Gemeenteblad van Borger-Odoorn
| Datum publicatie | Organisatie | Jaargang en nummer | Rubriek |
|---|---|---|---|
| Borger-Odoorn | Gemeenteblad 2018, 4543 | Beleidsregels |
Authentieke versie (PDF)
Informatie
Printen
Delen
Gemeente Borger-Odoorn, Cultuurbeleid 2017-2020
De diepe economische crisis van de afgelopen jaren heeft grote gevolgen gehad voor de wereld van kunst en cultuur. De rijksoverheid heeft hier fors op bezuinigd en de gemeente heeft haar subsidiebeleid ingrijpend veranderd. Ook het faillissement van kunstencentrum CQ heeft voor allerlei verenigingen en inwoners van Borger-Odoorn tot versobering geleid van culturele mogelijkheden.
Desondanks is onze gemeente in cultureel opzicht springlevend. De opsomming van organisaties, verenigingen, activiteiten en evenementen spreekt boekdelen.
De werkelijkheid van nu vraagt samenwerking en dat leidt tot goede resultaten:
- •
- •
De Band in Borger-Odoorn is een project dat is opgezet door de cultuurcoach. Die heeft middelen gevraagd en gekregen van het Oranjefonds om leerlingen van groep 6 muzieklessen te kunnen bieden, waarbij lokale muziekverenigingen nauw samenwerken met het onderwijs. En daar ontstaan dan weer nieuwe initiatieven uit, zoals een popgroep in Borger.
- •
De historische vereniging Nieuw-Buinen/Buinerveen heeft gereedschappen van de vroegere glasindustrie kunnen kopen, die deze zomer tijdelijk in de MFA Noorderbreedte zijn tentoongesteld. De interesse die dat wekte, leidde tot aanwas van de vereniging. En ook tot samenwerking met andere lokale beheerders van erfgoederen in het Veenkoloniale gebied, om de mogelijkheid van een permanente vorm van tentoonstellen te onderzoeken.
In veel dorpen is er momenteel volop belangstelling voor het culturele erfgoed, voor dorpsommetjes en –wandelingen en voor bijzondere gebouwen en personen. In ons beleid ondersteunen we dit met de pijler “het verhaal van Drenthe”. De andere speerpunten zijn kennismaking en leren (educatie) en meedoen (participatie). Deze cultuuragenda geeft vooral de richting aan waarin de gemeente voor een duwtje in de rug kan zorgen, gebruikmakend van haar netwerk, of misschien met een subsidiebijdrage. Onze concrete plannen sluiten vooral aan bij levensvatbare en gewenste initiatieven uit de samenleving.
Dat de samenleving verandert, merken ook allerlei jarenlang succesvolle organisaties. De bijna een eeuw oude landbouwtentoonstellingen Zuidenveld en Oostermoer zoeken naar eigentijdse invullingen. Ook het Hunebedcentrum (Borger) moet zijn collectie vernieuwen en zorgen voor “beleving”. Tegelijkertijd zijn recente evenementen als het Mega Piraten Festijn (Borger) en het Boerenrockfestival (Drouwenermond) succesvol geworteld. Ook het in 2011 opgerichte Cultuurpodium VANSLAG (Borger) heeft inmiddels een naam opgebouwd. Voor de meeste bestaande organisaties geldt gelukkig ook dat ze gewoon standhouden. Speciaal in dit verband noemen we de in 2016 al 150 jaar bestaande Rederijkerskamer Borger. Onder invloed van de tijdgeest passen ze zich aan en blijven daarmee voor deelnemers en publiek interessant en waardevol.
De huidige cultuurnota beschrijft het beleid tot eind 2016. In de afgelopen jaren is conform die nota veel tot stand gekomen: bijvoorbeeld een cultuurhistorische en een archeologische waardenkaart (zie fragment onder aan de pagina), er is uitvoering gegeven aan Cultuureducatie met kwaliteit op de scholen en de cultuurcoach is van start gegaan met onder meer de Band in Borger-Odoorn.
Allemaal verschillende cultuuruitingen. Maar wat willen wij in Borger-Odoorn, als het om cultuur gaat? Anno 2017? Wij hebben natuurlijk hunebedden, maar daar blijft het niet bij!
