/3/png-2/RGB.png)
Gemeenteblad van Maasdriel
| Datum publicatie | Organisatie | Jaargang en nummer | Rubriek |
|---|---|---|---|
| Maasdriel | Gemeenteblad 2021, 289168 | beleidsregel |
Authentieke versie (PDF)
Informatie
Gerelateerd
Printen
Delen
Woonzorgvisie Bommelerwaard 2020-2024
De beide gemeenten in de Bommelerwaard en de drie woningcorporaties die actief zijn in de Bommelerwaard hebben hun woonzorgvisie uit 2013 geactualiseerd.
De belangrijkste thema’s zijn nog steeds langer zelfstandig thuis wonen en werken vanuit woonservicepunten. Door landelijke ontwikkelingen komt daar een belangrijke doelgroep bij: kwetsbare mensen die zo zelfstandig mogelijk in de wijk wonen en zorg nodig hebben.
De verantwoordelijkheid voor inwoners die zorg nodig hebben bij het langer zelfstandig wonen of bij het opnieuw of voor het eerst zelfstandig gaan wonen krijgt invulling met de ambities die in deze woonzorgvisie worden genoemd.
Een goede samenwerking met zorg- en welzijnspartijen is nodig voor het realiseren van een duurzame manier van samenleven van inwoners zonder zorg en inwoners met zorg. Daar wordt al aan gewerkt, maar dit moet meer aandacht en prioriteit krijgen de komende jaren.
We verdelen de Bommelerwaard in drie woonservicepunten (Zaltbommel stad, west Bommelerwaard en zuidoost Bommelerwaard) en kijken naar het te verwachten voorzieningenniveau. De resultaten van het onderzoek match vraag & aanbod zijn zodanig geïnterpreteerd dat er voor de instellingszorg voor ouderen alleen in west Bommelerwaard onvoldoende capaciteit is. Voor mensen met psychosociale of psychische problematiek moeten in alle drie de woonservicepunten kleine woonruimten worden ontwikkeld en moet er aandacht zijn voor een ondersteuningsstructuur.
Deze woonzorgvisie wordt vertaald naar een uitvoeringsagenda. Eind 2019 volgt een doorkijk naar de komende 4 jaar en een uitvoeringsagenda voor 2020.
Voor u ligt een geactualiseerde woonzorgvisie Bommelerwaard voor de periode van 2020 - 2024. Het is een vervolg op de visie op wonen & zorg in de Bommelerwaard van 2013 (“Waard’evol Wonen met Zorg”, Bloeii, oktober 2013). Deze woonzorgvisie wordt volgend jaar ingepast in de nieuwe woonvisie Bommelerwaard 2020 – 2024. Het is gezamenlijk beleid van de gemeente Maasdriel en Zaltbommel (hierna Bommelerwaard).
De opdracht voor het actualiseren van de woonzorgvisie is gegeven door de Regionale VolkshuisvestingsCommissie (RVC) en opgenomen in de prestatieafspraken 2019. De nieuwe woonzorgvisie zal worden vastgesteld door de RVC en de gemeenteraden in de Bommelerwaard. We benadrukken hier dat een goede samenwerking met de zorg- en welzijnspartijen in de Bommelerwaard van wezenlijk belang is voor het realiseren van een sluitende samenhang tussen wonen, zorg en welzijn. We nemen hier welzijn in een adem mee omdat welzijnsvoorzieningen in de wijken noodzakelijk zijn om te bereiken dat wonen en zorg op een duurzame manier wordt ingebed in de wijken.
