Actualisatie deel B (2023) Nota Bovenwijks

• 1. Het college besluit de actualisatie van deel B van de Nota Bovenwijks vast te stellen.

• 2. Het college besluit de financiële effecten van deze actualisatie verwerken in de eerst volgende bestuursrapportage.

Actualisatie deel B (2023) Nota Bovenwijks

Inleiding

Door de gemeente worden investeringen gedaan die van openbaar nut zijn en belangrijk zijn voor de kernen afzonderlijk of voor de gemeente in haar geheel. Het gaat hierbij om de aanleg van infrastructurele werken, grootschalige groenvoorzieningen of nieuwe gebiedsontwikkelingen. De gemeente moet de kosten (deels) verhalen op partijen die baat hebben bij deze gemeentelijke investeringen.

De Nota Bovenwijks bestaat uit twee delen; deel A: het theoretische deel en deel B: het praktische deel.

Deel A wordt geactualiseerd bij veranderende regelgeving en/of beleid. Deel A is vastgesteld door de gemeenteraad op 27 september 2018 en bevat het wettelijke kader, de omschrijving van de reserves tot 2018 en de methodiek.

Deze Nota Bovenwijks 2023 bevat alleen deel B. Het is een herijking van deel B uit de Nota Bovenwijks 2022. Het beoogde effect van de nota is om de financiering van bovenwijkse voorzieningen en ruimtelijke investeringen binnen de gemeente inzichtelijk te maken en om kostenverhaal hiervan te onderbouwen. Deel B wordt jaarlijks geactualiseerd door het college bij voorkeur rondom het vaststellen van de kadernota. De uitkomsten kunnen dan betrokken worden bij het opstellen de kadernota en andersom.

Deel B is het praktische deel waarbij de theorie wordt toegepast op de gemeentelijke investeringen en de kostendragende ontwikkelingen. Onderwerpen in deel B zijn:

• de ontwikkellocaties en gemeentelijke investeringen (hoofdstuk 1) en

• hoe de bijdragen voor gemeentelijke investeringen op basis van de methodiek worden verdeeld (hoofdstuk 2).

Ontwikkellocaties en gemeentelijke investeringen

1.1 Ontwikkellocaties

Onderstaand schema toont de kostendragende ontwikkellocaties die in de gemeente Neder-Betuwe voorkomen. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen woningbouw en economische functies.

Economische functies
Ochten	Poort van Ochten
	Interovo/Augustinus
	Kerk Cuneraweg
	Uitbreiding Walenhoek (westzijde)
Dodewaard	Bonegraaf-Oost, Dalwagen ong.
Opheusden	Tree Valley Business Centre
Buiten de kernen	Herontwikkeling Boerderij de Vaalt
	Rivierendal
	Bedrijfsverplaatsing Hoofdstraat 74
	RDM Spoorstraat 3a
Woningbouw
Kesteren	Casterhoven	Pottemsche Veld
	Winkelconcentratie	Hoge wei
	Hoofdstraat-Torenstraat	Nedereindsestraat 1
	Sparlocatie	Stationslocatie
	Uitbreiding Plus	Hoofdstraat 70
Opheusden	Herenland	Beukenlaan 9
	Herenland-West	Smachtkamp 60
	Kerkeland Opheusden	GMB-locatie
	Kastanjelaan
Echteld	Broedershof
	Brenksestraat 1 en 16
IJzendoorn	Keijzerstraat 24
Ochten	Oranjehof Triangel Centrumplan MCD & dorpshuis Waalbandijk 37	Uitbreiding Elim BAK locatie 44RI-straat 2a (7 woningen) De Linge, Ochten-oost De Hoef - Zwijning
Dodewaard	Fructus (verschillende fasen) Margrietlaan (Hoeksteen) Wilhelminalaan
Diverse woningen en kleinere plannen

1.2 Bovenwijkse voorzieningen

Categorie 1

Kesteren: verbeteren entree Hoofdstraat (tussen Fruitstraat en Broekdijk)

Beschrijving De gemeente streeft naar nul verkeersslachtoffers per jaar en wil dit bereiken door in te zetten op het realiseren van een veilige en herkenbare infrastructuur. Voor een deel is een herkenbare 30 km-inrichting en voor een deel is een herkenbare 50 km-inrichting noodzakelijk, conform de essentiële herkenbaarheidskenmerken Duurzaam Veilig.

