Besluit van de Minister voor Klimaat en Energie van 22 april 2022, nr. WJZ/ 22117144, tot instelling van het Expertteam Energiesysteem 2050

De Minister voor Klimaat en Energie,

Gelet op artikel 2, eerste lid, Wet vergoedingen adviescolleges en commissies;

Besluit:

Artikel 1

In dit besluit wordt verstaan onder:

– expertteam:

het Expertteam Energiesysteem 2050;

– de Minister:

de Minister voor Klimaat en Energie.

Artikel 2

• 1. Er is een Expertteam Energiesysteem 2050.

• 2. Het expertteam heeft tot taak om een Outlook Energiesysteem 2050 op te stellen, welke omvat:

  • a. een integrale knelpuntenanalyse van de staat van het huidige Nederlandse energiesysteem op land en zee in een internationale context;

  • b. een globaal beeld van het energiesysteem in 2050 op basis van bestaande scenario’s, waarbij rekening wordt gehouden met leveringszekerheid, betaalbaarheid, veiligheid en leefomgevingskwaliteit en maatschappelijke betrokkenheid; en

  • c. een beschrijving van mogelijke ontwikkelpaden om het energiesysteem, bedoeld onder b, te realiseren.

Artikel 3

• 1. Het expertteam bestaat uit een voorzitter en negen andere leden.

• 2. De voorzitter en de andere leden hebben zitting op persoonlijke titel en oefenen hun functie uit zonder last of ruggespraak.

• 3. De voorzitter en de andere leden worden door de Minister benoemd, geschorst of ontslagen.

Artikel 4

• 1. De Minister voorziet in het secretariaat van het expertteam.

• 2. Het beheer van de bescheiden betreffende de werkzaamheden van het expertteam geschiedt op overeenkomstige wijze als bij het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat. De bescheiden worden na beëindiging van de werkzaamheden van het expertteam bewaard in het archief van dat ministerie.

Artikel 5

• 1. Het expertteam stelt haar eigen werkwijze schriftelijk vast.

• 2. Het expertteam verstrekt desgevraagd aan de Minister de voor de uitoefening van zijn taak benodigde inlichtingen. De Minister kan inzage vorderen van zakelijke gegevens en bescheiden, voor zover dat voor de vervulling van zijn taak redelijkerwijs nodig is.

Artikel 6

• 1. De leden van het expertteam zijn verplicht tot geheimhouding van de gegevens en inlichtingen die zij in het kader van hun werkzaamheden voor het expertteam ontvangen.

• 2. De leden van het expertteam behandelen alle verkregen gegevens en inlichtingen vertrouwelijk, tenzij zij deze op grond van een wettelijke verplichting aan een derde dienen te verstrekken of de Minister toestemming heeft verleend voor het verstrekken van gegevens of inlichtingen aan derden.

• 3. Het eerste en tweede lid zijn niet van toepassing op gegevens en inlichtingen die reeds anderszins openbaar zijn gemaakt.

Artikel 7

• 1. Aan de voorzitter van het expertteam wordt vanaf 1 juli 2022 een vaste vergoeding per maand toegekend, waarbij de salarisschaal wordt vastgesteld op schaal 18 van paragraaf 6.3 van de laatst afgesloten CAO Rijk en de arbeidsduurfactor op 0,131.

• 2. Aan de andere leden van het expertteam, met uitzondering van de leden genoemd in artikel 8, onderdelen b en d, wordt een vaste vergoeding per maand toegekend, waarbij de salarisschaal wordt vastgesteld op schaal 16 van paragraaf 6.3 van de laatst afgesloten CAO Rijk en de arbeidsduurfactor op 0,131.

Artikel 8

Te rekenen vanaf 1 april 2022 worden als lid van het expertteam benoemd:

• a. de heer dr. Bernard ter Haar, tevens voorzitter;

• b. mevrouw mr. Maxine Tilij;

• c. de heer dr. Pieter Boot;

• d. de heer ir. Bert Stuij;

• e. de heer drs. Rens van Tilburg;

• f. de heer prof. dr. Maarten Hajer;

• g. mevrouw prof. dr. Linda Steg;

• h. mevrouw prof. dr. Heleen de Coninck;

• i. mevrouw bsc. Aniek Moonen;

• j. mevrouw prof. dr. Gulbahar Tezel.

Artikel 9

Dit besluit treedt in werking met ingang van de dag na de datum van uitgifte van de Staatscourant waarin zij wordt geplaatst en vervalt één jaar na het tijdstip van inwerkingtreding.

Artikel 10

Dit besluit wordt aangehaald als: Instellingsbesluit Expertteam Energiesysteem 2050.

Dit besluit zal met de toelichting in de Staatscourant worden geplaatst.

