Gemeente Vijfheerenlanden - richtlijn buurtpreventie in Vijfheerenlanden 2019-2022

Samenvatting

• Buurtpreventie is primair door inwoners geïnitieerde initiatieven om onveiligheid te signaleren in een bepaald gebied. Het kan ook een initiatief zijn waar inwoners vrijwillig aan deelnemen georganiseerd door een ander partij. Afhankelijk van de signalering wordt dit doorgegeven aan daarvoor genoemde samenwerkende instanties. Soms wordt er ook direct naar gehandeld. Daarnaast krijgt buurtpreventie ook met leefbaarheidsthema’s te maken zoals vermissingen zonder dat dit het primaire doel is.

• Buurtpreventie heeft tot doel dat inwoners een actieve bijdrage leveren aan de veiligheid en leefbaarheid in een bepaald gebied.

• De gemeente Vijfheerenlanden hanteert een er-op-af-mentaliteit. Ze handelt vanuit het doel van buurtpreventie met oog voor de risico’s door laagdrempelig bereikbaar te zijn via een vast contactpersoon en de initiatieven te faciliteren.

• We sluiten aan bij de initiatieven binnen de hierna te bepalen grenzen. We willen bekende risico’s voorkomen. Ook zullen we als gemeente altijd alle belangen afwegen waardoor er ook grenzen kunnen zijn of ontstaan. In ieder geval hanteren we de volgende grenzen:

  • o Aanspreken is goed, zelf handelen heeft een grens

  • o Voor elk handelen hebben we een afgewogen reden

  • o We stellen ambtelijke capaciteit beschikbaar

• De gemeente faciliteert in het voorzien van training. Ook het structureel waarderen van de vrijwillige inzet van de inwoners vinden we belangrijk. Buurtpreventieteams zijn een verdergaande vorm van buurtpreventie en daarom vinden we een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) nodig.

• De politie, als samenwerkingspartner, beaamt dat buurtpreventie en de politietaak in elkaars verlengde ligt. De politie zal binnen haar mogelijkheden en samen met de gemeente kijken naar werkwijzen en activiteiten om de samenwerking op buurtpreventie te versterken. Op verzoek van buurtpreventie-initiatieven wordt de samenwerking gezocht met andere partners, zoals winkeliersverenigingen en jeugd- en jongerenwerk.

• Er is een structureel een budget beschikbaar gesteld om invulling te geven aan buurtpreventie. Daarnaast is er binnen de gemeente een aanspreekpunt beschikbaar.

1. Inleiding

In de afgelopen jaren zijn inwoners steeds vaker betrokken bij lokale vraagstukken. Ook op het gebied van veiligheid en leefbaarheid in de buurt is de participatie toegenomen. Wij noemen deze vorm van participatie: ‘Buurtpreventie’. Nu buurtpreventie een belangrijkere rol vervult binnen de lokale veiligheid- en leefbaarheid(beleving) heeft de gemeente Vijfheerenlanden een richtlijn opgesteld over hoe zij willen omgaan met buurtpreventie. In deze richtlijn worden alle onderwerpen die relevant zijn met betrekking tot buurtpreventie toegelicht.

1.1 Houding van de gemeente Vijfheerenlanden

Buurtpreventie in de gemeente Vijfheerenlanden is niet nieuw.

De waarde die wordt gehecht aan buurtpreventie komt tot uiting in het coalitieakkoord 2019-2022 ‘Sterk in verscheidenheid’.

Hierin is het volgende opgenomen:

“Veiligheid zien wij als een gedeelde verantwoordelijkheid voor politie, gemeente, maar juist ook van inwoners zelf. In ons veiligheidsbeleid zoeken wij dan ook nadrukkelijk de verbinding op met onze inwoners. Dit doen wij door als gemeente maximaal aan te sluiten op initiatieven van inwoners en niet andersom. Dit kan zowel gaan om bestaande initiatieven - zoals Whatsapp-groepen en BurgerNet - als nieuwe initiatieven. Daarnaast leggen wij hierbij de relatie met regionale verbanden als Samen Veilig en het Veiligheidshuis. Kortom: met een integrale aanpak, voldoende aandacht voor preventie en het zoeken naar verbinding lokaal (met onze inwoners en ondernemers) en onze regionale partners zorgen wij ervoor dat iedereen zich in Vijfheerenlanden veilig kan voelen. Dat geldt niet alleen voor inwoners en ondernemers, maar ook voor hulpverleners, bestuurders en ambtenaren. Agressie, geweld en bedreigingen aan hun adres vinden wij onaanvaardbaar.”

