Gemeenteblad van Amsterdam
| Datum publicatie | Organisatie | Jaargang en nummer | Rubriek |
|---|---|---|---|
| Amsterdam | Gemeenteblad 2020, 43142 | Overige besluiten van algemene strekking |
Authentieke versie (PDF)
Informatie
Gerelateerd
Printen
Delen
Besluit van het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Amsterdam houdende regels omtrent ontheffingen voor rondleidingen in Amsterdam (Ontheffingsbeleid rondleidingen 2020)
Besluit van het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Amsterdam houdende beleid over ontheffingen voor rondleidingen in Amsterdam, bestaande regeling Beleid regulering rondleidingen met gids op de Wallen Amsterdam wordt vervangen door nieuwe regeling Ontheffingsbeleid rondleidingen 2020Het college van burgemeester en wethouders van Amsterdam, gelet op artikel 2.50 van de APV, gezien de inspraakreacties en de nota van beantwoording van 11 februari 2020 besluit het volgende vast te stellen: Ontheffingsbeleid rondleidingen 2020
Ontheffingsbeleid Rondleidingen 2020
Aanscherping rondleidingenbeleid voor een leefbare binnenstad
1 Ontheffingsbeleid Rondleidingen 2020
Per 1 april 2020 wordt het ontheffingsbeleid uit 2018 voor rondleidingen aangescherpt. Ondanks eerder genomen maatregelen ervaren bewoners, ondernemers en sekswerkers nog altijd grote overlast van gidsgroepen. Het college wil de leefbaarheid in de binnenstad versterken en de overlast voor bewoners terugdringen. Om dit te bereiken zijn extra maatregelen nodig.
Uit de uitspraak van 24 december 2019 blijkt dat de rechtbank Amsterdam het vorige ontheffingenbeleid in overeenstemming oordeelt met de vereisten die de Dienstenrichtlijn stelt. Het beschermen tegen overlast veroorzaakt door rondleidingen en het beschermen van de verkeersveiligheid zijn beide een dwingende reden van algemeen belang. De nagestreefde doelen kunnen niet met minder beperkende middelen worden bereikt. Daarnaast oordeelt de rechtbank dat het beleid en de voorschriften die aan de ontheffing zijn gekoppeld evenredig zijn en voldoende duidelijk.
Eerdere maatregelen sorteren onvoldoende effect. Nog steeds ervaart meer dan de helft van de bewoners overlast van rondleidingen van een gids.
In het centrum van Amsterdam wordt het steeds drukker. De gemeente ziet dat:
- -
Er toenemende overlast is in gebieden in stadsdeel Centrum buiten het ontheffingsgebied van 2018 (bron: Mora-meldingen, politie, tellingen 1 ).
- -
- -
- -
Dit zijn redenen om dit beleid, waar geen ontheffing wordt verleend voor het Wallengebied (zie kaart) en waar voor de rest van het centrum een ontheffing met voorschriften wordt verstrekt, in te voeren. Het college meent dat ook onderhavig ontheffingenbeleid aan de vereisten van de Dienstenrichtlijn voldoet. Naast de verkeersveiligheid, het beschermen tegen overlast is ook het belang van het beschermen van sekswerkers als dwingende reden van algemeen belang opgenomen in het beleid. Het ontheffingenbeleid ten aanzien van rondleidingen is onderdeel van een pakket aan maatregelen van het college om de overlast in het centrum en de binnenstad tegen te gaan.
In artikel 2.50a van de APV is bepaald dat het verboden is om als gids groepen rond te leiden in de door het college aangewezen gebieden. Het college kan op basis van artikel 2.50a tweede lid van de APV een ontheffing verlenen voor het rondleiden van groepen.
Vanaf 1 april 2020 geldt het ontheffingsbeleid voor het geven van rondleidingen voor het gehele stadsdeel Centrum. Voor het verkrijgen van de ontheffing is 200 euro aan leges verschuldigd (tarief voor 2020).
1.1 Wat is de definitie van een rondleiding?
Een rondleiding is “een aangeboden dienst, een wandeling of tocht per al dan niet gemotoriseerd vervoermiddel, niet zijnde een autobus, in georganiseerd verband, volgens een bepaalde of afgesproken route, gehouden onder leiding van een gids”.
