Beleidsregel van het collge van burgemeester en wethouders van de gemeente Oirschot houdende regels omtrent toeristenpoorten Beleidsregels toeristenpoorten gemeente Oirschot

De uitgangspunten en randvoorwaarden voor ondergeschikte horeca bij Toeristenpoorten

1 Inleiding

In het voorjaar 2011 is het Bestemmingsplan Buitengebied 2010 in werking getreden. Dit houdt in dat de Toeristenpoorten (voorheen bekend onder de werknaam “minipoorten”) hun deuren gaan openen. Voor het realiseren en (voort)bestaan van goed functionerende Toeristenpoorten is onderliggende nota geschreven.

In dit stuk staan de kaders waarbinnen de Toeristenpoorten mogen opereren. De kaders zijn reeds besproken met de ondernemers gedurende het traject.

Op 22 mei 2012 wordt in de Eerste Kamer een gewijzigde Drank- en Horecawet vastgesteld. Een van de wijzigingen is het verplicht stellen aan gemeenten, voor het opstellen van een verordening voor paracommerciële instellingen. Zodra deze verordening vastgesteld wordt en inbedding van de deze Beleidsregels Toeristenpoorten Oirschot mogelijk is, zal de verordening de beleidsregels vervangen. Zo wordt een specifiek beleid ingebed in een groter geheel en wordt daarnaast voorkomen dat het beleid en verordening elkaar tegenspreken.

2 Aanleiding

Naar aanleiding van de Reconstructiewet is vanuit de provincie opdracht gekomen om grootschalige recreatieve poorten te ontwikkelen in of nabij natuurgebieden met zonering als doel. Door het aanwijzen van recreatieve poorten worden recreanten geleid om het buitengebied te bezoeken vanuit de recreatieve poort. Vanuit een punt gaat men het gebied in.

De grootschalige recreatiepoorten moesten een draagkracht hebben om 150.000 bezoekers per jaar te ontvangen. De gemeente Oirschot heeft in de Reconstructiecommissie destijds aangegeven dat dit veel te grootschalig was. Oirschot is omringd met 11 precaire natuurgebieden en 150.000 bezoekers voor een recreatiepoort was niet wenselijk.

HISTORIE

Netwerk van minipoorten

Als reactie op de grootschalige recreatiepoorten is toen het idee ontstaan om een netwerk van “mini”poorten te ontwikkelen verspreid over het buitengebied van Oirschot . Zo wordt niet een gebied volledig belast maar vindt zonering en spreiding over het gehele gebied plaats. Om een extra dimensie aan de poorten te geven is gekozen voor thematische poorten om Oirschot in al haar facetten weer te geven en om herhalingsbezoek te stimuleren. De thema’s voor de poorten zijn gekozen aan de hand van de kernwaarden die in samenwerking met het Land van Oirschot zijn opgesteld te weten: Monumentaal, Bourgondisch, Landelijk en Cultureel. De verwijzing naar de poorten vindt plaats via de VVV die aangegeven was op de reconstructiekaart als hoofdpoort.

Werkgroep plattelandsvernieuwing

Eind 2006, begin 2007 is begonnen met de “werving” van ondernemers voor Toeristenpoorten in Oirschot. Deze ondernemers zijn o.a. gescand op ligging in of nabij natuurgebied, draagkracht van het gebied, evt. aan te vragen vergunning, aan of nabij routestructuren, verkeersveiligheid, ligging en bereikbaarheid, ruimte voor informatievoorziening, gelegenheid voor eten en drinken, gebruik van (invaliden)toilet.

De werkgroep plattelandsvernieuwing heeft dit besproken en destijds haar goedkeuring gegeven aan de Toeristenpoorten die hieronder op het kaartje afgebeeld staan.

De gemeente heeft bureau Praedium ingehuurd voor het proces tot de realisatie van de Toeristenpoorten. De ondernemers van de Toeristenpoorten hebben een ruimtelijke onderbouwing, een communicatieplan en een marketingplan laten opstellen. De kosten zijn zowel door de ondernemers als door de gemeente gedragen.

Doelen Toeristenpoorten

Enkele doelen uit de “Visie toerisme en recreatie Oirschot, Monument in het Groen” zijn, het verruimen van het toeristisch aanbod, toename van diversiteit van het toeristisch recreatief product, meer samenhang in aanbod, betere spreiding van bezoekers over ALLE seizoenen en het verbeteren van de onderlinge samenwerking, kwaliteit boven kwantiteit.