Ook de andere Drentse gemeenten en de provincie zijn bezig met soortgelijke vragen, tegen de achtergrond van veel sociaal-maatschappelijke veranderingen. Eind 2015 heeft dat geleid tot een gezamenlijk benoemen van 3 hoofdthema’s in Drenthe:
- -
- -
- -
In Borger-Odoorn hebben we in mei 2016 een brede bijeenkomst georganiseerd waar we onder meer deze thema’s voorlegden aan een 30 tal cultureel betrokken partijen en burgers. Daar werd vooral duidelijk, dat er ook nog randvoorwaarden waren als laagdrempeligheid van aanbod, aandacht voor specifieke doelgroepen, communicatie en beschikbare middelen.
Uit deze groep is een soort ‘culturele denktank’ ontstaan die veel input heeft geleverd voor de totstandkoming van deze notitie. Inhoudelijk zijn de drie genoemde thema’s leidend.
Maar daaromheen vinden wij het van groot belang, dat cultuur in belangrijke mate dienstbaar is aan het sociaal domein (zie ook het beleidsplan Vanzölf saomen!): Cultuur als middel tot zelfontplooiing en maatschappelijke deelname.
Daarnaast heeft het natuurlijk ook een sterke relatie met het toerisme, een belangrijke bron van inkomsten voor onze gemeente:
Cultuur als trekker van toeristen.
Vanuit die gedachten willen we in deze notitie - in grote lijnen - de volgende drie vragen beantwoorden:
- -
- -
- -
- 1.
Culturele voorzieningen, activiteiten en organisaties in Borger-Odoorn
Onderstaand overzicht laat zien dat we veel in huis hebben (zie bijlage 1 voor een uitgebreide lijst van wat bij ons bekend is):
En dan hebben we het nog niet eens over het cultureel erfgoed zoals dat in de vorm van specifieke cultuurlandschappen, archeologisch erfgoed, oude graven, oorlogsmonumenten en kunstwerken in onze gemeente aanwezig is. Om nog maar te zwijgen over de talrijke hunebedden!
Deze onderwerpen zullen nog verder worden uitgediept in een aparte notitie.
Ook het bibliotheekwerk neemt een aparte plaats in binnen het cultuurbeleid, met haar specifieke informatie- en educatiefunctie in een tijd van steeds verder gaande digitalisering. De plannen voor de invulling voor de komende jaren worden in een aparte bibliotheeknotitie vastgelegd.
Dit vindt plaats in het kader van een regeling: Cultuureducatie met kwaliteit (CemK), coördinatie door Compenta en Expertisecentrum; projectorganisatie door Kunst en Cultuur Drenthe. Financiering vindt plaats vanuit gebundelde budgetten van het landelijke Fonds voor Cultuureducatie, de provincie Drenthe en de gemeente Emmen. In de periode 2013-2016 is gewerkt aan een goede borging van cultuur in het primair onderwijs. Het is een landelijke regeling, gericht op duurzame samenwerking tussen de school en haar omgeving, en aanbieders, het werken aan doorlopende leerlijnen en het ontwikkelen van beoordelingsinstrumenten cultuureducatie. In Drenthe is de coördinatie opgepakt door de provinciale instelling Kunst & Cultuur Drenthe. Gedurende de eerste periode tot 2017, hebben 90 % van de scholen in Drenthe meegedaan. In onze gemeente zelfs 100%! De regeling is verlengd tot en met 2020. Voorwaarde bij deze verlenging is dat scholen ook samenwerken met pabo’s, kunstvakopleidingen en culturele instellingen. Hierdoor is het mogelijk om de ingezette lijn verder door te ontwikkelen. Een lokaal uitvoeringsplan voor Cultuureducatie met Kwaliteit zal nog nader worden uitgewerkt.
Sinds medio 2015 is er weer een cultuurcoach actief in onze gemeente. Het is haar taak om lokale partijen te verbinden en te faciliteren om te komen tot een volwaardig cultureel (educatief) aanbod. CQ is er immers niet meer. De ontstane leegte wordt nu opgevuld door lokaal actieve docenten, die op verschillende plekken en in samenwerking met de scholen en dorpshuizen, weer lessen aanbieden waar veel vraag naar is. Naast het ondersteunen van educatieve activiteiten t.b.v. jeugdigen, is de cultuurcoach ook een vraagbaak voor iedereen die culturele plannen heeft. Dus ook voor ouderen en mensen met beperkingen. Daarom wil zij ook nauw samenwerken met de sociale teams. In Nieuw-Buinen zijn de eerste stappen gezet met de ontwikkeling van jeugdtheater (á la Koelkids in Borger). En zij ondersteunt het interactieve traject om te komen tot de nieuwe cultuuragenda.