Kroegentochten (pubcrawls), waarbij deelnemers van café naar café worden geleid, zijn rondleidingen en dus ontheffingsplichtig.
Als het doel van de begeleiding is om vanuit bijvoorbeeld een bus of een hotel naar een specifieke bestemming zoals een restaurant te gaan valt dit niet onder het begrip rondleiden, maar is dit het begeleiden van een groep. Dit is ”een korte wandeling of tocht, onder begeleiding, niet gericht op informeren over de omgeving, met een specifiek einddoel, bijvoorbeeld een restaurant of een hotel.”
Bij het begeleiden naar een locatie van een groep is geen ontheffing nodig, maar dient een reservering in het Nederlands of Engels getoond te worden. Het is aan de begeleider van de groep om de reservering aan te tonen, zoals een restaurantreservering, museumkaartjes of een boeking bij een hotel. Wanneer de reservering niet getoond kan worden, wordt verondersteld dat het een rondleiding betreft en dient de gids in bezit te zijn van een ontheffing. Als dat niet het geval is, is de begeleider in overtreding. Het is niet toegestaan om een groep door een verbodsgebied (zie p. 5) te begeleiden, tenzij er sprake is van een bestemming in het gebied.
1.2 Wat zijn de voorwaarden voor de ontheffing rondleidingen 2020?
Per 1 april 2020 zijn aan de ontheffing de volgende voorwaarden verbonden:
Groepen bestaan uit maximaal 15 deelnemers. Tot en met 4 deelnemers is geen ontheffing nodig.
- -
- -
- -
- -
- -
- -
- -
- -
- -
- -
Daarnaast zijn rondleidingen sinds 1 januari 2020 verplicht om vermakelijkhedenretributie (VMR) af te dragen 2 .
De ontheffingen die vanaf 1 april 2020 worden verleend, zijn geldig tot 1 april 2022. In 2021 wordt geëvalueerd of het beleid voldoende effect heeft en gehandhaafd blijft na 1 april 2022 of dat bijsturing nodig is. Vanaf 2022 zal de aanvrager van een ontheffing moeten laten zien dat voldaan is aan de VMR-aangifteplicht.
1.3 Verbod op rondleidingen langs prostitutieramen
Groepen van 5 tot en met 15 deelnemers kunnen in stadsdeel Centrum alleen rondgeleid worden door een gids met een ontheffing. De kaart hieronder geeft het gebied weer waar een ontheffing nodig is. Rondleiden in de roodgekleurde gebieden is niet toegestaan, omdat zich binnen deze gebieden prostitutieramen bevinden.
Kaart met ontheffings- en verbodsgebied voor rondleidingen per 1 april 2020
Detailkaart met verbodsgebied Wallen per 1 april 2020
Detailkaart met verbodsgebied Spuistraat en omgeving per 1 april 2020
In het coalitieakkoord van mei 2018 ‘Een nieuwe lente en een nieuw geluid’ spreekt de coalitie in het hoofdstuk Balans in de Stad de ambitie uit om te komen tot een nieuw evenwicht waarin bewoners centraal staan en bezoekers welkom blijven:
“Toerisme hoort bij het internationale karakter van Amsterdam en dat moeten we blijven koesteren. Maar tegelijkertijd worden de positieve kanten van het toerisme, als werkgelegenheid en inkomsten voor de stad, steeds meer overschaduwd door negatieve gevolgen. Overlast, drukte en afval maken dat de leefbaarheid van sommige buurten ernstig onder druk staat.”
Het college wil dat Amsterdam een vrijzinnige, open en internationale stad blijft. Daarom is het noodzakelijk een nieuw evenwicht te vinden tussen bezoekers en recreanten enerzijds, en bewoners anderzijds. De bezoeker is welkom, maar de bewoner staat centraal. Om te komen tot een nieuw evenwicht is het nodig de leefbaarheid voor bewoners te versterken en verantwoord om te gaan met bezoek en recreatie. Hiertoe is het Programma Stad in Balans opgesteld dat werkt aan zes doelen. Dit zijn: (1) minder overlast, (2) aantrekkelijke functiemenging, (3) meer ruimte op straat en op het water, (4) betere financiële balans bezoekerseconomie, (5) duurzame recreatie en voorzieningen en (6) het spreiden van bezoekers. Het beleid voor groepsrondleidingen is één van de uitwerkingen binnen dit programma en draagt bij aan minder overlast (doel 1) en meer ruimte op straat en op het water(doel 3).
