Besluit van de gemeenteraad van de gemeente Westvoorne houdende regels omtrent de gezondheid

1. Inleiding

 

Gezondheid was vroeger een begrip waar geen tot weinig aandacht aan geschonken werd. Alleen ‘niet ziek worden’ was belangrijk. Naarmate de tijd vorderde groeide het idee dat gezondheid meer is dan alleen ‘niet ziek zijn’. Een gezonde leefstijl voorkomt veel fysieke en mentale gezondheidsproblematiek en is belangrijk voor de maatschappij en de economie. Derhalve groeide de aandacht voor de gezonde leefstijl en werd dit alsmaar belangrijker. Sporten en bewegen werd meer gestimuleerd als ook gezonder eten. De afgelopen jaren was het landelijk en lokaal in het gezondheidsbeleid vooral gericht op preventie en de leefstijl van het individu. Hierbij waren de speerpunten: overgewicht, roken, depressiepreventie, eenzaamheid en verslavingspreventie.

 

Inmiddels kijken we verder dan alleen de inzet op dergelijke preventiethema’s. Gezondheid gaat namelijk ook over veerkracht, meedoen in de maatschappij, betekenisvol werk of andere activiteiten en de over de omgeving waarin je leeft. Mensen zijn in beginsel zelf verantwoordelijk voor gezond eten, voldoende bewegen, het onderhouden van sociale contacten en naar school of werk gaan. Uit onderzoek blijkt echter dat niet iedereen in de juiste omstandigheden leeft om gezonde keuzes te maken. Uit diverse wetenschappelijke onderzoeken blijkt namelijk dat behalve de leefstijl er ook veel andere factoren zijn die gezondheidsachterstanden veroorzaken, zoals inkomen, stress, woonomstandigheden en/of schulden. Om de gezondheid van mensen te stimuleren is het soms noodzakelijk om eerst achterliggende problematiek te verhelpen.

 

Naast deze achterliggende problematiek zijn we ons steeds meer bewust van de invloed van de sociale- en fysieke leefomstandigheden op gezondheid. Zo hebben we te maken met ontwikkelingen als digitalisering en de individualisering van de maatschappij waar we in ons beleid rekening mee moeten houden. Net zoals we te maken hebben met een vergrijzend Nederland. Het aandeel ouderen in onze samenleving neemt toe. Het is van belang om in ons beleid te kijken hoe onze inwoners zo vitaal mogelijk oud kunnen worden. Ook richten we onze blik steeds meer op de fysieke buitenruimte om de gezondheid van inwoners te bevorderen. Belangrijk hierbij is ook de klimaatverandering waardoor we bijvoorbeeld rekening moeten houden met gezondheidsrisico’s door extreme hitte en luchtvervuiling. Onlangs zijn we ook geconfronteerd met de uitbraak van het COVID-19 virus, wat goed laat zien hoe belangrijk gezondheid is.

 

De gemeenten op Voorne gaan zich de komende jaren dan ook inzetten op een integrale aanpak om de algehele gezondheid van onze inwoners te verbeteren. We zetten ons breder dan alleen het sociaal domein in op het stimuleren van de gezonde leefstijl. We werken hierin samen met onze maatschappelijke partners met als doel het zo goed mogelijk faciliteren en ondersteunen van onze inwoners in het maken van de gezonde keuzes. We gaan het samen doen. In deze nota beschrijven we onze ambities en uitgangspunten, als ook de specifieke thema’s waar we onze aandacht op gaan richten om onze ambities te behalen. Alvorens we daarop ingaan geven we duiding van de kaders waaruit wij handelen.

1.2 Wettelijk kader

De Wet publieke gezondheidszorg (Wpg) vormt de wettelijke basis voor het ontwikkelen van de gezondheidsnota. Volgens artikel 13 van de Wet Publieke Gezondheid (Wpg) is de gemeenteraad binnen twee jaar na vaststelling van de landelijke nota verplicht een lokale nota gezondheidsbeleid vast te stellen. Dit jaar is de landelijke nota gezondheidsbeleid verschenen en dienen de gemeenten een nieuwe lokale nota vast te stellen waarin zij ook aandacht hebben voor de thema’s uit de landelijke nota.

 

Uit de wet volgt tevens de wettelijke opdracht de gezondheid van de bevolking te bevorderen. Het gaat hierbij vooral om preventieve activiteiten, het behandelen van ziektes is een taak van zorgaanbieders. Het rijk is verantwoordelijk voor het vastleggen van het aanbod in de Wet publieke gezondheidszorg en de gemeenten zijn verantwoordelijk voor de lokale invulling en uitvoering. De gemeenten zijn dus niet verantwoordelijk voor huisartsenzorg, ziekenhuiszorg of acute zorg. De werkzaamheden voor ‘publieke gezondheid’ waarvoor de gemeenten verantwoordelijk zijn worden uitgevoerd door de GGD Rotterdam-Rijnmond. Daarbij gaat het onder meer om de bestrijding van infectieziekten en toezicht en advies. De jeugdgezondheidszorg (JGZ) wordt bij ons in de regio uitgevoerd door het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG). De invulling van preventie wordt veelal in samenwerking met onze maatschappelijke partners vormgegeven binnen de gemeenten.

1.3 Landelijke nota en akkoorden/programma’s

De onlangs gepubliceerde landelijke nota gezondheidsbeleid vormt de leidraad van de lokale nota gezondheidsbeleid. De thema’s die daarin behandeld worden krijgen ook een plek in de lokale nota. In dit geval zijn dat de volgende thema’s:

 

  • -

    Gezondheid in fysieke en sociale omgeving

  • -

    Gezondheidsachterstanden verkleinen

  • -

    Druk op dagelijks leven bij jeugd en volwassenen

  • -

    Vitaal ouder worden.

Naast de landelijke nota zijn er ook andere akkoorden en programma’s gericht op het bevorderen van de gezondheid. Deze worden ook zoveel mogelijk gevolgd of we haken erop aan als we dat nog niet doen. We hebben het dan onder andere over:

 

  • -

    Landelijk preventieakkoord: problematisch alcoholgebruik, overgewicht en preventie roken

  • -

    Landelijk sportakkoord en het daaruit volgende lokale sportakkoord

  • -

    Actieprogramma ‘Eén tegen eenzaamheid’

  • -

    Gecombineerde leefstijl interventie (GLI)

  • -

    Regionaal preventieakkoord Rotterdam-Rijnmond gericht op preventie roken en samenwerking met zorgverzekeraars

  • -

    Voorne-Putten preventieakkoord Gezonde Voeding

  • -

    Binnen het programma Ruimte voor Preventie van Stichting CJG Rijnmond ligt de focus op de ‘Eerste 1000 dagen van het kind’ voor alle gemeenten in de regio.

Ook wordt de omgevingswet naar verwachting per 2021 ingevoerd. In de omgevingswet zijn onderdelen vanuit de Wpg opgenomen. Het betreft de onderdelen die de fysieke leefomgeving raken zoals leefstijlbevordering. De hierboven genoemde documenten dienen als referentie voor het opstellen van voorliggend gezondheidsbeleid.

1.4 Proces omtrent beleidskeuzes

Zoals bovenstaand beschreven vormen de landelijke nota en diverse landelijke en regionale akkoorden en programma’s een belangrijk kader voor dit gezondheidsbeleid. In het ontwikkelen van dit gezondheidsbeleid hebben we als gemeenten naast deze stukken ook gekeken naar ontwikkelingen in de samenleving. Dit hebben we niet alleen gedaan. Zo hebben we een sessie georganiseerd met onze maatschappelijke partners om samen te kijken welke ambities, uitgangspunten en gezondheidsthema’s voor onze gemeenten op Voorne-Putten belangrijk zijn. Tevens hebben we gekeken naar cijfers uit de gezondheidsmonitoren van de GGD om te kijken welke gezondheidsthema’s juist in onze regio aandacht verdienen.

Met de kaders, maatschappelijke consultatie en gezondheidscijfers in het achterhoofd, hebben we ons beleid opgesteld. Vervolgens hebben we dit getoetst bij de verscheidene Adviesraden Sociaal Domein en collega’s van verscheidene beleidsterreinen. Dit proces heeft geleid tot de in dit stuk verder beschreven ambities, uitgangspunten en gezondheidsthema’s waar we op gaan inzetten.

