Gecombineerd jaarverslag 2019 en 2020 Commissie Bezwaarschriften gemeente Bergeijk

Aan burgemeester en wethouders van Bergeijk

i.a.a. de gemeenteraad van Bergeijk

Datum: 20 september 2021

Onderwerp: Gecombineerd jaarverslag 2019 en 2020 Commissie Bezwaarschriften

Geacht college,

Voor u ligt het gecombineerde jaarverslag van de Commissie Bezwaarschriften over de jaren 2019 en 2020. Met het jaarverslag geeft de commissie inzicht in het aantal behandelde bezwaardossiers, de uitkomst van de bezwarenbehandeling en welke onderwerpen de bezwaren betreffen in de periode van 1 januari 2019 tot en met 31 december 2020. In dit verslag wordt onder meer ingegaan op de samenstelling van de Commissie Bezwaarschriften, de werkwijze en de bevindingen.

De Commissie Bezwaarschriften,

de voorzitter,

de heer mr. M.P.H. Gofers

Inleiding

De Commissie Bezwaarschriften is in het leven geroepen om als onafhankelijk orgaan over ingekomen bezwaarschriften te adviseren.

• Op basis van Verordening Commissie Bezwaarschriften gemeente Bergeijk 2012

• Advisering aan de raad, het college van burgemeester en wethouders of aan de burgemeester

• Géén advisering ten aanzien van bezwaarschriften over belastingen, leges en het sociaal domein

• Signalerende en adviserende rol naar bestuursorganen

• Bijdrage aan transparante en objectieve heroverweging van een bestreden besluit

• Zeeffunctie in de bestuursrechtelijke rechtsmiddelenprocedure

De Commissie

Samenstelling

De commissie bestaat uit vijf leden waarvan één de voorzitter is. De leden hebben op geen enkele wijze binding met het bestuur van de gemeente Bergeijk. De leden zijn aangesteld voor een periode van drie jaar met de mogelijkheid van verlenging van drie jaar. De voorzitter is per 1 oktober 2018 aangesteld voor een periode van drie jaar.

Tussen 1 januari 2019 en 1 januari 2021 maakten de volgende personen deel uit van de Commissie Bezwaarschriften:

• de heer mr. M.P.H. Gofers, voorzitter (einde termijn per oktober 2021)

• mevrouw drs. M. Van den Hurk, lid (einde termijn per juli 2020)

• de heer mr. T. Sayilgan, lid (einde eerste termijn per januari 2022)

• de heer mr. T.N. Bakkes, lid (einde eerste termijn per juli 2022)

• mevrouw drs. H.L.G. van Overdijk, lid (einde tweede termijn per juli 2023)

• mevrouw mr. S.T.P. Joosten, lid (einde eerste termijn per juli 2023)

De ambtelijk secretaris van de commissie is mevrouw mr. Y.Y.E. van Bakel. Mevrouw mr. A.L.M. van Heist – van Lokven is plaatsvervangend secretaris alsmede de heer mr. J.F.H.M. van der Velden per 8 januari 2019 en mevrouw mr. A. Poetai per 14 juli 2020.

Werkwijze

Als iemand het oneens is met een besluit van een bestuursorgaan, kan deze tegen dit besluit bezwaar maken. Op basis van het bezwaarschrift moet het bestuursorgaan het eerdere besluit volledig heroverwegen. De regels over de bezwaarprocedure staan in hoofdstuk 6 en 7 van de Algemene wet bestuursrecht. Een uitwerking van deze regels staat in de Verordening Commissie Bezwaarschriften gemeente Bergeijk 2012.

Na ontvangst van een bezwaarschrift wordt eerst getoetst of dit voldoet aan de wettelijke eisen. Zodra dit het geval is, worden alle stukken verzameld die betrekking hebben op het besluit en de besluitvorming. Als de bezwaarmaker er niet (informeel) samen met het bestuursorgaan uit komt, worden zij en eventuele andere belanghebbenden uitgenodigd om op een hoorzitting hun standpunten toe te lichten. Als iedereen het hiermee eens is, kan de behandeling ook schriftelijk, zonder hoorzitting plaatsvinden. Uiteindelijk brengt de commissie een advies uit aan het bestuursorgaan.

