Aanwijzingsbesluit Breedstraatbuurt-Lepelenburg krachtens artikel 2:3 van de Algemene plaatselijke verordening Utrecht 2010 (gebied waar verblijfsontzeggingen kunnen worden opgelegd)

DE BURGEMEESTER VAN UTRECHT;

Gelet op artikel 2:3, eerste lid van de Algemene plaatselijke verordening Utrecht 2010;

BESLUIT:

Artikel 1

het gebied zoals aangegeven op bijgevoegde kaart aan te wijzen als gebied waar aan personen die de openbare orde verstoren een verblijfsontzegging kan worden opgelegd;

Artikel 2

dit besluit treedt in werking op 15 november 2018 en geldt tot 15 november 2021.

Aldus vastgesteld door de burgemeester op 8 november 2018

De burgemeester van Utrecht,

mr. J.H.C. van Zanen

Toelichting

Historie

Het college van B&W heeft op 16 februari 2010 besloten tot een meerjarige, integrale en gebiedsgerichte werkwijze om de leefbaarheids- en veiligheidssituatie in de Breedstraatbuurt structureel te verbeteren. Onderdeel van voornoemd besluit is een maatregelenpakket dat is opgesteld op basis van de resultaten van het onderzoek "Overlast in de Breedstraatbuurt", december 2009, waarin wordt ingezet op de aanpak van drugsgerelateerde overlast, tippelprostitutie, overlastgevende voorzieningen en jongerenoverlast.

Eén van de maatregelen was het instellen van het instrument van de verblijfsontzegging in september 2010 om onder andere drugsoverlast en tippelprostitutie in de Breedstraatbuurt aan te pakken.

In het aanwijzingsbesluit van september 2011, kenmerk 11.077166, is voor de periode van één jaar het gebied waarvoor de ontzegging kan worden opgelegd uitgebreid naar het huidige gebied.

In september 2012 is een aanwijzingsbesluit genomen voor het opleggen van verblijfsontzeggingen voor de periode van een jaar, waarbij het gebied ongewijzigd is gebleven.

In 2013 heeft Bureau Berenschot de aanpak doorgelicht en aanbevelingen gedaan voor een herijking en intensivering van de ernstige (drugs)overlastoverlast in deze buurt. Een van de adviezen was de introductie van de 24-uurs ontzegging direct bij een eerste overtreding.

Bij het aanwijzingsbesluit van 23 september 2013 is deze 24-uurs ontzegging geïntroduceerd. Dit aanwijzingsbesluit had een looptijd van twee jaar (van 1 oktober 2013 tot 1 oktober 2015). Het gebied is ongewijzigd.

Vanaf 1 oktober 2015 is het aanwijzingsbesluit nogmaals verlengd tot 1 oktober 2018 voor hetzelfde gebied.

Nieuw aanwijzingsbesluit voor de periode 15 november 2018 tot 15 november 2021.

T.b.v. een eventuele verlenging hebben politie, THOR en gebiedsmanagers veiligheid Binnenstad, Oost en Noordoost de veiligheidssituatie van de afgelopen drie jaar, maar ook de recente ontwikkelingen in dit gebied geanalyseerd.

Een kernachtige samenvatting is dat de overlastproblematiek in- en rondom het VBO-gebied nog steeds aanwezig is. Dat blijkt uit het totaalbeeld van de incidenten. Incidenten zoals diefstallen, overlastmeldingen en ruzie/twist vallen negatief op. Dit is in lijn met meldingen van bewoners en ervaringen van de politie. De ervaring is dat de doelgroep zijn of haar alcohol- en of drugsgebruik bekostigt door onder andere het plegen van diefstallen. Ook komt het voor dat er onderlinge conflicten worden uitgevochten. Een uitvoerige onderbouwing staat in de bestuurlijke rapportage van politie in bijlage 3.

