Jaarverslag 2022 vergunningverlening, toezicht en handhaving

Inleiding

Algemeen

Voor u ligt het jaarverslag Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving (VTH) van de gemeente Steenbergen. Dit jaarverslag geeft inzicht in hoeverre de geformuleerde taken uit het Uitvoeringsprogramma VTH 2022 zijn uitgevoerd en in hoeverre deze activiteiten hebben bijgedragen aan het bereiken van onze doelstellingen. Het Besluit omgevingsrecht (Bor) stelt het verplicht om de uitvoering van de VTH-taken jaarlijks te evalueren.

Onze doelstellingen zijn opgenomen in het VTH-beleidsplan 2022-2025.

In dit jaarverslag komen de volgende taakvelden aan de orde, die uitsluitend betrekking hebben op het omgevingsrecht:

• Vergunningverlening

• Toezicht (inclusief milieutoezicht en brandpreventie)

• Handhaving

VTH-taken vinden primair plaats op basis van een jaarlijkse planning, opgenomen in het Uitvoeringsplan VTH 2022. Dit plan is op 14 december 2021 vastgesteld door het college.

Binnen het taakveld is in voorkomende gevallen in overeenstemming met de vastgestelde landelijke handhavingsstrategie (LHS) bestuurlijk, dan wel strafrechtelijk gehandhaafd.

De VTH-taken die door de Omgevingsdienst Midden- en West-Brabant (OMWB) zijn uitgevoerd, zijn opgenomen in bijgevoegde termijnrapportage 3 2022 van de OMWB. Het jaarverslag VTH met bijlage wordt aangeboden aan het college, de gemeenteraad en daarna aan Gedeputeerde Staten van de provincie Noord-Brabant.

Interbestuurlijk Toezicht (IBT)

Jaarlijks beoordeelt het IBT van de provincie Noord-Brabant de VTH-documenten, te weten het beleidsplan, het uitvoeringsprogramma en het jaarverslag. Het IBT geeft een oordeel over de tijdige bestuurlijke vaststelling en actualiteit van de VTH-documenten op basis van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo). Ook beoordelen zij de naleving van een selectie uit de procescriteria VTH op basis van de Wabo met bijbehorende uitvoeringsbesluiten.

Het samenvattend eindoordeel omgevingsrecht over het jaar 2022 was dat de gemeente Steenbergen “voldoet”. Het eindoordeel op basis van punten was 93,33 (van de 100).

Als verbeterpunten gaf het IBT ten aanzien van de jaarrapportage aan:

• 1. Overleg bij het eerstkomende evaluatieverslag een gedetailleerd overzicht waaruit blijkt in hoeverre Steenbergen voldoet aan de kwaliteitscriteria 2.2. Nu is niet geheel duidelijk aan welke deskundigheidsgebieden (nog) niet geheel wordt voldaan en hoe deze tekortkoming wordt verholpen;

• 2. Voor de evaluatie over het jaar 2021 is het feitelijk niet mogelijk gebleken om na te gaan in hoeverre de activiteiten hebben bijgedragen aan het bereiken van de gestelde doelen. Met het jaarverslag over 2022 zal dat geen belemmering meer hoeven zijn.

Middels dit jaarverslag wordt geëvalueerd in hoeverre de activiteiten hebben bijgedragen aan het bereiken van de gestelde doelen. In 2022 is een nieuw VTH beleidsplan opgesteld voor de jaren 2022-2025, waarbij de doelstellingen en de activiteiten om deze doelen te bereiken opnieuw zijn bepaald en SMART zijn geformuleerd. In dit jaarverslag over 2022 zal hiervan verslag worden gedaan. Op punt 1, het voldoen aan de kwaliteitscriteria 2.2, wordt ingegaan onder het kopje Kwaliteitscriteria VTH.