De Toeristenpoorten vullen deze doelen uitstekend aan, vandaar dat het belang voor de gemeente ook groot is. Iedere Toeristenpoort heeft dezelfde basisfuncties. Ze zijn start- en eindpunt voor recreanten en toeristen die het gebied willen verkennen. Dit wordt gecombineerd met informatie over het gebied en over de andere poorten. Daarnaast is het thema de extra waarde voor een Toeristenpoort. Het is niet zomaar een pleisterplaats in het buitengebied, het draagt bij en laat zien wat Oirschot te bieden heeft.

Dit maakt de Toeristenpoort een Toeristenpoort en geen horecabedrijf. Het doel van de Toeristenpoort is het ontvangen van bezoekers, de horeca is slechts ondersteunend aan de bedrijfsvoering. Er zijn ook een tweetal Toeristenpoorten die volwaardige horeca bestemd hebben en hiermee buiten de beleidsregels van ondersteunende horeca vallen. De Toeristenpoorten met een horecabestemming zijn Uitspanning de Bollen en Herberg de Schutskuil.

De basisfuncties waaraan iedere Toeristenpoort moet voldoen zijn:

• Het zijn van een transferium zodat de bezoeker vanuit de auto overstapt op een ander vervoermiddel, hetzij de fiets, te voet, te paard.

• Uitdragen en uitlichten van de thematiek/ambacht die tot uiting komt in het hele bedrijf in de vorm van arrangementen en activiteiten.

• Promoten van en informatie geven over het gebied en over de toeristische en recreatieve mogelijkheden binnen de gemeente Oirschot.

• Opvang van recreanten o.a. door het bieden van een hapje en een drankje. Er is sprake van een ondergeschikte horecafunctie met uitzondering van de toeristenpoorten die reeds een horecavergunning of –bestemming hebben.

• Gelegen aan of nabij een of meerdere routestructuren zodat bezoekers eenvoudig op weg kunnen gaan.

• het bedrijf heeft een gunstige ligging t.o.v. bos / natuurgebied of cultuurhistorie

• De locatie is gelegen aan wandelroutenetwerk, fietsroutenetwerk, ruiterroutenetwerk of ander vorm van recreatief netwerk.

• De locatie is goed bereikbaarheid per auto, fiets en openbaarvervoer.

• Er is voldoende ruimte voor informatievoorziening.

• Er is de gelegenheid voor eten en drinken en gratis gebruik van toilet.

• Een invalidentoilet is aanwezig.

3 Resultaat

De beleidsregels bieden heldere kaders voor zowel de Toeristenpoorten als de gemeente. Uitgangspunten hiervan zijn:

• Door invullen van een heldere recreatieve infrastructuur Oirschot op de kaart zetten als een recreatief aantrekkelijke gemeente

• Handvatten bieden waarbinnen geopereerd mag worden, zo niet: handhaven

• Binnen deze beleidsnotitie is voldoende ruimte om de Toeristenpoort op een zo eigen-wijze mogelijke manier te exploiteren

3.1 Onderscheid in bestemmingen

Begripsbepaling

De termen ondergeschikt en ondersteunend worden vaak door elkaar heen gebruikt. In dit beleidsdocument word een ondergeschikte functie gelijk gesteld aan een ondersteunende functie. Voor de duidelijkheid zijn de definities van ondergeschikte horeca en Toeristenpoort uit het Bestemmingsplan Buitengebied Oirschot 2010 aangehouden.

Toeristenpoort:

in een draagkrachtig gebied, op een strategische plaats aan een toeristisch-recreatieve route gelegen

transferium waar parkeerruimte wordt geboden en waar kleinschalige, overwegend dagrecreatieve, activiteiten worden ontplooid over het Oirschotse toeristisch-recreatieve product, waar ondergeschikte horeca deel van uitmaakt. De poort maakt deel uit van een netwerk van poorten.

Ondergeschikte horeca

Het begrip ondergeschikte horeca is een lastig onderwerp. Het betreft vele belangen, van zowel de ondernemers, de omgeving en collega’s in de reguliere horeca. Dit komt omdat het begrip ondergeschikte horeca primair een bestemmingsplanbegrip is. Naast de directe horecabestemmingen zijn er ook Toeristenpoorten met ondergeschikte horeca. Van ondergeschikte horeca is sprake als er horeca is binnen een bestemming waarvan de functie een andere dan horeca is maar waar men uitsluitend ten behoeve van de nevenfunctie een ruimte specifiek heeft ingericht voor de consumptie van drank en etenswaren. Dit is echter enkel een ruimtelijke afweging, in dit stuk komen nog andere kaders voor ondergeschikte horeca naar voren.