Dit betekent dat in de basis door de gemeente Vijfheerenlanden maximaal wordt aangesloten bij buurtpreventie-initiatieven. Dit uitgangspunt is de rode draad in deze richtlijn.

1.2 Wat is buurtpreventie in de gemeente Vijfheerenlanden?

Buurtpreventie is een vorm van inwonersparticipatie. De deelnemers aan buurtpreventie nemen op vrijwillige basis deel aan een initiatief ten behoeve van hun leefomgeving. Bij buurtpreventie gaan we er vanuit dat het initiatief is geïnitieerd door inwoners zelf. Dit past bij de houding van de gemeente Vijfheerenlanden.

Deze mening wordt gedeeld door deelnemers van de verschillende buurtpreventie initiatieven. Buurtpreventie kan wel een initiatief zijn dat door een andere partij wordt georganiseerd, maar er moet in ieder geval wel sprake zijn van vrijwillige deelname van inwoners.

Buurtpreventie is ook gericht op de leefomgeving van inwoners. Het is signaleren van onveiligheid in hun leefomgeving. Daarbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan woninginbraken of verdachte situaties. De signalering van onveiligheid wordt gemeld aan andere deelnemers en/of coördinatoren van het initiatief en doorgaans aan partijen die een rol kunnen hebben bij het gesignaleerde. Met betrekking tot veiligheid zijn dat veelal de politie en de gemeente.

In bepaalde initiatieven zal naast het melden ook gehandeld worden voor zover de grenzen van verantwoordelijkheden van een ieder niet worden overschreden.

De lijn tussen veiligheid- en leefbaarheidsthema’s is erg dun. Digitale buurtpreventie en ook buurtpreventieteams in onze gemeente krijgen al snel te maken met bijvoorbeeld vermissingen of hangjeugd. Dergelijke thema’s worden niet (direct) uitgesloten en vinden vaak ook een plaats binnen het initiatief. Buurtpreventie richt zich echter primair op onveiligheid.

Ten slotte vindt buurtpreventie plaats binnen een (in overleg) afgebakend gebied. In de praktijk blijken dat vaak bestaande wijken te zijn. Dit hoeft echter niet altijd het geval te zijn. Ook op een kleinere schaal kan buurtpreventie plaatsvinden, zoals op buurt- of straatniveau. Daarnaast kan het ook groter zijn bijvoorbeeld op gemeenteniveau of zelfs regionaal. Buurtpreventie is dus niet gebonden aan een bestaand gebied, maar wordt vanuit de praktijk vanzelf gekaderd.

1.3 Welke vormen van buurtpreventie kennen we nu?

De volgende vormen van buurtpreventie kennen we op dit moment binnen de gemeente Vijfheerenlanden. Het ontstaan van vernieuwende initiatieven wordt natuurlijk niet uitgesloten.

• Burgernet

  • o Burgernet is een netwerk van inwoners en medewerkers van bedrijven in een gemeente. Politie en gemeente kunnen dit netwerk inzetten bij bijvoorbeeld een vermissing of woninginbraak. In gemeenten waar Burgernet is geïntroduceerd, kan elke inwoner zich aanmelden als deelnemer. De kracht van Burgernet is de rechtstreekse verbinding van de deelnemers met de politie. In de gemeente Vijfheerenlanden zijn 7096 burgernetdeelnemers (peil maart 2020).

• Digitale vormen van buurtpreventie

  • o Naast Burgernet en WhatsApp Buurtpreventie (WABP) ontstaan er steeds meer andere digitale vormen van buurtpreventie waarmee inwoners elkaar kunnen informeren over verdachte zaken in de wijk. Buurtpreventie is ook mogelijk via apps als Veiligebuurt, Buurtapp en Nextdoor. Op de website AlerteBuren zijn de buurtpreventie-apps in een gezamenlijke kaart gebracht. Daarnaast zijn er ook WhatsApp-groepen te vinden. In de gemeente Vijfheerenlanden zijn diverse WhatsApp-groepen. Een exact beeld is niet bekend. De gemeente heeft contact met de initiatieven die hun bestaan hebben doorgegeven.