Ontwikkelingen in 2022

Organisatieontwikkeling

In 2019 is besloten om het onderdeel Openbare Orde en Veiligheid van het team Wonen, Werken en Beleven onder te brengen in het team Bestuur- en Concernondersteuning (BCO). Tevens is besloten om de handhavingsvelden Leefbaarheid (kleine ergernissen en overlast) en Bijzondere onderwerpen (o.a. ondermijning en horeca) onder te brengen bij het onderdeel Openbare Orde en Veiligheid, waardoor deze handhavingsvelden vanaf 1 januari 2020 niet langer onderdeel uitmaken van het uitvoeringsprogramma en jaarverslag VTH. De behandeling van de APV-gerelateerde klachten en meldingen, de aansturing van de boapoule (inclusief boapoule Drank- en Horecawet) en de evaluatie van deze werkzaamheden zal vanuit het onderdeel Openbare Orde en Veiligheid plaatsvinden.

VTH-applicatie

In 2020 is de gemeente Steenbergen voor de ICT huishouding overgegaan naar Equalit. Met de aangesloten Equalit-gemeenten is samengewerkt om te komen tot een VTH-applicatie, namelijk Centric Leefomgeving. De verwachting was dat deze applicatie in 2022 in gebruik zou worden genomen, maar dat is niet gelukt. Doelstelling is om de applicatie draaiend te hebben op het moment dat de Omgevingswet in werking treedt.

Omgevingswet en Wet kwaliteitsborging voor het bouwen

In 2020 zijn de voorbereidingen gestart voor de implementatie van de Omgevingswet. Vanwege het uitstel van de inwerkingtreding van de Omgevingswet naar 1-1-2024 lopen de voorbereidingshandelingen door tot de datum van inwerkingtreding. De Wet kwaliteitsborging voor het bouwen treedt gelijktijdig met de Omgevingswet in werking.

Doelen

In het beleidsplan VTH 2022-2025 zijn de doelstellingen voor de beleidsperiode 2022-2025 opgenomen, naast de primaire doelstelling, het bevorderen van naleving van wet- en regelgeving om een veilige, gezonde en schone fysieke leefomgeving te bereiken. In onderstaande tabel zijn deze doelstellingen opgenomen, met daarachter aangegeven wat wij daarvoor gaan doen en hebben gedaan.

	Doelstelling	Wat gaan wij daarvoor doen?	Wat hebben we gedaan?
1.	Het VTH-beleidsplan vormt de basis voor besluitvorming.	De diepgang van toetsing van aanvragen sluit aan bij de prioriteit	Aanvragen zijn gecategoriseerd op prioriteit. Daarop is diepgang van toetsing aangepast
2.	Het VTH-beleidsplan vormt de basis voor professionele vergunningverlening, toezicht en handhaving.	VTH-medewerkers passen VTH-strategieën correct toe Er wordt voldaan aan de VTH-kwaliteitscriteria	Uitvoeringsstrategieën toegepast Zie onder Kwaliteitscriteria VTH
3.	Het verkleinen van de kloof tussen beleid en uitvoering.	Vergunningverleners en toezichthouders: –Betrekken bij opstellen beleid –dragen het beleid zowel intern als extern uit	Medewerkers VTH en beleid op één kamer Wekelijks afstemmingsoverleg periodieke monitoring voortgang uitvoeringsprogramma interne en externe communicatie
4.	Klachten en meldingen over Wabo-overtredingen worden naar prioriteit afgehandeld. De risicoanalyse bepaalt de prioriteit.	Klachten en meldingen prioriteren Afhandeling op basis van prioriteit Capaciteit en middelen inzichtelijk maken	Klachten en meldingen worden geprioriteerd en conform prioriteit afgehandeld Aantallen en percentages klachten en meldingen inzichtelijk gemaakt
5.	Innovatie, maatwerk en dienstverlening vormen de kern van vergunningverlening, toezicht en handhaving.	In gesprek gaan met overtreder, informele aanpak gaat voor procedurele aanpak Aanpak gericht op vermindering overlastmeldingen meedenken in oplossingen klant staat centraal. Ja, mits houding - snelle vergunningverlening, geen vergunningen van rechtswege verleend	eerst gesprek met overtreder hoort tot standaard werkwijze plan van aanpak opgesteld en in uitvoering oplossingsgerichte werkwijze. Klant staat centraal geen enkele vergunning is van rechtswege verleend 36 vergunningen zijn binnen 4 weken verleend Bij 14 aanvragen is de beslistermijn eenmalig verlengd/verdaagd met 6 weken
6.	Er is sprake van een goede afstemming tussen vergunningverlening en toezicht/handhaving waarbij de scheiding tussen vergunningverlening en toezicht/handhaving gewaarborgd is.	Regelmatig VTH-overleg Gebiedsgericht werken met afstemming V, T en H	Wekelijks afstemmingsoverleg VTH Scheiding werkzaamheden vergunningverlening en toezicht
7.	Versterken integrale samenwerking.	Tijdig betrekken interne en externe partners Integrale controles	Integrale controles met brandweer en OMWB, indien nodig
8.	Borgen van afspraken en processen, zowel intern als extern.	Opstellen procesbeschrijvingen Volledigheid dossiers VTH-applicatie	VTH-applicatie aangeschaft en in ontwikkeling Procesbeschrijvingen in VTH-applicatie Zaakgericht werken met volledige dossiervorming

