Jaarverslag commissie bezwaarschriften 2019, gemeente Opmeer

1. Inleiding

Bij het in werking treden van de Algemene wet bestuursrecht (hierna: Awb) heeft het gemeentebestuur besloten om de advisering over bezwaarschriften in handen te leggen van een onafhankelijke commissie als bedoeld in artikel 7:13 van de Awb. In de Verordening commissie bezwaarschriften (hierna te noemen: de verordening) van 14 november 2002 (gewijzigd 18 december 2009) is de organisatie en werkwijze van deze commissie bezwaarschriften (verder: de commissie) vastgelegd.

 

Doel van dit verslag is om aan het bestuur van de gemeente inzicht te geven in de activiteiten van de commissie en de gevolgde werkwijze.

2. Taak en werkwijze van de commissie

Bij vaststelling van de verordening hebben de gemeenteraad, de burgemeester en het college van burgemeester en wethouders, ieder voor zover het hun bevoegdheden betreft, besloten alle bezwaarschriften ter advisering voor te leggen aan de commissie. In artikel 2, lid 2 van de verordening is een uitzondering gemaakt voor:

 

rechtspositieregelingen geldend voor personeel in dienst van de gemeente Opmeer;

 

belastingaanslagen, waardebeschikkingen en overige belastingzaken;

 

besluiten op grond van de Huisvestingsverordening.

 

 

De commissie bestaat uit een voorzitter en 4 leden. Er wordt geadviseerd door de voorzitter en ten minste twee leden. De leden worden afhankelijk van hun deskundigheid opgeroepen voor een hoorzitting.

3. Samenstelling van de commissie

In 2019 had de commissie de volgende samenstelling:

voorzitter:

de heer mr. ing. F.A.J. Groenendijk

plaatsvervangend voorzitter en lid:

de heer J.A.M. Verwer

leden:

mevrouw mr. S.L. de Boer-Jetten

 

de heer M.H. Stolwijk

 

de heer mr. M.M. Schaper

secretaris:

mevrouw mr. E. Bruijn

plaatsvervangend secretaris:

de heer G.H.M. Veeken

4. Afhandeling bezwaarschriften

In 2019 zijn 16 bezwaren ontvangen. Dit is een daling van het aantal ontvangen bezwaren ten opzichte van voorgaande jaren. (Hierbij wordt opgemerkt dat 8 bezwaren tegen één omgevingsvergunning, geteld zijn als één bezwaar.)

 

 

Van de 16 bezwaren zijn er zes ingetrokken. Het intrekken is drie maal gebeurd, nadat een nieuw besluit is genomen.

 

In 2020 zal blijvend aandacht gevraagd worden voor een informeel gesprek met de indiener van een bezwaarschrift.

 

 

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

Intrekkingen

32%

17%

29%

49%

70%

37%

44%

43%

41%

35%

23%

37,5%

 

In het volgende cirkeldiagram is gevisualiseerd wat er met de 16 ontvangen bezwaren is gebeurd: zes ingetrokken, zes adviezen, vier nog in behandeling.

 

 

In 2019 is de commissie zeven maal in vergadering bijeengekomen.

 

In totaal zijn negen adviezen uitgebracht, waarvan drie adviezen gingen over bezwaren uit 2018. Hiervan zijn er drie adviezen gegeven zonder hoorzitting.

 

Het advies lag dusdanig voor de hand dat afgezien is van de mogelijkheid om de bezwaarmaker vooraf te horen op grond van artikel 7:3 van de Awb. Eenmaal zag bezwaarde zelf af van de mogelijkheid om het bezwaar te komen toelichten.

 

 

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

Advies zonder hoorzitting

 

6%

 

17%

 

12%

 

6%

 

30%

 

6%

 

13%

 

20%

 

33%

 

15%

 

33%

 

33%

 

In 2019 heeft de commissie negen adviezen uitgebracht. Het advies luidde zes keer ongegrond

en driemaal niet-ontvankelijk. Geen bezwaar was gegrond.

 

 

Er is niet geadviseerd over te gaan tot betalen van de kosten gemaakt in de bezwaarprocedure.