Gemiddeld vergadert de Commissie Bezwaarschriften 1 keer per maand. De vergaderingen van de commissie zijn in beginsel openbaar. Van iedere hoorzitting wordt een zakelijk verslag opgemaakt. De commissie beraadt zich na afloop van een hoorzitting in beslotenheid over het advies. Zowel het verslag als het advies wordt aan het verwerend bestuursorgaan toegestuurd. Bij de beslissing op bezwaar worden deze documenten door het verwerend bestuursorgaan ook ter kennis gebracht aan de bezwaarmaker en eventuele derde-belanghebbenden.

Invloed COVID-19

Vanaf maart 2020 wordt het leven beïnvloed door de pandemie rondom het virus COVID-19 (het coronavirus). Dit beïnvloedde aldus ook de werkzaamheden van de Commissie Bezwaarschriften. De behandeltermijn van bezwaarschriften is in veel gevallen verlengd (veelal met instemming van partijen) en er is vaker afgezien van horen. De hoorzittingen waren sinds de landelijke maatregelen ter zake beperkt toegankelijk voor publiek. Ook is het afgelopen jaar het aantal ontvangen bezwaarschriften fors gestegen. Niet zeker is welke oorzaak of oorzaken deze stijging heeft.

Vanwege allerlei (landelijke) maatregelen werd getracht fysieke bijeenkomsten zo veel mogelijk te voorkomen. De bijeenkomsten ten behoeve van het horen in verband met bezwaren en administratief beroepen behoorden steeds tot de uitzonderingen op het verbod van bijeenkomsten boven een x aantal personen. Dit betekent dat fysieke hoorzittingen bij de Commissie Bezwaarschriften, zij het in aangepaste vorm, doorgang konden vinden. Deze aanpassingen betreffen bijvoorbeeld het maximaliseren van het aantal personen dat in de ruimte waarin de hoorzitting wordt gehouden kan worden toegelaten teneinde te allen tijde een onderlinge afstand van minimaal 1,5 meter te waarborgen. Hierbij werd het draaiboek voor bijeenkomsten conform de coronamaatregelen gehanteerd, waarbij aanmelding van partijen en publiek vooraf noodzakelijk was en een beperkt aantal personen tot de zittingsruimte werd toegelaten.

Partijen hebben om uiteenlopende redenen (persoonlijke veiligheid; schriftelijke afdoening als goed alternatief) geen gebruik gemaakt van de gelegenheid om gehoord te worden of gevraagd naar de mogelijkheid van digitaal horen of het digitaal bijwonen van een fysieke hoorzitting. Een groot aantal partijen gaf de voorkeur aan om een fysieke hoorzitting bij te wonen.

De commissie geeft de voorkeur aan het houden van fysieke hoorzittingen. Vanzelfsprekend op voorwaarde dat dit tot de mogelijkheden hoort van de op het moment van een hoorzitting geldende coronamaatregelen. Naar de mening van de commissie kan in een fysieke hoorzitting beter invulling worden gegeven aan het beginsel van hoor- en wederhoor, dan bijvoorbeeld bij telefonisch horen of horen via een beeldverbinding. De interactie tussen commissie en partijen, maar ook tussen partijen onderling, is in een fysieke hoorzitting aanmerkelijk meer dynamisch. Daarnaast vallen non-verbale communicatie en emoties in een digitale zitting weg, kan minder eenvoudig een stuk worden overgelegd of bijvoorbeeld aan de hand van foto’s of tekeningen de feitelijke situatie worden geduid.

De cijfers

Aantallen bezwaarschriften

In 2019 zijn in totaal 32 bezwaarschriften bij de gemeente Bergeijk ontvangen en 6 bezwaarschriften overgenomen uit 2018. In 2020 ontving de gemeente 52 bezwaarschriften en waren er 11 overgenomen uit 2019. Ten aanzien van het jaar 2018 (22 ontvangen bezwaarschriften) is dat een jaarlijkse stijging van ontvangen bezwaren van respectievelijk 45,5% (2019) en 62,5% (2020).

De forse stijging is onder meer gelegen in enerzijds een aantal bezwaren in hetzelfde geschil, anderzijds een toenemende juridificering van conflicten.