De afgelopen anderhalf jaar hebben muziekverenigingen, koren en andere muzikale organisaties de samenwerking gezocht. Het project De Band in Borger- Odoorn heeft daarbij een vliegwieleffect gehad: meer kinderen konden nu via school kennismaken met diverse muziekinstrumenten, maar ook docenten kwamen in beweging met nieuwe ideeën.
Daarnaast wordt het ook steeds duidelijker dat cultuur een heel sterk bindmiddel kan zijn om een dorpsgemeenschap sterker te maken. Zo is de historische vereniging Nieuw-Buinen/Buinerveen erin geslaagd het verleden van de glasindustrie mooi in beeld te brengen in een tijdelijke tentoonstelling in de MFA Noorderbreedte. Dit heeft weer geleid tot nieuwe ontmoetingen, vriendschappen en vrijwilligers. Ook vanuit de sociale teams kan cultuurbeleving worden ingezet om een bepaalde doelgroep in beweging te krijgen of mensen te versterken in hun ontwikkeling.
Voor de reguliere uitvoering van het cultuurbeleid zijn tot en met 2020 structurele budgetten opgenomen in de begroting:
- -
- -
De begroting voorziet ook in structurele budgetten voor culturele instanties met een vast aanbod zoals bijvoorbeeld: het Hunebedcentrum, het schapeninfocentrum, de bibliotheken, de lokale omroep en een vast aantal uren voor de archeoloog.
Daarnaast biedt het subsidiebeleid mogelijkheden voor lokale, culturele initiatieven die voldoen aan de pijlers zoals die worden genoemd in ons subsidiebeleid.
Landelijk bestaat ook nog de mogelijkheid voor scholen om budget aan te vragen via de regeling Cultuureducatie met Kwaliteit. Zij moeten daarvoor wel zelf aanvragen indienen.
Zoals gezegd, zijn de gemeenten, samen met de provincie, overeengekomen dat 3 onderwerpen de komende periode centraal staan. Ze vormen ook de leidraad in onze lokale agenda:
• Cultuur participatie: cultureel actief zijn is ook maatschappelijk actief zijn;
• Cultuureducatie: kennis maken met cultuur, je eigen talent ontdekken;
• Het verhaal van Drenthe: de geschiedenis van Drenthe is de moeite waard om te vertellen aan de eigen inwoners en de toeristen, zeker ook in Borger-Odoorn.
Over deze thema’s hebben we met verschillende betrokken inwoners en culturele partijen in onze gemeente van gedachten gewisseld.
In een eerste afbakening in mei 2016 werden de volgende onderwerpen met name genoemd:
In het kader van cultuurparticipatie
- •
- •
- •
- •
- •
- •
- •
In het kader van cultuureducatie
- •
- •
- •
- •
In het kader van het verhaal van Drenthe
- •
- •
- •
- •
- •
- •
- •
- •
In een vervolgoverleg met de eerder genoemde ‘denktank’ die wil meedenken om het cultuurbeleid handen en voeten te geven, zijn ook belangrijke randvoorwaarden genoemd:
- •
- •
- •
- •
De provincie Drenthe wil graag stimuleren dat gemeenten onderling en /of met de provincie dan wel andere partijen allianties sluiten op diverse onderwerpen in het cultuurbeleid. Begin 2017 worden daar afspraken over gemaakt.
Borger-Odoorn heeft het voornemen om deel te nemen aan meerdere allianties, met name op het terrein van het verhaal van Drenthe. De tot nu toe verzamelde mogelijke onderwerpen voor allianties zijn terug te vinden in bijlage 2.
Waar we heen gaan wordt in belangrijke mate bepaald door de partijen in het veld. De gemeente ondersteunt, richt zich vooral op het faciliteren en stimuleren van activiteiten die een bijdrage leveren aan de gezamenlijk benoemde doelstellingen. Hiermee baseren we ons ook op de landelijke visie op cultuur, zie bijlage 3.