• Buurtpreventieteams

  • o Buurtpreventieteams, ook wel eens buurtwachten genoemd, zetten zich in voor veiligheid in een bepaald gebied. Dit kan bijvoorbeeld zijn het doorgeven van ongeregeldheden aan bevoegde instanties, eventueel aangevuld met het uitvoeren van kleine klusjes. De inwoners hebben tevens een actieve rol in het beheer van de buurt en maken daarover afspraken. Binnen de gemeente Vijfheerenlanden zijn er vier buurtpreventieteams actief in de stad Leerdam.

1.4 Wat is het doel van buurtpreventie?

In de gemeente Vijfheerenlanden heeft buurtpreventie tot doel dat inwoners een actieve bijdrage leveren aan de veiligheid en leefbaarheid in een bepaald gebied.

Dit sluit aan bij de werkwijze die we hanteren bij inwonersinitiatieven zoals volgt uit het programma ‘Er op af! Wijk- en dorpsgericht werken’. Ook past dit doel in het integrale beleidsdocument voor het Sociaal Domein ‘Sociaal Maatschappelijke Agenda’. Vanuit het veiligheidsbeleid wordt dit ook nagestreefd. Het kader daarvoor wordt, naast het coalitieakkoord, gevonden in het Integraal Veiligheidsplan.

De gemeente Vijfheerenlanden realiseert zich dat buurtpreventie primair gaat over signaleren en melden. Dit zal er in eerste instantie vooral ertoe leiden dat onveiligheid sneller het hoofd kan worden geboden. Ook sluiten we niet uit dat buurtpreventie indirect een preventief effect zal/kan hebben. Zo blijkt uit analyse van de veiligheidsmonitor dat inbrekers minder vaak actief zijn in buurten waar inwoners in sociaal opzicht veel onderlinge banden hebben. Daarom zal buurtpreventie secundair als resultaat hebben dat:

• concrete problemen in de wijk worden opgelost, zoals het bestrijden van overlast of inbraken;

• inwoners elkaar beter weten te vinden en de saamhorigheid in de wijk toeneemt;

• inwoners een gezamenlijke verantwoordelijkheid voelen om de wijk leefbaar te houden;

• het contact tussen de overheid en de inwoners verbetert;

• het een aanvulling is op de bestaande gemeentelijke en politie-inzet.

2. Waarom vinden we buurtpreventie belangrijk?

De toegenomen populariteit van participatie vraagt om een andere houding van de overheid. Waarom de populariteit is toegenomen geven we hieronder aan. Deze ontwikkelingen geven tevens aan waarom we buurtpreventie – primair in de vorm van overheidsparticipatie – belangrijk vinden.

• De rol en betekenis van de volksvertegenwoordiging is behoorlijk veranderd. Denk bijvoorbeeld aan de lage opkomst bij verkiezingen.

• De opkomst van de mondige en maatschappijkritische inwoner die wil meepraten, meebeslissen en meedoen.

• Nieuwe opvattingen over de rol van de overheid geven burgers en bedrijven meer ruimte om zelf met oplossingen te komen, de overheid faciliteert.

• Bezuinigingen hebben ertoe geleid dat de overheid zich (noodgedwongen) terugtrekt en meer van de samenleving vraagt.

• Nieuwe technologie en social media waardoor het gemakkelijk is om participatie mogelijk te maken.

Politie en gemeenten waarderen het als inwoners zich als extra ogen en oren inzetten voor hun leefomgeving. Buurtwachten en app-groepen leveren met hun inzet veelal een bijdrage aan criminaliteitsbestrijding, zorgen voor extra alertheid onder inwoners en fungeren als een nuttig verlengstuk voor politie en hulpdiensten. Zo ook in de gemeente Vijfheerenlanden. Deze grondhouding ten aanzien van buurtpreventie wordt door de burgemeester en de politie onderschreven. Buurtpreventie beschouwen we dus als een welkom inwonersinitiatief. Wel wordt benadrukt dat de grenzen van de wet en de rechtstatelijke waarborgen altijd dienen te worden gerespecteerd. Het hanteren van grenzen is dus belangrijk. Dit te benadrukken is des te meer relevant nu uit onderzoek blijkt dat buurtpreventie ook negatieve kanten kent. Dit betreffen onder andere signalen over racistische app-groepen, vrijwilligers die geweld gebruiken of voor eigen rechter spelen, botsingen tussen patrouillerende vrijwilligers en jeugdgroepen of een groter onveiligheidsgevoel bij niet-actieve inwoners als gevolg van de extra aandacht voor criminaliteit. Ook organisatorische perikelen en kwesties rond privacy zijn eerder gedocumenteerd, zoals een overkill aan meldingen naar de politie, buurtpreventievrijwilligers die uit prestigestrijd met ambtenaren of andere vrijwilligers met elkaar in conflict komen of het ongeoorloofd delen van fotomateriaal en justitiële informatie.

