36 504 Wijziging van de begrotingsstaat van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (XIII) voor het jaar 2024 (Tweede incidentele suppletoire begroting inzake Maatwerkfinanciering CO2-reductie Verduurzaming Industrie)

Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING

A Artikelgewijze toelichting bij het wetsvoorstel

Wetsartikelen 1

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2024 wijzigingen aan te brengen in de departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat.

De in de begrotingsstaat opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht.

Mede namens de Minister voor Klimaat en Energie,

De Minister van Economische Zaken en Klimaat, M.A.M. Adriaansens

B Artikelgewijze toelichting bij de begrotingsartikelen

1. Leeswijzer

Ondergrenzen toelichtingen

Voor wat betreft het toelichten van significante verschillen in de uitgaven, ontvangsten en verplichtingen zijn de ondergrenzen gehanteerd zoals opgenomen in de onderstaande tabel.

Omvang begrotingsartikel (stand ontwerpbegroting) in € miljoen

Beleidsmatige mutaties (ondergrens in € miljoen)

Technische mutaties (ondergrens in € miljoen)

< 50

1

2

=> 50 en < 200

2

4

=> 200 < 1000

5

10

=> 1000

10

20

In sommige gevallen, waar politiek relevant, worden ook posten toegelicht beneden deze ondergrenzen.

2. Beleidsartikelen

2.1 Beleidsartikel 2 Bedrijvenbeleid: innovatie en ondernemerschap voor duurzame welvaartsgroei

Tabel 1 Budgettaire gevolgen van beleid incidentele suppletoire begroting (ISB) (bedragen x € 1.000)
 

Stand ontwerpbegroting 2024 incl. NvW en amendementen

Mutaties 2e ISB

Stand 2e ISB

Mutatie 2025

Mutatie 2026

Mutatie 2027

Mutatie 2028

Verplichtingen

3.146.997

200.000

3.346.997

0

0

0

0

               

Uitgaven

2.357.412

0

2.357.412

24.000

65.000

20.000

63.000

               

Subsidies (regelingen)

1.175.761

0

1.175.761

24.000

65.000

20.000

63.000

MKB-Innovatiestimulering Topsectoren (MIT)

23.250

 

23.250

       

Eurostars

22.269

 

22.269

       

Bevorderen ondernemerschap

19.395

 

19.395

       

Cofinanciering EFRO

31.977

 

31.977

       

Bijdrage aan ROM's

15.049

 

15.049

       

Verduurzaming industrie

79.322

 

79.322

24.000

65.000

20.000

63.000

Startup beleid

12.136

 

12.136

       

Urgendamaatregelen Industrie

11.940

 

11.940

       

Invest-Nl

11.625

 

11.625

       

Noodloket (TOGS)

   

0

       

Tegemoetkoming vaste lasten

   

0

       

Tegemoetkoming vaste lasten Caribisch Nederland

   

0

       

Europees Defensie Fonds cofinanciering

5.000

 

5.000

       

Omscholing naar tekortsectoren

   

0

       

Tegemoetkoming vaste lasten Startersregeling

   

0

       

Infrastructuur duurzame industrie (PIDI)

   

0

       

Herstructurering winkelgebieden

16.388

 

16.388

       

R&D mobiliteitssectoren

33.100

 

33.100

       

SEG

   

0

       

NGF – project Groenvermogen van de Nederlandse economie

84.879

 

84.879

       

NGF – project Health-RI

12.000

 

12.000

       

NGF – project RegMed XB

10.649

 

10.649

       

NGF – project Quantum-DeltaNL

127.818

 

127.818

       

NGF – project Oncode-PACT

49.963

 

49.963

       

NGF – project Circulaire Plastics NL

23.040

 

23.040

       

NGF – project NXTGEN HIGH TECH

78.220

 

78.220

       

NGF – project PhotonDelta

67.125

 

67.125

       

NGF – project Opschaling PPS beroepsonderwijs

39.189

 

39.189

       

NGF project Bio Based Circular

21.700

 

21.700

       

NGF project Material Independence & Circular Batteries

53.000

 

53.000

       

Tegemoetkoming Energiekosten

   

0

       

Indirecte Kosten Compensatie ETS

   

0

       

IPCEI Cloudinfrastructuur en services

20.642

 