 

 

De verdeling van de in 2019 ontvangen bezwaren naar de verschillende afdelingen, levert het volgende overzicht op:

 

Afdeling:

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

Ruimte en Ondernemen

1

4

3

3

7

5

7

Bouw, Woningtoezicht,

Milieu (*oud)

7

11

9

10

X

x

x

Realisatie en Beheer

2

1

0

0

0

0

0

Zorg en Welzijn

11

4

6

5

13

8

6

Welzijn (*oud)

3

1

3

3

x

x

x

Bestuurs- en organisatieondersteuning

2

0

0

0

0

0

2

Publiekszaken

0

0

0

0

0

0

1

 

*In Opmeer heeft in 2017 een reorganisatie plaatsgevonden. De Afdeling Algemene Zaken, Ruimtelijke Ordening en de afdeling Bouw, Woningtoezicht, Milieu zijn samen Ruimte en Ondernemen geworden. De afdeling Sociale voorzieningen met de afdeling Welzijn heten nu de afdeling Zorg en Welzijn.

 

De twee bezwaren die zijn ontvangen op het gebied van Bestuurs- en organisatieondersteuning betreffen een besluit op grond van de Wet openbaarheid van bestuur inzake een klacht en een afwijzing van een schadevergoeding op het gebied van persoonsgegevens.

 

Ook heeft de afdeling Publiekszaken een bezwaar ontvangen, te weten een bezwaar tegen een ambtshalve uitschrijving uit de Basisregistratie personen.

5. Doorlooptijden

De beslistermijn voor het afhandelen van bezwaren is 12 weken met ingang vanaf de dag na die waarop de termijn voor het indienen van het bezwaarschrift is verstreken (artikel 7:10, lid 1 Awb). Een verdaging verlengt de beslistermijn met zes weken.

 

Soms heeft een opschorting van de termijn plaatsgevonden, omdat de indiener van het bezwaarschrift het bezwaar nog niet gemotiveerd had of omdat er anderszins een gebrek aan kleefde. Ook wordt soms de afhandeling met instemming van belanghebbenden uitgesteld.

 

Meestal wordt 2 weken gegeven om een gebrek te herstellen. Als de materie complex is, wordt een langere termijn geboden om gronden aan te vullen.

 

Vier bezwaren die in 2019 ontvangen zijn, zijn ten tijde van het schrijven van dit jaarverslag door de gemeente nog niet afgehandeld. Hiervan kan nog niet gesteld worden of ze tijdig zijn afgehandeld.

 

Eén bezwaar is niet binnen de wettelijke termijn afgehandeld. Als er verdaagd was, zou dit bezwaar nog wel binnen de wettelijke termijn zijn afgehandeld.

6. Afwijken van het advies

In 2019 is niet afgeweken van de conclusie van het advies van de commissie.

 

Eénmaal is de motivering niet geheel overgenomen. De commissie had geadviseerd om een bestreden besluit in stand te laten. Het was een besluit om niet handhavend op te treden tegen een bedrijf wegens gestelde geluidoverlast. Uit geluidmetingen bleek namelijk dat de geluidsnormen niet overschreden werden.

 

De bezwaarde had gesteld dat soms de deuren van het bedrijf openstaan, waardoor het geluid toeneemt. Gelet hierop had de commissie in de motivering opgenomen dat de geluidrapporten niet betekenen dat de norm nooit overschreden wordt. “Bijvoorbeeld het open laten staan van de deur kan leiden tot een overschrijding”.

 

Deze motivering heeft het college niet overgenomen. Tijdens de metingen was de deur altijd dicht. Er kan daarom niet geconcludeerd worden dat het open laten staan van de deur tot een overschrijding kan leiden.

 

Aangezien de deur tijdens controles altijd gesloten was, is er ook geen aanleiding voor een maatwerkvoorschrift over het gesloten houden van de deur.

7. (Wettelijke) ontwikkelingen

In 2019 is de commissie zevenmaal in vergadering bijeengekomen. Veelal werd er slechts één bezwaarde gehoord. Dit maakt de bezwaarbehandeling relatief duur. In theorie kan gewacht worden op meer bezwaren, maar dit is gelet op de doorlooptijden geen gewenste ontwikkeling. In 2020 zullen daarom de mogelijkheden onderzocht worden om een samenwerking aan te gaan met de commissie bezwaarschriften van de gemeente Koggenland. De voorzitter van de commissie van Opmeer is ook voorzitter van de commissie van Koggenland. De secretaris van de commissie van Opmeer is (nu nog) lid van de bezwaarschriftencommissie van Koggenland. Hierdoor is de commissie van Koggenland al bekend. De werkwijze van beide commissies is ook vergelijkbaar. Het doel is dat er meer bezwaren op één zitting behandeld kunnen worden, zodat de behandeling van een bezwaar goedkoper wordt.

 

 

Voor de bezwaarprocedure zijn de volgende ontwikkelingen ook van belang.

