Tweede Kamer der Staten-Generaal

36 470 J Wijziging van de begrotingsstaat van het Deltafonds (J) voor het jaar 2023 (wijziging samenhangende met de Najaarsnota)

Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING

Vergaderjaar 2023‒2024

A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Wetsartikelen 1

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2023 wijzigingen aan te brengen in:

  • 1. de begrotingsstaat voor het begrotingsfonds Deltafonds (J)

De in de begrotingsstaten opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. begrotingstoelichting).

De Minister van Infrastructuur en Waterstaat,M.G.J. Harbers

B. BEGROTINGSTOELICHTING

1 Leeswijzer

Algemeen

Naar aanleiding van de motie van de leden Van Helvert en Van Veldhoven (Kamerstukken II 2015–2016 34 475 XII, nr. 12) worden bij alle begrotingsar tikelen op het Mobiliteitsfonds en Deltafonds groter dan € 1 miljard de begrotingsmutaties boven de € 5 miljoen toegelicht. Dit heeft als praktische uitwerking dat bij de artikelen tussen de € 200 miljoen en € 1 miljard de ondergrens voor technische mutaties ook neerwaarts is bijgesteld. Voor beleidsmatige mutaties was er bij de artikelen van deze omvang reeds sprake van een ondergrens van € 5 miljoen. De norm voor het toelichten van de begrotingsmutaties op het niveau van artikelonderdeel is als volgt:

Tabel 1 Ondergrenzen conform RBV

Omvang begrotingsartikel (stand ontwerpbegroting) in € miljoen

Beleidsmatige mutaties (ondergrens in € miljoen)

Technische mutaties (ondergrens in € miljoen)

< 50

1

2

=> 50 en < 200

2

4

=> 200 en < 1000

5

10

=> 1000

10

20

Opbouw

Dit wetsvoorstel kent een opbouw waarbij afhankelijk van de informatie vraag- en behoefte verder kan worden ingezoomd. Deze verdiepingsslag is als volgt opgebouwd:

  • 1. Allereerst is de begroting(wet)staat voor het Deltafonds voor het jaar 2023 opgenomen. Deze dient ter autorisatie van de mutaties die op artikelniveau in de verplichtingen-, uitgaven- en ontvangstenramingen worden voorgesteld.

  • 2. Daarna is eerst op hoofdlijnen (paragraaf 2.1) inzicht verstrekt in de belangrijkste budgettaire voorstellen die leiden tot wijziging van de begroting. Hiermee kan snel een indruk worden verkregen van de inhoud van dit wetsvoorstel.

  • 3. In de artikelsgewijze toelichting (paragraaf 2.2) zijn in de tabellen «Budgettaire gevolgen van uitvoering» de mutaties in de 2e suppletoire begroting uitgesplitst in miljoenennota- en overige mutaties 2e suppletoire begroting. De miljoenennotamutaties zijn reeds in de, aan uw Kamer voorgelegde, ontwerpbegroting 2023 (Kamerstukken II 2022– 2023, 35 925-J, nr. 1) toegelicht met uitzondering van de verplichtingen. De begrotingsmutaties van de najaarsnota (op het niveau van artikelonderdeel) en de verplichtingenmutaties van de miljoenennota worden toegelicht op basis van bovengenoemde staffel.

  • 4. ls onderdeel van de artikelgewijze toelichting is in de verdiepingsbijlage (paragraaf 2.3 deel A) door middel van een meerjarige mutatie tabel op artikelonderdeelniveau de aansluiting gemaakt tussen de vorige stand van de begroting en de nu voorgestelde stand. Dit voor de volledige looptijd van het fonds.