In het beleidsplan VTH 2022-2025 zijn tevens de vijf activiteiten met de hoogste prioriteit weergegeven. In onderstaande tabel zijn deze activiteiten weergegeven, met daarachter een omschrijving van de activiteiten en wat wij hiermee hebben gedaan.

De 5 activiteiten met de hoogste prioriteit
Activiteit	Omschrijving activiteit	Wat gedaan?
Strijdige handelingen/gebruik	Huisvesting arbeidsmigranten in strijd met bestemmingsplan	Alle locaties in beeld gebracht en gecontroleerd. Bij overtredingen is handhavingstraject opgestart
Meldingen	Melding slopen met asbest	Particuliere asbestsloopmeldingen ondergebracht bij OMWB ter beoordeling en toezicht
Strijdige handelingen/gebruik	Slopen met asbest zonder melding	Toezicht en handhaving door OMWB
Strijdige handelingen/gebruik	Slopen zonder omgevingsvergunning	Toezicht en handhaving door OMWB
Omgevingsvergunning, activiteit bouwen	Maatschappelijke gebouwen, (kinder)dagverblijven, scholen, zorg, sport	Vergunningverlening en toezicht tijdens bouw met meer diepgang

De milieutaken zijn ondergebracht bij de OMWB. Hiervoor wordt verwezen naar de bijlage: T3 rapportage OMWB januari tot en met december 2022 Gemeente Steenbergen.

Kwaliteitscriteria VTH

Er gelden kwaliteitscriteria voor vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH). De kwaliteitscriteria voor de kritische massa (deskundigheid en ervaring) zijn verplicht voor VTH-taken van het basistakenpakket van de omgevingsdiensten. Hiertoe heeft de gemeenteraad van de gemeente Steenbergen op 22 september 2016 de Verordening Kwaliteit Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving Omgevingsrecht Steenbergen vastgesteld. Voor de overige VTH-taken geldt er een zorgplicht. De invulling hiervan is vrij. De Kwaliteitscriteria 2.2 zijn een cruciaal richtsnoer voor deze zorgplicht waarvoor geldt: pas toe of leg uit, “comply or explain”. Indien de Kwaliteitscriteria 2.2. (nog) niet op alle thuistaken worden toegepast wil dit niet zeggen dat de kwaliteit per definitie te wensen overlaat. In dat geval kan gemotiveerd worden aangegeven waarom de criteria niet toegepast zijn of konden worden en hoe wel voor de gestelde kwaliteit wordt gezorgd.