Dat de stad de komende jaren groeit, verandert en nog drukker wordt is een feit. Het aantal hotelovernachtingen in 2018 bedroeg 16,9 miljoen en prognoses wijzen uit dat de groei van het aantal bezoekers en hotelovernachtingen in en rond Amsterdam de komende jaren verder zal toenemen. Sommige Amsterdammers betalen een hoge prijs voor de groeiende stad. De leefbaarheid in sommige buurten staat onder druk.
Het toenemend toerisme heeft niet alleen effect op bewoners in de stad, maar ook op de traditionele raamprostitutie in de binnenstad. De sekswerker is voor sommige bezoekers niet meer dan een attractie om naar te kijken, die je kunt uitlachen en waar je ongegeneerd foto’s van kunt maken. Het college is van mening dat raamprostitutie geen toeristische attractie is.
Het reguleren van groepsrondleidingen is één van de maatregelen die Amsterdam neemt om een nieuw evenwicht te vinden tussen bezoekers en bewoners. In het bijzonder wordt hiermee bijgedragen aan de volgende doelen:
- 1.
- 2.
- 3.
Onderzoek in 2019 wijst uit dat meer dan de helft van de bewoners en ondernemers in het Wallengebied overlast ondervindt van grote groepen onder leiding van een gids. Met het ontheffingsbeleid rondleidingen wil het college de overlast hiervan terugdringen tot in ieder geval de helft van het huidige niveau.
3 Eerdere maatregelen voor groepsrondleidingen
Sinds 2016 is de gemeente Amsterdam in gesprek met gidsen, tourorganisaties, sekswerkers en bewoners over rondleidingen De problemen zijn gezamenlijk geanalyseerd. Daarnaast is er nagedacht over mogelijke oplossingen. De afgelopen jaren zijn al veel maatregelen genomen.
In 2016 is de gemeente Amsterdam gestart met gesprekken met belanghebbenden over rondleidingen in het Wallengebied. Dit heeft in 2017 geresulteerd in het maken van afspraken in de vorm van een Convenant rondleidingen Wallengebied.
2017: Convenant rondleidingen Wallengebied
In 2017 is het Convenant rondleidingen Wallengebied met bijbehorende richtlijnen opgesteld in overleg met touroperators, politie, vertegenwoordigers van de sekswerkers, andere belanghebbenden en bewoners. Ruim 50 partijen hebben het convenant ondertekend. Bijna alle lokale aanbieders van rondleidingen in het Wallengebied waren bij het convenant aangesloten. Enkele grote (lokale) partijen besloten het convenant niet te ondertekenen.
2018: Beleid Regulering rondleidingen van groepen met gidsen op de Wallen
In het convenant spraken de partijen af dat een half jaar na ondertekening een evaluatie zou worden uitgevoerd. Daaruit bleek dat het overgrote deel van de convenantpartners en partijen die van het convenant hadden gehoord zich aan de afspraken hielden. Tegelijkertijd was de ervaren overlast van gidsgroepen nog steeds erg groot en daarom aanleiding om stringenter beleid te gaan voeren. Dit kwam deels omdat enkele grote partijen niet deelnamen aan het convenant.
Sinds 1 april 2018 geldt er ontheffingenbeleid in het Wallengebied en is het voor gidsen niet toegestaan om een rondleiding in het Wallengebied te geven zonder ontheffing 3 . Aan de ontheffing zijn verschillende voorwaarden verbonden, zoals een maximum groepsgrootte van twintig personen. De voorwaarden zijn grotendeels gelijk aan de afspraken die in het convenant waren gemaakt.
2019: Verbod op rondleidingen na 19.00 uur in het Wallengebied
Begin 2019 werd het, vanwege de grote drukte in het Wallengebied, verboden om per 1 april 2019 rondleidingen te geven in het ontheffingsgebied (2018) ná 19.00 uur.
