/2/png-2/RGB.png)
Gemeenteblad van Heemstede
| Datum publicatie | Organisatie | Jaargang en nummer | Rubriek |
|---|---|---|---|
| Heemstede | Gemeenteblad 2021, 275330 | ander besluit van algemene strekking |
Authentieke versie (PDF)
Informatie
Printen
Delen
Gemeente Heemstede heeft als groene gemeente veel oog voor ecologische waarden en biodiversiteit binnen de groene gebieden en daar buiten. Op 20 oktober 2020 is door het college opdracht gegeven tot het opstellen van een Nota Ecologie, mede om uitvoering te geven aan de pijler Duurzaamheid in het beleid van gemeente Heemstede. Met deze Nota geven we richting aan het verbinden en verbeteren van de ecologische waarden in en om Heemstede.
Ecologisch beleid is gericht op het behouden en bevorderen van biodiversiteit.
Daarbij gaat het om de verscheidenheid aan flora en fauna, ofwel de diversiteit aan soorten die onderling een samenhangend geheel (een ecosysteem) vormen. Ook voor een gezonde en prettige leefomgeving zijn de kwaliteit en kwantiteit van groen en water in de gemeente van belang. Gezonde ecosystemen dragen bij aan schone lucht, voorkomen van hittestress, opvang CO2, waterberging en ruimte voor ontspanning.
Samen met stakeholders uit de regio (waaronder het Hoogheemraadschap en natuurbeheerders) bepalen we welke kansen de gemeente kan pakken om ecologie volwaardig in het beleid te verankeren. De aanbevelingen uit de Nota worden verwerkt in de actualisatie van het huidige Groenbeleidsplan uit 2014 samen met de kansen om met het maatschappelijk middenveld en inwoners te werken aan een groen en ecologisch waardevol Heemstede.
Deze Nota is opgebouwd vanuit de bevindingen uit het rapport ‘Visie op Ecologie in Heemstede: Van Nature Verbonden’ dat door ecologisch adviesbureau Natuurlijke Zaken (onderdeel van Landschap Noord-Holland) is opgesteld in opdracht van de gemeente Heemstede.
1.1 Uitgangspunten en afbakening
Deze Nota heeft de volgende uitgangspunten gedefinieerd:
- •
Het wordt breed gedragen door alle belanghebbenden. Tijdens de verkenning zijn bewoners benaderd via een breed uitgezette enquête, zijn professionals in het natuurwerkveld geïnterviewd (zowel interne als externe stakeholders), is gesproken met diverse particuliere belanghebbenden en is intern binnen de gemeenteorganisatie een expertsessie gehouden.
- •
- •
- •
- •
Voorliggende Nota is tot stand gekomen in samenwerking met Natuurlijke Zaken, de zakelijke dienstverlening van Landschap Noord Holland. Natuurlijk Zaken heeft ecologisch onderzoek uitgevoerd, als mede in- en externe belanghebbenden benaderd, inclusief een raadpleging onder inwoners. De bevindingen zijn vastgelegd in het rapport ‘Visie op Ecologie in Heemstede: Van Nature Verbonden’ dat als bijlage opgenomen is bij deze Nota.
In algemene zin onderschrijft gemeente Heemstede de volgende (inter)nationale, provinciale, regionale en lokale kaders:
- •
- •
- •
- •
- •
- •
- •
- •
- •
Ecologie, natuur en groen zijn brede begrippen die door iedere belanghebbenden op een andere manier worden gedefinieerd. Daarom is er voor de Nota gekozen voor zeven hoofdthema’s, die alle beleidsaspecten van ecologie bedienen. Deze zeven hoofdthema’s zijn de volgende:
- 1.
- 2.
- 3.
- 4.
- 5.
- 6.
- 7.
De thema’s zijn gekozen op basis van het raakvlak met ecologie. Binnen al deze thema’s is er wisselwerking aanwezig tussen de kwantiteit en kwaliteit van groen en ecologie en het functioneren van het thema.