In 2013 zijn vier centrale thema’s benoemd:
- •
- •
- •
- •
De centrale gedachte was om de instellingszorg goed te regelen en de professionele zorg die daar aanwezig is de wijk in te brengen. Hierbij is vooral gedacht aan de ouderenzorg. Sinds 2013 zijn taken, verantwoordelijkheden en budgetten verschoven van het rijk naar gemeenten. Ook voor de komende jaren gaat die ontwikkeling door. Als gevolg daarvan zijn er nu ook andere doelgroepen die zorg nodig hebben waar gemeenten voor verantwoordelijk zijn. We noemen hier de actuele ontwikkelingen:
|
. Regiovisie beschermd wonen/maatschappelijke opvang Meierij/Bommelerwaard |
|
|
. Invoering programma Thuis in de wijk in Meierij/Bommelerwaard (gaat over opvang in de wijk van mensen uit beschermd wonen en maatschappelijke opvang) |
|
|
. Meerjarenagenda beschermd wonen en maatschappelijke opvang (VNG, Zorgverzekeraars Nederland, ministeries BZK,SZW, JenV, zorgorganisaties, cliëntenorganisaties, directeuren sociaal domein) |
|
|
. Actualisatie1 woonzorgvisie Bommelerwaard . Actualisatie regiovisie beschermd wonen/maatschappelijke opvang Meierij/Bommelerwaard . Beleid huisvesting arbeidsmigranten vastgesteld. In Zaltbommel is speciale aandacht voor de golden mix, de combinatie van huisvesting van arbeidsmigranten met bijvoorbeeld bijzondere doelgroepen. |
|
|
. Invoering wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz) . Uitvoering hoofdlijnenakkoord GGZ: ZOJP (Zorg Op de Juiste Plaats, van VWS, Zorgverzekeraars Nederland en zorgorganisaties) |
|
|
. Start doordecentralisatie beschermd wonen/ maatschappelijke opvang (in een afbouwscenario van 10 jaar wordt het budget overgeheveld van de centrumgemeenten naar alle gemeenten). . Planning openstelling wet langdurige zorg voor GGZ-cliënten (nieuwe indicatie voor cliënten beschermd wonen Wmo voor toegang tot de Wlz) . Planning nieuw objectief verdeelmodel middelen Wmo (inclusief gelden voor beschemd wonen en maatschappelijke opvang) |
Duidelijk is de aandacht voor psychosociale en psychische problematiek (GGZ). Hier is sprake van inwoners die opnieuw of voor het eerst zelfstandig gaan wonen in de wijk.
Op 20 mei 2019 is een bijeenkomst georganiseerd met alle partijen die in de Bommelerwaard actief zijn op het gebied van wonen, zorg en welzijn. De meeste partijen waren ook betrokken bij de eerste woonzorgvisie. Daar is besproken welke opgaven er liggen voor de komende periode.
Hierbij is ook besproken welke problemen nu al worden gesignaleerd door woningcorporaties en zorgaanbieders. Deze geactualiseerde woonzorgvisie is mede geïnspireerd op de signalen van 20 mei en op de gegevens uit het toekomstgerichte onderzoek Match vraag& aanbod.
Het zou fantastisch zijn als iedereen die zelfstandig wil wonen en een zorgvraag heeft, kan blijven wonen in de Bommelerwaard. Hoewel de meeste mensen regelmatig verhuizen en zelf hun woonruimte organiseren, ligt dit voor mensen die zorg nodig hebben vaak anders. Zij zijn vaak aangewezen op woningcorporaties of zorgaanbieders voor een woning en op de gemeente of het Rijk voor zorg. Het zijn vaak mensen die sterker moeten leunen op hun sociale netwerk en meer gebonden zijn aan voorzieningen in hun buurt.
Wat zijn de zorgvragen van inwoners? Wat hebben deze inwoners nodig in de wijk om te kunnen blijven wonen in de Bommelerwaard? En kunnen wijken en kernen het aan om iedereen op te nemen die zorg nodig heeft? We maken een schematische indeling in onderstaande tabel.
|
Voorzieningen in de buurt (huisarts, fysio, wijkverpleging, hulp bij het huishouden, psychiater/geriater) |
|||
|
Ontmoetingsruimten Ondersteuningsstructuur Dagbesteding Toegankelijk met ov |
|||
De indeling hierboven wijkt af van de huidige systematiek die in de Bommelerwaard gehanteerd wordt: de woonladder. Bij de vorige woonzorgvisie is een woonladder opgesteld voor de Bommelerwaard. Die woonladder bestaat uit zes treden (zie figuur 1 hieronder). Toepassing van de woonladder op de Bommelerwaard betekent dat er gebruik wordt gemaakt van 2 treden: normaal wonen en tweede kansbeleid. De overige treden betreft voorzieningen die niet aanwezig zijn in de Bommelerwaard. Tweede kansbeleid betekent dat een tijdelijk huurcontract wordt afgesloten met de huurder om huisuitzetting te voorkomen. Woonlinie en De Kernen maken hier gebruik van. Woningstichting Maasdriel onderneemt andere acties om uitzetting te voorkomen. De woonladder is een instrument om huisvesting te regelen. Dat instrument voldoet niet meer nu we ons richten op doelgroepen die flexibele combinaties van wonen en zorg nodig hebben.
