Besluit van de raad van de gemeente Amstelveen tot vaststelling tot vaststelling van de Beleidsregel datacenters

Zaaknummer: Z20-035139

De raad van de gemeente Amstelveen;

gelezen het advies van afdeling Stedelijke Ontwikkeling van 20 april 2021;

besluiten vast te stellen de:

Beleidsregel datacenters

Hoofdstuk 1 Inleiding en doelstelling

Paragraaf 1.1 Aanleiding en context

Vanuit de markt neemt de druk toe om datacenters te vestigen in Amstelveen. De gemeente Amstelveen heeft als grondhouding om niet mee te werken aan het toestaan van zelfstandige datacenters in Amstelveen.

De grote vraag naar datacentercapaciteit, die in aanzienlijke mate samenhangt met de relatief goedkope stroom in Nederland, leidt tot een onevenredig beslag op schaarse ruimte en hebben negatieve impact op de beschikbare netcapaciteit en de elektriciteitsvoorziening. De datacentervestigingen hebben bovendien een flinke impact op de leefomgeving, het landschap en verbruiken veel water. De gemeente Amstelveen wil de negatieve effecten van datacenters op de leefomgeving minimaliseren. 

De gemeente Amstelveen heeft ambities om initiatieven op het gebied van energiebesparing en circulaire economie te stimuleren. Denk aan duurzame energieopwekking, duurzame mobiliteit, ruimtelijke kwaliteit, waterberging en (milieu)ruimte voor enkele circulaire bedrijven. Dat leidt tot nieuwe bebouwing met andere materialen, een andere inrichting van gebouwen en terreinen en het klimaatneutraal maken van gebouwen/terreinen. Daarnaast staat de gemeente Amstelveen voor een aantal bijzondere ruimtelijke opgaven, zoals het ontwikkelen van beschikbare ruimte als regionaal-gemengd bedrijventerrein voor de opvang van transformatie en doorgroei van Amstelveense bedrijven. Dit betekent dat de gemeente geen medewerking wil verlenen aan de vestiging van datacenters op gronden binnen haar grondgebied.

Ter achtergrond dient het volgende:

Om Amstelveen leefbaar te houden en om als gemeente financieel gezond te blijven, is het de hoogste tijd om nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen scherper te prioriteren, keuzes te maken en steviger te regisseren met meer oog voor het behoud van een fijne leefomgeving. De gemeente wil voor nieuwe binnenstedelijke ontwikkelgebieden eerst een gebiedsvisie opstellen en uitgangspunten hanteren waaraan bouwinitiatieven worden getoetst. Vooral het versterken van leefbaarheid en kwaliteit van de omgeving is daarbij belangrijk, met behoud en toevoegen van groen als uitgangspunt.

Bij gebiedsontwikkelingen of individuele bouwinitiatieven stelt de gemeente uitgangspunten op die zich richten op het versterken van de leefbaarheid en kwaliteit van de bebouwde omgeving, een goede bereikbaarheid te voet, per fiets en met openbaar vervoer, een evenwichtige woon-werkbalans, het op peil houden van het hoogwaardige voorzieningenniveau van onderwijs, zorg, cultuur, sport en vrije tijdsbesteding, het reserveren van ruimte voor de duurzaamheidsopgave en het behouden en versterken van de kwaliteit van het groen met oog voor belevingswaarde, ecologie, recreatie en waterberging. Door de voorgestelde uitgangspunten in samenhang te hanteren met meer oog voor de omgeving kan Amstelveen zich evenwichtig ontwikkelen.

Paragraaf 1.2 Juridisch kader en bevoegdheden

In de bestemmingsplannen van de gemeente Amstelveen komen datacenters niet voor in de bij de planregels behorende ‘Staat van Bedrijfsactiviteiten’. Hierdoor is er geen direct planologisch recht voor de vestiging van dit soort datacenter bedrijven. De bestemmingsplannen voorzien wel in binnenplanse afwijkingsmogelijkheden, waardoor eraan meegewerkt kan worden dat bedrijven worden gevestigd ‘die naar de aard en de invloed op de omgeving gelijk te stellen zijn met bedrijven die zijn genoemd in de Staat van Bedrijfsactiviteiten’.

Bij deze zogenaamde binnenplanse afwijkingsmogelijkheid gaat het om een bevoegdheid waar het college geen gebruik van hoeft te maken, indien zij van mening is dat gehandeld wordt in strijd met een goede ruimtelijke ordening of dat na een zorgvuldige afweging van belangen (ook als een aanvraag voldoet aan de gestelde afwijkingsvoorwaarden) het niet gewenst is om mee te werken aan deze afwijkingsmogelijkheid. Medewerking verlenen aan een binnenplanse afwijkingsmogelijkheid van het bestemmingsplan is dus een bevoegdheid en geen plicht.