Bevindingen

De politie heeft regelmatig contact met bewoners en ondernemers. Uit deze gesprekken blijkt dat de bewoners en ondernemers vinden dat de overlast in 2018 weer licht is toegenomen. Ook wij delen deze ervaring. In ons dagelijks werk zien Politie en THOR medewerkers nog steeds de intimiderende houding van de groep dak- en thuislozen, alcoholverslaafden, harddrugsgebruikers en dealers wat zorgt voor een minder veilige en minder prettige sfeer in de buurt.

Overigens horen partijen ook de positieve ervaringen van de bewoners en de ondernemers ten opzichte van de aanpak zoals deze gehanteerd wordt. Men ziet dat het effect heeft en men uit dit ook naar de politie en naar Toezicht en Handhaving van de Gemeente Utrecht. Tevens zien wij dat er een positieve verandering plaats vindt in de Breedstraatbuurt. Er komen bijvoorbeeld nieuwe ondernemers die panden opknappen in de Voorstraat en dit draagt ook bij aan een positieve sfeer.

Een deel van de doelgroep kent de verblijfsontzegging inmiddels goed en houdt zich dan ook rustig. Het aantal uitgereikte ontzeggingen is de laatste jaren licht afgenomen. Dit geeft een positief signaal. Politie en THOR geven wel aan dat het instrument van de verblijfsontzegging nog steeds hard nodig is om de overlast aan te pakken. Een deel van de doelgroep kent inmiddels het instrument en houdt zich daardoor rustiger in het gebied.

Zoals bekend is er de laatste maanden er sprake van een sterke toename van de overlast in Lepelenburg van alcoholisten. Voor een deel betreft het personen die voor het Lucas Bolwerk een verblijfsontzegging hebben gehad. Lepelenburg valt echter niet onder het huidige aanwijzingsbesluit. Voor een effectieve aanpak van de overlast zou het goed zijn ook dit park aan te wijzen als een gebied waar de politie deze ontzeggingen kan uitreiken bij overtreding van de APV.

Op grond van deze analyse is besloten om het aanwijzingsbesluit met kenmerk 15.509677 niet te verlengen. In plaats daarvan geldt dit nieuwe aanwijzingsbesluit voor een nieuw gebied.

Gebiedsverschuivingen

In het gebied ten noorden van de Weerdsingel, met uitzondering van het gebied direct grenzend aan de Noorderbrug, geeft politie aan dat er nauwelijks nog sprake is van drugs- en/of alcohol gerelateerde overlast. Dit geldt ook voor wijk C.

Deze gebieden worden dan ook niet meer in het nieuwe aanwijzingsbesluit opgenomen.

Het aangewezen gebied is aangegeven op een bij dit besluit behorende kaart (zie bijlage bij dit besluit. Dit om iedere onduidelijkheid over waar de grenzen van het aangewezen gebied lopen uit te sluiten. Een klein gedeelte van de wijk Noordoost (Weerdsingel Oostzijde en de Wittevrouwensingel) komt terug in het nieuwe besluit. Dit sluit aan op verschuivende aandachtslocaties in de wijk Noordoost. Te weten overlast drankgebruikers bij de Noorderbrug, de clientèle van maatschappelijke opvanglocaties en de mogelijke overlast van methadoncliënten van Arkin.

Toepassing van het instrument verblijfsontzegging

Tot een verblijfsontzegging van 24 uur wordt overgegaan nadat men eenmaal is geverbaliseerd op grond van de in de bij het mandaat behorende instructie genoemde redenen. Bij de tweede overtreding wordt een verblijfsontzegging van een maand opgelegd en bij de derde overtreding voor twee maanden (indien de overtredingen binnen een jaar plaatsvinden). Iedere volgende overtreding (binnen een jaar) wordt gesanctioneerd met eveneens een verblijfsontzegging van twee maanden.