20.642

       

IPCEI Micro elektronica

143.088

 

143.088

       

Aanvullende tegemoetkoming evenementen

   

0

       

Omzetderving Limburg

   

0

       

Investeringen Verduurzaming Industrie – Klimaatfonds

134.210

 

134.210

       

EuroHPC

10.193

 

10.193

       

EuroQCI

5.606

 

5.606

       

Brexit Adjustment Reserve

   

0

       

Ruimte voor economie / bedrijventerreinen

2.789

 

2.789

       

Overig

10.199

 

10.199

       
               

Leningen

30.000

0

30.000

0

0

0

0

Bedrijfssteun

   

0

       

Qredits

30.000

 

30.000

       

NGF – project PhotonDelta

   

0

       
               

Garanties

97.945

0

97.945

0

0

0

0

BMKB

42.228

 

42.228

       

Klein Krediet Corona garantieregeling

             

Groeifaciliteit

8.972

 

8.972

       

Garantie Ondernemersfinanciering

11.745

 

11.745

       

Garantie Ondernemersfinanciering Corona

25.000

 

25.000

       

MKB financiering

10.000

 

10.000

       
               

Opdrachten

23.052

0

23.052

0

0

0

0

Onderzoek en opdrachten

6.170

 

6.170

       

Caribisch Nederland

847

 

847

       

ICT beleid

   

0

       

Regeldruk

2.450

 

2.450

       

Budget Samenwerking regio

815

 

815

       

Small Business Innovation Research

150

 

150

       

Stikstofaanpak piekbelasters industrie

11.500

 

11.500

       

Verduurzaming industrie

1.120

 

1.120

       
               

Bijdrage aan agentschappen

122.915

0

122.915

0

0

0

0

Bijdrage RVO.nl

122.170

 

122.170

       

Rijksinspectie Digitale Infrastructuur

745

 

745

       
               

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

380.925

0

380.925

0

0

0

0

Bijdrage aan TNO

209.862

 

209.862

       

Kamer van Koophandel

142.917

 

142.917

       

Bijdrage aan NWO-TTW

28.146

 

28.146

       
               

Bijdrage aan medeoverheden

20.386

0

20.386

0

0

0

0

MKB Innovatiestimulering Topsectoren (MIT)

20.386

 

20.386

       
               

Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties

506.428

0

506.428

0

0

0

0

Internationaal Innoveren

55.539

 

55.539

       

PPS toeslag

200.686

 

200.686

       

TO2 (excl. TNO)

60.234

 

60.234

       

Topsectoren overig

13.796

 

13.796

       

Ruimtevaart (ESA)

83.719

 

83.719

       

Bijdrage NBTC

10.169

 

10.169

       

Overige bijdragen aan organisaties

6.061

 

6.061

       

Economische ontwikkeling en technologie

5.514

 

5.514

       

EU-cofinanciering JTF

17.730

 

17.730

       

Faciliteiten toegepast onderzoek TO2 en RKI

43.250

 

43.250

       

NGF – projectNXTGEN Ruimtevaart

9.730

 

9.730

       
               

Storting begrotingsreserve

0

0

0

0

0

0

0

Storting reserve BMKB

   

0

       

Storting reserve MKB financiering

   

0

       
               

Ontvangsten

268.597

0

268.597

0

0

0

0

Luchtvaartkredietfaciliteit

863

 

863

       

Rijksoctrooiwet

45.966

 

45.966

       

Eurostars

4.250

 

4.250

       

F-35

10.576

 

10.576

       

Diverse ontvangsten

11.242

 

11.242

       

Bedrijfssteun

41.700

 

41.700

       

Noodloket (TOGS)

   

0

       

Tegemoetkoming vaste lasten

   

0

       

Tegemoetkoming vaste lasten starters

   

0

       

BMKB

33.000

 

33.000

       

Onttrekking reserve Klein Krediet Corona

   

0

       

Klein Krediet Corona

   

0

       

Ontvangsten verduurzaming industrie

   

0

       

Groeifaciliteit

8.000

 

8.000

       

Onttrekking reserve Groeifaciliteit

   

0

       

SEG

   

0

       

Garantie Ondernemingsfinanciering

13.000

 

13.000

       

Onttrekking reserve GO

   

0

       

Tegemoetkoming Energiekosten

100.000

 