4 Ervaren overlast door rondleidingen
Drukte in de stad neemt steeds verder toe en overlast van groepsrondleidingen wordt regelmatig genoemd als een oorzaak van de overlast. De roep vanuit bewoners en ondernemers in het centrumgebied om deze overlast verder tegen te gaan en rondleidingen verder te reguleren wordt steeds luider. Uit onderstaande onderzoeken en bronnen blijkt dat, hoewel het aantal rondleidingen afneemt, er nog steeds overlast wordt ervaren op het gebied van zowel drukte, als een onwaardige werkomgeving voor de sekswerker.
4.1 Kwantitatief druktebeeld groepsrondleidingen
Sinds de invoering van het convenant in 2017 voert de gemeente jaarlijks tellingen uit om het druktebeeld van groepsrondleidingen te kwantificeren. Het algemene beeld is dat er in 2019 minder groepsrondleidingen zijn dan in 2018. Hiermee zet de dalende lijn sinds 2017, toen het ontheffingsbeleid werd ingevoerd, zich voort.
Over het geheel genomen werkt het beleid en worden er steeds minder rondleidingen gezien. Ook worden het ontheffingsbeleid en de bijbehorende voorwaarden goed nageleefd. Er zijn weliswaar nog een paar rondleidingen gesignaleerd na 19.00 uur en een beperkt aantal te grote groepen, maar dit is een minderheid.
De verplichte badge wordt door ongeveer de helft van de gidsen gebruikt. Gidsen die er niet voor zorgen dat de groepsdeelnemers met hun rug naar de sekswerkers staan, zijn nog wel een aandachtspunt. Dit is een aantal keer gezien bij de tellocatie Oudekerksplein.
Waar groepen van 80 personen in eerdere jaren geen uitzondering waren, zijn er nu buiten het ontheffingsgebied (2019) weinig groepen van meer dan 40 personen. De gemiddelde groepsgrootte ligt op de meeste plaatsen onder de 20 en op een aantal plaatsen net daarboven..
Ook in 2019 is het Oudekerksplein de locatie waar de meeste rondleidingen worden geteld, dus drukker dan het Zuiderkerkhof en de Nieuwmarkt. In 2019 is het aantal groepen daar in de avond, na invoering van de 19.00 uur-maatregel, fors afgenomen, maar overdag (dus voor 19.00 uur) is het drukker geworden. Het drukste moment op het Oudekerksplein is aan het einde van de middag.
Tabel: Berekend weektotaal groepen op basis van tellingen (bron I&O 2019)
|
Begijnhof 4 |
||||||
Zaterdag is over het algemeen de drukste dag voor groepsrondleidingen. Wel lijken externe omstandigheden, zoals het weer, belangrijker te zijn dan de dag van de week.
Buiten het Wallengebied zijn vooral het Zuiderkerkhof, de Nieuwmarkt, de Oudezijds Achterburgwal Zuidzijde/Kloveniersburgwal en het Muntplein drukke locaties met elk een berekend aantal van meer dan 300 groepsrondleidingen per week. Dit laat zien dat de drukte door rondleidingen zich niet slechts beperkt tot het ontheffingsgebied van 2018, maar dat het ook in het omliggende gebied druk is. Op deze plekken is bovendien de gemiddelde groepsgrootte groter dan binnen het ontheffingsgebied (2019), waar een maximale groepsgrootte geldt.
4.4 Kwalitatief druktebeeld: ervaren overlast van groepsrondleidingen
Bij de gemeente komen regelmatig klachten binnen met betrekking tot overlast door gidsgroepen. In de periode van 2016 tot halverwege 2019 zijn er bij Meldingen Openbare Ruimte Amsterdam (Mora) meer dan 250 klachten binnengekomen over overlast door gidsgroepen in het Centrum. De klachten hebben betrekking op groepen met een gids die zich niet houden aan de regels van de ontheffing door stil te staan op de weg en de doorstroming te blokkeren, geluidsoverlast te veroorzaken, en/of niet respectvol te zijn richting sekswerkers. Onderstaande kaart laat zien op welke locatie de meldingen betrekking hebben. Hoe groter de stip, hoe hoger het aantal meldingen.
Kaart: Mora-meldingen over overlast van gidsgroepen (2016-2019)
Uit de MORA-meldingen blijkt dat de ervaren overlast nog altijd groot is, ondanks de daling van het aantal groepen en de kleinere groepsgrootte. Ook wordt duidelijk dat de overlast zich niet beperkt tot het Wallengebied 5 .