  • 5. Tenslotte zijn in de verdiepingsbijlage (paragraaf 2.3 deel B) van dit wetsvoorstel de MIRT projecttabellen met de realisatieprojecten alsmede de verkenningen en planuitwerking programma’s opgenomen waarin de begrotingsmutaties op projectniveau zichtbaar zijn gemaakt. Deze MIRT- tabellen zijn in ieder geval voorzien van toelichtingen indien sprake is:

    • van een wijziging (anders dan door de verwerking van prijsbijstelling) in het taakstellend projectbudget groter dan 10% of meer dan € 10 miljoen

    • van een wijziging groter dan 1 jaar in de oplevering van het project.

2 De producten

2.1 Overzicht belangrijkste uitgaven- en ontvangstenmutaties

In de onderstaande worden de belangrijkste mutaties van deze suppletoire begroting toegelicht.

Tabel 2 Belangrijkste suppletoire mutaties 2023(Tweede suppletoire begroting) (Bedragen x € 1.000)
 

Artikelnummer

Uitgaven

Ontvangsten

Vastgestelde begroting 2023

 

1.908,4

1.908,4

Stand 1e suppletoire begroting 2023

 

2.009,5

2.009,5

    

Mutaties Miljoenennota 2024(uitkomst 2023)

 

‒ 57,7

‒ 57,7

    

Belangrijkste suppletoire mutaties

   
    

Relevante kadermutaties:

   

1) Saldo 2023

diversen

‒ 118,6

‒ 15,4

2) Diverse overboekingen ministeries

diversen

‒ 10,9

‒ 10,9

3) Diverse overboekingen naar begroting IenW

diversen

0,5

0,5

    

Stand 2e suppletoire begroting 2023

 

1.822,814

1.926,011

Toelichting

  • 1. Het saldo 2023 bestaat uit € 118,6 miljoen lagere uitgaven en € 15,4 miljoen lagere ontvangsten. Per saldo wordt er een voordelig saldo 2023 van € 103,2 miljoen verwacht. Zowel de saldomutaties op de uitgaven als de ontvangsten worden in 2024 tegengeboekt, zodat de omvang van de budgetten meerjarig ongewijzigd blijft. Voor een nadere toelichting hoe het saldo is verwerkt op de artikelen wordt verwezen naar de artikelsgewijze toelichting (hoofdstuk 3). De verwerking in 2024 zal plaats vinden bij de 1e suppletoire begroting (Voorjaarsnota) 2024.

  • 2. Deze mutatie betreft overboekingen van en naar andere begrotingshoofdstukken. De belangrijkste zijn:

    • Een overboeking naar het BTW-Compensatiefonds van het ministerie van Financiën voor de verstrekking van de specifieke uitkeringen voor de Impulsregeling Ruimtelijke Adaptatie aan de regionale overheden € -8,5 miljoen.

    • Diverse overboekingen naar het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit € -0,7 miljoen. Dit betreft o.a. project Marker Wadden en Koeien & Kansen Bedrijfswaterwijzer.

    • Een overboeking naar het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport ten behoeve van het programma Gezondheidseffecten Microplastics € -0,5 miljoen.

  • 6. Deze mutatie betreft overboekingen van en naar de begroting van IenW. De belangrijkste zijn:

    • Een toevoeging van € 1,1 miljoen aan het deltafonds ter financiering van het onderzoeksprogramma 2023 met betrekking tot water en bodemopgaven.

    • IenW draagt bij aan Stichting Projecten MKB Nederland ter financiering van de actieprogramma's PFAS en KRW. De bijdrage ad € 3 miljoen waarvan € 0,5 miljoen in 2023, wordt verantwoord op HXII van de rijksbegroting.