Binnen het concept van Toeristenpoorten is een onderscheid te maken tussen de locaties met een horecabestemming & recreatieve bestemming, en de overige bestemmingen.

Horecabestemming

Voor de Toeristenpoorten met een horecabestemming en recreatieve bestemming met de specifieke aanduiding SR-TP zijn de toetsingscriteria voor ondergeschikte horeca niet van toepassing, deze volgen de algemene regels uit het Bestemmingsplan Buitengebied 2010 en de Algemene Plaatselijke Verordening 2010 Oirschot.

Nieuwe ondergeschikte horecabestemming

De nieuwe locaties van de Toeristenpoorten hebben een specifieke aanduiding nevenactiviteit SR-TP in het bestemmingsplan Buitengebied Oirschot 2010.

3.2 Uitgangspunten ondergeschikte horeca Toeristenpoorten

De locaties Voldijnseweg 8, Spreeuwelsedijk 7, Nieuwedijk 43, Kattenbergseweg 1 en Broekstraat 25A hebben andere omstandigheden dan de volledig horeca en recreatief bestemde Toeristenpoorten.

Deze omstandigheden zijn:

• De Toeristenpoorten hebben volgens het bestemmingsplan géén horecabestemming, maar een specifieke aanduiding;

• Er is sprake van een ondergeschikte activiteit, die rechtstreeks voortvloeit uit de Toeristenpoort;

• Het exploiteren van zaalaccommodaties, ten behoeve van het houden van feesten, partijen en dergelijke, valt niet onder het uitbaten van een Toeristenpoort. De horecavoorziening dient tijdens openingsuren van de Toeristenpoort openbaar toegankelijk te zijn, verhuur aan derden tijdens en buiten openingstijden voor al dan niet besloten feesten en partijen is niet toegestaan.

• Alcohol. Om aan te sluiten bij de gastvrije uitstraling van de poorten wordt ondergeschikte horeca met zwak alcoholisch schenken toegestaan bij publieksaantrekkende hoofdfuncties zoals functies van recreatieve, culturele of educatieve aard. Het schenken en nuttigen van zwak alcoholische dranken is enkel toegestaan in de horecalokaliteit die in het bestemmingsplan is beschreven. Het schenken van alcohol (tot 15%, met uitzondering van wijn) is in ondergeschikte horecafuncties toegestaan na toekenning van een Drank en Horecavergunning. het zelf mee laten nemen van alcohol door bezoekers is niet toegestaan in de Toeristenpoort of op de rest van het perceel. Het schenken van sterk alcoholische dranken is niet toegestaan.

Waar toegestaan?

De toewijzing van de bestemming Toeristenpoort in het bestemmingsplan Buitengebied 2010 bepaald uiteindelijk waar deze vorm van ondergeschikte horeca is toegestaan. Dit is aangegeven met de specifieke aanduiding SR-TP.

Ruimtelijke criteria

Om duidelijkheid te bieden in welke mate horeca als ondergeschikt kan worden beschouwd, binnen een bestemming met een hoofdfunctie anders dan horeca, worden criteria gesteld.

Een van de criteria is dat er binnen het bestemmingsplan regels zijn opgenomen wat als ondergeschikt kan worden aangerekend. Deze ruimtelijke criteria zijn als volgt verwoord in de regels van het Bestemmingsplan Buitengebied 2010:

Ondergeschikte horeca is een horecavoorziening binnen een bestemming waarvan de functie een andere dan horeca is maar waar men uitsluitend ten behoeve van de hoofdfunctie een ruimte specifiek heeft ingericht voor de consumptie van drank en etenswaren.

Als toevoeging is de ondergeschikte functie gekwantificeerd.

Een functie is ondergeschikt als maximaal 30% van het vloeroppervlak van het hoofdgebouw als zodanig wordt gebruikt.

Tijden van bezoekers reguleren.

Voor de bedrijven is het mogelijk om passanten en groepen voor excursies en activiteiten te ontvangen met een hapje en een drankje. De tijd waarin dit zich plaats neemt is echter beperkt tot de uiterlijke sluitingstijd van 19:00 uur.

De Toeristenpoorten krijgen de mogelijkheid om een keer per maand een ontheffing aan te vragen voor de openingstijden. In de Algemene Plaatselijke Verordening 2010 Oirschot worden de locaties van de Toeristenpoorten opgenomen, waarmee ook een ontheffingsbevoegdheid van maximaal 1 keer per maand wordt geregeld. Deze ontheffingsbevoegdheid van de openingstijd wordt per situatie bekeken, er is dus geen vastgestelde maximale openingstijd van de ontheffing. Er is gekozen voor een ontheffing van eens per maand en niet 12 keer per jaar. Deze keuze is gemaakt om de spreiding van activiteiten over alle seizoenen te stimuleren. Dit sluit aan op een zinsnede uit de ambitie zoals opgesteld in de Integrale Visie Toeristisme- Recreatie Oirschot.