Het uitgangspunt is nu dat de wensen en mogelijkheden van de inwoner centraal staan. Het gaat om een passende plek in de samenleving met ondersteuning die zo passend, dichtbij en licht mogelijk is. De mogelijke varianten van zorg moeten flexibel geleverd kunnen worden. De mogelijkheden van wonen en zorg kunnen op een as worden uitgezet (zie figuur 2). Inwoners in de Bommelerwaard moeten de mogelijkheden hebben om een plek te krijgen die past bij hun zorg vraag. In het geval van uitstroom uit een instelling moet een inwoner de kans hebben zich te ontwikkelen van 24 uurs intramurale zorg, naar zelfstandig wonen met zo licht mogelijke ondersteuning.
Voorbeeld: Links onder zit iemand die in een beschermd wonen instelling woont en rechts boven zit iemand die volledig zelfstandig woont zonder zorg. De punten geven aan dat we streven naar vele mogelijkheden.
De woon-zorg-combinaties die nodig zijn moeten positief bijdragen aan het zo prettig mogelijk samenleven van mensen met zorg en mensen die geen zorg nodig hebben. We bouwen aan een leefbare samenleving waar iedereen naar vermogen een bijdrage aan moet kunnen leveren. Professionele zorg en sociale inzet voor elkaar moeten versterkend werken. Dat stelt eisen aan de woningen, de woonomgeving, het woonklimaat en het organiseren van het samen wonen. Per jaar inventariseren we welke initiatieven nodig zijn om figuur 2 compleet te krijgen.
In deze visie beschrijven we hoe de gemeenten en de woningcorporaties een bijdrage willen leveren aan deze leefbare samenleving en waarom wij denken dat dit impact heeft. Dit is gezamenlijk beleid van de gemeente Maasdriel en Zaltbommel.
We benaderen de woonzorgvraagstukken gebiedsgericht. Wij hanteren een indeling in woonservicepunten. Voor het overzicht delen we de Bommelerwaard in, in Zaltbommel stad, West Bommelerwaard2 en Zuidoost Bommelerwaard3. Daarbij is uitgegaan van intramurale zorg die kan worden verbonden met voorzieningen die voor iedereen die zorg nodig heeft van belang zijn. In deze visie formuleren we in het laatste hoofdstuk de ambities op basis van deze set van voorzieningen per woonservicepunt. Deze set van voorzieningen moet leidend zijn bij nieuwe bouwopdrachten.
Figuur 3: Locaties met 24 uurs ouderenzorg in de Bommelerwaard
Voor iedereen die zelfstandig woont en zorg nodig heeft is het van belang dat de zorg dichtbij georganiseerd is. Dit is de kern van de Jeugdwet en de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). De gemeente is verantwoordelijk voor het organiseren en financieren van zorg ter bevordering van de zelfredzaamheid en participatie van haar inwoners. Zaken die het mogelijk maken om langer zelfstandig thuis te kunnen wonen hebben gemeenten, zorgaanbieders en woningcorporaties beschikbaar. De gemeenten geven ondersteuning aan inwoners die dat nodig hebben. Hiermee wordt bedoeld dat inwoners niet voldoende eigen kracht hebben of een toereikend sociaal netwerk. Inwoners met voldoende eigen kracht organiseren zich steeds vaker om woonzorginitiatieven voor hun oude dag van de grond te krijgen. Dit is een ontwikkeling die we aanmoedigen.
