Aanwijzingsbesluit Lombok – Oost en subbuurt J.P. Coenstraat Oost krachtens artikel 2:3 van de Algemene plaatselijke verordening Utrecht 2010 (gebied waar verblijfsontzeggingen kunnen worden opgelegd)

Rectificatie van de bekendmaking in Gemeenteblad 2019, Nr. 76858

DE BURGEMEESTER VAN UTRECHT;

Gelet op artikel 2:3, eerste lid van de Algemene plaatselijke verordening Utrecht 2010;

Besluit:

Artikel 1

Het gebied zoals aangegeven op bijgevoegde kaart aan te wijzen als gebied waar aan personen die de openbare orde verstoren een verblijfsontzegging kan worden opgelegd.

Artikel II

Dit besluit treedt in werking op 1 april 2019 en geldt tot 1 april 2020.

Aldus vastgesteld door de burgemeester op 25 maart 2019

De burgemeester van Utrecht,

mr. J.H.C. van Zanen

Toelichting

Historie

Bewoners, leden van de klankbordgroep veiligheid Lombok, ondernemers en de wijkraad signaleren al enige tijd dat de overlast in Lombok-Oost toeneemt. In het najaar van 2015 en in de eerste helft van 2016 zijn bij politie en gemeente verschillende meldingen en signalen binnengekomen over drugsoverlast, gevaarlijk verkeer en jeugdoverlast. De signalen uit de wijk worden ondersteund door het tweejaarlijkse onderzoek (laatste onderzoek 2017) naar het veiligheidsgevoel van inwoners van Utrecht. Cijfers 2017 geven aan dat 42% van de bewoners van Lombok/Leidseweg zich wel eens onveilig voelt in de eigen buurt. Stedelijk is dat 32%. En 6% geeft aan dat men zich vaak onveilig voelt. Stedelijk is dat 3%. De veiligheidsbeleving van bewoners hangt samen met de ervaren overlast in de buurt. Bewoners die zich wel eens onveilig voelen in hun eigen buurt ervaren meer overlast in hun directe woonomgeving dan bewoners die zich nooit onveilig voelen. De volgende vormen van overlast worden door de bewoners het vaakst genoemd:

Rommel en afval op straat

Gevaarlijk verkeer en onveilig parkeren

Overlastgevend gedrag (van jongeren) op straat

Drugsgebruik en drugshandel

Deze overlast is voor de gemeente aanleiding geweest om voor 2017/2018 een extra aanpak te formuleren voor een specifiek deelgebied van de wijk West, Lombok-Oost (inclusief subbuurt J.P. Coenstraat Oost). In dit gebied concentreert zich de overlast.

De aanpak is met de verschillende partijen geëvalueerd en er is een nieuw plan van aanpak opgesteld voor 2019. Onderdeel van dit pakket aan maatregelen is het instellen van een gebied waar verblijfsontzeggingen kunnen worden opgelegd om de hardnekkige overlast aan te pakken.

Gebied

Het aangewezen gebied is aangegeven op een bij dit besluit behorende kaart (zie bijlage). Dit om iedere onduidelijkheid over waar de grenzen van het aangewezen gebied lopen, uit te sluiten.

Toepassing van het instrument verblijfsontzegging

Tot een verblijfsontzegging van 24 uur wordt overgegaan nadat men eenmaal is geverbaliseerd op grond van de in de bij het mandaat behorende instructie genoemde redenen. Bij de tweede overtreding wordt een verblijfsontzegging van een maand opgelegd en bij de derde overtreding voor twee maanden (indien de overtredingen binnen een jaar plaatsvinden). Iedere volgende overtreding (binnen een jaar) wordt gesanctioneerd met eveneens een verblijfsontzegging van twee maanden.