2. Ambitie en uitgangspunten

 

In de inleiding is reeds toegelicht wat er verstaan wordt onder gezondheid en met welke ontwikkelingen en uitdagingen we te maken hebben. Met dit en alle beschreven kaders in ons achterhoofd, hebben we voor de komende vier jaar onze algemene ambitie geformuleerd.

 

Ambitie

“Het bevorderen van de fysieke en mentale gezondheid van onze inwoners. Iedere inwoner krijgt dezelfde kansen om zo gezond mogelijk te kunnen leven. Hierbij worden inwoners gestimuleerd deze kansen zelf te pakken, waar nodig worden zij ondersteund en gefaciliteerd. Samen met inwoners, maatschappelijke partners en ondernemers creëren wij een leefomgeving die de gezondheid van inwoners bevordert en een gezonde leefstijl stimuleert. Wij richten onze aandacht op de omstandigheden die van invloed kunnen zijn op het maken van gezonde keuzes door onze inwoners, zoals onder andere de fysieke en sociale omgeving en sociaaleconomische status.”

 

Een mooie ambitie gebaseerd op de wens dat al onze inwoners op een fijne en gezonde manier kunnen wonen, werken en opgroeien in de gemeente. Om deze ambitie na te streven gaan we op een aantal thema’s inzetten, ieder met hun eigen ambities en doelen.

2.1. Uitgangspunten

Belangrijk en vanzelfsprekend uitgangspunt binnen het gezondheidsbeleid en de gezondheidsthema’s is dat inzet altijd zo preventief mogelijk is om zodoende erger te voorkomen. Preventie is de insteek van het beleid. Naast dit algemene uitgangspunt hanteren we binnen de thema’s een aantal uitganspunten die als rode draad door al onze inzet heenlopen. Uitgangspunten die we in ons achterhoofd houden en ons richting geven bij het uitvoering geven aan onze ambities en doelstellingen.

 

2.1.1 We benaderen gezondheid positief en integraal

Zoals gezegd toont de COVID-19 uitbraak meer dan ooit de urgentie van gezondheid en gezond zijn. Juist nu is het belangrijk dat iedereen wordt gestimuleerd en gefaciliteerd om gezonde keuzes te kunnen maken. Niet voor iedereen is het vanzelfsprekend een gezonde keuze te maken, dit is vaak afhankelijk van verschillende factoren. Omdat al deze aspecten zich op verschillende beleidsterreinen bevinden, werken we integraal aan gezondheid, leggen we domein-overstijgende verbindingen/samenwerkingen en dragen zorg voor oplossingen die inzetten op gezondheidswinst voor de mens aan de voorkant en gezondheidswinst voor de maatschappij aan de achterkant. We zetten breed in op achterliggende problematiek en de totale sociale- en fysieke leefomgeving van onze inwoners.

 

Dit doen wij aan de hand van het gedachtegoed van Positieve Gezondheid. Dit gedachtegoed wordt landelijk gedragen en helpt goed bij de integrale en brede aanpak. De nadruk ligt hierbij op de veerkracht, eigen regie en het aanpassingsvermogen van de mens en niet op de beperkingen of ziekte zelf. Het gaat niet om wat iemand niet meer kan, maar juist om wat iemand wel kan, belangrijk vindt en eventueel wil veranderen. Door hier op een positieve manier op in te steken en mensen daarin de eigen regie te geven, willen we bereiken dat mensen positief naar de eigen gezondheid kijken en zingeving, veerkracht en geluk ervaren.

 

De zes aspecten van positieve gezondheid zijn in onderstaand figuur, dat door arts en onderzoeker Machteld Huber is opgesteld, weergegeven.

 

2.1.2. We stimuleren het doenvermogen van onze inwoners door in te zetten op het verhogen van bewustwording

De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid stelt in haar rapport ‘Weten is nog geen doen’ dat niet alleen het denkvermogen belangrijk is voor zelfredzaamheid maar ook het doenvermogen. Hierbij gaat het om het vermogen om een plan te kunnen maken, in actie te kunnen komen, keuzes te kunnen maken. Dit geldt niet alleen voor zelfredzaamheid maar ook voor gezondheid. Iedereen is verantwoordelijk voor zijn of haar eigen gezondheid. Echter, niet iedereen is in staat om de juiste keuzes te maken en om deze om te zetten in acties. We sluiten in lijn met Positieve Gezondheid aan bij wat mensen belangrijk vinden bij gezondheid en gaan uit van wat de persoon zelf wel kan. Daarnaast bieden we hulp aan diegene dat dat nodig hebben door in te zetten op bewustzijnsverhoging, kennisverhoging en het toegankelijker maken van gezonde keuzes. Bewustwording is een eerste stap naar het zelf gezonde keuzes maken, het doenvermogen van onze inwoners. Dit willen we dan ook terug laten komen in de inzet die we plegen.

 

2.1.3. We zetten in op kansengelijkheid

Helaas kunnen omstandigheden ervoor zorgen dat niet iedereen in staat is om gezonde keuzes te maken. Dit bijvoorbeeld omdat het hen aan kennis en bewustzijn ontbeert, maar ook door achterliggende problematiek als gevolg van de leefomstandigheden en achtergrond. Zo zijn er inwoners met bijvoorbeeld een laag opleidingsniveau, laag inkomen, schuldenproblematiek en/of stress die geen tijd, energie of geld hebben om de gezonde keuzes te maken. Ook nieuwkomers en andere inwoners die de taal niet goed spreken en inwoners met een grotere hulpbehoefte vallen hieronder. De voorspellingen richting de toekomst laten zien dat kansenongelijkheid en segmentatie alleen maar toenemen, wat maakt dat het probleem alleen maar groter zal worden en er meer inwoners met gezondheidsachterstanden zullen komen. Er is al een wezenlijk verschil in de levensverwachting en het aantal ervaren gezonde levensjaren tussen mensen met een lage sociaaleconomische status (SES) en mensen met een hoge sociaaleconomische status. Het is dus ontzettend belangrijk om hier oog voor te hebben en in te zetten op kansengelijkheid in alles wat we aan gezondheid doen. We leveren maatwerk en maken gezondheid voor iedereen toegankelijk.

 

2.1.4. We werken samen met inwoners, ondernemers en organisaties aan gezondheid

Iedereen vindt gezondheid belangrijk. Werken aan gezondheid doen wij daarom samen met partijen in de stad, wijk en buurt. Iedereen levert een bijdrage op zijn of haar manier. Dit doen de inwoners ook zelf, allemaal naar eigen vermogen. We werken en bouwen aan gezondheid door slimme verbindingen te leggen, aan te sluiten op bestaande initiatieven en nieuwe initiatieven zowel te stimuleren als ook te faciliteren. We werken samen vanuit vertrouwen en betrekken de ander aan de voorkant van het proces in plaats van achteraf. We willen dat het stimuleren van gezondheid als een olievlek over onze samenleving verspreid en door eenieder uitgedragen wordt. Deze samenwerking zien we o.a. in de Jongeren Op Gezond Gewicht aanpak en de wijkgerichte aanpak. Samen maken we het verschil, ieder vanuit zijn eigen rol en kennis en kunde. Met deze gezondheidsnota versnellen en versterken we dit.

3. Thema’s

 

De beschreven uitgangspunten vormen zogezegd de rode draad door de thema’s waar we op gaan inzetten. Om onze algehele ambitie waar te maken gaan we inzetten op een viertal overkoepelende thema’s waaronder verscheidene onderwerpen vallen. De thema’s zijn grotendeels in lijn met de landelijke gezondheidsnota, de thema’s uit het landelijke preventieakkoord en andere landelijke gezondheidsprogramma’s. Hierbij hebben we ook specifiek gekeken naar de urgentie van bepaalde thema’s bij ons lokaal en/of regionaal, thema’s waar wij prioriteit aan geven. Dit zogezegd aan de hand van de gezondheidsmonitoren van de GGD Rotterdam-Rijnmond en maatschappelijke consultatie. De monitoren geven ons aan de hand van cijfers een beeld van de gezondheid van onze inwoners. Als we het in de duiding van de thema’s hebben over cijfermatige trends dan volgen deze ook uit die gezondheidsmonitoren.

 

De volgende vier overkoepelende thema’s zijn de thema’s waar we de komende jaren hard aan gaan werken om de gezondheid van onze inwoners te verbeteren

3.1 Gezonde leefstijl

Ambitie

“We stimuleren en faciliteren een gezonde leefstijl. We maken de gezonde leefstijl aantrekkelijk zodat meer inwoners gezonde keuzes maken. Hierbij zorgen we ook dat alle inwoners over voldoende vaardigheden en kennis beschikken om de gezonde keuzes te maken”.

