Watertakenplan Olburgen 2023-2027 (versie Rheden)
Gemeentelijke rioleringsplannen van zuiveringskring Olburgen
Dit watertakenplan (WTPO) beschrijft de water- en rioleringsaspecten voor de omgevingsvisie, het omgevingsplan en de uitvoeringsprogramma’s van Bronckhorst, Doesburg en Rheden.
Eind 2022 verloopt Het Watertakenplan Olburgen. Het nieuwe watertakenplan heeft een andere opzet, passend bij de ‘nieuwe documenten’ van de Omgevingswet.
Met de Omgevingswet vervalt de plicht voor een gemeentelijk rioleringsplan (GRP). Gemeenten en waterschap houden wel de zorgtaken voor water, riolering en zuivering. Beleid en plannen blijven nodig, maar hoeven niet meer apart vastgesteld te worden. Dit wordt onderdeel van de ‘nieuwe documenten’ van de Omgevingswet. Voor gemeenten zijn dat de omgevingsvisie, het omgevingsplan en de programma’s. Het waterschap heeft het waterbeheerprogramma en de Waterschapsverordening.
Het watertakenplan wordt afgekort als WTPO en bestaat uit vier onderdelen:
- •
- •
- •
- •
De stijl van dit WTPO is anders dan van een regulier beleidsplan. De visie en regels zijn aparte werkdocumenten, waarvan teksten (later) verwerkt kunnen worden in de omgevingsvisie en het omgevingsplan. In voorliggend document zijn alleen het programma en de kostendekking beschreven.
Inhoudelijk gezien wordt het beleid van het WTPO uit 2018 vrijwel ongewijzigd voortgezet. Dit nieuwe WTPO 2023-2027 voegt twee dingen toe:
- •
- •
De rioleringen van Bronckhorst, Doesburg en Rheden brengen het afvalwater naar de afvalwaterzuivering Olburgen van Waterschap Rijn en IJssel. De rioolstelsels en rwzi vormen samen één afvalwatersysteem. De drie gemeenten en het waterschap werken samen om hun inspanningen op elkaar af te stemmen, van elkaar te leren en gezamenlijke projecten te ondernemen. Zodoende kunnen zij effectiever en efficiënter werken.
Bronckhorst, Doesburg, Rheden en Waterschap Rijn en IJssel hebben een gezamenlijke visie en hebben samen één beleidsplan voor het afvalwatersysteem gemaakt: het WTPO. Op onderdelen is het beleid specifiek voor een van de gemeenten of het waterschap.
Het WTPO gaat over de drie gemeentelijke watertaken (afvalwater, hemelwater en grondwater), de zuiveringstaak van het waterschap (rwzi) en de raakvlakken met het oppervlaktewater, de ruimtelijke omgeving en klimaatadaptatie.
Het plangebied is het grondgebied van de gemeenten Bronckhorst, Doesburg en Rheden, plus de delen van het afvalwatertransportstelsel van Olburgen die net buiten dit grondgebied liggen. Onder dit laatste valt bijvoorbeeld rioolgemaal Angerlo, dat via Doesburg afvoert naar rwzi Olburgen. Een deel van gemeente Rheden en een klein deel van Bronckhorst voeren water af naar andere rwzi’s en vallen daarmee buiten het afvalwatersysteem Olburgen. Toch zijn ook die gebieden onderdeel van dit WTPO, omdat het plan de gehele rioleringszorg van de gemeenten omvat.
Het water-/rioleringsprogramma geldt voor de periode 2023 tot en met 2027. Dit is de planperiode van dit WTPO. Daarnaast geeft het WTPO een doorkijk op lange termijn. De gemeentelijke kostendekkingsplannen geven een doorkijk tot 2100, zodat van keuzes ook de financiële gevolgen op lange termijn meegewogen worden.
In tegenstelling tot voorgaand WTPO is dit watertakenplan (nog) geen ‘vastgesteld beleid’. De visie en regels worden pas vastgesteld bij opname in de omgevingsvisie en het omgevingsplan. Tot die tijd geldt het ‘oude’ WTPO en de gemeentelijke verordeningen die sindsdien zijn vastgesteld.
