36 600 IIB Vaststelling van de begrotingsstaat van de overige Hoge Colleges van Staat, Kabinetten van de Gouverneurs en de Kiesraad (IIB) voor het jaar 2025

Nr. 5 AMENDEMENT VAN DE LEDEN SNELLER EN CHAKOR

Ontvangen 19 november 2024

De ondergetekenden stellen het volgende amendement voor:

In artikel 3 De Nationale ombudsman van de departementale begrotingsstaat wordt het verplichtingenbedrag verhoogd met € 1.450 (x € 1.000) en wordt het uitgavenbedrag verhoogd met € 150 (x € 1.000).

Toelichting

«Niets over ons zonder ons» is een mooi democratisch principe. Maar als het gaat om toekomstige generaties laten we het vaak liggen. Zij zullen de gevolgen van onze beslissingen dragen, maar krijgen zelden een stem in het hier en nu. Wereldwijd werken steeds meer landen eraan om hun perspectief, hun belangen beter te betrekken in de besluitvorming.

Nederland heeft zich nu ook verbonden aan de Verklaring over Toekomstige Generaties van de Verenigde Naties, waarmee we ook beloofd hebben hier serieus werk van te maken. Om aan die oproep invulling te geven, stellen de indieners voor een Ombudsman voor Toekomstige Generaties in te stellen. Deze Ombudsman zou als taak krijgen om gevraagd en ongevraagd het belang van toekomstige generaties te vertegenwoordigen. Deze Ombudsman kan adviezen uitbrengen over de impact van wetgeving en beleid op het belang van toekomstige generaties. Bij de inrichting en uitvoering van deze taak kan goed worden voortgebouwd op en samengewerkt met bestaande nationale en internationale initiatieven, zoals het Lab toekomstige generaties en Network of Institutions for Future Generations. Ook kan de Ombudsman de implementatie van en kennisverspreiding over reeds bestaande instrumenten, zoals de Generatietoets, aanjagen. Dit komt ten goede aan de duurzaamheid van beleid en het behouden van het lange termijnperspectief. Ook kan de Ombudsman decentrale overheden ondersteunen bij het inrichten van besluitvormingsmodellen om het perspectief van toekomstige generaties te incorporeren.

De indieners stellen voor om deze Ombudsman in eerste instantie onder te brengen bij de Nationale ombudsman en Kinderombudsman. De Nationale ombudsman en Kinderombudsman zijn een bestaand en verankerd onafhankelijk instituut met een eigen bureau. Hierdoor kan er snel gestart worden en kunnen de voorgestelde middelen maximaal ingezet worden voor de inhoudelijke activiteiten van de ombudsman voor Toekomstige Generaties. Deze nieuwe taak past ook binnen de bestaande activiteiten van de Nationale ombudsman en de Kinderombudsman. Zo trokken zij de The Hague Declaration waarin ombudsmannen vanuit de hele wereld zich verbonden aan de opdracht om toekomstige generaties een stem te bieden. Daarnaast is vanuit de Raad van Europa, de Europese Unie en de Verenigde Naties steeds meer aandacht voor de wereld die zij die nog geboren moeten worden zullen aantreffen. In samenwerking kunnen de Nationale ombudsman en Kinderombudsman de belangen van toekomstige generaties behartigen in de contacten die zij al hebben met overheden en het parlement.

Na een periode van vijf jaar kan worden bezien op welke wijze de taken en verankering het beste structureel kunnen worden vormgegeven. Met een bedrag van € 350.000 per jaar kan voldoende ondersteuning voor deze functie worden vrijgemaakt. Met het oog op een realistisch kasritme beogen indieners budget vrij te maken voor een oplopende uitgaven-reeks, te beginnen met € 150.000 in 2025, € 250.000 in 2026 en in 2027, 2028 en 2029 € 350.000 per jaar. Indieners beogen verwerking van deze middelen dus voor een periode van vijf jaar en met dat doel ter beschikking te stellen aan het instituut van de Nationale ombudsman. Dekking voor dit amendement wordt gevonden in de vrij te besteden middelen op beleidsartikel 1 van de BZK-begroting 2025, waartoe een apart dekkingsamendement wordt ingediend.

Sneller Chakor