Inhoud adviezen

Bij de adviezen waar de commissie heeft geadviseerd het bezwaar gegrond te verklaren, zag dat met name op gebreken in de motivering en de voorbereiding van het bestreden besluit. Daarnaast ging een aantal ongegrond-adviezen gepaard met het advies om het bestreden besluit in stand te laten onder verbetering van de motivering.

Contrair

De commissie heeft onderzocht in hoeveel gevallen het bestuursorgaan het advies van de commissie heeft opgevolgd. De commissie wordt in de regel bij een contraire beslissing op bezwaar door het verwerend bestuursorgaan op de hoogte gebracht van dit feit.

Beroep en hoger beroep

De commissie heeft onderzocht in hoeveel gevallen beroep is ingediend na afloop van de bezwarenprocedure en in welke uitkomst dat heeft opgeleverd.

In 2019 zijn er 11 beroepen (5 ongegrond, 4 gegrond, 2 nog in behandeling) en 3 hoger beroepen (3 ongegrond) bij de rechter ingesteld. In 4 zaken werd om een voorlopige voorziening verzocht (4 afgewezen).

Door de gemeente is in één zaak voorwaardelijk incidenteel beroep ingesteld. Dit beroep is ingetrokken.

In 2020 hebben 25 beroepszaken gespeeld. Een groot deel daarvan betreft zaken die zijn overgenomen uit 2019 of zijn overgedragen aan 2021. In die zaken waar in 2020 een uitspraak van bekend is geworden, heeft de rechter als volgt geoordeeld: 7 (hoger) beroepen zijn ongegrond verklaard en 1 beroep is gegrond verklaard. In 4 zaken werd om een voorlopige voorziening verzocht (waarvan 3 zijn afgewezen en 1 is toegewezen).

Door de gemeente is in één zaak hoger beroep ingesteld. Dit beroep is gegrond verklaard.

Algemene adviezen

Motivering besluiten

Hoewel blijkens voorgaande cijfers het merendeel van de bezwaarschriften niet leidt tot een advies dat ‘gegrond’ luidt, merkt de commissie op dat een bepaald type besluit geregeld nadere motivering behoeft. De commissie doelt hier op de motivering van omgevingsvergunningen waarbij wordt afgeweken van de regels van het bestemmingsplan.

In sommige gevallen blijkt tijdens de bezwaarprocedure van zorgvuldig onderzoek voorafgaand aan de besluitvorming, die niet in het bestreden besluit is opgenomen als motivering. In andere gevallen heeft het bestuursorgaan na indiening van het bezwaarschrift aanvullend onderzoek verricht.

Procesopstelling vertegenwoordiger

De commissie is over het algemeen zeer tevreden over de procesopstelling van de vertegenwoordigers van de verwerende bestuursorganen. In een enkel geval meent de commissie dat er winst in de mate van professionaliteit van de vertegenwoordiger te behalen is, met betrekking tot de procesopstelling ter zitting en in schriftelijke stukken.

Vooruitblik 2021

Algemeen

De commissie is tevreden over de huidige werkwijze en de daarmee behaalde resultaten. De commissie zal deze werkwijze in het jaar 2021 continueren. De commissie zal in het jaar 2021 bijzondere aandacht besteden aan de volgende onderwerpen.

Verordening Commissie Bezwaarschriften gemeente Bergeijk 2012

De Verordening Commissie Bezwaarschriften is laatstelijk gewijzigd in 2012. In de nabije toekomst zal de verordening door het bestuursorgaan geactualiseerd worden in samenspraak met de commissie. Onderwerpen die daarbij speciale aandacht krijgen zijn:

• Aanpak alternatieve hoorzittingen;

• Gecombineerde behandeling bezwaren;

• Digitaal procesdossier;

• Geluidopname hoorzitting.

Informele aanpak

De informele aanpak blijft ook in 2021 een voortdurend punt van aandacht. De ingezette lijn om zaken in onderling overleg op te lossen, wordt vastgehouden. De commissie blijft van mening dat oplossingen die door partijen in onderling overleg worden bereikt de voorkeur genieten, omdat een dergelijke oplossing een vorm is van finale geschilbeslechting

Samenstelling commissie

In 2021 zal opvolging worden gezocht voor de voorzitter van de commissie. Hiervoor wordt een sollicitatieprocedure gevolgd.