“een betere spreiding van bezoekers door het jaar met inachtneming van de natuur en omgeving”

Hierin wordt letterlijk verwezen naar een betere spreiding van bezoekers door het jaar heen.

Als aan één of meerdere van bovenstaande criteria niet wordt voldaan, dan is er geen sprake van ondergeschikte horeca, maar van zelfstandige horeca. Dit zou dan in het bestemmingsplan terug te vinden moeten zijn.

De algemene regelgeving op het gebied van de Drank- en Horecawet, milieuwetgeving, brandveiligheidseisen en overige wet- en regelgeving zijn uiteraard evenals bij reguliere horeca ook op ondergeschikte horeca van toepassing.

3.3 Beperkingen in de Drank- en Horecavergunning:

Wanneer bedrijven buiten hun hoofddoelstelling om, horecadiensten verlenen aan het publiek, kan dit leiden tot oneerlijke concurrentie met reguliere commerciële horecabedrijven. Daarom worden, aanvullend op de beleidsregels, op grond van de Drank- en Horecawet aan de Drank- en Horecavergunning van ondergeschikte horeca-activiteiten de volgende voorschriften verbonden:

• a) in de inrichting te houden bijeenkomsten van persoonlijke aard, zoals bruiloften en partijen zijn verboden.

  Commerciële bijeenkomsten met een veelal feestelijk karakter die geen verband houden met de hoofddoelstelling van het bedrijf, vallen buiten de werkingssfeer van de horecavergunning. Dat wil zeggen dat er geen commerciële bijeenkomsten van persoonlijke aard gehouden worden, en daarmee ook geen alcoholhoudende drank mag worden verstrekt in of vanuit de inrichting.

• b) Het openlijk aanprijzen van de mogelijkheid tot het houden van bijeenkomsten als bedoeld onder a;

  Het is niet toegestaan om op enige wijze de mogelijkheid tot het houden van bijeenkomsten van persoonlijke aard in of vanuit de inrichting openlijk onder de aandacht te brengen dan wel aan te prijzen.

• c) De tijden gedurende welke in de betrokken inrichting alcoholhoudende drank wordt verstrekt.

  Alcoholhoudende dranken voor gebruik ter plaatse mogen alleen worden verstrekt gedurende de tijden die zijn vastgelegd door de gemeente. Dit is van 09:00 tot 19:00. Het zelf mee laten nemen van alcohol is ook niet toegestaan.

4 Uitvoering

Uitvoering van het in dit stuk geformuleerde beleid zal als volgt plaatsvinden:

• Bij nieuw op te stellen bestemmingsplannen worden de uitgangspunten en randvoorwaarden

• Voor aanvragen in het kader van vrijstelling op het vigerende bestemmingsplan wordt bij beoordeling van de aanvraag rekening gehouden met de in deze beleidsnotitie opgenomen uitgangspunten en randvoorwaarden.

• In de Algemene Plaatselijke Verordening Oirschot worden de uitgangspunten en randvoorwaarden die verband houden met de openbare orde voor de Toeristenpoorten opgenomen.

5 Handhaving

De uitgangspunten en randvoorwaarden, zoals in deze beleidsnotitie omschreven, worden opgenomen in de APV. De ruimtelijke voorwaarden worden in de bestemmingsplannen vastgelegd

voor de nieuwe en huidige initiatiefnemers. De handhaving wordt uitgevoerd volgens de notitie Handhavingssamenwerking Noord-Brabant: Zó handhaven we in Brabant (september 2010)

6 Conclusie:

Een Toeristenpoort heeft de mogelijkheid om zwak alcoholisch te schenken.

De Toeristenpoort dient om 19:00 gesloten te zijn.

De Toeristenpoort moet voldoen aan alle eisen van de Drank- en Horecawet voordat het schenken van zwak-alcoholisch Is toegestaan.

In de Algemene Plaatselijke Verordening 2010 Oirschot wordt een ontheffingsbevoegdheid opgenomen voor de Toeristenpoorten zonder volledige horecabestemming om van de openingstijden af te wijken. Voor de reguliere horecabedrijven blijven de huidige ontheffingsmogelijkheden van toepassing.

Oirschot 10 april 2012