Financieel Investering: € 200.000,- Subsidie o.i.d.: geen

Ruimtelijke en functionele relatie met o.a. Casterhoven, Stationsstraat 34a, Nedereindsestraat 1 en 29, Pottemsche veld, Betuwestraatweg-noord en andere ontwikkelingen in Kesteren.

Verdeelsleutel 60% van bestemmingsreserve (€ 120.000,-) en 40% vanuit algemene reserve.

Planning Naar verwachting 2024

Centrumplan Ochten, herinrichting Dr. Van Drielplein

Beschrijving Het betreft de herinrichting van het Dr. Van Drielplein.

Financieel Investering: € 1.200.000 Subsidie o.i.d.: ntb

Ruimtelijke en functionele relatie met Relatie met Oranjehof, Triangel, BAK-locatie, Aan de Linge, Centrumplan, MCD & dorpshuis en andere woningbouw-ontwikkelingen in Ochten.

Verdeelsleutel € 200.000,- van de bestemmingsreserve, en € 1.000.000,- vanuit de algemene reserve.

Planning Naar verwachting 2025

Fietsbrug Meersteeg (Echteld)

Beschrijving Er is een fietspad gerealiseerd aan de Meersteeg bij Echteld. Bij de brug over de Linge is sprake van een versmalling waardoor de fietsers de weg op moeten. Door de realisatie van een fietsbrug wordt deze situatie verholpen.

Financieel Investering: € 200.000 Subsidie o.i.d.:

Ruimtelijke en functionele relatie met De voorziening heeft een relatie met plan Broedershof en Brenksestraat in Echteld.

Verdeelsleutel 12% van de bestemmingsreserve, zijnde € 24.000 en de rest vanuit de algemene reserve.

Planning Naar verwachting 2024

Randweg Opheusden

Beschrijving De gemeente is momenteel bezig met de randweg Opheusden. De weg loopt vanaf de rotonde bij het Tree Valley Business Centre over de Bomenlaan naar de Linge. Na oversteek van de Linge en het spoor loopt het tracé parallel aan het spoor richting Kesteren. Bij het Panhuis zal hij aansluiten op de Tielsestraat. Deze route zal de verkeersdruk op de Dalwagenseweg in Opheusden doen afnemen. Ook de verkeersdruk op de Tielsestraat en de Broekdijk in Kesteren zal afnemen.

Financieel Investering: € 20.000.000,- Subsidie o.i.d.: nog niet bekend

Ruimtelijke en functionele relatie met Herenland, Herenland-west, Beukenlaan, Fructus, Casterhoven, Pottemsche Veld, Betuwestraatweg-noord en diverse andere ontwikkelingen in Opheusden en Kesteren. Tree Valley Business Centre Opheusden

Verdeelsleutel € 600.000,- komt als bijdrage uit de bestemmingsreserve van de bovengenoemde woningbouwprojecten. Een deel van de aanlegkosten zal (naar rato lengte) verhaald worden op de exploitanten op het tweede deel van het Tree Valley Business Centre, mits er voor deze kavels geen bijdrage voorzien is obv de Nota Kostenverhaal ABC (2014). De afdracht voor bovenwijkse voorzieningen bedraagt € 30,-/m² voor elke m² op het TVBC die een andere bestemming krijgt. Hieronder verstaan we naast de uitgeefbare meters ook de meters die toe te rekenen zijn aan de nieuwe functie (dus over ook de meters voor bijv. water en infrastructuur is deze afdracht verschuldigd, maar exclusief de benodigde meters voor de randweg). de overige investering (omvang nog niet volledig bekend) komt vanuit de algemene reserve.