Het programma en bijbehorend kostendekkingsplan gelden al wel vanaf 2023. Het programma is de ‘uitvoeringsagenda’ voor de komende jaren. Het kostendekkingsplan is de basis voor de meerjarenbegrotingen en de rioolheffing. Deze worden jaarlijks vastgesteld door de gemeenteraad.
Dit WTPO bevat geen programma of kostendekkingsplan voor het waterschap.
Bronckhorst, Doesburg, Rheden en Waterschap Rijn en IJssel hebben een gezamenlijke visie op water en riolering. Deze visie legt een basis voor de watertaken in de zuiveringskring Olburgen. Daaronder valt afvalwater (riolering en zuivering), regenwater, grondwater en een deel van het oppervlaktewater. Deze zijn allemaal onderdeel van onze leefomgeving. Water en omgeving beïnvloeden elkaar en daarom begint de visie met een brede blik. Wij houden rekening met allerlei omgevingsaspecten en ontwikkelingen. Een belangrijke ontwikkeling is de klimaatverandering.
De visie is een werkdocument, waarvan teksten (later) verwerkt kunnen worden in de omgevingsvisie.
Link naar de bouwsteen visie: Document Rheden - Bijlage 2 - Watertakenplan Olburgen Visie 2022 (22.93) - iBabs Publieksportaal (bestuurlijkeinformatie.nl.
Gemeenten en waterschappen hebben wettelijke zorgtaken voor water en riolering. Daarbij is er enige keuzevrijheid en ruimte voor afstemming op de lokale situatie. De regels geven aan waarvoor bewoners en bedrijven zelf verantwoordelijk zijn.
Link naar de bouwsteen regels: Document Rheden - Bijlage 3 - Watertakenplan Olburgen Regels 2022 (22.93) - iBabs Publieksportaal (bestuurlijkeinformatie.nl
bevat voorstellen voor regels over water en riolering. Dit zijn suggesties voor het omgevingsplan vanuit het vakgebied water en riolering. De regels gelden pas als deze, met een wijzigingsbesluit, in het omgevingsplan worden opgenomen.
Werkplanning voor het beheer en de investeringen in de planperiode.
Gemeente Rheden wil haar openbare ruimte uiterlijk in 2050 klimaatbestendig en waterrobuust ingericht hebben (conform het DRPA). In de komende planperiode 2023-2027 zijn de speerpunten:
- •
- •
- •
- •
Wij maken de leefomgeving bestand tegen de klimaatverandering. Wateroverlast, verdroging, hittestress gaan wij voorkomen of zoveel mogelijk beperken. Daartoe nemen wij maatregelen in de openbare ruimte vanuit het principe ‘elke druppel telt’.
Wij gaan planmatig en structureel werken aan klimaatadaptatie, biodiversiteit en circulariteit en duurzaamheid. Dit verankeren wij in de organisatie en de projecten. Het is niet de vraag óf, maar hoe deze thema’s meegenomen worden.
Met deze activiteiten werken wij aan doel 3 van het gemeentelijk klimaatbeleid: ‘Wateroverlast, droogteen hittestress zijn beperkt en worden zoveel mogelijk voorkomen.’
Communicatie-bewustwording-samenwerking
Wij blijven werken aan het water- en klimaatbewust maken van onze inwoners. Wij informeren bewoners via watisjouwrheden.nl, sociale media en huis-aanhuis bladen (zoals Regiobode). Wij willen ook jongeren bereiken via scholen/educatie. Wij inspireren en stimuleren bewonersinitiatieven, zoals met Groenadoptie en Operatie Steenbreek. En bij integrale projecten zorgen wij voor participatie van bewoners, bedrijven en gebiedspartners. Inwoners en bedrijven kunnen ook informatie vinden op de website regionaalenergieloket met diverse links op de pagina over klimaatadaptieve maatregelen.