3 Productartikelen

3.1 Artikel 1 Investeren in waterveiligheid

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 3 Budgettaire gevolgen van beleid artikel x artikelnaam (bedragen x € 1.000)

1

Investeren in waterveiligheid

Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire Begrotingen, NvW en amendementen) (1)

Mutaties 2e suppletoire begroting (2)

Stand 2e suppletoire begroting (3) = (1) + (2)

Verplichtingen

 

1.557.088

‒ 304.552

1.252.536

Uitgaven

 

586.463

15.317

601.780

waarvan juridisch verplicht

   

75%

     

1.01

Grote projecten waterveiligheid

80.429

3.015

83.444

1.01.01

Programma HWBP-2 Waterschapsprojecten

65.003

6.384

71.387

1.01.02

Programma HWBP-2 Rijksprojecten

1.688

‒ 56

1.632

1.01.03

Ruimte voor de rivier

8.931

‒ 176

8.755

1.01.04

Maaswerken

4.807

‒ 3.137

1.670

     

1.02

Overige aanlegprojecten waterveiligheid

472.194

20.116

492.310

1.02.01

Verkenningen en planuitwerkingsprogramma

30.960

2.637

33.597

 

- Waarvan bijdrage aan agentschap RWS

2.032

50

2.082

1.02.02

Realisatieprogramma

441.234

17.479

458.713

     

1.03

Studiekosten

33.840

‒ 7.814

26.026

1.03.01

Studie en onderzoekskosten

33.840

‒ 7.814

26.026

 

- Waarvan bijdrage aan agentschap RWS

8.899

980

9.879

1.03.02

Overige Studiekosten

0

0

0

     

Ontvangsten

 

182.235

‒ 15.963

166.272

1.09

Ontvangsten investeren in waterveiligheid

182.235

‒ 15.963

166.272

1.09.01

Ontvangsten waterschappen HWBP-2

0

0

0

1.09.02

Overige ontvangsten HWBP-2

0

0

0

1.09.03

Ontvangsten waterschappen HWBP

179.692

‒ 14.176

165.516

1.09.04

Overige ontvangsten HWBP

0

200

200

1.09.05

Overige aanleg ontvangsten

2.543

‒ 1.987

556

Toelichting

Verplichtingen

Op het artikel Investeren in waterveiligheid zal in 2023 ca. € -304 miljoen minder aan verplichtingen worden vastgelegd, waarvan € -68 miljoen is gerelateerd aan de overprogrammering, dan aanvankelijk werd gepland.

HWBP Waterschapsprojecten (€ -135 miljoen)

In 2023 zijn minder verplichtingen aangegaan op de projecten:

  • Zwolle € -98 miljoen.in verband met een gewijzigde marktstrategie wordt de verplichting later aangegaan dan begroot. De gewijzigde marktstrategie houdt in dat er een andere contractvorm bij de aanbesteding wordt gehanteerd. Dit betekent dat de voorbereiding van de aanbesteding meer tijd behoeft.

  • Den Helder - Oever € - 45 miljoen.De lagere verplichtingenrealisatie in 2023 is een gevolg van het doorvoeren van een gewijzigd voorkeursalternatief en de uitwerking daarvan vergt meer tijd.

  • Sterke Lekdijk € - 29 miljoen.Dit project bestaat uit 8 deelprojecten, de lagere verplichtingenrealisatie is ontstaan door herprioritering binnen deze 8 deelprojecten, waarbij meer tijd nodig was om te komen tot een afgewogen aanvraag.

  • Reservering HWBP € - 27 miljoen.De reservering is voor een bedrag van € 27 miljoen in 2023 geen beroep gedaan, waardoor deze middelen doorschuiven naar 2024.

  • Diverse kleinere mutaties € - 51 miljoen.

Daarnaast is sprake van een hogere realisatie bij project Ravenstein ( € 115 miljoen). De raming op basis van scenario dijkversterking is verder opgelopen als gevolg van prijsontwikkelingen, vergunningsvoorwaarden en gebruik van langere heave-schermen.

HWBP Rijksprojecten (€ -67 miljoen

Onder andere in verband met capaciteitsproblemen is er vertraging op getreden bij het aangaan van verplichtingen voor het project IJmuiden. (€ - 33 miljoen). Daarnaast zijn er minder verplichtingen aangegaan voor het project Noordelijke Lekdijk (€ - 30 miljoen) omdat het hoogheemraadschap de Stichtse Rijnlanden aanpassingen in de planning van het project heeft doorgevoerd.

