Verordening van de gemeenteraad van de gemeente Rotterdam houdende regels omtrent het hemelwater (Hemelwaterverordening Rotterdam)

De Raad van de gemeente Rotterdam,

gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 30 maart 2021

gelet op artikel 10.32a van de Wet Milieubeheer;

besluit:

tot vaststelling van de Hemelwaterverordening Rotterdam

Artikel 1 Begripsomschrijvingen

In deze verordening en de daarop berustende bepalingen wordt verstaan onder:

• afkoppelen: het beëindigen van de afvoer van afvloeiend hemelwater naar het openbaar vuilwaterriool door dit hemelwater te benutten, te infiltreren of te behouden in de bodem dan wel te brengen naar een hemelwatervoorziening in de openbare ruimte of oppervlaktewater;

• openbaar vuilwaterriool: voorziening voor de inzameling en het transport van stedelijk afvalwater, in beheer bij een gemeente of een rechtspersoon die door een gemeente met het beheer is belast.

Artikel 2 Lozingsverbod hemelwater

Het is verboden afvloeiend hemelwater te lozen op het openbaar vuilwaterriool als een hemelwatervoorziening in de openbare ruimte aanwezig is.

Artikel 3 Ontheffing

Het college van burgemeester en wethouders kan ontheffing verlenen van artikel 2, indien van het private eigendom redelijkerwijs geen wijziging in de afvoer van het hemelwater kan worden gevergd.

Artikel 4 Strafbepaling

Overtreding van het bij of krachtens artikel 2 bepaalde en de daarbij gegeven voorschriften en beperkingen wordt gestraft met hechtenis van ten hoogste drie maanden of een geldboete van de tweede categorie.

Artikel 5 Toezichthouders

Het college van burgemeester en wethouders wijst de personen aan die zijn belast met het toezicht op de naleving van het bij of krachtens deze verordening bepaalde.

Artikel 6 Inwerkingtreding en overgangsrecht

• 1. Deze verordening treedt in werking met ingang van 1 juli 2021.

• 2. Deze verordening is niet van toepassing op bestaande situaties waar bij het inwerkingtreden van deze verordening al een hemelwatervoorziening in de openbare ruimte aanwezig is.

Artikel 7 Citeertitel

Deze verordening wordt aangehaald als: Hemelwaterverordening Rotterdam.

Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van 27 mei 2021.

De griffier,

I.C.M. Broeders

De voorzitter,

J.W. Verheij, plv.

Dit gemeenteblad is uitgegeven op 4 juni 2021 en ligt op dins-, woens- en donderdagen van 9.00 tot 13.00 uur ter inzage bij het Bestuurlijk Informatiecentrum Rotterdam (BIR), locatie Wachtruimte Timmerhuis, Halvemaanpassage 1 (trap op, melden bij Informatiebalie)

(Zie ook: www.bis.rotterdam.nl – Regelgeving of Gemeentebladen chronologisch)

Toelichting

Algemeen

Rotterdam streeft ernaar om in de toekomst zo weinig mogelijk hemelwater (en grondwater) naar de rioolwaterzuivering af te voeren en de overlast en schade bij extreme neerslag te reduceren. Dit zijn belangrijke strategische principes uit het Gemeentelijk Rioleringsplan 2021-2025.

In de openbare ruimte heeft de gemeente Rotterdam een inspanningsverplichting om hemelwater in te zamelen, af te voeren en te verwerken. Op particulier terrein is de eigenaar in eerste instantie zelf verantwoordelijk voor de verwerking van het hemelwater (art. 3.5 van de Waterwet). Als particulieren dat om redenen niet kunnen, mogen ze het aanbieden aan de gemeente. In Rotterdam was het min of meer de gewoonte dat particulieren hun hemelwater lozen in het openbaar vuilwaterriool. Ongeveer 60% van de ruimte in onze stad is echter particulier eigendom. Om zo weinig mogelijk hemelwater naar de zuivering af te voeren en overlast bij extreme neerslag te reduceren, is het voor de toekomst essentieel dat private percelen actief worden betrokken bij het bergen van hemelwater, c.q. het scheiden van vuil afvalwater en ‘schoon’ hemelwater.

Deze verordening bevat een verbod om regenwater af te voeren naar een openbaar vuilwaterriool van de gemeente. Dit betekent in eerste instantie dat perceeleigenaren de afvoer van hemelwater moeten afkoppelen van het vuilwaterriool en het opgevangen regenwater zelf binnen het eigen perceel moeten verwerken.

Uitgangspunt is wel dat de verordening wordt toegepast als het bestaande openbare riool wordt vervangen, waarbij een scheiding wordt gemaakt tussen vuil afvalwater en ‘schoon’ hemelwater. Als perceeleigenaren het hemelwater redelijkerwijs niet op het eigen perceel kunnen verwerken dan kunnen zij aansluiten op de openbare hemelwatervoorziening.

Art. 10.32a, tweede lid Wet milieubeheer luidt: Van de mogelijkheid, bedoeld in het eerste lid, onderdeel b, wordt geen gebruik gemaakt, indien van degene bij wie afvloeiend hemelwater of grondwater vrijkomt redelijkerwijs geen andere wijze van afvoer van dat water kan worden gevergd. Dit legt een beperking op aan de toepassing van de bevoegdheid tot het instellen van een lozingsverbod, en geeft een plicht tot een motivering over de redelijkheid van het opleggen of althans het effectueren van dit verbod. De redelijkheid van het invoeren van een lozingsverbod is onderbouwd in het Gemeentelijk Rioleringsplan 2021-2025.

Daarnaast is het voor individuele gevallen ook mogelijk om met een ontheffing geheel af te wijken van het verbod. Van onredelijkheid kan bijvoorbeeld sprake zijn als de perceeleigenaar buitensporig hoge kosten moet maken om het afkoppelen te realiseren.

Een beleidsregel hiervoor is opgenomen in het Gemeentelijk Rioleringsplan 2021-2025.

In de Verordening Beheer Ondergrond (VBOR) en het Handboek Beheer Ondergrond Rotterdam (HBOR) zijn voorwaarden opgenomen voor de rioolaansluiting en de verplichting tot het aanleggen van waterberging bij nieuwbouw.

Artikelsgewijze toelichting

Artikel 1: Begripsomschrijvingen

In dit artikel zijn definities opgenomen over de van toepassing zijnde onderwerpen. Voor de definitie van openbaar vuilwaterriool is aangesloten bij de wettekst uit de Wet milieubeheer.

Artikel 2: Lozingsverbod hemelwater

Kern van de verordening is dat er een verbod geldt om regenwater af te voeren naar een openbaar vuilwaterriool van de gemeente als een openbare hemelwatervoorziening wordt aangelegd.

Artikel 3: Ontheffing

Het verbod tot lozen betreft over het algemeen bestaande gebieden. Aanpassing van het private rioolsysteem kan hoge kosten met zich brengen Dit artikel biedt de mogelijkheid om ontheffing te verlenen voor die situaties waarin redelijkerwijs geen wijziging in de afvoer van het hemelwater kan worden gevergd. Een beleidsregel daarvoor is beschreven in het Gemeentelijk Rioleringsplan 2021-2025.