 

We vinden het belangrijk dat onze inwoners zo gezond mogelijk zijn en zich goed voelen. Voldoende lichaamsbeweging en een gezonde leefstijl hebben een positieve invloed op veel aspecten zoals het verminderen van stress, participeren in de samenleving, maar ook het voorkomen van bijvoorbeeld overgewicht en het verkleinen van de kans op dementie. Met gezond en actief leven kan ook een aanzienlijk deel van ingrijpende ziekten voorkomen. Het is dus van belang om preventie en de gezonde leefstijl in te zetten. Deze weg zijn de gemeenten al een aantal jaren ingeslagen en zullen we voortzetten. De essentie van een gezonde leefstijl en preventie wordt ook landelijk uitgedragen. Thema’s preventie roken, problematisch alcoholgebruik en overgewicht zijn onderdeel van het landelijk preventieakkoord en ook in de landelijke gezondheidsnota is aandacht voor de gezonde leefstijl.

 

Het werken aan preventie en de gezonde leefstijl is niet eenvoudig. Een gezondere leefstijl vraagt een gedragsverandering terwijl veel gedrag gewoontegedrag is. Gewoonweg meer voorlichting over gezondheid is bij lange na niet altijd de oplossing. We werken vanuit een positieve benadering en hebben aandacht voor achterliggende problematiek en hetgeen mensen op een plezierige en makkelijke manier beweegt om gezonde keuzes te maken. Onze ambitie om de gezonde leefstijl te stimuleren en faciliteren, behalen we niet alleen. We gaan samenwerken met onze inwoners en relevante organisaties zodat het gedachtegoed als een olievlek verspreid en men overal in de leefomgeving gestimuleerd wordt tot het maken van gezonde keuzes.

 

De gezonde leefstijl is uiteraard een breed begrip en deze bestaat uit vele facetten. Om tot een gezonde leefstijl van onze inwoners te komen zullen we ons huidige beleid voortzetten en (verder) inzetten op voldoende sporten en bewegen, gezonde voeding, meedoen in de samenleving, seksuele gezondheid, preventie gehoorschade, minder alcohol drinken en de vermindering en preventie van roken en drugsgebruik. In de komende vier jaar richten wij ons op de volgende punten.

 

Rookvrije generatie

Roken is een ernstige verslaving die veel persoonlijk en maatschappelijk leed

veroorzaakt. Nog altijd sterven er in Nederland ieder jaar meer dan 20.000 mensen

aan de gevolgen van (mee)roken. Roken is daarmee de nummer één te voorkomen

doodsoorzaak. Bovendien wordt in totaal 9,4% van de ziektelast in Nederland

veroorzaakt door roken. In de gemeenten op Voorne zien we de afgelopen jaren een dalende trend in het rookgedrag onder volwassen en jongeren. Nog steeds rookt echter ongeveer een kwart van onze volwassenen. De dalende trend willen we versnellen met als uiteindelijk doel om kinderen (mee)rookvrij te laten opgroeien. We gaan het volgende daarvoor doen:

  • -

    We sluiten ons aan bij de Rookvrije generatie, geïnitieerd door de Alliantie Nederland Rookvrij. Het uitgangspunt van deze alliantie is dat kinderen in elke fase van het opgroeien worden beschermd tegen tabaksrook en niet in de verleiding komen om te gaan roken.

  • -

    We werken aan rookvrije omgevingen. Denk daarbij aan rookvrije kinderopvang, scholen, speeltuinen en sportclubs/accommodaties. Dit doen we ook in regionaal verband, het is een speerpunt binnen het preventieakkoord Rotterdam-Rijnmond en er is een projectleider die dit aanstuurt. Daarnaast willen we rokers stimuleren om te stoppen bijvoorbeeld door deelname aan Stoptober.

  • -

    Waar mensen roken stimuleren wij een effectieve ondersteuning bij stoppen met roken. We maken het stop-aanbod duidelijk kenbaar. Het is bekend dat mensen met een lage SES meer roken, derhalve zullen we onze informatieverstrekking en manier van bereiken specifiek op die doelgroep richten.

 

Gezond gewicht: gezonde voeding en bewegen

Overgewicht (en obesitas) zijn na roken de belangrijkste oorzaak van ziekten en zijn

verantwoordelijk voor ruim 10% van de incidentie van chronisch hartfalen, 15% van de

gevallen van hart- en vaatziekten en 40% van de gevallen van diabetes mellitus type II. Ook is bekend dat overgewicht en obesitas vaak een negatief effect hebben op het mentale welzijn van mensen. Maar ook ondergewicht is problematisch. In onze gemeenten zien we dat gemiddeld ruim de helft van onze volwassen inwoners overgewicht heeft. Ook jeugdigen worden steeds zwaarder. Gezond gewicht is te bereiken door gezonde voeding en genoeg bewegen. Het zorgt er ook voor dat onze inwoners lekkerder in hun vel zitten en beter kunnen meedoen in de samenleving.

  • -

    We zijn Jongeren Op Gezond Gewicht (JOGG) gemeenten en hebben al een stevige basis neergezet in het tegengaan van overgewicht en het stimuleren van bewegen en gezonde voeding. Dit beleid zetten we voort en we richten ons samen met partners op gehele leefomgeving van kinderen.

  • -

    We voeren acties van ons Sportakkoord uit en stimuleren daarmee het bewegen en sporten onder onze inwoners. We willen dat kinderen, volwassenen en ouderen uitgedaagd worden om meer te bewegen en te sporten. Hierbij hebben we ook specifiek aandacht voor het buitenspelen door kinderen. Daarnaast stimuleren wij sportkantines gezond voedsel aan te bieden en minimaal het bronzen certificaat Gezonde Sportkantine te behalen.

  • -

    We hebben een subregionaal preventieakkoord Gezonde Voeding gesloten en gaan aan de slag met onze partners om gezonde voeding aantrekkelijk en betaalbaar te maken.

  • -

    Voor volwassenen met overgewicht werken we aan voldoende GLI (Gecombineerde leefstijlinterventie) aanbod op het eiland, hiervoor sluiten wij aan bij het Preventieakkoord Rotterdam-Rijnmond. Tevens willen we een sluitende ketenaanpak zorg-overgewicht voor kinderen bewerkstelligen zodat ook kinderen met overgewicht en het gezin goed geholpen kunnen worden.

  • -

    We dragen bij aan het vitaal ouder worden van onze inwoners door specifiek beweegaanbod voor ouderen aan te bieden. Dit doen we in samenwerking met sportverenigingen en welzijnspartijen. Bewegen is ontzettend belangrijk voor het lang gezond blijven van ouderen. In het beweegaanbod hebben ook aandacht voor valpreventie.

 

 

Preventie problematisch alcoholgebruik

Regelmatig (te veel) alcohol drinken is schadelijk voor de gezondheid. Voor jongeren is alcohol extra schadelijk. We zien de afgelopen jaren een daling van het alcoholgebruik onder jongeren in onze gemeenten, maar zij drinken alsnog meer dan het gemiddelde van de gehele regio Rotterdam-Rijnmond. Die daling willen we verder doortrekken. We willen dat problematisch alcoholgebruik afneemt en voorkomen wordt. We streven naar geen alcoholgebruik onder de 18 jaar en minder (overmatig) alcoholgebruik onder volwassenen. Daarnaast moet er een trend komen waarbij de keuze om alcohol te drinken een meer bewuste keuze is en waarbij mensen weten wat de gezondheidseffecten zijn.

  • -

    We blijven inzetten op de NIX18 campagne. Onder de 18 geen druppel, daarboven met mate. Hierbij hebben aandacht voor de leefomgeving van de minderjarigen en de plekken waar zij komen, waaronder cafetaria, supermarkten en sportverenigingen. We handhaven op de plekken waar alcohol wordt verkocht.

  • -

    Voorlichtingen aan jongeren alleen is niet genoeg. We richten ons tevens op de ouders en de leefomgeving van het kind. Dit onder andere door de inzet op de VO scholen door middel van het integrale programma Helder op School (voorheen De Gezonde School & Genotmiddelen).