Planning Naar verwachting 2027

Speelvoorzieningen in de diverse kernen

Beschrijving Op basis van de speelruimtenota worden verschillende nieuwe speelvoorzieningen gerealiseerd en bestaande opgewaardeerd.

Financieel Investering: € 150.000,- Subsidie o.i.d.: -

Ruimtelijke en functionele relatie met De verschillende plannen in de kernen zijn te koppelen aan verschillende woningbouw-ontwikkelingen.

Verdeelsleutel 50% van de bestemmingsreserve, zijnde € 75.000,-, verdeeld over drie jaar en 50% vanuit de algemene reserve.

Planning 2023/2024/2025

Skatevoorziening beweegpark Dodewaard

Beschrijving In Dodewaard wordt een skatepark voor de jeugd gerealiseerd

Financieel Investering: € 65.000,- Subsidie o.i.d.: -

Ruimtelijke en functionele relatie met De voorziening heeft een relatie met plan Fructus in Dodewaard.

Verdeelsleutel 50% van de bestemmingsreserve, zijnde € 32.500,- en 50% vanuit de algemene reserve.

Planning Naar verwachting 2024

Aanpassen kruising Einsteinstraat/Dalwagen Dodewaard

Beschrijving Omdat vanwege de ontwikkeling van Bonegraaf-oost meer (zwaar) verkeer vanaf de Dalwagen rechtdoor via de Einsteinstraat naar Bonegraaf-oost zal rijden moet de huidige inrichting aangepast worden.

Financieel Investering: € 150.000 Subsidie o.i.d.: -

Ruimtelijke en functionele relatie met De voorziening heeft een directe relatie met plan Bonegraaf-oost in Dodewaard.

Verdeelsleutel 2/3e van de bestemmingsreserve, zijnde € 100.000 en 1/3e vanuit de algemene reserve.

Planning Naar verwachting 2024

Randweg Ochten

Beschrijving Door diverse ontwikkelingen aan de oostzijde van Ochten ontstaat de behoefte aan een randweg aan deze zijde van Ochten. Deze weg zal vanaf de Bonegraafseweg aansluiten op de Cuneraweg nabij de aansluiting op de A15.

Financieel Investering: € 8.000.000,- Subsidie o.i.d.: -

Ruimtelijke en functionele relatie met De woningbouwontwikkelling Ochten-oost kan niet goed ontsloten worden zonder deze randweg. Daarnaast zijn ook de ontwikkelingen bij Interovo en Augustinus sterk afhankelijk van deze weg. Tenslotte profiteren ook andere plannen, zoals Oranjehof, De Hoef-Zwijning, BAK-locatie, Walenhoek-west, kerk Cuneraweg en Rivierendal.

Verdeelsleutel 40% van de bestemmingsreserve, zijnde € 3.200.000,- en 60% vanuit de algemene reserve zijnde 4.800.000. Hiervoor zal te zijner tijd een voorstel voor de gemeenteraad gemaakt worden.

Planning Naar verwachting 2026 en verder

Opdikken dijk Dodewaard, Ochten, IJzendoorn

Beschrijving Realiseren van een veilige voetgangersvoorziening bij de werkzaamheden aan de dijk.

Financieel Investering: € 250.000 Subsidie o.i.d.:

Ruimtelijke en functionele relatie met De voorziening heeft een relatie met diverse plannen in Dodewaard, Ochten en IJzendoorn.

Verdeelsleutel 40% van de bestemmingsreserve, zijnde € 100.000 en 60 % vanuit de algemene reserve.

Planning Naar verwachting 2025

Dodewaardsestraat (aansluiting A15)

Beschrijving De Dodewaardsestraat ter hoogte van de kruispunten met de op- en afritten van de A15 wordt aangepakt. Dit is nodig om de verkeersveiligheid en doorstroming van de kruispunten in de toekomst te waarborgen.