 

Mediation

 

Voor de bezwaarprocedure is het Wetsvoorstel bevordering mediation van belang. Het voorstel is in voorbereiding. Dit is het vierde voorstel ter vervanging van drie inmiddels ingetrokken initiatiefwetsvoorstellen. Door het wijzigen van de Awb (o.a. art. 2:4a, 7:1b en 7:3a), zou er een wettelijke inspanningsverplichting komen om geschillen te voorkomen door vroegtijdige en actieve communicatie. Ook moet goede communicatie met bezwaarmaker bevorderd worden. De bezwaarmaker moet in de gelegenheid gesteld worden aan mediation deel te nemen.

 

 

Integrale geschilbeslechting in het sociale domein

 

Er wordt gesproken over integrale geschilbeslechting (bij samenloop tussen bezwaren en klachten) in het sociale domein. De regeringscommissaris adviseert de Algemene wet bestuursrecht (Awb) te wijzigen zodat de bestuursrechter niet alleen kan oordelen over het besluit van een bestuursorgaan, maar ook over (de kwaliteit van) de uitvoering van dat besluit door een door het bestuursorgaan gecontracteerde private partij. Met “de uitvoering” wordt bedoeld de door de gecontracteerde partij geleverde Wmo ondersteuning, een re-integratietraject of een schuldhulpverleningstraject. De regeringscommissaris wil de reikwijdte van de aanpassing in eerste instantie beperken tot de Wmo 2015, de Participatiewet en de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening. Om het mogelijk te maken dat de bestuursrechter kan oordelen over het besluit én de uitvoering door private partijen, pleit de regeringscommissaris ervoor om de bezwaarschriftentermijn op te rekken van 6 weken naar 6 maanden. Bovendien wil de regeringscommissaris dat de bestuursrechter niet alleen achteraf (ex tunc) maar ook op het moment van de uitspraak (ex nunc) kan bepalen welke ondersteuning de cliënt nodig heeft. Het is nog niet tot een wetsvoorstel gekomen.

 

Er is door het Ministerie van BZK al wel een handleiding ‘Geschilbeslechting sociaal domein’ opgesteld om gemeenten een instrument te bieden om geschilbeslechting in het sociale domein zo doelmatig mogelijk vorm te geven. Dat betekent: aansluitend bij de integrale benadering die in de besluitvorming nodig is, en met vermijding van onnodige juridisering. Dit kan bereikt worden wanneer alle bezwaren en klachten op één punt binnen komen, en als één geheel worden behandeld. In Opmeer komen klachten en bezwaren al jaren op één punt binnen, zodat deze aanpak al zoveel mogelijk gevolgd wordt.

 

De wetswijziging blijft noodzakelijk voor het traject daarna (Rechtbank en/of Nationale Ombudsman).

 

 

Omgevingsrecht

 

Vanwege het aantal besluiten en het effect op de omgeving, zijn er relatief vaak bezwaren tegen omgevingsvergunningen voor het bouwen. In dit verband wordt de komst van de Omgevingswet genoemd. Er is ook een wetsvoorstel tot wijziging van de Awb in verband met de nieuwe Omgevingswet en ook in verband met het nadeelcompensatierecht titel 4.5 Awb. Dat wetsvoorstel beoogt onder meer de regeling voor de coördineerde behandeling van samenhangende besluiten toepasbaar te maken op het gehele omgevingsrecht zelfs daarbuiten (art. 3:29, tweede lid Awb).

 

Naar verwachting zal de Omgevingswet (net als het nadeelcompensatierecht) inwerkingtreden in 2021.

 

 

Elektronische publicaties

 

De Wet elektronische publicaties (Wep) heeft tot doel de toegankelijkheid van (voorgenomen) overheidsbesluiten te vergroten. Alle wettelijk voorgeschreven bekendmakingen, mededelingen en kennisgevingen van (voorgenomen) overheidsbesluiten die niet tot een of meer belanghebbenden zijn gericht, worden gedaan in de officiële elektronische publicatiebladen. Opmeer maakt overigens al gebruik van officielebekendmakingen.nl. Voor Opmeer is wel nieuw dat ook nieuwe beleidsregels beschikbaar gesteld moeten worden via overheid.nl. met ingang van 2021 (en bestaande beleidsregels met ingang van 2022).

 

 

Proceskosten

 

Het Besluit proceskosten bestuursrecht biedt de grondslag voor proceskosten in bezwaar en beroep. Het was al een vaste gedragslijn in de jurisprudentie dat als een gebrek in een besluit hersteld wordt met art. 6:22 Awb, het bestuursorgaan toch proceskosten moet betalen. Er is een wetsvoorstel gedaan dat kennelijk onredelijk handelen van het bestuursorgaan aanleiding is tot afwijking van het forfaitaire stelsel in het Besluit proceskosten bestuursrecht en de waarde van het procespunt te verhogen van € 512 naar € 717.