Hoofdstuk 2 biedt een korte reflectie op de natuurwaarden en ecologie in Heemstede, met daarbij de geformuleerde ambitie op ecologie in onze gemeente.
In hoofdstuk 3 zijn de 7 hoofdthema’s vastgesteld, met per paragraaf een hoofdthema, korte omschrijving en concrete mogelijkheden voor uitvoering.
Het laatste hoofdstuk (4) vat de uitvoering ten behoeve van ecologie in Heemstede samen in een planning en financiën.
De bijlage bevat de ecologische scan ‘Verkenning ten behoeve van de Nota Ecologie van gemeente Heemstede’, uitgevoerd door Natuurlijke Zaken.
2 Ecologie in Heemstede: Van nature verbonden
2.1 Korte reflectie op huidige stand van zaken ecologie
Natuurlijke Zaken heeft een ecologische scan gemaakt van Heemstede. Voor details en meer achtergrondinformatie verwijzen we graag naar deze scan, welke is toegevoegd aan deze Nota in de bijlage. Deze paragraaf geeft een korte reflectie weer.
Het verbeteren van de huidige ecologische situatie in Heemstede vertrekt vanuit een goede basis. Zowel binnen als buiten de gemeente liggen groengebieden met hoge ecologische waarden.
Het Heemsteeds beeld straalt een hoge mate van netheid uit. Bermen en oevers kennen veelal een intensief gazonbeheer: beheer dat bijdraagt aan het nette groene imago van Heemstede, maar er is een opkomst te zien in ecologisch oever- en bermbeheer. Het Groenbeleidsplan uit 2014 heeft de ambitie om het principe van geschoren gras, opgesnoeide bomen, hagen en solitaire heesters te beperken. Natuurvriendelijke oevers en bloemenbermen zijn nu ook onderdeel van het Heemsteeds beeld. Dit beeld wordt in Heemstede bepaald door een combinatie van natuurontwikkelingsgebieden met een hoge belevingswaarde.
In het groenbeleidsplan is sprake van een laanstructuur van bomen op gemeentelijk en wijkniveau. Deze laanstructuur biedt een goede basis voor de verbinding van groengebieden voor vogels, insecten en vleermuizen.
Groene ruime tuinen vervullen hun ecologische functie, met name in het noorden van Heemstede. De ecologische functie van de buitenplaatsen is ook zichtbaar, met de rust en ruimte die zij bieden. Hotspots met zogenaamde rode lijst en beschermde soorten zijn te vinden in het Wandelbos Groenendaal, als ook bij het Oude Slot en park Meermond. Het versterken van natuurwaarden een belangrijk uitgangspunt in beheerplannen van deze gebieden.
Qua potentie voor het versterken van de biodiversiteit in de gemeente en dan met name in het openbaar groen is er een zonering zichtbaar van bebouwde kom naar de buitengebieden, die voornamelijk in het zuidelijk gedeelte van de gemeente liggen.
Waarnemingen van beschermde en rode lijst soorten in de gemeente Heemstede (Bron NDFF, laatste 10 jaar)
2.2 Ambitie vertaald naar verbindingen
De algemene ambitie van gemeente Heemstede op ecologie is geformuleerd als volgt:
“Het verder beschermen en verbeteren van natuurwaarden, ecologie en biodiversiteit door te verbinden in beleid, organisatie en uitvoering.”
Verbinding staat dan ook centraal in deze Nota. Verbinding om de ecologie te verbeteren, tussen duin en polder en binnen de gemeentegrenzen zelf, maar ook om de sociale verbinding tussen de gemeente en alle belanghebbenden verder te verstevigen. Wat betekend verbinden in deze verschillende vormen:
Zo vormt gemeente Heemstede ecologisch gezien een kleine, maar belangrijke schakel op Natura2000 en Ecologische Hoofdstructuur niveau, binnen de Metropoolregio Amsterdam en als ook als partner met Hoogheemraadschap Rijnland.
Maar ook binnen de grenzen van de gemeente kan ecologie een groot verbindend effect hebben, van maatschappelijk middenveld tot een grote groep betrokken inwoners. Door samen te werken aan ecologie in Heemstede maken we als samenleving werk van biodiversiteit, participatie en klimaatadaptie.