Het woonrecht moet onaangetast blijven, ook als er een verblijfsontzegging is opgelegd. Het is mogelijk om aan iemand die in het aangewezen gebied woont of werkt een verblijfsontzegging op te leggen, mits diegene in staat wordt gesteld om gebruik te kunnen maken van zijn woonrecht, c.q. van en naar zijn werk te kunnen gaan. Zo kan in de verblijfsontzegging bijvoorbeeld een bepaalde route van en naar de woning van betrokkene worden opgenomen waarvan deze gedurende de periode dat de verblijfsontzegging geldt, gebruik kan maken. Indien zich een dergelijke situatie voordoet kan wel een verblijfsontzegging worden opgelegd, maar niet in mandaat. De instructie laat hierover geen enkel misverstand bestaan (zie instructie mandaatbesluit)

Onderbouwing

Er is sprake van hardnekkige overlast door personen die veelal van buiten de wijk komen. De aanhoudende overlast leidt tot aantasting van de openbare orde en het veiligheidsgevoel bij omwonenden en ondernemers. Onderstaand een toelichting.

Proces-verbaal van bevindingen

Door de politie is een proces-verbaal van bevindingen opgesteld ter onderbouwing van een aanwijzingsbesluit voor een periode van 1 jaar voor dit gebied.

De belangrijkste bevindingen zijn:

De aantrekkingskracht van de wijk Lombok geldt ook voor (overlast gevende) jongeren uit verschillende wijken in Utrecht. Door wijkbewoners wordt zeer veelvuldig geklaagd over hangjongeren die de openbare orde verstoren, zorgen voor verkeersoverlast doormiddel van asociaal rijgedrag, en zich bezig houden met strafbare feiten zoals drugshandel.

De goede toegankelijkheid van het gebied met de winkels en de moskee, in de nabijheid van de binnenstad en voorzieningen als De Stek (gericht op daklozen met een alcohol- en/of drugsverslaving) hebben ook een aanzuigende werking op overlast gevende personen. De wijkbewoners klagen met grote regelmaat over deze doelgroep (hangen, slapen in portieken, drugsgebruik)

Uit gesprekken met wijkbewoners komt naar voren dat veel bewoners zogenaamd ‘melding moe’ worden. De bewoners geven aan dat zij al langdurig (meerdere jaren) klagen over dezelfde problematiek en hier voor hun gevoel geen verbetering zichtbaar in is. Door deze hardnekkige, structurele overlast word de openbare orde aangetast.

Oordeel partners

Het maatregelen pakket van 2017 / 2018 is samen met de veiligheidspartners geëvalueerd. De verschillende maatregelen zijn uitgevoerd en we constateren met elkaar een lichte verbetering. Er blijft echter een harde kern van overlastgevers actief in het gebied die lastig aan te pakken zijn. Deze kern bestaat uit jongvolwassenen die voorheen deel hebben uitgemaakt van een overlastgevende / criminele jeugdgroep, volwassen overlastplegers uit de omgeving of andere wijken (veelal drugsverslaafden) en dealers. Zowel Toezicht en Handhaving Openbare Ruimte (THOR) en politie onderschrijven de wens en noodzaak om een instrument te hebben om snel te kunnen ingrijpen op zogenoemde hotspots van overlast in het gebied. Met dit instrument verwachten we het hardnekkige karakter van de overlast te doorbreken en hiermee de openbare orde te herstellen.

Oordeel bewoners en ondernemers

In de zomer van 2016 startte een visietraject voor de Kanaalstraat/Damstraat. Met bewoners en ondernemers ontwikkelt de gemeente een visie voor 2030. In een startbijeenkomst op 13 september 2016 hebben deelnemers nagedacht over hoe zij de Kanaalstraat en Damstraat zien over 15 jaar. Vervolgens bespraken de deelnemers de vraag: “Wat moet er veranderen om bij dat gewenste beeld te komen en waar liggen de kansen?”.

Het thema waar vrijwel alle aanwezigen unaniem een groot belang aan hechtten, is de veiligheid, zowel op het gebied van het verkeer, als op het gebied van overlast en handhaving. Er zijn verschillende meldingen bij de gemeente binnengekomen welke de overlast illustreren in het gebied en het gevoel van (on)veiligheid. In onderstaand kader zijn meldingen geciteerd uit 2016 en 2018 om de hardnekkigheid in de overlast te duiden:

