36 613 XV Wijziging van de begrotingsstaten van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (XV) voor het jaar 2024 (wijziging samenhangende met Miljoenennota)

Nr. 3 VERSLAG HOUDENDE EEN LIJST VAN VRAGEN EN ANTWOORDEN

Vastgesteld 27 september 2024

De vaste commissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid, belast met het voorbereidend onderzoek van dit voorstel van wet, heeft de eer verslag uit te brengen in de vorm van een lijst van vragen met de daarop gegeven antwoorden.

De vragen zijn op 23 september 2024 voorgelegd aan de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Bij brief van 26 september 2024 zijn ze door de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid beantwoord.

Met de vaststelling van het verslag acht de commissie de openbare behandeling van het wetsvoorstel voldoende voorbereid.

De voorzitter van de commissie, Tielen

De griffier van de commissie, Post

Vragen en antwoorden

Vraag 1

Wat zijn te verwachte consequenties van de vermindering van ruim een kwart van het budget van de SLIM-regeling voor de uitvoering van de SLIM-regeling

Antwoord 1

Deze vermindering heeft geen gevolgen voor de uitvoering van de SLIM MKB-regeling in 2024. Het totale SLIM-budget dat in 2024 beschikbaar was, bedroeg € 89 miljoen. Hiervan was € 25 miljoen bestemd voor een nieuwe scholingsfaciliteit die wordt toegevoegd aan de SLIM-regeling. Met de scholingsfaciliteit sluiten we aan bij de ontwikkelpaden voor maatschappelijk cruciale sectoren (Motie Van der Lee TK 29544-1184). De uitwerking van die ontwikkelpaden kost echter meer tijd dan voorzien, waardoor de scholingsfaciliteit voor het eerst in 2025 zal worden toegevoegd aan de SLIM regeling. Hierdoor valt ongeveer een kwart van het budget 2024 vrij. Door toevoeging van de loonprijsontwikkeling aan de SLIM-regeling bedraagt de totale vermindering van het SLIM-budget in 2024 € 22,4 miljoen (zoals vermeld in de suppletoire begroting september 2024). Het bedrag dat in 2025 beschikbaar is voor de SLIM inclusief de scholingsfaciliteit blijft gelijk en bedraagt € 116 miljoen.

De ruimte ter hoogte van € 25 miljoen in 2024 op de individuele scholingsregeling SLIM wordt ingezet ter dekking van de extra uitgaven in 2024 van de intensivering van het kindgebonden budget (WKB). Voor deze intensivering was reeds budget beschikbaar vanaf 2025 vanuit het Hoofdlijnenakkoord. Hoewel de WKB per 2025 wordt verhoogd, kent deze regeling een voorschotsystematiek. De WKB voor januari 2025 wordt dus al in december 2024 uitbetaald. Hier was echter nog geen geld voor gereserveerd in 2024. Het onbenutte SLIM budget in 2024 kon hiervoor ingezet worden.

Vraag 2

Hoe verhoudt de 100 miljoen korting op de bijstand zich tot de stijging van de uitgaven aan de bijstand met 500 miljoen euro in 2024? Is deze korting niet onrealistisch?

Antwoord 2

Het macrobudget participatiewetuitkeringen (bestaande uit de budgetten voor de algemene bijstand, loonkostensubsidie, IOAW, IOAZ en Bbz levensonderhoud) stijgt in 2024 met € 473,2 miljoen ten opzichte van de eerste suppletoire begroting. Dit komt door het toekennen van de loon- en prijsbijstelling over 2024 (€ 470,2 miljoen), het verwerken van de definitieve volume- en prijsrealisaties van 2023 (€ 4,3 miljoen) en de bijstelling van de werkloze beroepsbevolking naar aanleiding van de MEV (– € 1,3 miljoen).

In het hoofdlijnenakkoord is een taakstellende budgetverlaging van de bijstand in relatie tot het beperken van de asielinstroom opgenomen. Het budget voor de bijstand wordt in samenhang met het maatregelenpakket op het terrein van asiel structureel met € 100 miljoen verlaagd vanaf 2027. De stijging van het macrobudget participatiewetuitkeringen in 2024 staat los van de budgetverlaging van de bijstand vanaf 2027.

Vraag 3

Hoeveel kinderen gaan er gemiddeld genomen naar de kinderopvang in 2024? Wat was de eerdere verwachting? Kan er een overzicht worden gegeven van het aantal kinderen in de kinderopvang in de periode 2022–2024? Wat is de verwachting voor de periode 2025–2029?

Antwoord 3

Bij de beantwoording van deze vraag is uitgegaan van het aantal kinderen dat naar de kinderopvang gaat en waarvan de ouders gebruikmaken van kinderopvangtoeslag. De aantallen zijn afgerond op duizenden, waarbij in de berekening van het totaal een afrondingsverschil kan optreden.