Voor inwoners met een zorgvraag die zelfstandig in de wijk wonen, moet zorg aan huis kunnen worden geleverd. Bij inwoners die vanuit een instelling weer in de wijk landen kan dit een tijdelijke intensieve vorm zijn om een nieuwe balans te vinden. Ook kan een flexibele inzet van zorg nodig zijn (soms veel, daarna minder). De verwachting voor inwoners die steeds ouder worden is dat de zorgvraag door de jaren heen toeneemt. Voor beide partijen is het van belang dat ook lichte eerstelijnszorg vanuit de zorgverzekeraar beschikbaar is. Gewenst is een combinatie van eerstelijnszorg zoals:
- -
- -
- -
- -
- -
- -
- -
- -
- -
De bovenstaande voorzieningen zijn op dit moment in voldoende mate aanwezig in alle woonservicepunten. Bij een aantal van de genoemde voorzieningen ontstaat druk door een dreigend personeelstekort. Er is geen noodzaak tot het aantrekken van meer zorg dichtbij. Maar overwogen moet worden om nabije zorg anders in te vullen en te organiseren. Denk aan 24- uurs beschikbaarheid voor ggz omdat deze zorg op een laagdrempelige manier vaak nodig is buiten kantooruren.
Tenslotte is het belangrijk om een multidisciplinair overleg te hebben om ervoor te zorgen dat inwoners die een complexe zorgvraag hebben ondersteund worden. Op dit moment is er een ketenoverleg met een vaste hoeveelheid deelnemende organisaties dat nog niet zo daadkrachtig is als de deelnemers willen. In 2019 wordt dit ketenoverleg herijkt. Het overleg wordt een ketennetwerk met partijen op het gebied van wonen, zorg en veiligheid. De uitbreiding naar veiligheid is essentieel voor de aanpak voor personen met verward gedrag en de invoering van de wet verplichte ggz. Bestuurders van alle partners tekenen een intentieovereenkomst om uitvoerders de ruimte te geven om te doen wat nodig is, met aandacht voor de privacyregels. De werkwijze en het functioneren van het netwerk wordt gevolgd en verbeterd. Dit laatste is van belang om te volgen hoe de implementatie van de wet verplichte ggz uitpakt als ook de aanpak van personen met verward gedrag.
Iedereen heeft recht op een dak boven zijn hoofd. Dit vraagt in de Bommelerwaard om beschikbaarheid van een variatie aan woningen en contracten. Op dit moment zijn er al veel mogelijkheden op het gebied van wonen. Toch is er meer diversiteit van woningen nodig om de toename van kleine huishoudens, extramuralisering en demografische ontwikkelingen te kunnen ondersteunen. Deze diversiteit zoeken we niet alleen in nieuwbouw, we bekijken ook de mogelijkheden voor bestaand vastgoed. Inwoners die langer thuis willen blijven wonen en een woning huren van De kernen of Woonlinie hebben de mogelijkheid hun woning levensloopbestendig te maken via een oppluspakket. Mensen met een eigen woning kunnen gebruik maken van een lening toekomstbestendig wonen van de gemeenten.
Uitgangspunt is dat de inwoner kan (blijven) wonen waar hij wil. Hierbij moet de zorgvraag niet leidend zijn, de zorg moet in principe naar de zorgvrager toe komen. Als het voor de cliënt passend is, moet het mogelijk zijn om wonen en zorg te combineren. Denk bijvoorbeeld aan instellingszorg met 24-uurs zorg en toezicht. In andere gevallen is het uitgangspunt het scheiden van de woonsituatie van de zorg die iemand nodig heeft. Een bewoner heeft dan een huurcontract op zijn/haar eigen naam. In principe zijn er drie varianten:
- -
- -
- -
Gevolg van de dubbele vergrijzing is dat het aantal 75-plussers zal zijn verdubbeld in 2030 in de Bommelerwaard. De 75-plussers die huren bij een woningcorporatie wonen veelal in eengezinswoningen en gaan niet verhuizen omdat beter passende kleine woningen/ appartementen duurder zijn dan hun huidige woonlasten. Ongeveer 2/3 van het huurdersbestand van de woningcorporaties is alleenstaand. Ouderen die niet meer passend wonen moeten tijdig gestimuleerd worden om te verhuizen. Denk daarbij aan een voorrangsregeling bij het betrekken van nieuwe of verbouwde huurwoningen of een garantie dat de huur niet hoger wordt bij verhuizing naar geselecteerde woningen.
Bij voorkeur is de verhuizing in de wijk om het bestaande sociale netwerk in stand te houden. Het is vooral van belang dat ouderen zich comfortabel en veilig voelen in een passende woning en nog in staat zijn om zich aan te passen aan de nieuwe omstandigheden.