  • -

    Voorlichting op scholen voor ouders en leerlingen zetten we voort We richten ons naast Helder op School ook specifiek op de ouders door middel van de jaarlijks terugkerende campagne ‘Zien drinken, doet drinken’. Deze communicatiecampagne gaat gepaard met interactieve ouderbijeenkomsten.

  • -

    Overmatig/zwaar alcoholgebruik en sport gaan niet samen. We willen samen met sportverenigingen werken aan een gezonde sportomgeving. We stimuleren en ondersteunen sportverenigingen om tot een gezonde sportomgeving te komen.

 

Preventie drugsgebruik

Het gebruiken van drugs gaat gepaard met gezondheidsrisico’s. Het drugsgebruik onder jongeren is cijfermatig al vrij laag. Uit de gezondheidsmonitor jeugd van de GGD voor blijkt wel dat het drugsgebruik onder jongeren, ondanks een afname gedurende de afgelopen jaren, in de gemeenten Brielle en Westvoorne hoger is het regiogemiddelde. We willen dat het drugsgebruik nog verder afneemt en voorkomen wordt. Bij drugs hanteren we het uitgangspunt: vóór 18 jaar geen drugsgebruik. Onze inzet richt zich bij gebruikers op het beperken van gezondheidsschade door goede informatie over drugs en drugsgebruik.

  • -

    We zetten op onze VO scholen het programma Helder op School (voorheen De Gezonde School & Genotmiddelen) in. Dit integrale programma is gericht op preventie alcohol- en drugsgebruik en betrekt daarbij leerlingen, ouders en docenten.

  • -

    We zetten op het MBO in op preventie en het terugdringen van gebruik door middel van een gezondheidscoach op school. Samen met scholen zullen wij invulling van de werkzaamheden van deze coach inrichten. De inzet zal onder andere bestaan uit voorlichtingen aan leerlingen en docenten, inloopspreekuren en begeleidingstrajecten.

  • -

    We proberen gezondheidsschade zoveel mogelijk te beperken door tijdig te signaleren en waar nodig tijdig door te verwijzen naar de juiste zorg.

 

Seksuele gezondheid

Seksualiteit en relaties behoren uiteraard tot het privé domein van onze inwoners. Daarin hebben onze inwoners ook een eigen verantwoordelijkheid. Tegelijkertijd raakt seksuele gezondheid wel het publieke domein. Zo hebben Hiv en andere soa’s en de verspreiding daarvan, gevolgen voor de volksgezondheid. Uit cijfers is gebleken dat onveilige seks onder onze jongeren is toegenomen ten opzichte van 2015. Des te belangrijker om seksuele gezondheid actief te bevorderen. Waar we in de afgelopen jarig weinig aandacht hebben besteed aan dit thema zullen we hier de komende vier jaar dus specifiek invulling aan geven. Hierbij hebben we ook aandacht voor het voorkomen van seksueel grensoverschrijdend gedrag.

  • -

    We stimuleren de aandacht voor seksuele en relationele vorming en seksuele diversiteit in het onderwijs. Door middel van weerbaarheidstrainingen hebben we aandacht voor grensoverschrijdend gedrag, ook gericht op social media gebruik.

  • -

    We richten ons op de preventie van seksueel overdraagbare aandoeningen, onbedoelde zwangerschappen en seksueel grensoverschrijdend gedrag. Dit doen we zowel in contact met inwoners als via deskundigheidsbevordering van onze netwerkpartners.

  • -

    Via onze GGD kunnen inwoners terecht op de soa-poli. Hier kunnen onze jongeren en volwassenen ook terecht voor informatie over seksualiteit, bijvoorbeeld via de Sense spreekuren.

  • -

    We gaan onze jongeren gericht informeren door middel van onze communicatiekanalen, hierbij brengen we ook Sense onder de aandacht.

  • -

    We brengen ook het Centrum Seksueel Geweld meer onder de aandacht. Het CSG biedt slachtoffers van seksueel geweld 24/7 ondersteuning en behandeling zodat slachtoffers zo goed mogelijk herstellen.

 

Gehoorschade 

Goed kunnen horen is erg belangrijk. Ons gehoor draagt bij aan onze veiligheid en helpt ons elkaar te verstaan. Zodra iemand gehoorschade heeft is dat blijvend. Het is dus belangrijk om dat te voorkomen. Elk jaar lopen zo’n 22.000 mensen, vooral jongeren, gehoorschade op. Uit de gezondheidsmonitor blijkt dat een kwart van onze jongeren aangeeft weleens gehoorproblemen te ervaren na het luisteren van muziek via oortjes of koptelefoon. Waar we in de afgelopen jarig weinig aandacht hebben besteed aan dit thema zullen we hier de komende vier jaar dus specifiek invulling aan geven en zullen wij ons actief gaan inzetten op het voorkomen van die gehoorproblemen door onder andere in te zetten op bewustwording. Het is ons doel om het aantal jongeren met gehoorproblemen omlaag te brengen.

  • -

    We gaan campagnematig bewustwording creëren onder onze inwoners, specifiek gericht op jongeren. Hierbij werken we nauw samen met het onderwijs. We maken hierbij gebruik van de expertise van de GGD Rotterdam-Rijnmond, die al veel informatie op haar website heeft staan.

  • -

    We stimuleren het veilig omgaan met geluid in het uitgaansleven. Dit doen we in samenwerking met uitbaters van uitgaansgelegenheden en organisatoren van evenementen.

 

3.2 Mentaal welbevinden

Ambitie

“We streven naar een positieve ervaring van de gezondheid door al onze inwoners. Dit willen we bereiken door ons, naast de fysieke gezondheid, in te zetten voor de psychische gezondheid en het mentaal welbevinden van onze inwoners.”

 

In onze aanpak houden we het gedachtegoed van Positieve Gezondheid als uitgangspunt. We gaan uit van wat mensen wel kunnen en bieden ondersteuning waar nodig. We willen dat onze inwoners positief naar hun eigen gezondheid kijken en zodoende volwaardig mee kunnen doen in de samenleving. Het gaat hierbij niet alleen om de fysieke gezondheid maar ook het vermogen om je aan te passen, welbevinden, eigen regie, veerkracht, participatie en zingeving. De psychische gezondheid en het mentaal bevinden zijn ontzettend belangrijk voor de gewenste positieve eigen ervaren gezondheid. We willen problemen zoals depressie, angst, stress, prestatiedruk en eenzaamheid zoveel mogelijk voorkomen en verhelpen. Om dit te bewerkstelligen is het soms van belang om breder te kijken dan alleen het gezondheidsdomein omdat er achterliggende problematiek schuil kan gaan achter psychische problematiek. Interventies op het gebied van bijvoorbeeld schuldhulpverlening of arbeidsbemiddeling zijn soms een beter startpunt voor het verbeteren van de gezondheid dan een aanpak die zich alleen richt op een gezondere leefstijl. Een integrale aanpak is essentieel om alle inwoners kansen te bieden de ervaren gezondheid en het mentaal welbevinden te verbeteren.

 

Het stimuleren van ontmoeten en participeren in de samenleving maakt ook onderdeel uit van die integrale aanpak. Naast de positieve benadering van gezondheid en de integrale aanpak, willen we tevens zo preventief en vroeg mogelijk te werk gaan. Het vroeg signaleren van psychosociale problemen bij jong en oud kan namelijk een heel scala aan klachten voorkomen.

 

Waar we ons inzetten voor het mentaal welbevinden van alle inwoners, hebben we ook specifiek oog voor het mentaal welbevinden voor onze jeugd en jongvolwassenen. Dit in lijn met het speerpunt ‘Druk op het dagelijks leven bij jeugd en jongvolwassenen’ uit de landelijke gezondheidsnota. Hierin wordt aangegeven dat de mentale druk op jongeren lijkt toe te nemen, onder meer door de prestatiedruk in het onderwijs en de maatschappij. Dit leidt bijvoorbeeld tot meer middelengebruik om de prestaties te verbeteren, maar ook tot meer psychische klachten zoals depressies, slaapproblemen, toenemende stress en burn-out. We willen samen met onze partners in het onderwijs en de (jeugd)zorg door middel van interventies werken aan verlaging van die prestatiedruk en het versterken van de weerbaarheid en veerkracht.

 

Ontmoeten en participeren

Participeren in de samenleving draagt bij aan een goede ervaren gezondheid en andersom. Het is onlosmakelijk met elkaar verbonden. We willen ontmoetingen en participatie zoveel mogelijk stimuleren. Hiermee bestrijden we ook eenzaamheid onder onze inwoners, een maatschappelijk probleem dat onder alle leeftijden voorkomt maar waarbij we specifiek aandacht hebben voor onze ouderen.