Meer dan de helft van bewoners en ondernemers ondervindt overlast
Binnen het ontheffingsgebied van 2018-2019 wordt nog steeds veel overlast ervaren door zowel bewoners (65%, was 83% in 2017) als ondernemers (61%, was 65% in 2017). Buiten dit gebied wordt vooral veel overlast ervaren door bewoners (58-92%) en in mindere mate door ondernemers (26-67%). Rond het Begijnhof ondervindt meer dan 80% van de bewoners één of meerdere keren per dag overlast van grote groepen/drukte 6 .
Over het algemeen is drukte, overlast door grote groepen, en overlast van groepen in de vorm van rondleidingen of vrijgezellenfeesten, het sterkst aanwezig in de wijken Grachtengordel-Zuid en -West, Nieuwmarkt/Lastage, BurgWallen Oude- en Nieuwe Zijde, en De Weteringschans. Vaker dan elders noemt men bij die laatste pubcrawls als oorzaak (27%). Nieuwmarkt/Lastage loopt voorop met overlast door groepen met een gids (64%) . 7
Toename van overlast rondom Spuistraat
Er is een toename gesignaleerd van groepen rondgeleide personen in het gebied rondom de Spuistraat waar raamprostitutie is 8 . Klachten en meldingen zijn gemaakt door sekswerkers, bewoners en ondernemers over overlast door bijvoorbeeld het blokkeren van straten, fotograferen van sekswerkers en geluidsoverlast.
Verschuiving van starttijden in Wallengebied
Binnen het ontheffingsgebied 2018- 2019 wordt gesignaleerd dat veel rondleidingen nagenoeg dezelfde starttijd hanteren. Dit legt extra druk op een toch al drukke gebied. De verwachting is dat wanneer er geen nieuw regulerend beleid komt, de druk binnen en buiten het Wallengebied in de toekomst alleen maar toeneemt en dat opnieuw onbeheersbare situaties kunnen ontstaan, zoals overcrowding en hulpdiensten die niet of te laat een incident kunnen bereiken 9 .
Ondervraagde sekswerkers in het Wallengebied geven aan dat zij ernstige overlast ondervinden van deelnemers aan groepsrondleidingen, zoals grof gedrag en ongewenst fotograferen 10 . Een overgrote meerderheid van sekswerkers geeft aan dat er geen respect getoond wordt. Hoewel de meeste sekswerkers niet expliciet uitspreken dat ze geen groepsrondleidingen meer willen, geven sekswerkers die overdag werken aan dat zij overdag liever geen groepsrondleidingen willen. Terwijl sekswerkers die in de avond werken aangeven liever geen groepsrondleidingen in de avond te willen 11 .
4.5 Waarom geven groepen overlast?
Een groep mensen die stilstaat op de openbare weg vormt als het ware een wandelende afzetting. Doordat ze alleen oog hebben voor hun eigen groep en het verhaal van de gids, is hun bewustzijn van de omgeving zeer beperkt. In de smalle straten in de binnenstad zorgt dit voor een sterke reductie van de doorstroming, waardoor irritatie en ongelukken in de hand worden gewerkt. Daarnaast blijven groepsleden de groep volgen, ook al breken ze daarbij de verkeersregels.
Een kleinere groepsomvang verkleint het oppervlak dat een groep in de ruimte gebruikt. Het vergroot de overzichtelijkheid voor omstanders en verkeersgebruikers, dat zal een positief effect hebben op de doorstroming. Het vergroot ook de overzichtelijkheid voor de groepsleden zelf, waardoor hun bewustwording van de omgeving zal toenemen. Hierdoor zal een veiligere (verkeers)situatie ontstaan.
Het toezicht houden op het rondleidingenbeleid is sinds 1 april 2018 een taak van Toezicht en Handhaving Openbare Ruimte. Handhaving ziet erop toe dat gidsen in het bezit zijn van een ontheffing en zich aan de bijbehorende voorwaarden houden.
5.1 Werkwijze handhaven op rondleidingen in stadsdeel Centrum
Vanaf het moment van de introductie van nieuw beleid geldt er een informatie en waarschuwingsperiode. Na de waarschuwingsperiode wordt bij het constateren van een overtreding direct een boete opgelegd. De gids is, als ontheffinghouder, de natuurlijke persoon aan wie de sanctie wordt opgelegd.