De bestaande eengezinswoningen moeten worden omgebouwd tot betaalbare 1-2 persoonswoningen. Het gaat dus niet alleen om uitbreiding van het woningaanbod maar ook om een kwaliteitsslag.
Voor degenen die uitstromen uit beschermd wonen of maatschappelijke opvang is kamerbewoning of geclusterd wonen een geschikte woonvorm. Dit is nu niet voorhanden. Een zelfstandige woonruimte in een woonwijk is niet voor iedereen die uitstroomt uit een instelling geschikt. Er moet ook gekeken worden naar de mogelijkheid van vormen van zelfstandig wonen aan de rand van een woonwijk of in het buitengebied.
Niet iedereen kan zelfstandig blijven wonen. Op indicatie kunnen mensen verhuizen naar een zorginstelling. In de Bommelerwaard is capaciteit intramurale ouderenzorg verdeeld over Ammerzoden, Rossum, Gameren en Zaltbommel. De bestaande capaciteit is voldoende, alleen de kwaliteit van deze gebouwen is verouderd. De aanwezigheid van de bestaande zorginstellingen kan beter worden benut omdat ze voorzieningen aanbieden waar andere buurtbewoners ook goed gebruik van kunnen maken (maaltijdvoorziening, dagbesteding). Per woonservice gebied kunnen de genoemde instellingen een centrumfunctie vervullen.
Voorzieningen voor hoog specialistische zorg, zoals ziekenhuiszorg of een psychiatrisch ziekenhuis realiseren we niet in de Bommelerwaard. Hiervoor maken we gebruik van de regionale structuur. Voorzieningen die werken met decentrale locaties, dus die hun zorg verplaatsen, zijn welkom. Denk hierbij aan poliklinieken van het Jeroen Bosch Ziekenhuis die in Zaltbommel worden gerealiseerd.
6. Minimale gewenste overige voorzieningen
Voor iedereen die zorg nodig heeft zijn voorzieningen in de buurt van belang om een sociaal netwerk te kunnen opbouwen en onderhouden. Denk daarbij aan ontmoetingsruimten en dagactiviteiten. Rond ieder woonservicepunt moeten daar mogelijkheden voor zijn. Die plekken moeten bereikbaar zijn met het openbaar vervoer, wijkvervoer of te voet.
In het kader van het doordecentraliseren van voorzieningen als beschermd wonen en maatschappelijke opvang, nemen gemeenten het op zich om te zorgen voor een ondersteuningsstructuur op gemeenteniveau met voorzieningen die nodig zijn voor mensen die uitstromen uit beschermd wonen of maatschappelijke opvang. Het gaat dan om:
- •
- •
- •
- •
- •
- •
- •
- •
- •
Alle wijkbewoners, dus inclusief kwetsbare mensen, moeten het gevoel hebben dat ze er toe doen. Iedereen wil een dak boven zijn hoofd, een inkomen, een fijne leefomgeving, goede contacten en waardevolle bezigheden. Voldoende aandacht voor de hele buurt is een voorwaarde om een groter beroep te kunnen doen op buren en wijkbewoners om de wijk leefbaar te houden. Het is een taak van gemeenten om inwoners te faciliteren bij het bevorderen van de leefbaarheid. Het is ook in het belang van de gemeente om daaraan bij te dragen want daarmee worden grotere uitgaven aan wonen, zorg en veiligheid voorkomen. In Zaltbommel is een leefbaarheidsagenda opgenomen in de prestatieafspraken.
Gemeenten kunnen meer doen om te bevorderen dat inwoners naar elkaar gaan omzien.
Bijvoorbeeld door nieuwe, buurtgerichte voorwaarden te stellen aan het verstrekken van subsidies aan maatschappelijke organisaties, door het in beheer geven van een (afgeschreven) gebouw voor buurtactiviteiten (voorbeeld Ruwaard in Oss), door het openhouden van een leegstaand gebouw (Pand 9 in Zaltbommel), door inzet van wijkopbouwwerk, door met partners te zorgen voor ontmoetingsruimten en voor inclusieve dagactiviteiten. Het belangrijkste is dat bewonersinitiatieven mogelijk worden gemaakt. Meedenken met de initiatiefnemers is vaak al voldoende om wegen te vinden om zaken mogelijk te maken.