  • -

    We leggen verbinding met initiatieven in wijken waar mensen in groepsverband steun en perspectief vinden en samenwerken aan het zelfvertrouwen, zelfbepaling, gezonde sociale relaties, betekenisvolle rollen en vaardigheden.

  • -

    De afgelopen jaren hebben gemeenten zich ingezet om eenzaamheid onder inwoners tegen te gaan. Dit beleid willen wij de komende vier jaar voortzetten. We voeren actief beleid op eenzaamheidsbestrijding en sluiten ons aan bij de landelijke aanpak ‘Eén tegen eenzaamheid’.

  • -

    We stimuleren vrijwilligerswerk als zinvolle bezigheid en ondersteunen vrijwilligers bijvoorbeeld in herkennen van eenzaamheid.

  • -

    We stimuleren in samenwerking met onze welzijnspartijen en sportaanbieders, mensen deel te nemen aan (sport)activiteiten. We zorgen dat er ook specifiek aanbod aan activiteiten is voor ouderen. We maken tevens werk van het signaleren van onder andere minder zelfredzame ouderen en ondersteunen deze richting meer sociaal netwerk. Hiervoor zoeken we de samenwerking met professionals en vrijwilligers in de wijken.

  • -

    Middels onze campagne en welzijnswebsite ‘Fijn je te zien!’ stimuleren we ontmoeting en roepen we inwoners op elkaar te helpen en aandacht voor elkaar te hebben.

  • -

    Via het Digitaalhuis en onze buurtverbinders helpen en ondersteunen we inwoners met beperkte digitale vaardigheden zodat zij ook makkelijker mee kunnen in de alsmaar digitaliserende samenleving. Hiermee maken we ontmoeting ook voor inwoners die moeilijk op pad kunnen toegankelijker. Hierbij zijn onder andere onze ouderen gebaat.

 

Mentale veerkracht

Het aantal mensen met (risico op) angststoornissen en depressies is toegenomen. Dergelijke psychosociale problemen worden vaak veroorzaakt door stress en mentale druk die een mens ervaart als gevolg van levensomstandigheden, levensgebeurtenissen, leefomgeving, sociaal isolement of de veeleisende (digitale) samenleving. Het is onze ambitie om hier preventief op in te zetten en daarmee het risico omlaag te brengen. Waar nodig willen we snel de juiste zorg leveren.

  • -

    We willen achterliggende problematiek van stress aanpakken en hanteren hierbij een integrale aanpak. Zo zetten we onder andere in op preventie schuldenproblematiek en werken we aan goede schuldhulpverlening. Stressfactoren proberen we zoveel mogelijk weg te nemen zodat er weer oog kan zijn voor gezondheid.

  • -

    Mentale weerbaarheid is belangrijk. We zetten al vroeg in op weerbaarheidstrainingen voor kinderen en jongeren, zowel op school als via groeps- en individuele trajecten. De weerbaarheidstrainingen op het primair onderwijs hebben specifiek aandacht voor social media gebruik en online pesten.

  • -

    We maken een koppeling tussen het preventieve veld, de jeugdzorg en jeugdhulp. We zetten bij kinderen en jongeren met een verhoogd risico op of beginnende sociaal-emotionele problematiek door bijv. omstandigheden in het gezin of andere stressvolle situaties, gericht in op preventieve trajecten om erger te voorkomen. Denk hierbij onder andere aan preventieve trajecten gericht op problematiek echtscheidingen, ouders met verslavingsproblematiek en andere psychische problemen.

  • -

    We creëren samen met het onderwijs een schoolklimaat waarin kinderen minder druk ervaren. Het thema sociaal-emotioneel welbevinden willen we via de programma’s Gezonde kinderopvang en Gezonde School een plek geven. We hebben hierbij tevens oog voor overmatig schermgebruik, gamen en social media gebruik.

  • -

    We ontsluiten de beschikbare aanpak richting inwoners. Zo maken we kenbaar waar men voor informatie en met (hulp)vragen terecht kan zodat dit toegankelijker is. Er zijn namelijk veel bestaande initiatieven die onder de aandacht gebracht kunnen worden, denk bijvoorbeeld aan een initiatief als de Luisterlijn.

 

Dementievriendelijke samenleving

Eén op de vijf Nederlanders krijgt dementie. Omdat de gehele bevolking steeds ouder wordt, stijgt het aantal mensen met dementie in 2040 naar verwachting naar 550.000. Dementie heeft niet alleen impact op de persoon met dementie, maar ook voor de mensen daaromheen. Als gemeente hebben wij vanuit de Wmo een taak om mantelzorgers te ondersteunen. Daarnaast hebben de gemeenten op Voorne de afgelopen jaren gewerkt aan een dementievriendelijke samenleving met voor ieder een certificaat Dementievriendelijke gemeente als gevolg. Speciale aandacht was er voor respijtzorg, informatievoorziening over dementie en trainingen: ’hoe om te gaan met dementie”. De komende vier jaar zullen gemeenten dementie laten terugkomen in het regulier beleid.

  • -

    We geven uitvoering aan het nieuwe actieplan Mantelzorg en Vrijwilligerswerk met daarin onder andere acties betreffende: verruimen mogelijkheden respijtzorg en betere voorlichting over ondersteuningsaanbod voor mantelzorgers,

  • -

    We geven uitvoering aan het plan ter borging van de dementievriendelijke samenleving. Er wordt onder andere ingezet op de Wereld Alzheimerdag, het ontwikkelen van innovatieve vormen van zorg en ondersteuning (dementiebril bijvoorbeeld), professionalisering van trainingen en regionale communicatie uitingen. Hierin wordt tevens samengewerkt met betrokken partijen zoals Alzheimer Nederland, Stichting MEE en welzijns- en ouderenorganisaties.

 

3.3 Gezondheidsachterstanden terugdringen

 

Ambitie

“We stimuleren en faciliteren al onze inwoners om de gezonde keuze te (kunnen) maken. We willen al onze inwoners dezelfde kansen bieden en willen gezondheidsachterstanden terugdringen.”

Een van de uitgangspunten in ons beleid is kansengelijkheid. Dit werkt zogezegd door in alles wat we doen aan gezondheid. Het is belangrijk om ook specifiek aandacht te hebben voor het terugdringen en tegengaan van gezondheidsachterstanden. Zodoende is dit een specifiek thema voor ons. Er valt namelijk ontzettend veel gezondheidswinst te behalen bij de groep inwoners met een lage SES.

 

Een individu wordt omringd door diverse factoren die van invloed kunnen zijn op de gezondheid van een individu. Niet ieder mens heeft bij geboorte dezelfde startpositie, omdat mensen genetisch, biologisch en psychisch nu eenmaal van elkaar verschillen. Daar komen maatschappelijke verschillen zoals inkomen, sociale omgeving, taalachterstand en leefomstandigheden van een individu ook bij kijken. Uit onderzoek is gebleken dat mensen met een laag opleidingsniveau, laag inkomen en/of schuldenproblematiek en daarmee dus een lage sociaaleconomische status (SES), flinke gezondheidsachterstanden hebben op mensen met een hoge SES. De levensverwachting van iemand met een lage SES is gemiddeld vier jaar lager dan iemand met een hoge SES. Als we kijken naar het verschil in aantal jaren ervaren gezondheid dan is dit nog groter. Mensen met een hoge SES hebben 15 jaar langer een goed ervaren gezondheid waardoor de kwaliteit van leven ook beter is.

 

De komende vier jaar gaan we ons inzetten om deze gezondheidsachterstanden te verkleinen door in te zetten op de factoren die deze beïnvloeden. Dit doen wij samen met onze samenwerkingspartners die de doelgroep met risico’s op gezondheidsachterstanden in beeld hebben. We richten ons op de volgende punten.