Omdat de Omgevingswet in 2022 in werking zou treden, is gewacht op het invoeringsbesluit voordat met de kwaliteitscriteria aan de slag is gegaan. De Omgevingswet vereist namelijk andere competenties, waardoor de profielen voor VTH zijn vernieuwd en zijn toegevoegd aan de kwaliteitscriteria Uitvoering en Handhaving. Ook is het document kwaliteitscriteria 2.2 juridisch en qua terminologie geactualiseerd, zodat deze aansluit op de Omgevingswet. Omdat het invoeringsbesluit in 2022 niet genomen is en daarmee de Omgevingswet ook niet in 2022 in werking is getreden en er nog wijzigingen kunnen optreden die gevolgen hebben voor de kwaliteitscriteria, is nog niet met de kwaliteitscriteria aan de slag gegaan. Zodra besloten is wanneer de Omgevingswet definitief in werking zal treden, zullen wij beoordelen in hoeverre voldaan wordt aan de dan geldende kwaliteitscriteria. Daar waar niet voldaan wordt, zal uitgelegd worden waarom hier niet aan voldaan wordt en/of zullen passende maatregelen getroffen worden om hieraan wel te gaan voldoen. Tevens zal, zodra de Omgevingswet in werking treedt, de Verordening Kwaliteit Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving Omgevingsrecht Steenbergen worden vervangen door de Verordening uitvoering en handhaving omgevingsrecht.

1. Organisatie

1.1 Formatie

Het verlenen van omgevingsvergunningen en het toezicht hierop maakt deel uit van het cluster VTH. De functiescheiding tussen vergunningverleners en toezichthouders is daarbij strikt in acht genomen. Met andere woorden: in de planning en registratie is vastgelegd dat een verleende vergunning niet door dezelfde medewerker wordt gecontroleerd.

Functie	Omvang in fte
* omgevingsregisseur * adm. medewerker * juridisch medewerker * medewerker vergunningen 1 * medewerker vergunningen 2 * inhuur medewerker vergunningen * Toezichthouder Leefomgeving * Toezicht Brandpreventie * (inhuur) Toezichthouder Leefomgeving * Juridisch beleidsmedewerker Handhaving * Juridisch medewerker Handhaving	* 150 uur * 400 uur * 250 uur * 865 uur * 867 uur * 1350 uur * 700 uur * 339 uur (inhuur Brandweer) * 1230 uur * 725 uur * 435 uur
Totaal	7.311 uur (afgerond 5 fte)

De ureninzet is gebaseerd op 1450 uur per fte (exclusief overleg, opleidingen en trainingen). In totaal is 7.311 uur aan VTH (Wabo taken) in 2022 besteed. Vanwege het vertrek van de vaste toezichthouder Leefomgeving in de zomer 2022, die pas vervangen is door een nieuwe vaste toezichthouder Leefomgeving in november 2022, heeft enkele maanden extra inhuur moeten plaatsvinden.

1.2 Samenwerking, overleg en bereikbaarheid buiten werktijd

Niet alle situaties die worden aangetroffen of worden opgespoord houden op bij de gemeentegrens of bij de bevoegdheid van de ambtenaar. Samenwerking met andere instanties is noodzakelijk en kan leiden tot een andere aanpak en kan er voor zorgen dat meerdere problemen in één keer worden aangepakt en/of worden opgelost.

De gemeente Steenbergen hanteert een 24-uurs bereikbaarheidssysteem. Deze bereikbaarheid werd in 2022 door het cluster VTH samen met de buitendienst gedragen. De calamiteitendienst wordt uitgevoerd door buitendienstmedewerkers van de afdeling BRA en de toezichthouder Leefomgeving, zodat adequaat op calamiteiten kan worden gereageerd.