Op basis van artikel 4:81 lid 1 Awb kan een bestuursorgaan beleidsregels vaststellen met betrekking tot een hem toekomende of onder zijn verantwoordelijkheid uitgeoefende, dan wel door hem gedelegeerde bevoegdheid. Op basis van artikel 4:84 lid 1 Awb handelt een bestuursorgaan overeenkomstig de beleidsregel, tenzij dat voor een of meer belanghebbenden gevolgen zou hebben die wegens bijzondere omstandigheden onevenredig zijn in verhouding tot de met de beleidsregel te dienen doelen.

Paragraaf 1.3. Doel en reikwijdte van de beleidsregels

Deze beleidsregels bieden het beleidskader waarom de gemeente Amstelveen – en namens haar, het college van burgemeester en wethouders - geen zelfstandige datacenters wil accommoderen. De gemeente zal niet meewerken aan een verzoek om mee te werken aan de vestiging van een datacenter door met een binnenplanse afwijkingsmogelijkheid af te wijken van de in de bij de planregels behorende ‘Staat van Bedrijfsactiviteiten’ c.q. ‘bedrijven die naar de aard en de invloed op de omgeving gelijk te stellen zijn met bedrijven die zijn genoemd in de Staat van Bedrijfsactiviteiten’.

Deze beleidsregels gelden voor alle huidige en toekomstige bestemmingsplannen van de gemeente Amstelveen waarin een binnenplanse afwijkingsmogelijkheid is of wordt opgenomen met betrekking tot de staat van bedrijfsactiviteiten en/of bedrijven die naar de aard en de invloed op de omgeving gelijk te stellen zijn met bedrijven die zijn genoemd in de Staat van Bedrijfsactiviteiten.

De volgende doelen worden bereikt met de beleidsregels:

• Het voorkomen van willekeur en bieden van rechtsgelijkheid

• Snelheid en duidelijkheid voor burgers en bedrijven

Paragraaf 1.4. Leeswijzer

In de paragrafen hiervoor is een uitleg gegeven over de bevoegdheid van het college om af te wijken van het bestemmingsplan door middel van een binnenplanse afwijkingsmogelijkheid. Ook is het doel van dit beleid uitgelegd. In hoofdstuk 2 worden enkele begrippen in dit beleid nader toegelicht. In hoofdstuk 3 worden de beleidsregels beschreven. Dit is de kern van het beleid. Hoofdstuk 4 bevat de slotbepalingen van deze beleidsregels.

Hoofdstuk 2 Begrippen

Paragraaf 2.1 Begrippen

In deze set beleidsregels wordt een aantal begrippen gebruikt. Het gaat onder meer om de volgende begrippen:

Datacenter:

Het begrip ‘datacenter’ is niet vastomlijnd. Doorgaans betreft het zicht dominerende, massieve gebouwen. Het kan in de praktijk gaan om diverse soorten en typeringen, bijvoorbeeld ‘hyperscale datacenters’, ‘colocatie datacenters’ / ‘multi tenant’, ‘bedrijfsdatacenters’/ single tenant’, of ‘rekencentrum’. Het kan ook gaan om bedrijven die zich richten op het digitaal opslaan en verwerken van informatie op computers (servers) en bedrijven die gericht zijn op de computerservice en informatietechnologie die noodzakelijk zijn voor het datacenter.’