 

Focus op de eerste levensfase 

Net zoals bij het stimuleren van de gezonde leefstijl is het belangrijk dat de aanpak van gezondheidsachterstanden preventief en vroegtijdig van start gaat. Goed voorbeeld doet immers goed volgen en voorkomen is beter dan genezen. We zetten dan ook stevig in op preventie en vroegtijdig signaleren. Dat geldt breed, in het hele sociale domein. Dit doen wij door:

  • -

    We gaan ons richten op ‘de eerste 1000 dagen’ van een kind. De eerste 1000 dagen van een kind zijn cruciaal voor zijn of haar ontwikkeling. In de periode vlak vóór, tijdens en na de zwangerschap wordt de basis gelegd voor vaardigheden en vermogens voor een gezond leven (lichamelijk, mentaal, en sociaal-emotioneel). Inzet op de eerste 1000 dagen van het kind vindt zijn plek binnen het programma ‘Ruimte voor Preventie’ vanuit de Raad van Publiek Belang en dus CJG Rijnmond. Hellevoetsluis sluit zich ook aan bij het landelijke programma Kansrijke Start waarin ‘de eerste 1000 dagen’ een belangrijke pijler is. Dit richt zich meer op stedelijke problematiek.

  • -

    Het is van belang om de verbinding te organiseren tussen levensfasen en leefwerelden (school, gezin en vrije tijd) van een kind, alleen dan kunnen kinderen zich optimaal ontwikkelen. Vanuit verschillende invalshoeken zoals onderwijs, gezondheid, jeugdhulp en sport leveren we daar in samenhang een bijdrage aan.

  • -

    Opleiding, beroepsniveau en inkomen zijn belangrijke aangrijpingspunten voor het terugdringen van gezondheidsachterstanden. Wij willen taal- en onderwijsachterstanden zo vroeg mogelijk voorkomen en terugdringen door het subsidiëren van kwalitatief hoogwaardig aanbod van peuteropvang, inclusief VVE, waarbij we inzetten op een zo groot mogelijk bereik van peuters. Waar extra ondersteuning nodig is zetten we trajecten Instapje en Opstapje in (Hellevoetsluis).

  • -

    De schoollocaties kunnen bijdragen aan gezond gedrag bij ouders en leerlingen. We zetten in de Educatieve Agenda met de scholen in op het versterken van de relatie tussen bewegen en gezondheid op scholen. 

 

Bereiken en informeren

Zoals reeds vermeld zijn gezondheidsproblemen vaak onderdeel van achterliggende problematiek zoals schulden, armoede, laaggeletterdheid en werkloosheid. Het terugdringen van gezondheidsachterstanden vraagt om een brede integrale aanpak, waarin risicogroepen gesignaleerd en op de juiste manier bereikt en geïnformeerd worden. Het is belangrijk dat interventies ook aansluiten op de doelgroep.

  • -

    We willen dat gezondheid aandacht krijgt in het contact van de gemeente en samenwerkingspartners met inwoners. Het thema gezondheid wordt zoveel mogelijk onderdeel van diverse intakes variërende van schuldhulpverlening, de bijstandsuitkering, maatschappelijk werk, Wmo -en jeugdondersteuning. Inwoners worden proactief geïnformeerd over gezonde leefstijl en waar nodig ondersteund bij keuzes die zij daarin kunnen maken.

  • -

    Er is voldoende laagdrempelig aanbod van participatiemogelijkheden voor jong en oud. Sport moet voor iedereen toegankelijk zijn, ook voor inwoners met een smalle beurs. We gaan meer bekendheid geven aan de minimaregeling voor sport en participatiemogelijkheden. Samenwerkingspartners zijn op de hoogte van het aanbod en verwijzen ook door. Het aanbod is ook inzichtelijk en toegankelijk voor onze inwoners, onder andere via onze fijnjetezien.nl website.

  • -

    In onze communicatiecampagnes omtrent gezondheid houden we rekening met de wijze waarop we doelgroepen bereiken. Dit vraagt maatwerk in onze wijze van communiceren.

  • -

    Vanuit de participatienota (Hellevoetsluis) willen we de komende vier jaar werken aan een beweegprogramma voor onze inwoners met een bijstandsuitkering om hen door middel van bewegen te activeren. Een beweegprogramma past bij een integrale aanpak en draagt bij aan de mentale en fysieke gezondheid, zingeving, zelfwaardering, ontmoeting en het opbouwen van contacten/relaties.

  • -

    Op zoveel mogelijk plekken, waaronder het Digitaalhuis, worden bewoners gescreend op laaggeletterdheid en doorverwezen. Professionals en vrijwilligers weten hoe ze laaggeletterdheid kunnen herkennen, bijvoorbeeld door gerichte vragen te stellen of de Taalmeter in te zetten. Er is formeel en informeel taalaanbod en mensen worden naar het voor hen geschikte aanbod toegeleid. Initiatieven gericht op het bestrijden van laaggeletterdheid en het ontbreken van vaardigheden om met digitale informatie om te gaan (digibetisme), worden gefaciliteerd en ondersteund.

  • -

    Specifiek voor de ouderen gaan we als gemeenten onderzoeken of we in samenwerking met de zorgverzekeraar domotica- en/of e-health toepassingen op afstand kunnen verzorgen zodat zij langer gezond en zelfstandig thuis kunnen wonen.

3.4 Gezonde leefomgeving

 

Ambitie

“We willen een leefomgeving waar gezond leven gemakkelijk en toegankelijk is en de druk op gezondheid zo laag mogelijk is. De fysieke leefomgeving draagt bij aan de gezondheid van onze inwoners en stimuleert tot het maken van gezonde keuzes. We willen dat gezondheid een vast onderdeel van de belangenafweging in ruimtelijk beleid wordt.”

 

De omgeving waarin mensen wonen, leven en werken is van grote invloed op de gezondheid. In deze leefomgeving is zowel het sociale als het fysieke aspect van belang. Beide zijn aan elkaar verbonden. In de landelijke gezondheidsnota staat: “een gezond en toegankelijk ingerichte fysieke leefomgeving kan bijdragen aan een gezonde sociale leefomgeving en andersom.” Waar er traditioneel veelal is ingezet op de sociale omgeving van inwoners en de inwoner zelf om gezondheid te bevorderen, willen we ook dat er aandacht komt voor gezondheidsbevordering in de fysieke omgeving van inwoners. Niet alleen kunnen we middels onze fysieke leefomgeving de gezondheid bevorderen, het is ook belangrijk aandacht te hebben voor gezondheidsbescherming. De fysieke leefomgeving kan namelijk ook een bron van ziektelast zijn. Op dit moment kan minstens 4% van de ziektelast in Nederland verklaard worden door luchtverontreiniging en geluid. Tevens worden we geconfronteerd met de gevolgen van klimaatverandering. We krijgen bijvoorbeeld steeds meer te maken met extreme hitte waardoor inwoners meer gezondheidsrisico lopen.

 

Door in te zetten op gezondheidsbevordering en gezondheidsbescherming in de fysieke leefomgeving van inwoners sluiten we goed aan op de naderende Omgevingswet waarin gezondheid een belangrijk thema is. De inzet vraagt nauwe samenwerking met de afdeling en samenwerkingspartners die zich bezighouden met ruimtelijke ontwikkeling.

 

Gezondheidsbescherming

Door aandacht te hebben voor milieufactoren die invloed hebben op de gezondheid willen we bij ruimtelijke ontwikkeling zoveel mogelijk de gezondheid van inwoners beschermen.

  • -

    Met het oog op de Omgevingswet intensiveren we de samenwerking tussen het sociale en het fysieke domein. We hebben binnen ruimtelijke ontwikkelingen aandacht voor gezonde lucht en gaan hinder van geluid zoveel mogelijk tegen.

  • -

    De GGD Rotterdam-Rijnmond is het kennisinstituut als het om gezondheidsbescherming in de leefomgeving gaat. Waar nodig adviseren zij de gemeente.

  • -

    Hete zomers en de gepaarde hittestress vergroten gezondheidsrisico’s, met name voor ouderen. We geven aandacht aan de risico’s en informeren inwoners wat zij kunnen doen om negatieve gezondheidsgevolgen door toedoen van hitte zoveel mogelijk te voorkomen. Wij baseren ons hierbij op informatie en communicatiemateriaal van de GGD Rotterdam-Rijnmond.

 

Gezondheidsbevordering 

We willen de leefomgeving inzetten om de gezondheid van onze inwoners te bevorderen.

  • -

    Met het oog op de Omgevingswet intensiveren we de samenwerking tussen het sociale en het fysieke domein. Binnen ruimtelijke ontwikkelingen vormt het bevorderen van een gezonde leefstijl een vast onderdeel. We hebben aandacht voor het bevorderen van de gezondheid en het verleiden van inwoners om gezonde keuzes te maken. We proberen de leefomgeving zo in te richten dat deze uitnodigt tot bewegen door fietsen en wandelen aantrekkelijk te maken, toegankelijk en aantrekkelijk groen en inclusieve buitenspeelplekken. Tevens plaatsen we watertappunten op plekken waar inwoners ontmoeten en bewegen.