100.000

       

MKB financiering

   

0

       

Brexit Adjustment Reserve

   

0

       
Tabel 2 Uitsplitsing verplichtingen (bedragen x € 1.000)
 

Stand ontwerpbegroting 2024 incl. NvW en amendementen

Mutaties 2e ISB

Stand 2e ISB

Mutatie 2025

Mutatie 2026

Mutatie 2027

Mutatie 2028

Verplichtingen

3.146.997

200.000

3.346.997

0

0

0

0

waarvan garantieverplichtingen

1.260.000

 

1.260.000

       

waarvan overige verplichtingen

1.886.997

200.000

2.086.997

       

Budgetflexibiliteit

De budgetflexibiliteit bij de ontwerpbegroting 2024 was 43%, oftewel 57% van het beschikbaare kasbudget in 2024 was juridisch verplicht. Het budget van de ontwerpbegroting 2024 wordt door deze Incidentele Suppletoire Begroting (ISB) met € 200 mln verhoogd, daarmee daalt het percentage juridisch verplicht op artikel 2 van de EZK-begroting. De nieuwe budgetflexibiliteit is 47% oftewel 53% juridisch verplicht.

Toelichting

In deze ISB wordt het parlement om autorisatie verzocht voor het aangaan van verplichtingen en doen van uitgaven ten behoeve van een Maatwerkfinanciering CO2-reductie Verduurzaming Industrie, zoals voorgesteld in de Kamerbrief Maatwerkfinanciering CO2-reductie verduurzaming industrie van 14 februari 2024. Het betreft lopend beleid en volgt de inzet die is voorgesteld in Kamerbrief over voortgang maatwerkafspraken van 27 februari 2023, in Kamerbrief over voortgang maatwerkafspraken van 27 september 2023 en in Kamerbrief over Joint Letter of Intent Maatwerk Nobian van 22 november 2023.

Mochten deze middelen niet worden ingezet voor een desbetreffende maatwerkafspraak, doordat de Europese Commissie geen goedkeuring geeft over de openstelling van de Call For Proposals die betrekking heeft op de staatsteuntoets van het bedrijf, zullen deze middelen op een later moment terugvloeien naar de Algemene Post (Klimaatfonds). Mocht het traject van de Europese Commissie leiden tot significante aanpassingen, zal er door Kabinet opnieuw worden gewogen.

Verplichtingen en uitgaven

Subsidies

Maatwerkfinanciering CO2-reductie Verduurzaming Industrie.

Op 22 november jl. is de eerste Joint Letter of Intent (JLoI) met Nobian ondertekend. Met behulp van maatwerkafspraken kan Nobian haar fabrieken ombouwen en daarmee haar klimaatdoelstellingen met 10 jaar versnellen door in 2030 al nagenoeg geen CO2 meer uit te stoten. Dat levert een aanzienlijke bijdrage aan de CO2-reductie doelstellingen die planning gekoppeld zijn aan de maatwerkafspraken én versterkt de industrieclusters in Delfzijl, Hengelo en Rotterdam en daarmee de Nederlandse positie in de Europese chlooralkali- en bredere chemische - sector. Deze afspraken zijn allemaal opgenomen in de JLoI die met uw Kamer is gedeeld waarbij voor deze additionele reductie een overheidsbijdrage van 200 mln gemoeid is. De uitfinanciering hiervan zal plaatsvinden in de periode 2024–2030.

Om deze doelstellingen te behalen vraagt Nobian om een financiële bijdrage, naast hun eigen investeringen, voor drie van de vijf projecten. Met deze ISB wordt gevraagd om het bedrag over te hevelen uit het Klimaatfonds naar de EZK-begroting t.b.v. de eerste twee projecten (Delfzijl en Hengelo) die goed zijn voor ca. 540 Kton CO2-reductie. Vanwege de urgentie en de tijdslijnen van Nobian om de verduurzamingsambities voor 2030 te realiseren, kan deze overheveling niet wachten op de reguliere besluitvorming. De ISB zelf zorgt er niet voor dat de middelen overgeheveld worden naar Nobian: dat gebeurt via een uiteindelijke, definitieve subsidiebeschikking. Het voornemen is om in april tot bindende afspraken te komen voor de twee genoemde projecten.

Naar boven