Er zijn twee situaties waarbij handhaven mogelijk is: als de ontheffingsvoorwaarden worden overtreden of als de rondleider geen ontheffing kan tonen.
- 1.
Stap 1: Bestuurlijke boete en stopzetten rondleiding
Bij het overtreden van één van de ontheffingsvoorwaarden wordt een bestuurlijke boete aangezegd en wordt de gids gesommeerd de rondleiding per direct te beëindigen. Als de gids de rondleiding niet vrijwillig staakt, begaat hij een overtreding waarvoor hij kan worden aangehouden.
Bij een tweede overtreding begaan door dezelfde gids binnen de duur van zijn ontheffing wordt een tweede bestuurlijke boete opgelegd.
Stap 2: Tijdelijke intrekking ontheffing
Bij een derde overtreding wordt de ontheffing, naast het opleggen van een bestuurlijke boete, voor drie maanden ingetrokken. De ontheffing wordt ter plaatse ingevorderd en overgedragen aan de senior van dienst. De gids kan de ontheffing na drie maanden ophalen bij het Stadsloket.
Stap 3: Definitieve intrekking ontheffing
Wanneer de ontheffingsvoorwaarden nogmaals worden overtreden wordt de ontheffing definitief ingetrokken.
- 2.
Stap 1: Bestuurlijke boete en stopzetten rondleiding
Bij het rondleiden van een groep zonder ontheffing, terwijl deze wel vereist is, wordt er een bestuurlijke boete aangezegd en dient de rondleiding direct gestaakt te worden. Dit geldt ook bij de tweede overtreding.
Indien de overtreder twee keer een bestuurlijke boete heeft gekregen wordt er een last onder dwangsom opgelegd. De eerstvolgende keer zal dit leiden tot een last onder dwangsom van 2.500 euro. Bij de tweede overtreding 5.000 euro en de derde 7.500 euro. Als het maximale bedrag van de dwangsom is bereikt, wordt de last opnieuw opgelegd en worden de bedragen verdubbeld.
Om te monitoren wat het effect is van het beleid wordt jaarlijks gemonitord.
De ontheffingen die vanaf 1 april 2020 worden verleend, zijn geldig tot 1 april 2022. In 2021 wordt geëvalueerd of het beleid voldoende effect heeft en gehandhaafd blijft na 1 april 2022 of dat bijsturing nodig is.
De monitoring bestaat uit analyse van de tellingen, Mora-meldingen en de resultaten van de buurtenquête Centrum. De raad wordt geïnformeerd over de monitoring via de voortgangsrapportage van Stad in Balans.
In het afgelopen jaar zijn meerdere formele en informele gesprekken gevoerd met belanghebbenden. Tijdens deze gesprekken is de aanwezigen gevraagd input te geven op verschillende onderdelen van het voorgenomen beleid.
De Werkgroep Gidsen waarin gidsen, gidsorganisaties (Destination Management Companies), bewoners, ondernemers en sekswerkers zijn vertegenwoordigd, hield bijeenkomsten in december 2018, januari 2019 en juli 2019. Tussen januari en augustus 2019 vonden daarnaast meerdere gesprekken plaats met een kleine delegatie van de werkgroep. In februari 2019 sprak de wethouder Economische Zaken met een delegatie van de werkgroep. Aanwezig waren afgevaardigden van gidsen, gidsorganisaties en bewoners.
In maart 2019 is in de media uitgebreid gecommuniceerd over de nieuwe voornemens van het college om extra maatregelen te treffen ten aanzien van groepsrondleidingen. Alle ontheffingshouders en de bij de gemeente bekende belanghebbenden zijn in augustus schriftelijk op de hoogte gesteld van deze voorgenomen extra maatregelen.
Van 15 november 2019 tot en met 15 december 2019 was het mogelijk een inspraakreactie op het concept beleid in te dienen. Tijdens deze periode zijn verschillende informatiebijeenkomsten georganiseerd voor alle geïnteresseerden. Op het concept beleid zijn 82 zienswijzen ingediend.
Permanente link
Kopieer de link naar uw clipboard
https://zoek.officielebekendmakingen.nl/gmb-2020-43142.html