Vooralsnog wordt gewerkt met het huidige budget, dat wel het absolute minimum is om deze rol te kunnen vervullen. Aanvullend zet de gemeente samen met partijen in In samenspraak op het zoeken van meerdere budgetten (fondsen, Leader, Vitaal platteland).
- 1.
- 2.
- 3.
Borger-Odoorn nog beter op de kaart zetten: culturele activiteiten vormen een belangrijke bron voor toerisme. Ze dienen daarmee ook een economisch belang. Zoals natuurlijk ons Hunebedcentrum en de hunebedden, die vele toeristen trekken die ook weer geld uitgeven in de horeca, winkels, hotels, bungalowparken, campings e.d.
- 4.
Goede communicatie over het aanbod. Zoals op dit moment onder meer op de site van de provincie, maar nog versnipperd en moeilijk te vinden: http://in.drenthe.nl/nl/p/agenda-drenthe-festivals-evenementen-en- meer/agenda/ en http://www.hondsrugdrenthe.nl/agenda-hondsrug Of: http://www.geoparkdehondsrug.nl/nl/p/?gclid=CMmKvI7fh9ECFQ2eGwod-e8OOA
Het uiting geven aan cultuur in de dagelijkse praktijk is vooral een lokale aangelegenheid: het heeft immers te maken met de beleving van cultuur door mensen die in een dorp wonen of een plek bezoeken. De gemeenten zijn m.b.t. de lokale invulling aan zet. In ieder geval voor activiteiten die mensen zelf in hun eigen omgeving willen organiseren of aan deel willen nemen. Met name de (grote) steden bieden ook voorzieningen die een regionale of zelfs nationale uitstraling hebben.
Het Rijk financiert nog steeds vele grote projecten die een nationale of zelfs internationale uitstraling hebben (musea, theatergroepen, orkesten e.d.)
En de provincie Drenthe ondersteunt ook lokaal overstijgende projecten zoals in onze gemeente het project Iemandsland of in Veenhuizen Het pauperparadijs.
Er zijn al wat concrete dingen genoemd, waar we de komende jaren specifiek mee aan de slag willen gaan (nieuwe of aanvullende activiteiten, naast het brede aanbod van musea, muziek en theater dat er op dit moment al is). De inzet van de cultuurcoach en veel vrijwilligers (onder meer de culturele denktank) is daarbij van belang. Er is al veel enthousiasme aanwezig om met ideeën aan de slag te gaan, waarbij de inhoud leidend is. Mocht blijken dat bestaande budgetten daarin niet voldoende kunnen voorzien, wordt ook gekeken naar fondsen en andere mogelijkheden om de kosten te dekken.
Vooral gericht op het lokaal verbinden van mensen en het stimuleren van meedoen:
- •
- •
- •
- •
- •
- •
- •
- •
Verbonden aan het onderwijs, maar niet uitsluitend:
- •
- •
- •
- •
- •
- •
- •
- •
- •
- •
- •
- •
- •
- •
- •
In 2017 gaan we bestaande succesvolle initiatieven doorontwikkelen en wordt een aantal nieuwe initiatieven opgepakt (zie bijlage 4).
- 5.
- 1.
- 2.
- 3.
- 4.
Bijlage 1: Bestaande instellingen en organisaties, in onze gemeente
|
Stichting Cultuurhistorische Waarden in de Drentse Veenkoloniën |
||
|
Stichting Oud Drentse Boerenbruiloft: Folkloregroep t Börgerder Wasschup |
||
Bijlage 2: Mogelijke culturele allianties voor onze gemeente.
Met de 12 gemeenten en de provincie hebben we maar liefst 139 mogelijke allianties benoemd. Voor de gemeente Borger-Odoorn zijn bijvoorbeeld de volgende allianties interessant:
- 1.
- 2.
- 3.
- 4.
- 5.
- 6.
- 7.
- 8.
- 9.
- 10.
- 11.
- 12.
- 13.
- 14.
- 15.
- 16.
- 17.
In het voorjaar van 2017 hopen we tot productieve afspraken te komen met andere gemeenten, provincie en uitvoerende partijen.