Hoeveel kinderen er gemiddeld genomen naar de kinderopvang gaan in 2024 is nog niet bekend, omdat het jaar nog niet is afgerond. De meest recent gepubliceerde cijfers zijn van het eerste kwartaal van 2024. In de eerste 3 maanden van dit jaar gingen er gemiddeld 911.000 kinderen naar de kinderopvang, waarvan 429.000 in de dagopvang en 482.000 in de buitenschoolse opvang.

Voor de verwachting van het aantal kinderen in de kinderopvang wordt uitsluitend gekeken naar gehele kalenderjaren. Bij de SZW Ontwerpbegroting 2024 was de verwachting dat er in 2024 gemiddeld 891.000 kinderen naar de kinderopvang zouden gaan, waarvan 426.000 in de dagopvang en 465.000 in de buitenschoolse opvang.

Hieronder staat een overzicht van het aantal kinderen in de kinderopvang in de periode 2022–2024:

Aantal kinderen x 1.000	2022	2023	2024 t/m maart
Dagopvang	418	425	429
Buitenschoolse opvang	459	473	482
Totaal	877	898	911

De verwachting voor toekomstige jaren is van afhankelijk van onder meer de ontwikkeling van de conjunctuur en demografie en beleidswijzigingen. In onderstaande tabel is de huidige prognose van het aantal kinderen dat in de periode 2025–2029 naar de kinderopvang gaat weergegeven. Voor de volledigheid is ook de prognose voor 2024 weergegeven.

Aantal kinderen x 1.000	2024	2025	2026	2027	2028	2029
Dagopvang	427	429	430	434	442	452
Buitenschoolse opvang	481	492	498	523	545	556
Totaal	908	922	928	958	986	1.008

N.B. Er zijn voor 2026 middelen gereserveerd om verder toe te groeien naar het nieuwe kinderopvangstelsel. De invulling van deze middelen is nog niet bekend. De aantallen zijn daarom exclusief het (tijdelijke) effect van de invulling van deze ingroeipadmiddelen.

Vraag 4

Wat zijn de verwachte consequenties van de afname van de bekostiging van het Projectbureau PGV voor de taken van het PGV?

Antwoord 4

Er zijn geen consequenties voor de Stichting Projectenbureau Publieke Gezondheid van de Vereniging Publieke Gezondheid en Veiligheid Nederland (PGV). De stichting ontvangt nog steeds dezelfde bijdrage van circa € 1,7 miljoen. De middelen die nu in mindering worden gebracht op dit artikelonderdeel (€ 1,1 miljoen in 2024), waren hier bij de Voorjaarsnota 2024 aan toegevoegd en gereserveerd voor toezicht en handhaving door gemeenten. Deze middelen zijn met dit doel bij deze suppletoire begroting overgeheveld naar het Gemeentefonds. Verder is er € 49.000 aan loon- en prijsontwikkeling toegevoegd aan dit artikelonderdeel. Waardoor de totale mutatie gelijk is aan € –1,051 miljoen ten opzichte van de stand bij de eerste suppletoire begroting.

Vraag 5

In hoeverre worden problemen verwacht aangezien deze bedragen volgens de begroting SZW 2024 voor 100% juridisch verplicht zijn?

Antwoord 5

Het bedrag van € 1,7 miljoen in de SZW-begroting 2024 voor bekostiging van Projectbureau PGV is inderdaad 100% juridisch verplicht en zal ongewijzigd worden uitgekeerd aan de stichting. Zoals aangeven in het antwoord op vraag 4, ging de mutatie die nu plaatsvindt in de suppletoire begroting september om middelen die bij de eerste suppletoire begroting zijn toegevoegd en nu worden overgeheveld naar het Gemeentefonds.

Vraag 6

Hoe kan het dat de post AOW stijgt met precies het niveau waarmee AOW nominaal afneemt? Hoe werkt deze systematiek?

Antwoord 6

De uitgaven aan de post AOW op de SZW-begroting worden gepresenteerd in een constant prijspeil, in de gepresenteerde reeks wordt dus nog niet rekening gehouden met de toekomstige indexatie van de AOW-uitkering. Die toekomstige indexatie wordt gereserveerd op de post «AOW nominaal». Aan het begin van dit jaar was dat constante prijspeil nog in prijzen 2023. In het voorjaar worden de uitgaven geïndexeerd naar het volgende prijspeil, in dit geval dus 2024. Dit is gedaan door de reservering op de post «AOW nominaal» over te boeken naar de post AOW.

Het is dan ook geen toeval dat de post AOW met precies hetzelfde niveau stijgt als waarmee de post AOW nominaal afneemt. In deze suppletoire begroting september is die overboeking dus zichtbaar.