Voorbeeldmelding bij de gemeente Bijna elke avond zorgen jongeren voor overlast. Het gaat om geschreeuw, rommel op straat gegooid vanuit geparkeerde auto’s, auto’s geparkeerd met draaiende motor (tot 60min.), lachgasgebruik en het weggooien van patronen en vermoeden van drugsdealen. (melding GMU 2016) Toelichting melder: Ter hoogte van huisnummer, ruzie over geld en drugs door twee personen. Ook in de nachtelijke uren. Meerdere bewoners voelen zich onveilig en zouden dit graag opgelost zien of dat personen aangesproken worden. (melding GMU 2017) ’s nachts en met name in het weekend maar ook overdag is er erg veel geluidsoverlast van groepen jongeren/drugsdealers/gebruikers in de Kanaalstraat en omgeving. Er wordt geschreeuwd, ruzie gemaakt, ze rennen achter elkaar aan (vluchtroutes door Riouwstraat). Er wordt hard heen en weer geraced met auto’s, motoren en scooters. Ook rijden ze met 80 km per uur door smalle eenrichtingsstraat. ’s Nachts lijk er in Lombok-Oost een totale anarchie te heersen. Zeer onveilig gevoel. (melding GMU juli 2018) Een junk en een dealer nu bezig in de portiek einde Lombokstraat bij ‘rotonde’. (melding GMU juli 2018).

Er zijn de afgelopen twee jaar verschillende gesprekken geweest met de klankbordgroep veiligheid en ondernemers. Men is tevreden dat er maatregelen getroffen zijn voor 2017 en 2018, maar zien voor 2019 graag extra maatregelen om de overlast verder terug te dringen. Er is een algeheel gevoel bij bewoners dat bezoekers van het gebied denken dat alles mag in Lombok. Deze cyclus (patroon) moet doorbroken worden. Men vindt vooral dat handhaving harder en sneller moet ingrijpen om de openbare orde verstoringen en de hiermee gepaarde overlast direct tegen te gaan.

Pakket van maatregelen

Ook voor 2019 wordt een pakket van maatregelen ingezet om de overlast terug te dringen. We investeren o.a. in:

Surveillance door politie en THOR (ook in de nachtelijke uren) en blauwe acties;

Voortzetten handhaving op uitstallingen (last onder dwangsom)

Nader vormgeven van de pilot laden en lossen binnen venstertijden;

Opstellen van een herinrichtingsontwerp (i.s.m. bewoners en ondernemers) om de verkeersoverlast zoveel mogelijk aan te pakken (uitvoering 2020);

Schouwen van de openbare ruimte om de leefbaarheid aan te pakken (schoon, heel en veilig);

Investeren in de lokale persoonsgerichte aanpak (PGA);

Opzetten van een netwerk rondom zorg & veiligheid;

Voortzetten van de zgn wijkconnectors en actieve inzet in periodes van overlast;

Voortzetten van de aanpak op ondermijning - operationeel en flexibel meebewegen met de fenomenen op straat, middels (integrale) controles.

Investeren vanuit economisch perspectief in het netwerk met bonafide ondernemers en een brancheringsplan.

Opvolging en monitoren

Met de partners is afgesproken dat bij twee verblijfsontzeggingen gestart wordt met de inzet van een lokale PGA. Dit om zorg en veiligheid meer met elkaar te verbinden. Het voorstel is om dit besluit voor de duur van 1 jaar in te stellen. Aan het einde van 2019 evalueren we de totale aanpak, waarvan deze bestuurlijke maatregel een onderdeel is. Tussentijds monitoren we met elkaar of er sprake is van een waterbedeffect.

Conclusie

De aanpak 2017 – 2018 heeft resultaat, maar we zijn er nog niet. Alle partijen (bewoners, ondernemers en professionals) zijn het er over eens dat de overlast hardnekkig is. Professionals zijn van mening dat de mogelijkheid van het opleggen van een verblijfsontzegging, effect heeft op het doorbreken van het hardnekkige patroon van overlast. Dit effect is ook bereikt in de Breedstraatbuurt en omgeving waar een dergelijke bestuurlijke maatregel van kracht is.

Bijlage 1

Kaart bij besluit met kenmerk 6079071 vastgesteld op 1 april 2019

Het gebied begrensd door en inclusief de J.P Coenstraat, het water langs het Molenpark (Leidsche Rijn), Leidsekade, Kanonstraat, Westplein ter hoogte van de Leidsekade (richting Graadt van Roggenweg) tot en met de kruising Vleutenseweg – Daalsetunnel, Vleutenseweg ter hoogte van de J.P Coenstraat tot en met de kruising Westplein – Daalsetunnel.