Diverse kleinere mutaties € -36 miljoen.

Uitgaven

1.01 Grote projecten

Deze wijziging is kleiner dan de gehanteerde norm en wordt daarom niet uiteengezet (zie de leeswijzer).

1.02 Overige aanlegprojecten waterveiligheid

De mutaties 2e suppletoire begroting op dit artikelonderdeel zijn hoofdzakelijk opgebouwd uit een tweetal mutaties die per saldo leiden tot een verhoging van € 20,1 miljoen. Een verhoging als gevolg van de verwerking van het saldo 2022 € 21,7 miljoen, overboeking naar het BTW Compensatiefonds € -1,4 miljoen. Daarnaast zijn er diverse kleinere mutatie voor een bedrag van € -0,2 miljoen.

Saldo 2023 (€ 21,7 miljoen)

Dit artikelonderdeel wordt in 2023 verhoogd met € 75 miljoen in verband met verschuiving van de overprogrammering naar 2024. Daarnaast is er sprake van lagere uitgaven op de projecten;

  • HWBP Rijksprojecten (€ -22,1 miljoen)Betalingen voor een aantal van de betreffende deelprojecten vallen, in tegenstelling tot eerdere verwachtingen, in 2023 net over de jaargrens. Daarom schuift er een bedrag van € 22,1 miljoen door naar 2024.

  • HWBP Waterschapsprojecten (€ -10,2 miljoen)De lagere realisatie in 2023 betreft bij dit onderdeel meerdere oorzaken, zoals capaciteitsknelpunten, nadere onderzoeken naar scopeoptimalisaties, langere doorlooptijd van de vergunningverlening en het doorschuiven van de reservering HWBP .

  • HWBP Overige projectkosten (€ -3,6 miljoen)Voornamelijk doordat innovatieversneller langer duurt dan eerder verwacht. De Kennis en Innovatieagenda bestaat uit meerdere innovatieprojecten. Een van de innovatieprojecten gaat niet starten in 2023, daardoor lagere prognose.

  • Dijkversterking en herstel steenbelkleding (€ -3,6 miljoen)De lagere realisatie is een gevolg van minder voor de Provincie Zeeland uitgevoerde werkzaamheden Steenbestorting Vaste Oever Verbinding en lagere kosten op deelprojecten zoals op het project Molenpolder.

  • Kribverlaging Pannerdensch Kanaal (€ -3,7 miljoen)Dit treft het doorschuiven van risicoreserveringen bij Kribverlaging Pannerdensch Kanaal. Hiermee blijven de middelen beschikbaar voor het project.

  • Meanderende Maas (€ -5,5 miljoen)De nadere uitwerking voor grondverwerving en Kabels en Leidingen heeft geleid tot het bijstellen van de prognose. Een bedrag van € -5,5 miljoen schuift hierdoor door naar 2024.

  • Afsluitdijk (€ -3,9 miljoen)Bij de Renovatie van het monument De Vlieter is vanwege ontwerpaanpassingen vertraging in de uitvoering van de werkzaamheden opgetreden. Daardoor vinden de betalingen niet plaats in 2023 maar in 2024.

  • Rivierverruiming Rijn en Maas (€ 7,5 miljoen)Betreft het naar voren halen van kasruimte van diverse projecten voor Rivierverruiming Maas. De twee projecten met de grootste budgetmutaties betreffen projecten Baarlo en Well die naar voren zijn gehaald, gecompenseerd door vertraging van kleinere projecten. Baarlo-Hout-Blerick is voor 2023 opgehoogd met € 5,5 miljoen vanwege grond\- en woningenverwerving tijdens planuitwerkingsfase en het naar voren halen van de planuitwerkingsfase. Het tweede grote project, project Well is ook naar voren gehaald voor € 3,2 miljoen vanwege verandering in betaling structuur.