Met deze activiteiten werken wij aan doel 4 van het gemeentelijk klimaatbeleid: ‘Inwoners enondernemers zijn zich bewust van hun aandeel in deopgave en handelen er naar.’
Om de openbare ruimte klimaatbestendig te maken hanteren wij de aanpak ‘elke druppel telt’. In projecten koppelen wij zoveel mogelijk verharde oppervlak af van de vuilwaterriolering. Als het kan nemen wij maatregelen om water vast te houden in de bodem (sponswerking). Door regenwater lokaal in de bodem te infiltreren, beperken wij ook droogte en hittestress.
Aanpak hinder, overlast en schade
In 2021 hebben wij met hydraulische berekeningen de risico’s op wateroverlast onderzocht. De komende planperiode starten wij met maatregelen om risico’s op de kwetsbare locaties te verminderen. Wij willen overal de risico’s beperken tot de streefwaarden in onderstaande tabel.
In de tabel staan streefwaarden voor 3 verschillende regenbuien. Norm bui ‘T=2’ is een bui die gemiddeld eens per 2 jaar voorkomt. De hevige bui ‘T=10’ komt gemiddeld eens per 10 jaar voor. En ‘T=100' betekent gemiddeld eens per 100 jaar.
Ook bewoners en bedrijven moeten bijdragen aan de wateropgaven. In 2022 is de gemeentelijke hemelwaterverordening gewijzigd. De waterbergingseis voor nieuwe bouwwerken en verhardingen is verhoogd van 20 tot 60 mm. Dit geldt in de gebieden waar het water in de bodem kan en mag infiltreren.
Water en groen zijn niet alleen belangrijk om wateroverlast te voorkomen. Met water en groen kunnen wij ook problemen aanpakken met droogte, hitte en bedreiging van de biodiversiteit. Wij maken gebruik van kansen om met een actie meer effecten te bereiken. Dit noemen wij ‘meekoppelkansen’.
Hiertoe doen wij het volgende:
- •
- •
- •
- •
- •
- •
In de planperiode investeren wij in vernieuwing van de infrastructuur (vervanging en renovaties), aanpak wateroverlast, verbeteren, verduurzamen en klimaatbestendig maken. Vernieuwing zijn reguliere investeringen om de infrastructuur in goede staat te houden. De andere investeringen komen voort uit hydraulische berekeningen en klimaatadaptatie (zie ook het onderzoek Systeemoverzicht Stedelijk Water van 2022).
Voor de omvang van de investeringen zijn drie varianten gemaakt: variant 1, 2 en 3. In deze varianten zijn de totale investeringen in 2023 t/m 2027 respectievelijk € 51, € 41 of € 31 miljoen.
Informatie over de maatregelen is te vinden in het Systeemoverzicht van 2022.
De beheeractiviteiten nemen toe in omvang. Het beheer van wadi’s en sloten wordt ondergebracht bij water en riolering. Verder wordt het te onderhouden areaal langzaam groter en is inzet nodig voor de klimaatadaptatie, woningbouw en energietransitie. Er is meer personele capaciteit nodig op meerdere vakgebieden. Voor riolering komt er een beheerder en een senior beheerder bij.
Van rioleringsbeheer naar omgevingsbeheer
Speerpunt in het beheer is een integrale aanpak. Het simpelweg onderhouden van de bestaande riolering is onvoldoende. Wij moeten samen met o.a. wegen en groen zorgen voor een gezonde, prettige, robuuste en klimaatbestendige leefomgeving. Daarbij moeten wij samenwerken met bewoners, gebruikmaken van nieuwe technieken en ontwikkelingen.
Dit vereist kennis en expertise, die wij deels in de organisatie moeten opbouwen. Om niet steeds zelf het wiel uit te vinden, werken wij samen.