  • -

    We focussen ons hierbij niet alleen op nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen maar kijken ook waar we in bestaande wijken en buurten kunnen inzetten op een gezonde fysieke leefomgeving. Zo bieden buurtaanpakken ook kansen om te werken aan een gezondere omgeving.

  • -

    We werken in het kader van de Rookvrije Generatie aan rookvrije omgevingen, ook in de buitenruimte. We streven naar rookvrije speeltuinen.

4. Monitoring, financiën, vervolgproces

 

Het Lokaal gezondheidsbeleid is een samenhang van interventies en activiteiten die uitgevoerd worden vanuit verschillende gemeentelijke beleidsvelden, waaronder de Wmo, jeugd, minimabeleid en sportbeleid. Om deze reden is er geen volledig financieel kader te geven.

 

De onderstaande bedragen zijn de structurele kosten die gemaakt worden voor wettelijke taken en maatwerktaken uitgevoerd door de GGD en de Jeugdgezondheidszorg

Tevens staan de kosten weer gegeven van de interventies die op dit moment uitgevoerd worden en begroot zijn.

 

Omschrijving

2021

2022

2023

Gezondheidszorg algemeen

€ 109.156 (+ kn wmo toezicht)

€ 109.156 (+ kn wmo toezicht

€ 109.156 (+ kn Wmo toezicht)

Openbare Geestelijke Gezondheidszorg (bemoeizorg)

€ 51.923,-

€ 51.923,-

€ 51.923,-

Gezondheids-/verslavingspreventie

€ 17.000,-

€ 17.000,-

€ 17.000,-

Preventieakkoord Gezonde voeding

Middelen vanuit Rijk

Creëren rookvrije generatie

Middelen vanuit Rijk (Rotterdam Rijnmond)

 

  • Binnen de post gezondheidszorg algemeen is € 9.970,- beschikbaar voor eenzaamheidsbestrijding. Het overige zijn wettelijk kosten van de diensten van de GGD.

  • Van de € 17.000,- voor gezondheids-/verslavingspreventie is een gedeelte bestemd voor jeugd en een gedeelte voor volwassenen.

  • Daarnaast zijn er op gezondheidsgebied en dan specifiek jeugd budgetten beschikbaar, bijvoorbeeld het consultatiebureau en schoolmaatschappelijk werk. Deze zijn niet opgenomen in dit overzicht.

De uitvoering van dit gezondheidsbeleid kan naar verwachting worden gerealiseerd binnen de budgetten die hiervoor zijn begroot. In een uitvoeringsplan zullen concrete maatregelen beschreven worden. Dit programma wordt opgesteld in nauwe samenwerking met partners in het sociale domein zoals het onderwijs, welzijnswerk, jeugdzorg, gezondheidszorg, vrijwilligersorganisaties en andere (zorg)aanbieders. Jaarlijks zullen de uitvoeringsplannen worden geëvalueerd en bijgesteld. De evaluatie wordt jaarlijks aan de gemeenteraad en de adviesraad sociaal domein aangeboden.

Bijlage 1 evaluatie Gezondheidsbeleid 2016-2019

 

1 Inleiding

Het opstellen van gezondheidsbeleid is een wettelijke verplichting voor iedere gemeente vanuit de Wet Publieke Gezondheid (WPG). Elke vier jaar brengt de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) een landelijke nota gezondheidsbeleid uit. Op 4 december 2015 is de landelijke nota gezondheidsbeleid 2016-2019 verschenen. Volgens artikel 13 van de Wet publieke gezondheid (Wpg) is de gemeenteraad binnen twee jaar na vaststelling van de landelijke nota verplicht een lokale nota gezondheidsbeleid vast te stellen.

 

In maart 2016 heeft de gemeenteraad van Westvoorne de nota Lokaal Gezondheidsbeleid 2016-2019 vastgesteld. In de jaren 2016 tot heden is uitvoering gegeven aan het gezondheidsbeleid. De uitvoering van het gezondheidsbeleid over de jaren 2016 tot heden is geëvalueerd en in deze notitie vastgelegd. In de evaluatie wordt kort ingegaan op de gekozen doelstellingen, de uitgevoerde activiteiten en de behaalde resultaten. Op basis hiervan zijn conclusies getrokken en aanbevelingen gedaan voor de nieuwe beleidsperiode.

 

2. Visie Speerpunten

Voor de nota Lokaal Gezondheidsbeleid 2016-2019 is aansluiting gezocht bij de landelijke speerpunten van het ministerie van VWS. Het gezondheidsbeleid heeft zich de afgelopen jaren gericht op preventie en leefstijl van het individu en de omgeving.

 

De volgende uitgangspunten voor het gezondheidsbeleid zijn geformuleerd:

iedereen is primair zelf verantwoordelijk voor zijn eigen gedrag en keuzes en daarmee ook voor

zijn gezondheid. Eigen verantwoordelijkheid en toegankelijkheid van gezonde keuzes zijn dan

ook sleutelbegrippen.

In aanvulling op de visie zijn de volgende vijf uitgangspunten gehanteerd:

  • de inwoner is zelf verantwoordelijk voor zijn gedrag en keuzes en daarmee ook verantwoordelijk voor zijn gezondheid;

  • stimuleren en faciliteren van gezond leven en gezonde keuzes;

  • de gemeente als regisseur;

  • brede, integrale aanpak van gezondheidsproblemen;

  • bevorderen effectieve preventie.

De volgende inhoudelijke speerpunten zijn in het lokale gezondheidsbeleid opgenomen:

 

  • 1.

    Overgewicht

  • 2.

    Roken

  • 3.

    Depressiepreventie en eenzaamheid.

In de volgende paragraven zijn de doelstellingen van de beleidsperioden en de daaruit voortvloeiende acties weergegeven.

 

2.1. Overgewicht

De doelstellingen van het gezondheidsbeleid hebben zich de afgelopen jaren vooral gericht op jeugdige.

Hoe eerder overgewicht voorkomen kan worden, hoe beter.

 

De gemeente Westvoorne wilde bereiken dat het aantal kinderen in de leeftijd van 4-18 jaar met overgewicht af zou nemen.

 

2.1.1 Activiteiten

Voorgenomen activiteiten uit de nota Lokaal Gezondheidsbeleid 2016-2019:

 

  • Uitbreiden van het aantal activiteiten die bijdragen aan ‘de gezonde jeugd en de gezonde omgeving’

  • Opzetten van ketensamenwerking: het verbinden van preventie en zorg.

  • Verkennen hoe de gemeente vanuit het beleid t.a.v. fysieke inrichting ”kan bijdragen aan de doelstelling “meer buitenspelen ”en dagelijks bewegen.

 

Uitgevoerde activiteiten

De gemeente Westvoorne heeft zich de afgelopen jaren vooral veel gericht op bewegen, om zo overgewicht te voorkomen.

 

  • De gemeente Westvoorne subsidieert een aantal initiatieven om bewegen onder ouderen te stimuleren, namelijk “Meer bewegen voor ouderen” (MBvO), Galm en zwemmen voor 55+. Per juli 2020 wordt de financiële bijdrage van de gemeente voor MBvO stopgezet. We gaan kijken of voor de 55+ zwemgroep met het aanbod in het zwembad op deze groep kan worden ingespeeld en voor de meer bewegen voor ouderen groep of binnen de Gymnastiekvereniging een aanbod kan worden ontwikkeld. Vanaf 2021 wordt de financiële GALM-bijdrage aan RTC stopgezet. Met het vrijgekomen bedrag wordt jaarlijks de structurele budgetsubsidie voor seniorenleden vanaf 70 jaar verhoogd.

  • Op 1 januari 2020 is de gemeente Westvoorne een JOGG- gemeente geworden. JOGG ((jongeren op gezond gewicht) ) zet zich in voor een vitale samenleving waarin jongeren leren, wonen, leven en spelen in een omgeving waarin gezond leven leuk en makkelijk is.

  • De gemeente Westvoorne heeft samen met haar partners uit de sport een Lokaal Sportakkoord vastgesteld met als doel dat iedereen naar vermogen met veel plezier kan sporten en of bewegen.