In Maasdriel bestaat al enkele jaren het programma Krachtige Kernen dat zich toelegt op een betere verbinding tussen de gemeente en haar inwoners en meer aandacht voor kerngericht werken. In de gemeente Zaltbommel gebeurt dit via dorps- en wijkgericht werken. Ook de ontwikkeling van inclusieve dagactiviteiten heeft prioriteit in de Bommelerwaard. Een onderzoek naar de mogelijkheden voor het inrichten van ontmoetingsruimten in panden van de woningcorporaties is al opgenomen in de prestatieafspraken.
We willen ervoor zorgen dat iedereen in de Bommelerwaard een plekje kan vinden, met uitzondering van degenen die hoog specialistische (medische) zorg nodig hebben. Hierom formuleren we in dit hoofdstuk ambities die voortvloeien uit deze visie. We voegen daar gelijk aan toe hoe we dit meetbaar maken.
7.4 Voorzieningen per woonservicepunt
Het belang van de indeling in woonservicepunten is dat de instellingszorg die aanwezig is kan worden ingezet in de wijk. Het lijkt erop dat in de Bommelerwaard voldoende plekken aanwezig zijn voor instellingszorg. Een aandachtspunt is West Bommelerwaard, met focus op het meest westelijke punt. Hier moet nader onderzocht worden wat de behoeften van deze inwoners zijn en waar zij heen trekken voor hun zorg (binnen of buiten de gemeentegrenzen naar bijvoorbeeld Wijk& Aalburg, Gorinchem of ’s-Hertogenbosch).
De theoretische vraag en het aanbod is behoorlijk in evenwicht. Zeker met de plannen op het terrein van het American Roadhouse. Op woon-zorg gebied hoeft niets nieuws ontwikkeld te worden. Er wordt ingezet op de ondersteuningsstructuur. Bijvoorbeeld goede huisvesting en zichtbaarheid van het FACT- team voor de hele Bommelerwaard.
Met oog op de vergrijzing is de instellingszorg in evenwicht. We zien dat voor 2/3 van de 51 plekken beschermd wonen zelfstandige huisvesting nodig is. We realiseren hiervoor geclusterde en één/tweepersoons woningen in de West Bommelerwaard. Dit wordt gedaan door woningcorporaties en projectontwikkelaars. Ook in dit gebied gaan we inzetten op de ondersteuningsstructuur en bereikbaarheid van meer specialistische voorzieningen. Aan de demografie zien we dat de groep inwoners (65 jaar en ouder) die vaak mantelzorg verleent klein is. Daarnaast zijn er hier de minste voorzieningen. Ondanks dat we zien dat de mate van informele zorg nu vrij groot is, zal dit op termijn afnemen gelet op de demografische ontwikkeling. Hier moet voldoende aandacht voor zijn.
Het theoretische overschot van onzelfstandige plekken voor inwoners met een somatische vraag uit match Vraag & Aanbod wordt betwijfeld door de betrokken organisaties. Dit moet nader onderzocht worden. Er is in ieder geval ook behoefte aan kleinschalige huisvesting voor inwoners met psychische problematiek en/of een licht verstandelijke beperking. Ook in dit gebied gaan we inzetten op de ondersteuningsstructuur en bereikbaarheid van meer specialistische voorzieningen.
Bijlage 1: Match vraag en aanbod per woonservicepunt
In deze bijlage wordt een overzicht gegeven van de voorzieningen per woonservicepunt. Ontbrekende initiatieven kunnen altijd worden aangemeld.
In de uitvoeringsagenda worden de huidige voorzieningen verbonden met de uitkomsten uit het onderzoek Match Vraag en Aanbod. Dat onderzoek geeft een doorkijk naar de behoeften aan woonvoorzieningen met zorg in 2030.
Woonservice punt Zaltbommel (stad)
Aanwezige of geplande4 voorzieningen
Woonservicepunt West Bommelerwaard
Permanente link
Kopieer de link naar uw clipboard
https://zoek.officielebekendmakingen.nl/gmb-2021-289168.html