In het waterteam Olburgen doen wij dit met:
- •
- •
- •
- •
- •
- •
Samen handhaven lozingen op de riolering
Met de Omgevingswet wordt de gemeente het bevoegd gezag voor alle lozingen op de riolering, inclusief de lozingen van bedrijven die voorheen onder het waterschap vielen, de zogenaamde ‘indirecte lozingen’. De controle van de lozingen besteedt de gemeente uit aan de omgevingsdienst (ODRA). Zij moeten erop toezien dat de lozingen de goede werking van zowel de riolering als de zuivering niet belemmeren. Om dit in goede banen te leiden ondernemen wij de volgende activiteiten:
- •
- •
- •
- •
Bij dit WTPO behoort een digitaal kostendekkingsplan, waarmee de financiële gevolgen van de plannen zijn berekend. Dit rapportdeel beschrijft de werkwijze en resultaten op hoofdlijnen, waaronder de benodigde heffingstarieven.
Het schema hierboven toont de kostenstructuur van de gemeentelijke watertaken. Er zijn verschillende soorten kosten, als volgt:
- •
- •
- •
- •
Als laatste zijn er bijkomende kosten, zoals BTW en kosten van activiteiten die deels aan de riolering worden toegerekend. De kosten van straatvegen zijn een bekend voorbeeld. De kosten worden gedekt door de opbrengsten van de rioolheffing. De geraamde opbrengsten mogen maximaal gelijk zijn aan de geraamde kosten. Echter, na afloop van een jaar kan blijken dat er een tekort of overschot is gerealiseerd. Afhankelijk van de oorzaak moeten overschotten toegevoegd worden aan de rioleringsvoorziening (middelen derden). Deze voorziening wordt gebruikt om een deel van de kosten in volgende jaren te dekken.
Dit hoofdstuk geeft de resultaten weer van de kostendekkingsberekeningen van variant 1. Ter informatie is soms het resultaat van variant 2 en/of 3 erbij vermeld.
De beheerkosten bedragen € 2,0 miljoen per jaar (exclusief overhead en BTW) en blijven min of meer constant over de planperiode (uitgezonderd prijspeilstijging). De inbegrepen loonkosten variëren van € 788.000 in variant 1 tot € 728.000 in variant 3.
Rheden maakt geen gebruik van een voorziening voor groot onderhoud of vervangingsinvesteringen. Alle investeringen worden afgeschreven. De investeringskosten bestaan geheel uit kapitaallasten (afschrijving en rente). De boekwaarde van geactiveerde investeringen is nog laag (€ 41,6 miljoen per 1-1-2022). Hierdoor heeft Rheden op dit moment lage investeringskosten. Door nieuwe investeringen stapelen de kapitaallasten op en zullen de kosten in de toekomst toenemen.
De kapitaallasten lopen op van € 1,2 miljoen in 2023 tot € 2,7 in 2028 (€ 2,4 miljoen in variant 2). Hierbij is uitgegaan van een gelijkblijvende rekenrente van 0,5%. Bij een rente van 1,0% zijn de kapitaallasten € 3,2 miljoen in 2028 (€ 2,8 miljoen in variant 2). Op lange termijn pieken de kapitaallasten op € 8,5 miljoen (2082, prijspeil 2027).
De bijkomende kosten zijn overhead € 0,75 miljoen per jaar en BTW die oploopt van € 0,42 in 2023 tot € 0,63 miljoen in 2027.
Bovenstaande kostensoorten vormen samen de totale kosten van de watertaken. Deze totale kosten lopen op van € 4,39 miljoen in 2023 tot € 5,89 miljoen in 2027. In variant 2 is dit € 5,46 miljoen en bij variant 3 € 5,05 miljoen.
Rheden maakt geen gebruik van een voorziening voor groot onderhoud (BBV art.44 lid 1c) of vervangingsinvesteringen (BBV art.44 lid 1d). Gerealiseerde overschotten en tekorten worden toegevoegd of onttrokken aan de voorziening middelen derden (BBV art.44 lid 2). Per 1 januari 2023 is het saldo naar verwachting € 2,3 miljoen. Het saldo van de voorziening wordt gebruikt om de tariefstijging in de komende jaren af te vlakken.