's-Gravenhage, 22 april 2022

De Minister voor Klimaat en Energie, R.A.A. Jetten

TOELICHTING

Vanuit het Programma Energiesysteem (PES) wordt er een nationaal plan energiesysteem 2050 (NPE2050) ontwikkeld dat beleidskeuzes bevat en Nederland helpt om te koersen naar een duurzaam en goed functionerend energiesysteem in 2050. Om te komen tot keuzes is het van belang dat deze gebaseerd zijn op feiten, kennis en een heldere onderbouwing vanuit een integrale blik op het energiesysteem. Het is niet exact bekend welke ontwikkelingen tussen nu en 2050 gaan plaatsvinden. Er moeten daarom beslissingen worden genomen met de kennis van experts die nu voor handen is. Daarom is gekozen om een onafhankelijke commissie te vragen een gezamenlijke feitenbasis op te stellen en de mogelijkheden in kaart te brengen hoe de energietransitie op efficiënte en evenwichtige versneld kan worden. Deze commissie heeft de naam Expertteam Energiesysteem 2050 (hierna: expertteam).

De opdracht van het expertteam is om een outlook van het energiesysteem in 2050 op te stellen. Deze outlook bestaat uit drie onderdelen. Het eerste onderdeel is een integrale knelpuntenanalyse van de staat van het huidige Nederlandse energiesysteem, zowel op land als zee, in een internationale context. Ten tweede moet de outlook een globaal beeld bevatten van het energiesysteem in 2050 op basis van bestaande scenario’s, rekening houdend met de maatschappelijke belangen zoals opgenomen in de brief van de Staatssecretaris en de Minister van Economische Zaken en Klimaat aan de Tweede Kamer d.d. 17 december 2021 (Kamerstuk 32 813, nr. 965). Het laatste onderdeel bestaat uit een beschrijving van mogelijke ontwikkelpaden om het energiesysteem in 2050 te bereiken. Die beschrijving moet ook de voor- en nadelen van die ontwikkelpaden bevatten, alsook een inzicht in mogelijke en benodigde sturingsmethodes. Bovendien komen daarin ook aan bod de keuzes die op korte termijn gemaakt moeten worden, met oog voor de doelen uit het Coalitieakkoord als uitgangspunt, waarbij waar mogelijke lock-inns, windows of opportunity en afhankelijkheden inzichtelijk gemaakt worden. Hierbij wordt niet alleen technisch gekeken, maar ook breed maatschappelijk, omdat de implementatie van het energiesysteem in die context plaatsvindt. Uitgangspunten hierbij zijn dat gebruik wordt gemaakt van bestaande rapporten en kennis, waaronder de integrale infrastructuur verkenningen van de netbeheerders. Bovendien moet de outlook feitelijk en objectief zijn, gebaseerd op relevante geaccepteerde kennis en inzicht. De methodiek voor de totstandkoming van de outlook moet reproduceerbaar en openbaar zijn vanwege het voorziene periodieke karakter van de outlook. Het expertteam zorgt voor een kritische beoordeling van (tussen)resultaten van het NPE 2050 en betrekt daarbij deskundigen uit de energiemarkt en uit bestuurlijke en maatschappelijke geledingen.

Onder leiding van Bernard ter Haar bestaat het expertteam uit een tiental leden, ondersteund door een secretariaat. Dit team heeft een brede samenstelling waarin naast brede energiesysteemexpertise ook onder andere economische, bestuurs- en transitiekundige, en sociaal-maatschappelijke kennis vertegenwoordigd is, evenals specifieke expertise op het gebied van onder meer elektriciteit, warmte, industrie en mobiliteit. Deze brede samenstelling doet recht aan de veelheid van technische-, maatschappelijke- en sturingsvraagstukken die spelen bij de energietransitie. Daarnaast moet er ook voldoende kennis en inzicht zijn om keuzes te onderbouwen in relatie tot duurzaamheid, betaalbaarheid en leveringszekerheid van het energiesysteem en zou er ook aandacht moeten zijn voor IMVO en circulariteit van het systeem. De leden dienen onafhankelijk te zijn. Dat wil zeggen dat individuele leden niet (meer) verbonden zijn aan (gereguleerde en niet gereguleerde) bedrijven uit de energiesector. Dit is om (schijn van) belangenverstrengeling te voorkomen.

Het expertteam wordt ingesteld voor de duur van 1 jaar, zodat hun resultaten meegenomen kunnen worden in het Nationaal Plan Energiesysteem 2050 dat voorzien wordt in 2023.

De verwachte tijdsbesteding voor de leden is gebaseerd op de verwachte benodigde inzet rondom overleg, voorbereidingstijd, het beoordelen van concepten en deelname aan kennissessies met externe experts.

De Minister voor Klimaat en Energie, R.A.A. Jetten