Het woonrecht moet onaangetast blijven, ook als er een verblijfsontzegging is opgelegd. Het is mogelijk om aan iemand die in het aangewezen gebied woont of werkt een verblijfsontzegging op te leggen, mits diegene in staat wordt gesteld om gebruik te kunnen maken van zijn woonrecht, c.q. van en naar zijn werk te kunnen gaan. (Het moet dan wel gaan om het feitelijk verrichten van werkzaamheden in het gebied en bijvoorbeeld niet het enkel ingeschreven staan bij een uitzendbureau e.d.) Zo kan in de verblijfsontzegging bijvoorbeeld een bepaalde route van en naar de woning van betrokkene worden opgenomen waarvan deze gedurende de periode dat de verblijfsontzegging geldt, gebruik kan maken. Indien zich een dergelijke situatie voordoet kan wel een verblijfsontzegging worden opgelegd, maar niet in mandaat. De instructie laat hierover geen enkel misverstand bestaan (instructie onder punt 3);

Inzet van andere maatregelen

De verblijfsontzegging blijft ook de komende jaren sluitstuk van de veiligheidsaanpak in deze buurt. Sinds een aantal jaren geldt voor deze buurt een intensieve integrale aanpak, zoals:

Intensieve surveillance door politie en boa’s van de gemeente;

Opvangen en begeleiden van de doelgroep door veldwerkers van Jellinek

Cameratoezicht.

Investeren in een persoonsgerichte aanpak.

Door de Ontwikkel organisatie Ruimte is voor de Voorstraat-Wittevrouwenstraat een nieuw ontwerp gemaakt om de straten goed te laten functioneren. Professionals die in de buurt werken zijn hier nauw bij betrokken.

Het oprichten van een beheergroep voor het monitoren van de methadonuitgifte op de Wittevrouwenkade.

Conclusie

Sinds 2018 neemt de overlast in de Breedstraatbuurt weer toe. Vooral rond Lucas Bolwerk en de Voorstraat is er nog steeds sprake van overlast.

Alle partijen (bewoners en professionals) zijn het er over eens dat continuering van de verblijfsontzegging nodig is om te voorkomen dat de resultaten, die het gevolg zijn de intensieve inspanningen van de veiligheidspartners van de afgelopen jaren, weer snel zullen verdampen.

De laatste tijd is er een sterke toename van de overlast in Lepelenburg. Naar het oordeel van de professionals kan een aanwijzing van dit gebied voor het opleggen van verblijfsontzeggingen aan overlastplegers sterk bijdragen aan het terugbrengen van de overlast.

Dit aanwijzingsbesluit kan worden beschouwd als de ruggengraat van de aanpak van de veiligheidspartners om de Breedstraatbuurt en Lepelenburg veiliger te maken. Willen we de goede resultaten vasthouden of liever nog verder verbeteren, dan is continuering van de verblijfsontzeggingen Breedstraatbuurt en de uitbreiding naar Lepelenburg als onderdeel van het totale pakket aan maatregelen voor een langere periode noodzakelijk. De aanpak is immers een kwestie van lange adem. Strafrechtelijke vervolging zal, vanwege de ingewikkelde bewijslast, vermoedelijk ook in de toekomst maar beperkt kunnen worden toegepast. Daarom is deze bestuurlijke maatregel voor langere periode proportioneel. Met de tijdsduur van deze maatregel voor drie jaar laten de veiligheidspartners zien dat het nog steeds “menens” is met de aanpak van overlast in de Breedstraatbuurt en Lepelenburg.

Het gebied begrensd door en inclusief de Weerdsingel Oostzijde, Wittevrouwensingel tot aan Nachtegaalstraat, Lucasbrug, Zocherpark inclusief Lepelenburg, Bruntenhof, Hieronymusplantsoen, zuidelijk deel Nobeldwarsstraat, Lucasbrug, Nobelstraat, Janskerkhof, Lange Jansstraat, Neude, Potterstraat, Oude Gracht, Weerdbrug, Weerdsingel Oostzijde.