Ook in Vijfheerenlanden zijn de negatieve effecten wel eens tot uiting gekomen of liggen deze op de loer. Daarom is het van belang om zicht te hebben en houden op deze initiatieven. Naast de faciliterende rol die we als gemeente aannemen zal het zicht hebben op initiatieven bijdragen aan het kunnen stellen en bewaken van grenzen. In die lijn geven we ook aan wat initiatiefnemers van ons mogen verwachten. Dit schept duidelijkheid. Hierbij hebben we de verwachtingen die zijn gedeeld met ons in de bijeenkomst van 9 december 2019 meegenomen.

2.1 Wat mag er van de gemeente verwacht worden?

Buurtpreventie zien we als een energiek initiatief dat aandacht vraagt van de gemeentelijke organisatie en een goede samenwerking tussen ambtenaren. Vaardigheden zoals een goed gesprek kunnen voeren, een open houding, denken in mogelijkheden, heldere communicatie en verwachtingenmanagement zijn een voorwaarde om deze initiatieven te kunnen faciliteren. De afspraken die zijn gemaakt met betrekking tot wijk- en dorpsgericht werken (hoofdstuk 5.2 van het programma Er op af!) zijn onverkort van toepassing. Dit zijn:

• We gaan naar onze inwoners toe (wat betekent dat we niet standaard het gemeentehuis als ontmoetingslocatie gebruiken).

• We denken graag met onze inwoners mee.

• We houden iedereen goed op de hoogte.

• We leggen duidelijk uit waarom iets wel of niet kan.

Daarnaast beschrijven we wat de deelnemers van buurtpreventie verder mogen verwachten van de gemeente.

• Meewerken vanuit de doelstellingen van buurtpreventie met oog voor de risico’s

  • o Daarbij werken we samen vanuit vertrouwen. Om de in de vorige paragraaf benoemde negatieve kanten te voorkomen maken we wel een aantal afspraken.

• Laagdrempelig bereikbaar zijn via een vast gemeentelijk contactpersoon

  • o Om maximaal aan te sluiten bij de initiatieven is er een vaste contactpersoon die in verbinding staat met de initiatieven. Dit gebeurt via coördinatoren van de initiatieven zelf, omdat een coördinator een spil in het netwerk moet zijn. Het lijkt er ook op dat een actieve coördinator een succesfactor is voor een buurtpreventie-initiatief. Dit betekent ook dat er pas sprake is van een buurtpreventie-initiatief wanneer er een coördinator naar voren wordt geschoven.

• Faciliteren

  • o Dit betekent dat we, aansluitend bij de wensen vanuit de initiatieven, in eerste instantie faciliteren in goederen of diensten. Daarbij wordt overwogen dat er sprake is van initiatieven die blijven voortduren en geen eenmalig karakter hebben. Indien facilitering door middel van gelden wordt gevraagd zijn de kaders uit de Algemene Subsidieverordening van toepassing.

3. Hoe gaan we om met buurtpreventie?

De gemeente voert geen actief beleid dat stimuleert om buurtpreventie te starten. Aangezien buurtpreventie een vrijwillige basis heeft, dient dit dus vanuit de inwoners zelf te komen. We ondersteunen bestaande vormen van buurtpreventie. Een onderdeel daarvan kan wel zijn dat inwoners worden geïnformeerd over buurtpreventie en de mogelijkheid om daarbij aan te haken. Denk aan lid worden van een WhatsApp-groep of aansluiten bij een buurtpreventieteam.