8. Mediationvaardigheden

Er wordt door de gemeente zo veel mogelijk gesproken met de bezwaarmaker, voordat er een hoorzitting gepland wordt bij de commissie bezwaarschriften. Het primaire doel hiervan is niet het intrekken van het bezwaar, maar het oplossen van het probleem dat bezwaarde heeft.

Als door dit informele gesprek een oplossing is gevonden voor het probleem of meer begrip is ontstaan, is een intrekking van het bezwaar wel een gewenst neveneffect.

 

Zoals hiervoor is beschreven, is 37,5 % van de bezwaren ingetrokken na een nieuw besluit of bijvoorbeeld na een gesprek. Ook in 2020 zal de commissie stimuleren dat in eerste instantie een informeel gesprek plaatsvindt buiten de formele procedure om.

9. Rechterlijke uitspraken

In 2019 is slechts één rechterlijke uitspraken gedaan over een besluit afkomstig van de gemeente Opmeer, waarover de commissie een advies heeft uitgebracht. Het besluit van het college van burgemeester en wethouders is in stand gebleven.

 

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

11

4

8

4

3

6

14

10

4

5

7

1

 

Hieronder zal de uitspraak beschreven worden.

 

Op 24 juli 2019 heeft de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State een hoger beroep ongegrond verklaard. De uitspraak van de Rechtbank dat het besluit tot invordering van de dwangsom (wegens permanente bewoning van een recreatieverblijf) in stand kon blijven, werd bevestigd.

 

Opgemerkt wordt dat beroep is aangetekend tegen een besluit tot intrekking en terugvordering van een persoonsgebonden budget voor jeugdzorg. Dit beroep is later weer ingetrokken. Hierdoor zal er geen uitspraak gedaan worden.

10. Openbaarheid

In artikel 13 van de verordening staat dat de zitting van de commissie openbaar is. Sinds eind 2008 staat de agenda met de te behandelen bezwaren (zonder namen en adressen) op de site van de gemeente Opmeer. Op deze wijze wordt uitvoering gegeven aan de openbaarheid van de zittingen. De hoorzittingen worden in de praktijk niet bezocht door derden.

11. Elektronisch bezwaar

In 2011 heeft het college van burgemeester en wethouders het voor burgers mogelijk gemaakt om digitaal bezwaar aan te tekenen. Als nadere eisen gelden hierbij dat men inlogt met DigiD en dat men een webformulier via de website van www.opmeer.nl. gebruikt. Het webformulier is een Gemma-formulier. Gemma-formulieren zijn opgesteld door het Kwaliteitsinstituut Nederlandse gemeenten. Anderen dan burgers kunnen niet met DigiD inloggen. Hier is nog nooit gebruik van gemaakt.

12. Samenvatting

Er zijn zestien bezwaren ontvangen. Gelet op voorgaande jaren, is dit een gebruikelijk aantal bezwaren.

 

De commissie heeft negen adviezen uitgebracht. Het advies luidde zes keer ongegrond en driemaal niet-ontvankelijk. Er was geen advies gegeven om een bezwaar gegrond te verklaren.

 

Er is eenmaal afgeweken van de motivering van het advies van de commissie.

 

In 2019 is er één bezwaar niet binnen de wettelijke afhandelingstermijn afgehandeld.

 

Er wordt nog steeds gestimuleerd dat een informeel gesprek plaatsvindt buiten de formele procedure om. Een bijkomend effect hiervan is dat 37,5 % van de bezwaren zijn ingetrokken.

 

Er is slechts één rechterlijke uitspraak gedaan over een bezwaar waarover de commissie geadviseerd heeft.

 

De Afdeling bestuursrechtspraak vond het hoger beroep ongegrond. Dit betekent dat het besluit van het college van burgemeester en wethouders juist was.

 

Aangezien de commissie veelal slechts voor één bezwaar bijeen geroepen wordt, is de behandeling van een bezwaarschrift relatief duur. In 2020 zullen de mogelijkheden onderzocht worden om een samenwerking aan te gaan met de commissie bezwaarschriften van de gemeente Koggenland.

Opmeer, januari 2020

De commissie voor de behandeling van bezwaarschriften,

de voorzitter,

mr. ing. F.A.J. Groenendijk

de secretaris,

mw. mr. E. Bruijn

Naar boven