  • Diverse kleinere mutaties (€ -8,2 miljoen)

Overboeking naar BTW-compensatefonds (€ -1,4 miljoen)

Het betreft de overboeking naar het BTW-Compensatiefonds van het ministerie van Financiën met betrekking tot het project Beekdalen € -0,1 miljoen en het project IJsseldelta 2e fase € -1,3 miljoen.

1.03 Studiekosten

De mutaties 2e suppletoire begroting op dit artikelonderdeel zijn hoofdzakelijk opgebouwd uit een drietal mutaties die per saldo leiden tot een verlaging van € 7,8 miljoen. Een verlaging als gevolg van de verwerking van het saldo 2022 € -8,9 miljoen, overboeking van Hoofdstuk XII € 0,9 miljoen. Daarnaast zijn er diverse kleinere mutatie voor een bedrag van € 0,2 miljoen.

Saldo 2023 (€ -8,9 miljoen)

Als gevolg van de stikstofproblematiek vertragen MIRT-onderzoeken. Hiermee is in 2023 een bedrag van € -3,8 miljoen gemoeid. Op het gebied van cybersecurity zijn de uitgaven € -4,3 miljoen lager dan begroot. Dit betreft met name het project CERT (Computer Emergency Response Teams) € -3 miljoen. Op dit moment wordt de Netwerk- en Informatiebeveiliging richtlijn omgezet in Nederlandse wetgeving. Bij het project Vitaal is er sprake van personele knelpunten waardoor een bedrag van € 1,3 miljoen doorschuif naar 2024.

Overboeking van Hoofdstuk XII (€ 0,9 miljoen)

Ter financiering van het onderzoekprogramma water- en bodemopgaven, dat door RWS wordt uitgevoerd conform de Subsidieregeling Instituten voor Toegepast Onderzoek (SITO-regeling). De verantwooridng van dit onderzoeksprogramma vindt op hoofdstuk XII plaats.

Ontvangsten

1.09 Ontvangsten

De ontvangsten in 2023 vallen € -16 miljoen lager uit dan verwacht. Dit betreft hoofdzakelijk minder ontvangsten van de waterschappen binnen het HWBP (€ -14,2 miljoen) en doordat er minder gefactureerd kon worden aan de waterschappen bij Steenbestorting Vaste Oever Verbinding (€ -1,6 miljoen) als gevolg van minder werkzaamheden voor de Provincie.

3.2 Artikel 2 Investeren in zoetwatervoorzieningen

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 4 Budgettaire gevolgen van beleid artikel x artikelnaam (bedragen x € 1.000)

2

Investeren in zoetwatervoorziening

Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire Begrotingen, NvW en amendementen) (1)

Mutaties 2e suppletoire begroting (2)

Stand 2e suppletoire begroting (3) = (1) + (2)

Verplichtingen

 

172.057

‒ 17.662

154.395

Uitgaven

 

145.568

‒ 10.923

134.645

waarvan juridisch verplicht

   

79%

     

2.01

Aanleg waterkwantiteit

0

0

0

2.01.02

Realisatieprogramma waterkwantiteit

0

0

0

     

2.02

Overige waterinvesteringen zoetwatervoorziening

140.312

‒ 8.872

131.440

02.2.01

Verkenningen en planuitwerking zoetwatervoorziening

0

0

0

2.02.02

Realisatieprogramma zoetwatervoorziening

140.312

‒ 8.872

131.440

     

2.03

Studiekosten

5.256

‒ 2.051

3.205

2.03.01

Studie en onderzoekskosten Deltaprogramma

5.256

‒ 2.051

3.205

 

- Waarvan bijdrage aan agentschap RWS

692

110

802

     

Ontvangsten

 

0

0

0

Toelichting

Verplichtingen

De verlaging van het beschikbare verplichtingenbedrag is gerelateerd aan de hieronder toegelichte uitgavenmutaties. Het hogere bedrag wordt veroorzaakt door vertraging in de opdrachtverlening bij Slim Watermanagement (€ -5,0 miljoen) en Klimaatbestendig zoetwatervoorziening. HWS (€ -2,0 miljoen).