In 2017 is vanuit de klankbordgroep een top 3 aangegeven:
- 1.
De historie van onze gemeente: de Hondsrug, de Veenkoloniën, archeologisch erfgoed (Hunebedden, Geopark), historische graven, cultuurhistorische waarden, immaterieel erfgoed (verhalen, gewoontes, tradities, oude ambachten). Het gaat dan o.m. om het in beeld brengen en ontsluiten van historische kenmerken door bv. wandel- en fietsroutes. Ook de archeologische en cultuurhistorische waardenkaart zou dan vertaald moeten worden naar praktische toepassingen. Zie ook www.GeheugenvanDrenthe.nl. Het betekent ook goede samenwerking tussen en facilitering van historische verenigingen, waarbij ook educatie een belangrijke rol speelt. Kunst en theater spelen daarbij ook een rol: denk aan Iemandsland in de Veenkoloniën.
- 2.
- 3.
We gaan/zijn al aan de slag met:
- •
- •
- •
- •
- •
- •
- •
- •
En natuurlijk is er het doorlopende aanbod van vele partijen in onze gemeente:
het Stratenmakersfestival, podium Vanslag, de muziekverenigingen, de historische verenigingen, de galeries, het Hunebedcentrum, het Keramisch museum, het tractormuseum, Klassiek in ’t veen etc. etc.
Uit: “Cultuur beweegt, De betekenis van cultuur in een veranderende samenleving”.
Brief met de visie van minister Bussemaker op cultuur, 2013
“De waarde van cultuur voor onze samenleving is groot. Ik constateer dat dit voor te veel mensen onvoldoende zichtbaar of herkenbaar is. Het begrip cultuur wordt vaak smal opgevat. Cultuur wordt dan gezien als een consumptiegoed in een individuele context. Cultuur gaat voor mij over het delen van (creatieve) uitdrukkingsvormen, kennis, ervaringen en meningen. Het is een dynamisch systeem waarin we waarden, symbolen en identiteiten creëren en met elkaar confronteren”.
Toegevoegde waarde van cultuur
“Cultuur heeft artistieke, maatschappelijke en economische waarden. Cultuur is noodzakelijk voor de vorming van onze identiteit, voor de ontplooiing van mensen en voor de ontwikkeling van creativiteit. Cultuur verbindt, biedt plezier en draagt bij aan het oplossen van maatschappelijke vraagstukken. De cultuursector is een sector met een duidelijk economisch belang.
Ik zie cultuur als onderdeel van een maatschappelijke agenda. Het bestaansrecht van kunstenaars en culturele instellingen ligt niet zozeer in de sector zelf maar in de verbinding met de samenleving. Ik kies daarom voor een beleid dat prioriteit geeft aan de maatschappelijke waarde van cultuur en aan het belang van creativiteit.
Maatschappelijke vraagstukken op bijvoorbeeld het gebied van zorg, maatschappelijk verantwoord ondernemen, energie- en voedselvoorziening, krimp of vergrijzing worden steeds complexer. Voor de aanpak van deze vraagstukken groeit het belang van creativiteit en innovatie. Cultuur en cultuuronderwijs leveren daaraan een belangrijke bijdrage”.
“Daar waar de markt leidt tot een moeilijke toegankelijkheid in financiële of geografische zin, broedplaatsen voor talent ontbreken en innovatie of experiment onvoldoende tot stand komt, heeft de overheid een rol. Door ondersteuning vanuit de overheid blijft het cultuuraanbod toegankelijk en betaalbaar en wordt de kwaliteit gewaarborgd. De waarde van dat aanbod wordt voor veel groepen bereikbaar. Het experiment, kwetsbare cultuuruitingen, innovatie en creativiteit zullen altijd ondersteuning nodig hebben. De overheid kan partijen bij elkaar brengen en heeft daarmee een faciliterende rol. De overheid kan initiatief nemen, partijen ertoe aanzetten om samen te werken, kennis uit te wisselen en toegankelijk te maken. En de overheid kan ervoor zorgdragen dat kinderen en jongeren cultuuronderwijs krijgen en hun talenten kunnen ontwikkelen”.
Permanente link
Kopieer de link naar uw clipboard
https://zoek.officielebekendmakingen.nl/gmb-2018-4543.html