2. ACTIVITEITEN 2022

2.1 Vergunningverlening

In het beleidsplan VTH 2022-2025 staan de beleidsdoelstellingen beschreven en de daarbij horende activiteiten. Primaire doelstelling is het bevorderen van naleving van wet- en regelgeving om een veilige, gezonde en schone fysieke leefomgeving te bereiken. In onderstaande tabel zijn de activiteiten opgesomd die hebben bijgedragen aan het realiseren van de beleidsdoelstellingen.

2.2 Toezicht en Handhaving

Aan de hand van vastgestelde meetbare indicatoren (harde cijfers) wordt bepaald in hoeverre is bijgedragen aan het bereiken van de in het beleidsplan VTH 2022-2025 geformuleerde doelen. In onderstaande tabellen komen diverse indicatoren aan de orde, zoals aantal klachten en meldingen en aantal controles op diverse onderdelen. Al deze indicatoren dragen bij aan het realiseren van de beleidsdoelstellingen.

2.3 Brandpreventie

Het taakveld brandpreventie wordt ingehuurd van de regionale brandweer.

Basistaken

Een substantieel van onze basistaken bestaat uit het beoordelen van de Veilige Omgeving (Externe Veiligheid), Veilige Industrie, Veilig Bouwen, Veilig gebruik van bouwwerken en de Veiligheid van Evenementen. Dit gaat om zowel het toetsen en beoordelen van aanvragen en meldingen als ook het uitvoeren van toezicht. (hiervoor wordt verwezen naar het “Basistakenpakket Brandweerzorg Risicobeheersing 2.0”). Dit doen wij in de rol van adviseur en/of verlengd toezichthouder van de gemeente Steenbergen.

Aantallen uit workflowsysteem

Advies bouw	24
Advies melding brandveilig gebruik	11
Advies omgevingsvergunning brandveilig gebruik	2
Advies evenementen	42
Advies Ruimtelijke ordening bestemmingsplan	2
Controle Bouw	4
Controle brandveilig gebruik	11
Doelgroep-communicatie	2
Overige geregistreerde taken in relatie tot brandveiligheid	12
In contact met de zorg*	95%

Daarnaast hebben ook wij ons in 2022 verder voorbereid op de komst van de Omgevingswet.

Een steeds ruimer deel van onze capaciteit hebben wij in 2022 gericht op een meer integrale en risicogerichte benadering van veiligheid. We hebben ons gericht op de kwetsbare groepen in de samenleving. Bijvoorbeeld de groepen die vaker het slachtoffer worden bij brand of waarvan bekend is dat de (brand)veiligheid onvoldoende geregeld en geborgd is.

De meest belangrijk activiteiten zijn:

*In contact met de Zorg

De veiligheidsregio heeft inmiddels met 95% van de zorglocaties / instellingen / aanbieders binnen de gemeente Steenbergen periodiek contact. Tijdens deze contactmomenten bespreken we 7 thema’s:

• 1. Inspectiecertificering brandmeld- en ontruimingsalarmsystemen

• 2. Interne Organisatie

• 3. Verificatie brandalarmen door interne organisatie

• 4. Risicoanalyse brandbare gevels

• 5. Geen nood bij brand

• 6. Scenariotrainingen

• 7. Risico Analyse Monitor brandscenario

Niet alle 7 thema’s zijn binnen alle zorglocaties besproken of uitgevoerd, in 2023 continueren we dit proces.

Betrouwbare branddoormelding en passende brandweerzorg (brandweersleutelsysteem)

Een aantal objecten in de gemeente Steenbergen melden hun brandalarmen rechtstreeks door naar de brandweer. Voor de meeste objecten is dit een wettelijke verplichting vanuit regelgeving, gelijkwaardigheid of omdat het een risicovol bedrijf betreft.