In deze Nota staan een achttal aanbevelingen vertaald naar verbindingen, opgesomd per één van de zeven hoofdthema’s, zoals omschreven in paragraaf 1.1. Voor een uitgebreide toelichting ten aanzien van de mogelijkheden verwijzen we graag naar de bijlage.
3 De 7 thema’s in Heemsteeds natuurbeleid
De vele groengebieden die Heemstede rijk is, vormen een belangrijke groenstructuur, die met kleine ingrepen verbeterd kan worden, om Heemstede te verbinden met de duinen, het Nationaal Park Zuid Kennemerland en de polder, zoals de groengebieden in de Haarlemmermeerpolder.
In de gemeente liggen hier de volgende mogelijkheden:
- •
- •
- •
- •
- •
De gemeente Heemstede ligt op een strategische locatie tussen de duinen en de groengebieden in de Haarlemmermeer.
Het huidige beheer van de groengebieden functioneert al goed en geeft handvaten voor verdere verbeteringen.
In de gemeente liggen hier de volgende mogelijkheden:
- •
De oevers van de Hartenkamp, Ipenrode en Berkenrode kunnen op een aantal locaties voorzien worden van een fauna-uittreeplaats. Een stukje glooiende oever met wat bomen die omgelierd zijn en half in/onder water liggen is voldoende. Dit daagt eveneens bij aan schuilgelegenheid voor vis in de Leidsevaart en uitkijkpunten voor bijvoorbeeld de ijsvogel.
- •
- •
- •
- •
De gemeente Heemstede kent veel watergangen, zowel binnen als buiten het stedelijk gebied. De watergangen bieden kansen voor de realisatie van verbindingen, maar ook voor oevernatuur en onderwaternatuur.
In de gemeente liggen hier de volgende mogelijkheden:
- •
- •
- •
Het opvangen van hemelwater in de openbare ruimte en het laten afvloeien van dit water op bestaande waterlopen kan gecombineerd worden met ecologische inrichting van deze overgangszones. De hoeveelheid aan gradiënten en micromilieus leidt tot een verhoging van de ecologische waarde op deze plekken. Deze plas-dras zones kunnen ook een rol spelen bij de buffercapaciteit van het watersysteem.
- •
- •
Voor de inwoners begint de natuur in de eigen tuin en het openbaar groen. Het openbaar groen valt onder de beheer verantwoordelijkheid van de gemeente en hier liggen veel kansen om de natuurkwaliteit te verhogen.
In de gemeente liggen hier de volgende mogelijkheden:
- •
- •
Heemstede heeft in het Groenbeleidsplan de bomen- en lanenstructuur vastgelegd. Deze structuur biedt een prima basis voor vogels en vleermuizen om zich tussen de groengebieden te verplaatsen en te foerageren. Als er gekapt moeten worden zijn er verschillende opties, zoals het behouden van de stam. Ook een dode stam biedt veel biodiversiteit. Na kap is behoud de boomspiegel mogelijk, met tijdelijke natuur in de vorm van een bloemperk tot er boom (liefst van verschillende boomsoorten) terug wordt geplant. Minder intensief beheer van boomspiegels is daarbij gewenst.
- •
Gefaseerd maaien en afvoeren en de overstap naar extensief maai- en gazonbeheer is gewenst. Het gebruik van bollen en stinzeplanten is een goede optie als extensief ecologische beheer uit oogpunt van beeldkwaliteit niet gewenst is. Waar ruimte is kan een strook van het gazon wordt ingericht als vlinderhabitat. Met een strakke begrenzing en goed beheer hoeft dit het nette karakter van het Heemsteeds beeld niet aan te tasten.
De gemeente is verantwoordelijk voor het inrichten, beheren en onderhouden van de openbare buitenruimte. De openbare ruimt herbergt naast groen vele andere functies, waaronder verkeer & vervoer, wonen en waterbeheer. Inrichting van deze gebieden vraagt veelal om een specifieke materialisatie en aanleg.