3.1 Er zijn wel grenzen…

Hoewel we maximaal aansluiten bij de initiatieven zijn er wel grenzen. De risico’s uit het vorige hoofdstuk willen we immers voorkomen. Ook zullen we als gemeente altijd alle belangen moeten afwegen waardoor er ook grenzen kunnen zijn of ontstaan. Grenzen die we in ieder geval hanteren zijn:

Aanspreken is goed, eigen handelen heeft een grens

De gedrevenheid van de betrokken inwoners is goed, maar we zien ‘zelf ingrijpen’ wel als grens. Personen in de openbare ruimte in eerste instantie aanspreken is prima. Dat verwachten we immers van elke inwoner. Deze mate van zelfredzaamheid past in deze tijd. Wel is tact een belangrijk gegeven in het aanspreken van anderen. Niet ieder persoon is er van gediend om aangesproken te worden en niet iedere situatie leent zich voor het aanspreken van personen. Wanneer dat plaatsvindt vanuit een buurtpreventie-initiatief dat wordt gefaciliteerd door de gemeente kan dat zelfs als extra belastend worden ervaren. Daarom ondersteunen we door middel van bijvoorbeeld trainingen in het aanspreken van anderen en ontmoedigen we eigen handelen. Zo willen we voorkomen dat er botsingen ontstaan tussen buurtpreventie-initiatieven en andere personen (bijvoorbeeld jeugdgroepen of racistische uitingen).

Voor elk handelen hebben we een afgewogen reden

Dit klinkt voor de hand liggend, maar het is belangrijk bij de buurtpreventie-initiatieven én de gemeente dat wordt nagedacht over elk handelen. We willen voorkomen dat we doorschieten in signalering van onveiligheid en aanspreken van personen waardoor er sprake zal zijn van bemoeizucht. Daarbij is het goed om ons handelen vanuit verschillende invalshoeken te bekijken. We laten de betrokkenen zich dus ook afvragen: Hoe kijken de inwoners in ons gebied tegen dit handelen aan? Om ervoor te zorgen dat we dit blijven doen onderhouden we contact met de coördinatoren van de initiatieven. Indien mogelijk sluiten we ook aan bij door hen georganiseerde acties of vergaderingen.

We stellen 3 uur per week beschikbaar

Er zal gemiddeld 3 uur per week aan ambtelijke inzet nodig zijn om verantwoord te investeren in buurtpreventie. Dit betreft de inzet van een vast contactpersoon. Uiteraard worden ook andere collega’s op onderwerpen bevraagd.

3.2 Faciliteren met training

We zetten in op training ter versterking van de initiatieven, maar ook ter voorkoming van de negatieve effecten. Hoe de training wordt vormgegeven is afhankelijk van de initiatieven. De inhoud van de training is afhankelijk van de behoefte van het initiatief. Voorbeelden van inhoud kunnen zijn hoe kun je het beste onveiligheid signaleren of hoe kun je personen het beste aanspreken. Herhaling van training in verband met personen die nieuw toetreden behoort ook tot de opties. Het zoeken naar efficiëntie door meerdere initiatieven met dezelfde behoefte te bedienen is logisch en leerzaam in verband met het uitwisselen van ervaringen.

3.3 Buurtpreventieteams

Buurtpreventieteams zien we als verdergaande vorm van buurtpreventie. Door actief door de wijk te bewegen zijn deze personen zichtbaar, spreken zij eerder personen aan en zijn ze in de openbare ruimte ook makkelijker aanspreekbaar. Dit in tegenstelling tot digitale buurtpreventie waarbij men op afstand met elkaar in contact staat. Daarbij hebben buurtpreventieteams over het algemeen een actievere samenwerking met de politie. Buurtpreventieteams kunnen daarom met gevoelige informatie in aanraking komen en verlenen op straat diensten die in verband kunnen worden gezien met de politie en de gemeente. De gemeente verlangt daarom een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) van de deelnemers van deze teams. Dit is daarmee een indicatie of het gedrag uit het verleden geen bezwaar vormt voor deze specifieke taak.

4. Hoe werken we samen met andere partners?

De buurtpreventie initiatieven, de gemeente en de politie zijn partners. Daarnaast zijn er natuurlijk ook nog andere partners. Denk daarbij aan winkeliers, ondernemers, wijk- en dorpsraden, jongerenwerk en ondersteunende diensten zoals de Veilige Buurt App of regionale buurtpreventie-initiatieven. De gemeentelijke inzet is uitgebreid in de vorige hoofdstukken aan bod gekomen. Hieronder gaan we in op de andere partijen.