Omdat er nog steeds te veel ongewenste brandmeldingen (meer dan 95% ongewenst, in minder dan 1% van de gevallen ook daadwerkelijk brandweer nodig) zijn die vervolgens leiden tot het onnodig uitrukken van de brandweer, hebben wij deze doelgroep in 2022 speciale aandacht gegeven. Onze inspanningen zijn er op gericht om een brandalarm pas in ontvangst te nemen als deze technisch en/of organisatorisch geverifieerd en bij voorkeur kan worden bevestigd als daadwerkelijk brand.

Binnen de gemeente Steenbergen zijn momenteel nog 23 bedrijven/instellingen die een directe doormelding naar de regionale alarmcentrale van de Brandweer hebben. Van die 23 bedrijven zijn er nog een 4 tal bedrijven die nog in het proces zitten om van de doormelding af te gaan, aangezien hier geen wettelijke verplichting (meer) voor is.

In 2022 zijn wij actief in contact getreden, met alle toen nog directe aansluitingen, om de nieuwe manier van ontsluiten bij een calamiteit door de brandweer te bespreken en te borgen dit omdat per 1 januari 2023 het brandweersleutelsysteem niet meer zal worden gebruikt. De verantwoordelijkheid voor de toegankelijkheid van het gebouw en terreinen bij een calamiteit ligt hierdoor op de plek waar deze hoort, bij de eigenaar/gebruiker.

Van Brandweer op School naar de Risk Factory

In 2022 opende de Risk Factory. Inmiddels hebben al een aantal groepen 7 en 8 van 6 van de 9 basisscholen binnen de gemeente Steenbergen de Risk Factory bezocht.

Basisscholen die in 2022 nog geen bezoek hebben kunnen brengen aan de Risk Factory krijgen vanuit de brandweer ondersteuning aangeboden voor het gebruiken van het lespakket Brandweer op School.

Samenwerking met woningcorporaties, VvE’s en woningeigenaren

In 2022 dienden woningcorporaties, VvE’s en woningeigenaren actie te ondernemen om al hun woningen te hebben voorzien van de wettelijke verplichte rookmelders (vóór juli 2022). Wij hebben hierin waar nodig zowel de woningcorporaties als VvE’s als woningeigenaren gestimuleerd en bijgestaan met onze inhoudelijke kennis over dit onderwerp. Hierin hebben wij gebruik gemaakt van publiekscampagnes en contactbezoeken.

In deze contactbezoeken is gezamenlijk met eigenaren en bewoners de risico’s in de woonomgeving geïnventariseerd, en geanalyseerd en zo nodig verbeterplannen gemaakt. Naast de aanwezigheid van rookmelders gaat het dan ook over de basis bouwkundige en installatietechnische brandveiligheidsvoorzieningen, het veilig laden van elektrische voertuigen in stallingsgarages van woongebouwen, het veilig stallen en laden van scootmobielen en elektrische fietsen en het brandveilig wonen in algemene zin (brandveilig gedrag en zelf- en/of samenredzaamheid bij brand).

Samenwerking met GGD

Samen met de GGD hebben we in 2022 een beter beeld gevormd van de brandveiligheidsrisico’s van zogenoemde ‘hoarders’ (personen met een extreme verzamelwoede). In gezamenlijkheid worden interventie strategieën bedacht en uitgevoerd om de veiligheidsrisico’s voor deze bewoners en hun omgeving te beperken.

Energietransitie

Om actief en juist te adviseren volgen we actief de ontwikkelingen die spelen op het gebied van energietransitie en leren we van incidenten (wereldwijd). De risico’s die zonnepanelen, elektrische auto’s, buurtaccu’s, waterstoftanks e.d. met zich meebrengen leiden tot incidenten waar we met zijn allen nog weinig ervaring mee hebben. Door actief betrokken te zijn bij de ontwikkelingen, op dit gebied, houden wij de expertise die men van ons mag verwachten op peil en kunnen wij anticiperen en adviseren op vraagstukken rondom diverse energievraagstukken en hun veiligheidsaspecten.