Financieel Investering: € 200.000 Subsidie o.i.d.:

Ruimtelijke en functionele relatie met De voorziening heeft een relatie met diverse plannen in Dodewaard en Opheusden.

Verdeelsleutel 20% van de bestemmingsreserve, zijnde € 40.000 en de rest vanuit de algemene reserve.

Planning Naar verwachting 2026

Verbeteren Spoorstraat te Kesteren

Beschrijving De Spoorstraat is een belangrijke ontsluitingsweg door Kesteren, zowel naar woongebieden, bedrijven als de provinciale wegen en snelwegen. De toename van het verkeer zorgt voor een toename van de veiligheidsrisico’s onder meer door (te) hoge snelheden. Het is nodig om de weg beter in te richten als 50 km-weg, zodat het verkeer zich ook beter aan de snelheidslimiet houdt. De weg is onderdeel van de fietsstructuur in de gemeente. Het is van belang om ook maatregelen ter verbetering van de fietsveiligheid te nemen.

Financieel Investering: € 250.000 Subsidie o.i.d.: nvt

Ruimtelijke en functionele relatie met De voorziening heeft een relatie met diverse plannen in Kesteren en Opheusden, waaronder Casterhoven, de Hoge Wei en het Pottemsche Veld en Herenland (-west)

Verdeelsleutel 20% van de bestemmingsreserve, zijnde € 50.000 en de rest vanuit de algemene reserve.

Planning Naar verwachting 2025

Veiligheid Schoolzone’s

Beschrijving Nabij (basis)scholen wordt het openbaar gebied ingericht als schoolzone zodat een herkenbaarder en veiliger verkeersomgeving ontstaat voor met name de schoolgaande kinderen.

Financieel Investering: € 500.000 Subsidie o.i.d.: nvt

Ruimtelijke en functionele relatie met De voorziening heeft een relatie met diverse plannen in diverse kernen.

Verdeelsleutel 20% van de bestemmingsreserve, zijnde € 100.000 en de rest vanuit de algemene reserve.

Planning Naar verwachting 2024

Verkeersaanpassingen nabij MFC Dodewaard

Beschrijving Realiseren van aanpassingen bij de MFC Dodewaard (Parkeerplaats, Dalwagen, Willem de Zwijgerlaan) in het kader van verkeersaanpassingen/ verbeteren verkeersveiligheid.

Financieel Investering: € 850.000 Subsidie o.i.d.: nvt

Ruimtelijke en functionele relatie met De voorziening heeft een relatie met diverse plannen in Dodewaard waaronder Fructus.

Verdeelsleutel 15% van de bestemmingsreserve, zijnde € 127.500 en de rest vanuit de algemene reserve.

Planning Naar verwachting 2025

Categorie 2

Project	Beschrijving
Langzaamverkeersroute tussen Casterhoven fase 7 en het Pottemsche veld.	Tussen beide ontwikkelingen is een brug over het water voorzien voor langzaamverkeer.
Veiligheid spoorwegovergangen	Een toename van het verkeer zorgt voor toenemende onveiligheid op de spoorwegovergangen in de gemeente. In overleg met ProRail wil de gemeente komen tot een gebiedsgerichte aanpak van de overwegen in de omgeving.
Aanpassingen nav Randweg Opheusden	Naar aanleiding van de aanleg van de Randweg bij Opheusden zullen verschillende opvolgende voorzieningen aangepast worden binnen de bebouwde kom, zoals de afwaardering van de Tielsestraat, Dalwagen en Burgemeester Lodderstraat.
Spoorwegovergang Casterhoven	T.h.v. de spoorwegovergang aan de Hoofdstraat is sprake van een ontbrekende schakel tussen Casterhoven en het centrum van Kesteren. Voor voetgangers/fietsers blijft zonder maatregelen hier sprake van een gevaarlijke situatie. Door het doortrekken van het voet-/fietspad over het spoor kan deze situatie verholpen worden.