  • Inzetten op gezonde sportkantine door Team: Fit. Team: Fit zet zich in om het kantineaanbod in sportaccommodaties gezonder te maken. Conform de spelregels van Team:Fit wordt een zilveren certificering behaald wanneer in een kantine het zichtbare aandeel van gezondere producten in de meerderheid. Gedurende de eerste editie van het sportcafé heeft Team:Fit een presentatie hierover gegeven

  • Stichting Push organiseert, in opdracht van de gemeente, op het gebied van

  • sport een naschools aanbod, vakantieaanbod, de jaarlijkse Koningspelen en clinics tijdens

  • gymlessen.

  • In 2020 is de bewustwordingscampagne “Zien drinken. Doet drinken”gestart.

  • Schoolzwemmen voor de basisscholen.

2.1.2. Resultaten

Er is in de afgelopen beleidsperiode hard gewerkt aan het vestreken van netwerken en het verbinden van diverse organisaties met als doel het creëren van een gezonde leefomgeving waarin inwoners kunnen bewegen, sporten, en activiteiten ondernemen.

 

Uit de Kernkaart 2019 van de GGD blijkt dat het aandeel inwoners met overgewicht in Westvoorne, onder bijna alle leeftijdsgroepen, vergelijkbaar is met het regionaal of landelijke gemiddelde. Het aandeel kinderen en jongeren dat te zwaar is varieert tussen 8% en 15%. Gesteld kan worden dat de doelstelling dat het aantal kinderen in de leeftijd van 4-18 jaar met overgewicht af zou nemen is behaald.

 

 

3.1. Roken

De gemeente Westvoorne wilde bereiken dat het aantal rokers afneemt.

 

2.1.1 Activiteiten

Voorgenomen activiteiten uit de nota Lokaal Gezondheidsbeleid 2016-2019:

 

  • Vanaf 2016 worden, in samenwerking met partners, acties opgesteld ten behoeve van tegengaan van roken

  • Advies en voorlichting via het CJG - Stoppen met roken cursus wordt vergoed door de meeste zorgverzekeraars.

 

Uitgevoerde activiteiten

De gemeente Westvoorne heeft de afgelopen Jaren ingezet op preventie, zodat jongeren niet beginnen met roken. Jaarlijks geeft YOUZ voorlichting op de basisscholen over alcohol en roken. Ook geeft het CJG voorlichting aan jongeren en ouders over de gevaren de gevaren van roken.

 

Een van de thema’s uit het Lokaal Sportakkoord is “Bewustwording van een gezonde levensstijl” Sportverenigingen worden gestimuleerd om hun sportvereniging rookvrij te maken. MHV Forcial is de eerste verenging binnen Voorne-Putten die helemaal rookvrij is.

 

3.1.2. Resultaten

Uit de Kernkaart 2019 van de GGD blijkt dat de landelijke verwachting is dat het percentage rokers onder de 17- tot en met 23-jarigen de komende jaren verder gaat dalen. Er is een lichte daling van het aantal rokers in de leeftijd van 17-23 jaar te zien. Ook het aantal rokers in de leeftijd 13 -16 jaar is gedaald en ligt onder het landelijk gemiddelde. Het trendscenario voor 2040 schat het percentage rokende volwassenen in 2040 op 14%. In Westvoorne rookt 18% van de mannen en 17% van de vrouwen van 19 jaar en ouder en dit is lager dan gemiddeld in Nederland. Van de vrouwen rookt 17%. Het rookgedrag onder 13- tot en met 16-jarigen in Westvoorne is vergelijkbaar met de regio en Nederland, 3% rookt dagelijks en 5% rookt wekelijks.

 

 

In het jaar 2020 is het project Rookvrije kindomgeving Rotterdam Rijnmond gestart. Doel van dit project is om voor 1-1-2022 een impuls te geven aan een rookvrije kind omgevingen met sportverenigingen, scholen en speelplekken als zwaartepunt en de campagne Stoptober regionaal uitzetten met specifieke aandacht voor de lage SES doelgroep.

 

4.1 Depressiepreventie en eenzaamheid

Her beleid heeft zich vooral gericht op twee specifieke doelgroepen: eenzame ouderen en jeugdigen uit risicogroepen (o.a. kinderen van ouders met psychiatrische problematiek, kinderen die getuige zijn van huiselijk geweld, kinderen die een vechtscheiding hebben meegemaakt). Van beide groepen is bekend dat zij een verhoogd risico lopen om (op korte of langere termijn) last te krijgen van psychische of psychiatrische problematiek. Voor ouderen is het voornamelijk van belang dat zij zo lang mogelijk mee kunnen blijven doen. Daarom achten we het van belang voor ouderen om vooral in te zetten op het voorkomen en bestrijden van eenzaamheid.

 

De gemeente heeft willen bereiken dat:

  • 1.

    het aantal jeugdigen (4-18 jaar) met een matig of hoog risico op depressie of psychosociale stoornis daalt.

  • 2.

    Het aantal ouderen (65+ jaar) met een matig of hoog risico op depressie of psychosociale stoornis daalt

4.1.1 Activiteiten

 

Voorgenomen activiteiten uit de nota Lokaal Gezondheidsbeleid 2016-2019:

 

  • Het project "let op de kleintjes". Dit is een psycho-educatieve cursus voor kinderen die getuige zijn geweest van huiselijk geweld.

  • KIES trainingen (Kind in echtscheidingssituaties) voor kinderen van ouders die zijn gescheiden en waarbij de scheiding gepaard ging met ruzie (vechtscheiding).

  • KOPP trainingen voor kinderen van ouders met psychiatrische-en/of verslavingsproblematiek.

  • Uitvoering geven aan het actieplan eenzaamheid ten behoeve van het voorkomen en bestrijden van eenzaamheid

 

Uitgevoerde activiteiten

De gemeente Westvoorne heeft de bovengenoemde activiteiten uitgevoerd. De afgelopen jaren is vooral geïnvesteerd in het vinden van jongeren die psychische problemen of eenzaam zijn. Binnen de gemeente Westvoorne is een jongerenwerker van Stichting Push actief. Stichting PUSH verzorgt het vindplaatsgerichte of ambulante jongerenwerk. PUSH geeft ook voorlichting over bepaalde zaken en legt contacten met de buurt.

 

Verder is Fijn je te Zien gelanceerd. Fijn je te zien is een online ontmoetingsplek voor iedereen die graag in contact komt met andere mensen. Op dit platform kun je om hulp vragen, hulp aanbieden en advertenties plaatsen ook zijn er binnen Westvoorne buurtverbinders binnen actief. Buurtverbinders zijn de oren en ogen van de wijken. Buurtverbinders stimuleren mensen om mee te doe aan activiteiten in de wijk en of organiseren zelf activiteiten.

 

In 2019 is de Catharina Stichting gestart met de voorbereiding van het uitvoeren van signalerende huisbezoeken voor 75+. In februari 2020 wordt gestart met de eerste huisbezoeken. De gemeente Westvoorne verstrekt ook subsidie aan Lasso en SWO die activiteiten gericht op maatschappelijke participatie voor ouderen organiseren.

 

3.1.2. Resultaten

Uit de Kernkaart van de GGD blijkt dat het aandeel emotioneel eenzamen onder volwassenen en ouderen lager vergeleken met het landelijke gemiddelde. Daarnaast zien we voor ouderen een afname van sociale eenzaamheid van 54% in 2012 tot 43% in 2016.

 

Uit de Kernkaart 2019 van de GGD blijkt verder de meeste jongeren hun gezondheid (zeer) goed ervaren. Wel wordt deze groep, ook landelijk, minder groot. De omvang van psychosociale problemen lijkt toegenomen onder de groep (4-11 jaar).

 

 

 

4. Conclusie

De afgelopen jaren is veel ingezet op preventie. Over het algemeen zijn de voorgenomen activiteiten uitgevoerd, zijn de geformuleerde doelen gehaald en zijn de resultaten van het lokaal gezondheidsbeleid positief te noemen. De thema’s uit het huidige lokale gezondheidsbeleid zijn nog steeds actueel en sluiten aan bij het huidige collegeprogramma. In de nieuwe beleidsperiode zal voldoende aandacht moeten zijn voor het mentaal welbevinden van jongeren en sport-en bewegen voor jongeren. De gemeente Westvoorne heeft in 2020 een Sportakkoord gesloten, samen met sportverenigingen en de buurtcoach en andere samenwerkingspartners wordt het bewegen en sporten onder onze inwoners gestimuleerd.

 

Naar boven