In de afgelopen jaren is duidelijk geworden dat een belangrijke opgave in de openbare ruimte ook het opvangen van de effecten van klimaatverandering is. Hierin zal nauw moeten worden samengewerkt tussen overheden en particulieren.
In de gemeente liggen hier de volgende mogelijkheden:
- •
- •
- •
De inwoners van Heemstede waarderen het groen erg. Om dit draagvlak voor groen te bestendigen en verder uit te breiden, zijn er verschillende mogelijkheden, zowel in (stads)tuinen maar ook op de grotere buitenplaatsen binnen de gemeente
In de gemeente liggen hier binnen particuliere tuinen de volgende mogelijkheden:
- •
- •
- •
- •
- •
- •
Heemstede is deelnemer van Stichting Steenbreek
Op de buitenplaatsen liggen de volgende mogelijkheden:
- •
- •
- •
- •
- •
- •
Ecologie verbindt op beleidsmatig niveau en op het vlak van samenwerking met verschillende belanghebbenden.
Samenwerking met maatschappelijk middenveld en andere belanghebbenden is van groot belang om samen te komen tot hoge natuurwaarden, hoogwaardige ecologische verbindingen en de inpassing van de effecten van de klimaatverandering.
In de gemeente liggen hier de volgende mogelijkheden:
- •
- •
Opzetten en faciliteren van een educatieprogramma waarbij gebruik wordt gemaakt van de expertise, en waar mogelijk faciliteiten, van belanghebbenden met een groene achtergrond (bijvoorbeeld een educatieprogramma bij een moestuinvereniging/kinderboerderij of een groen lesaanbod op scholen gecombineerd met de vergroening van schoolpleinen).
- •
Het bijdragen aan een duurzame inrichting van de openbare ruimte en van particuliere eigendommen in het licht van de klimaatverandering is een taak van ons allemaal. Het bewustzijn hiervan is nodig om draagvlak te creëren voor maatregelen in openbaar groen en openbare ruimte zoals de ontharding van de openbare ruimte, een meer ecologisch beheer van het openbaar groen en de opvang van regenwater. Het Hoogheemraadschap van Rijnland wil graag samen met de gemeente optrekken in het overbrengen van deze boodschap aan de inwoners.
Het verbeteren van de natuurwaarden en ecologische verbinden op diverse vlakken is een zaak van meer dan de afdeling Groen en Openbare Ruimte. Een deel van de maatregelen moet ingepast worden in meer civiele activiteiten zoals onderhoud van waterlopen, wegen en kunstwerken. Daarnaast kan veel winst voor natuur geboekt worden bij het anders en meer klimaatbestendig inrichten van de openbare ruimte.
In de gemeente liggen hier de volgende mogelijkheden:
- •
- •
- •
Voor de jaren 2021 tot en met 2024 is op basis van de kansrijke projecten een uitvoeringsplan opgesteld, voorzien van een begroting. Deze uitvoeringsprojecten zijn verdeeld in de onderwerpen Onderzoek, Uitvoering en Verbinden.
De uitvoering van afspraken vanuit het vigerend beleid wordt voor het overgrote deel gedekt vanuit de reguliere budgetten van de verschillende beleidsvelden. Om de impact te vergroten en duurzame ontwikkeling te versnellen is voor het overkoepelend ecologisch beleid 75.000,- euro in het investeringsprogramma 2020 opgenomen. Voor 2022 en verder dient budget beschikbaar te worden gesteld om de implementatie van de kansen ook daadwerkelijk door te kunnen voeren.
Deze budgetten moet dienen als vliegwiel voor duurzame ontwikkeling binnen de verschillende beleidsterreinen en wordt onder andere ingezet om de integrale aanpak, monitoring, en communicatie op het gebied van duurzaamheid te versterken.
Voor de jaren 2022, 2023 en 2024 wordt in de loop van 2021 een inschatting gemaakt van de benodigde financiën.
Permanente link
Kopieer de link naar uw clipboard
https://zoek.officielebekendmakingen.nl/gmb-2021-275330.html