Categorie 3

Project	Beschrijving
Winkelconcentraties (herinrichting openbare ruimte winkelconcentraties Opheusden en Dodewaard)	Voor de leefbaarheid van de kernen in de gemeente zijn sociaal maatschappelijke voorzieningen van groot belang. Het gaat dan om voorzieningen van goede kwaliteit en voorzieningen die goed bereikbaar zijn. In de kernen Opheusden en Dodewaard streeft de gemeente naar winkelconcentratie. Hiermee kan het karakter en de uitstraling van de centrumgebieden worden versterkt. Het gaat enerzijds om de gebouwde omgeving, maar ook om het herinrichten van de openbare ruimte.
Fietsoversteek spoorlijn Echteld	Voor het thema ‘Fiets vooruit!’ kiest de gemeente er voor om het (elektrische) fietsgebruik te stimuleren. Er is een fietsnetwerk gerealiseerd op de Voorstraat te Echteld, door de realisatie van een vrijliggend fietspad. T.h.v. de spoorwegovergang is sprake van een ontbrekende schakel. Voor fietsers blijft zonder adequate maatregelen hier sprake van een gevaarlijke situatie. Door het doortrekken van het fietspad over het spoor, tot aan de Voorstraat, wordt deze situatie verholpen.
Fietsoversteek spoorlijn Broekdijk	T.h.v. de spoorwegovergang aan de Broekdijk is sprake van een ontbrekende schakel. Voor fietsers blijft zonder adequate maatregelen hier sprake van een gevaarlijke situatie. Door het doortrekken van het fietspad over het spoor kan deze situatie verholpen worden.
Verbeteren gebiedsontsluitingswegen	In het NBVVP is bepaald dat de gemeente op termijn streeft naar nul verkeersslachtoffers per jaar en dat personen een verkeersveilige beleving hebben bij het verplaatsen in de openbare ruimte. Door de realisatie van nieuwe woonwijken neemt de verkeersonveiligheid en drukte toe op de gebiedsontsluitingswegen. Vandaar dat het van belang is om de wegen duurzaam veilig in te richten. Een herkenbare 50 km-inrichting is voor deze wegen noodzakelijk, conform de essentiële herkenbaar-heidskenmerken Duurzaam Veilig.
Kwaliteitsimpuls openbare ruimte in kernen	Dit betreft een wens om in de centrumgebieden e.d. een kwaliteitsimpuls te even ook qua inrichting en uitstraling van de openbare ruimte (verharding, meubilair en groen). De kernen van Neder-Betuwe een representatief aanzien geven, herkenbaar als Europees laanboom-centrum.
Fietsvoorziening Amsterdam-Rijnkanaal richting Tiel	De (Gastvrije) Waaldijk wordt als fiets/wandelroute hinderlijk onderbroken door het Amsterdam-Rijnkanaal. Tussen beide oevers is een verbinding voor fietsers en voetgangers bedacht. Deze aanlegkosten van zouden met andere (subsidie)partners (o.a. provincie en gemeente Tiel) gedragen kunnen worden.

1.3 Ruimtelijke ontwikkelingen

Categorie 1

	Investering	Beschrijving
Opwaarderen verdedigingslinies	100.000	De Spanjaardsdijk Opheusden Dodewaard en Liniedijk Opheusden-Ochten hebben beide een belangrijke relatie met de Linge. Deze dijken worden genoemd in het LOP en in eerdere visie's van de gemeente waaronder de structuurvisie.
Landschapsontwikkelingsplan	160.000	Uitvoering geven aan het door de raad vastgestelde Landschapsontwikkelingsplan.
Gastvrije Waaldijk	100.000	De komende jaren wordt de noordelijke Waaldijk tussen Gorinchem en Nijmegen versterkt. Dit is een uitgelezen kans om de uitstraling van de dijk een extra impuls boost te geven en de beleving te vergroten. Een duurzame weg met taluds die bloemrijk zijn en bijdragen aan de biodiversiteit.