De kosten van de watertaken worden gedekt door de opbrengsten van de rioolheffing.De komende jaren hoeft het tarief niet geheel kostendekkend te zijn, omdat wij tekorten kunnen aanvullen uit de voorziening. Het voorstel is om het saldo van € 2,3 miljoen over een periode van circa 10 jaar terug te laten lopen tot iets boven nul. Daarna moet het rioolheffingstarief kostendekkend zijn. Het tarief in 2023 is gelijk aan 2022, te weten € 197,39 (eigenaren + gebruikersdeel, verbruik t/m 299 m3/jaar). En voor 2023 wordt geen prijspeilcorrectie toegepast.
Volgens de actuele kostendekkingsberekeningen moet het tarief daarna met 1% tot 5% per jaar stijgen, afhankelijk van de gekozen variant. Dit is weergegeven in grafiek 1. Grafiek 2 op de volgende pagina toont de langetermijn verwachting van de kosten. Alles is weergegeven in prijspeil 2022. De grafiek toont de toenemende kapitaallasten (oranje en rode staven). Dit zijn de berekeningsresultaten uitgaande van een lage rente van 0,5% van 2023 t/m 2032 en vervolgens 1,0% vanaf 2033.
WTPO: Watertakenplan Olburgen ofwel dit rapport en de documenten visie en regels
AWT: Afvalwaterteam samenwerkingsverband van het waterschap en de gemeenten in een zuiveringskring
awzi: afvalwaterzuiveringsinstallatie ook genoemd rioolwaterzuiveringsinstallatie (rwzi).
BRP: Basisrioleringsplan (technisch/hydraulisch rioleringsplan), sinds 2020 worden SSW’s gemaakt in plaats van BRP’s.
DPRA: Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie.
GRP: Gemeentelijk rioleringsplan.
GWSW: Gegevenswoordenboek Stedelijk Water.
KDP: kostendekkingsplan, ook afgekort als KD-plan.
RMRIJ: Regionaal meetsysteem Rijn en IJssel.
rwzi: rioolwaterzuiveringsinstallatie ook genoemd afvalwaterzuiveringsinstallatie (awzi).
SSW: Systeemoverzicht stedelijk water (technisch/hydraulisch plan voor de riolering en stedelijk water).
ve: vervuilingseenheid (eenheid voor de zuiveringsheffing).
WRIJ: Waterschap Rijn en IJssel.
WVV: Waterschap Vallei en Veluwe.
- •
Integraal Beheerplan Openbare Ruimte 2021-2025 , december 2021, Gemeente Rheden.
- •
- •
- •
Aan de slag voor een duurzaam klimaat, Beleidskader voor de klimaataanpak in Rheden 2019-2022, Gemeente Rheden, 18 februari 2019.
- •
Inventarisatie gevolgen klimaatveranderingen Rheden, Agenda ruimtelijke klimaatadaptatie, april 2016, zie agenda ruimtelijkeklimaatadaptatie.pdf.
- •
- •
- •
- •
- •
Waterbeheerprogramma 2022-2027, zie website webpagina waterbeheerprogramma en/of het pdf-document.
- •
- •
- •
Bouwsteen water, riolering en hitte voor het gemeentelijke omgevingsplan – voor de gemeenten Bronckhorst, Doesburg, Oost Gelre, Rheden en Winterswijk , Ambient en FLO Legal, 12 juli 2022.
- •
- •
Provincie Gelderland, Omgevingsverordening Gelderland, juni 2017, in te zien met selectie ‘omgevingsverordening’ via: gldanders.planoview.nl/planoview/omgevingsplannen.
- •
- •
- •
- •
Ministerie van Infrastructuur en Milieu en Ministerie van Economische Zaken, Deltabeslissing Ruimtelijke adaptatie; Het Deltaprogramma: een nieuwe aanpak, 2014, zie factsheet ruimtelijke adaptatie, deltaprogramma 2015 of zie lijst van publicaties deltaprogramma: deltacommissaris.nl/deltaprogramma/publicaties.
- •
- •
- •
- •
Permanente link
Kopieer de link naar uw clipboard
https://zoek.officielebekendmakingen.nl/gmb-2024-206034.html