1.	De afwijking strookt niet met de ruimtelijke opgaven van de gemeente Amstelveen. Toelichting: In Amstelveen is er beperkte mogelijkheid om lokale bedrijven binnen de gemeente te verplaatsen. Het zorgvuldig omgaan met het aanbod van (bedrijven)terreinen in de gemeente Amstelveen is gericht op handhaving van de locaties als vestigingslocaties voor de bedrijven die niet ingepast kunnen worden in de woonomgeving Amstelveen (hindergevend en/of ruimte-extensief). De (bedrijven)terreinen moeten daarom ruimte bieden aan bedrijven die niet meer ingepast kunnen worden in de woonomgeving Amstelveen. De ruimte op (bedrijven)terreinen in Amstelveen wordt niet ingezet voor (vestigingen van) datacenters, maar gaat uit van een profilering die gericht is op lokale en regionale bedrijvigheid en niet op het aantrekken van vestigers van buiten de regio. Het is daarom niet gewenst dat datacenters zich vestigen op deze locaties. Andere bedrijventerreinen in MRA-gemeenten hebben nog geschikt aanbod voor datacenters. De gemeente Amstelveen wil niet voorzien in de regionale of nationale vraag van datacenters.  Binnen de MRA-regio zijn in de afgelopen jaren meerdere gebiedsontwikkelingen gerealiseerd waar ruimte geboden wordt aan datacenters. Te denken valt aan locaties in de gemeenten Almere, Amsterdam en Haarlemmermeer. De vraag van datacenters kan door deze locaties opgevangen worden. Om dit concentratiebeleid te ondersteunen biedt de gemeente geen ruimte voor solitair gelegen datacenters. Datacenters spelen een belangrijke rol in de digitalisering van de Nederlandse economie. Omdat de MRA-regio koploper wil blijven op het gebied digitalisering wordt ingezet op het faciliteren van een selectieve, geclusterde groei van de datacentercapaciteit met hyperconnectiviteit. Voorlopig wordt deze groei geclusterd rond de drie bestaande clusters binnen de MRA zodat het huidige ecosysteem van datacenters met hyperconnectiviteit bestendigd kan worden. Omdat de fysieke ruimte en de capaciteit van het net in deze gebieden beperkingen heeft, is het voor de langere termijn noodzakelijk dat een nieuw hyperconnectiviteitscluster wordt ontwikkeld, waarbij vooralsnog wordt uitgegaan van een locatie tussen Almere en Zeewolde. Datacenters hebben een forse elektriciteitsvraag. Ter illustratie: een gemiddeld datacenter van 40 MVA verbruikt zo’n 800 TJ (terra joule) per jaar, vergelijkbaar met het elektriciteitsverbruik van alle woningen in de gemeenten Haarlemmermeer en Aalsmeer bij elkaar. In Noord-Holland gebruiken datacenters op dit moment al zo’n 10 % van alle elektriciteit. Datacentercapaciteit leidt tot een enorm beslag op schaarse ruimte en schaarse netcapaciteit in het elektriciteitsnet in Amstelveen. Een intensieve energiegebruiker als een datacenter past niet bij dit beleid van de gemeente Amstelveen.
2.	De afwijking is niet passend binnen de huidige en beoogde toekomstige landschappelijke waarde, stedenbouwkundige ontwikkeling en/of is in stedenbouwkundig opzicht niet passend. Toelichting: Er wordt niet meegewerkt aan zelfstandige datacenters die de bescherming, behoud en optimale kwaliteit van het landschap op een negatieve manier beïnvloeden. Het gaat dan bijvoorbeeld om gebouwen / bouwwerken waarin datacenters komen te staan die niet passend zijn in de omgeving. De zogenaamde ‘verdozing’ van het landschap is onwenselijk. Ook op bedrijventerreinen wil de gemeente Amstelveen de ruimtelijke kwaliteit het landschapsbeeld versterken. Ingezet wordt op een ontwikkeling van bedrijventerreinen waarbij sprake is van een gevarieerde verkaveling en verschillende typen bedrijven/branches en aandacht voor de beeldkwaliteit.
3.	De afwijking tast op onevenredige wijze het woon- en leefklimaat ter plaatse van aanpalende percelen aan of de afwijking is niet eerder toegestaan omdat deze ruimtelijk niet aanvaardbaar is. Toelichting: De gemeente Amstelveen werkt niet mee aan datacenters die op onevenredige wijze de omgeving aantasten. Het kan bijvoorbeeld gaan om aspecten die het woon- en leefklimaat onevenredig kunnen aantasten.
4.	De afwijking is niet passend binnen wat er met deze beleidsregels werd beoogd te bereiken. Toelichting: Bepaalde afwijkingen, die op dit moment niet voorzien kunnen worden, kunnen bijvoorbeeld zodanige hinder veroorzaken en/of nadelige invloed hebben dat die niet in verhouding staat tot wat er met de afwijking gerealiseerd zou kunnen worden. Aan dergelijke plannen werkt de gemeente Amstelveen niet mee.

De gemeente Amstelveen wil geen medewerking verlenen aan zelfstandige datacenters; het gaat dan bijvoorbeeld om solitaire datacenters / datacenterbedrijven die geen of nauwelijks een directe of technische (ver)binding hebben met onder meer de directe omgeving of bedrijven.

Afwijking van het bestemmingsplan:

De afwijkingsmogelijkheid als bedoeld in artikel 2.12, lid 1, onderdeel a, onder 1 van de Wabo en nader uitgewerkt in bestemmingsplannen van de gemeente Amstelveen.

Hoofdstuk 3 Beleidsregels

Er wordt niet meegewerkt aan de binnenplanse afwijkingsmogelijkheid voor een zelfstandig datacenter indien één of meerdere van onderstaande beleidsregels van toepassing is:

Hoofdstuk 4 Slotbepalingen

Paragraaf 4.1. Inwerkingtreding

Deze regeling treedt in werking op de dag na die waarop deze bekend is gemaakt.

Paragraaf 4.2. Citeertitel

Deze regeling wordt aangehaald als Beleidsregel datacenters.

Aldus vastgesteld in de vergadering van 2 juni 2021.

De griffier,

Debby de Heus

De voorzitter,

Tjapko Poppens