Categorie 2

Projecten	Beschrijving
Veerhaven Ochten	Verkenning Veerhaven e.o. Ochten (gebiedsontwikkeling natuur en landschap, cultuurhistorie, T&R w.o. wandel- en struinpad, oeververbinding Ochten-Druten). Deze ontwikkelingen dragen bij aan de beleving van de rivier en het landschap en bieden toegevoegde waarde aan bewoners en bezoekers. Bovendien past de ontwikkeling van het gebied bij de ambities op het gebied van R&T van gemeente Neder-Betuwe en Regio Rivierenland. Project betreft een verkenning naar ontwikkel-mogelijkheden en haalbaarheid van publiek-private samenwerking en financiering. De gemeente heeft een intentieovereenkomst ondertekend voor deze nadere verkenning naar mogelijkheden en (co)financiering.
Verbeteren openbare ruimte stationsomgeving Kesteren en Opheusden	De herstructurering van de stationsomgeving draagt bij aan een de wens om de ruimtelijke kwaliteit van de spoorzones in Kesteren en Opheusden te verbeteren. De spoorzone zal het visitekaartje van de kernen moeten gaan vormen. Het verzorgingsgebied wordt dan ook gevormd door de kern waarbinnen het project wordt gerealiseerd.

Categorie 3

Cultuurhistorie: verdedigingslinies

Het behouden en versterken van de verdedigingslinies De gemeente vindt het zeer belangrijk de cultuurhistorische waarden van de verdedigingslinies te behouden en waar mogelijk te verbeteren en versterken. De linies zijn nu zeer beperkt afleesbaar in het landschap. Herstel en verdere ontwikkeling van deze cultuur-historische waarden is van groot belang voor de leesbaarheid van het landschap, maar ook voor de beleving van de eigen gemeentelijke historie.

Project Boven-Linge

De Linge tussen Doornenburg en de kruising met het Amsterdam-Rijnkanaal bij Zoelen wordt de ‘Boven-Linge’ genoemd. De rivier vormt een beeldbepalende lijn dwars door het landschap. Dit project moet een kwaliteitsverbetering opleveren voor de Boven-Linge. Dit wordt bereikt door op basis van een visie te investeren in (fiets)verkeer, waterberging, natuurwaarden/biodiversiteit, landschap, recreatie, cultuurhistorie en duurzaamheid en energie.

2 Verdeling van bijdragen

2.1 Bijdragen bovenwijkse voorzieningen

In onderstaande tabel is een opsomming gemaakt van bovenwijkse investeringen en nieuwe projecten (bestemmingsreserve).

Het saldo van de reserve bovenwijks op basis van de gesloten overeenkomsten over bijdragen en de investeringen van projecten in categorie 1 is positief. Dit saldo kan ingezet worden ten behoeve van nieuwe categorie 1 projecten. Dit zijn in principe de wachtkamerprojecten uit categorie 2, mogelijk 3. Deze categorie 2 en 3 projecten kunnen dus uit dit positieve saldo voldaan worden, als ook uit nog toekomstige te ontvangen bijdragen.

2.2 Bijdragen ruimtelijke ontwikkelingen

In onderstaande tabel is een opsomming gemaakt van de bestemmingsreserve ten behoeve van ruimtelijke investeringen.

Het saldo van de reserve ruimtelijke investeringen op basis van de gesloten overeenkomsten over bijdragen en de investeringen van projecten in categorie 1 is positief. Dit saldo kan ingezet worden ten behoeve van nieuwe categorie 1 projecten. Dit zijn in principe de wachtkamerprojecten uit categorie 2, mogelijk 3. Deze categorie 2 en 3 projecten kunnen dus uit dit positieve saldo voldaan worden, als ook uit nog toekomstige te ontvangen bijdragen.