4.1 De politie (en de boa)

In de openbare ruimte, waar buurtpreventie en de politie de meeste raakvlakken hebben, is het uitgangspunt dat de boa en politie aanvullend aan elkaar hun taak uitvoeren. De boa richt zich op de aantasting van de leefbaarheid door overtredingen die overlast veroorzaken en tot kleine ergernissen leiden. De boa treedt in principe op in situaties zonder een te verwachten gevaarzetting. Bij geweld of dreigend geweld doet de boa een beroep op de politie. Buiten kijf staat dat het geweldsmonopolie richting inwoners exclusief bij de politie ligt, onder gezag van de burgemeester of de officier van justitie. Buurtpreventieteams hebben primair een signalerende functie voor bedreigingen van de veiligheid. Slechts in uitzonderlijke gevallen van het betrappen op heterdaad kan de burger zelf optreden. De werkzaamheden van de politie en boa’s gaan hand-in-hand met de signalerende functie van buurtpreventieteams en liggen in elkaars verlengde. Eigenrichting door burgers wordt niet getolereerd.

Wat is de huidige situatie?

Dit is primair de verhouding met de politie. Vanuit deze achtergrond kiest de politie er al dan niet voor om actief een samenwerking aan te gaan met buurtpreventie-initiatieven. Die keuze ligt op dit moment bij de wijkagent. Deze wordt gezien – ingegeven door de praktijk – als eerst aangewezene om in contact te staan met initiatieven. Dit heeft op dit moment ook tot gevolg dat verschillend wordt omgegaan met buurtpreventie-initiatieven. De samenwerking lijkt daardoor afhankelijk van de inzet vanuit het buurtpreventie-initiatief richting de politie en omgekeerd.

Enerzijds betekent dit een flexibele houding die tegemoet kan komen aan wensen vanuit buurtpreventie-initiatieven. Anderzijds kan het voorkomen dat er een overkill aan meldingen richting de politie gaat (een risico van buurtpreventie). Het lijkt het er nu echter vooral op dat de politie als samenwerkingspartner niet aan verwachtingen voldoet of kan voldoen.

Wat zou de toekomstige situatie kunnen zijn?

Gelet op de houding van de gemeente Vijfheerenlanden en de bijbehorende steun richting buurtpreventie-initiatieven ligt het voor de hand dat ook de politie deze houding binnen onze gemeente zal aannemen. Een geslaagde samenwerking - waarin alle deelnemers zich gewaardeerd voelen en een inbreng hebben - staat ook met de samenwerking met de politie. De werkzaamheden liggen nu eenmaal in elkaars verlengde. De politie beaamt dit en is bereid om binnen haar mogelijkheden en in overleg met de gemeente te kijken naar een juiste werkwijze en activiteiten om de samenwerking met buurtpreventie-initiatieven te versterken.

Wat zijn ontwikkelingen?

In de Tweede Kamer is een motie aangenomen om te onderzoeken of een landelijke politierichtlijn op het terrein van burgerhandhaving en –opsporing van waarde is. De uitkomst van een dergelijk onderzoek zou van invloed kunnen zijn op de samenwerking met de politie.

De komende jaren hebben we nog te maken met een beperkte politiecapaciteit. De verwachting is dat dit zal bijdragen aan een terughoudendheid vanuit de politie ten aanzien van buurtpreventie. Daarbij valt buurtpreventie ook niet direct onder een van de prioriteiten.

4.2 Overige partijen

Er kan, naar mening van de gemeente Vijfheerenlanden en de deelnemers van burgerinitiatieven met meerdere partijen worden samengewerkt als we het hebben over buurtpreventie. Daar waar de werkzaamheden van deze partijen raakvlakken hebben met het doel en de werkzaamheden van de buurtpreventie-initiatieven zal samenwerking voor de hand liggen. Hoe we dat precies doen kunnen we niet vooraf invullen, maar voorgesteld wordt de houding van de gemeente in ieder geval uit te dragen.

Verder verkennen we op verzoek van buurtpreventie-initiatieven ook welke samenwerking er mogelijk is met andere partijen. In ieder geval wordt dit gedaan voor het jeugd- en jongerenwerk en winkeliers en/of ondernemersverenigingen die actief zijn binnen de gebieden waar ook buurtpreventie actief is.