Uitgaven

2.02 Overige waterinvesteringen zoetwatervoorziening

De mutaties 2e suppletoire begroting op dit artikelonderdeel zijn hoofdzakelijk opgebouwd uit een tweetal mutaties die per saldo leiden tot een verlaging van € -8,9 miljoen. Een verhoging als gevolg van de verwerking van het saldo 2023 € 0,4 miljoen en een overboeking naar het BTW-Compensatiefonds € -9,3 miljoen . Deze laatste betreft de overboeking naar het BTW-Compensatiefonds van het ministerie van Financiën voor de verstrekking van de specifieke uitkeringen de zogenaamde SPUK`s voor de impulsregeling Ruimtelijke Adaptatie aan de regionale overheden op basis van de aanvragen eind 2022 en in de 1e helft van het jaar € -8,5 miljoen. Daarnaast wordt € -0,7 miljoen overgeboekt in verband met de de tijdelijke regeling stimuleren maatregelen tweede fase Deltaprogramma Zoetwater.

2.03 Studiekosten

De verlaging van dit artikelonderdeel met € -2,1 miljoen is gevolg van de verwerking van het saldo 2023 € -1,9 miljoen en diverse kleine overboekingen € -0,2 miljoen.

3.3 Artikel 3 Beheer, Onderhoud en Vervanging

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 5 Budgettaire gevolgen van beleid artikel x artikelnaam (bedragen x € 1.000)

3

Beheer, onderhoud en vervanging

Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire Begrotingen, NvW en amendementen) (1)

Mutaties 2e suppletoire begroting (2)

Stand 2e suppletoire begroting (3) = (1) + (2)

Verplichtingen

 

349.285

3.975

353.260

Uitgaven

 

344.873

‒ 6.082

338.791

waarvan juridisch verplicht

   

100%

     

3.01

Watermanagement

7.304

0

7.304

3.01.01

Watermanagement

7.304

0

7.304

 

- Waarvan bijdrage aan agentschap RWS

7.304

0

7.304

     

3.02

Beheer onderhoud en vervanging

337.569

‒ 6.082

331.487

3.02.01

Waterveiligheid

223.403

643

224.046

 

- Waarvan bijdrage aan agentschap RWS

223.403

643

224.046

3.02.02

Zoetwatervoorziening

87.693

7

87.700

 

- Waarvan bijdrage aan agentschap RWS

87.693

7

87.700

3.02.03

Vervanging

26.473

‒ 6.732

19.741

     

Ontvangsten

 

0

0

0

Toelichting

Verplichtingen

Deze wijziging is kleiner dan de gehanteerde norm en wordt daarom niet uiteengezet (zie de leeswijzer).

Uitgaven

3.02 Beheer, onderhoud en vervanging

De mutaties 2e suppletoire begroting op dit artikelonderdeel zijn hoofdzakelijk opgebouwd uit een drietal mutaties die per saldo leiden tot een verlaging van € -6,1 miljoen. Een verlaging als gevolg van de verwerking van het saldo 2023 € -6,7 miljoen, overboeking naar ministerie Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit € -0,1 miljoen en een overboeking binnen het Deltafonds € 0,7 miljoen.

Saldo 2023 (€ -6,7 miljoen)

Het betreft een kasschuif naar 2024 op project VenR Sluis- en gemaalcomplex IJmuiden voor het doorschuiven van de risicoreservering. Tevens is de aanleg van een opstelplaats van de reservepomp komen te vervallen vanwege oplopende kosten. Daarnaast waren er problemen met de bouwvergunning. Op project Vervanging en Renovatie Landelijk Meetnet Water is een kasschuif nodig doordat in 2023 geen uitrolprojecten worden uitgevoerd omdat de noodzakelijke hardware niet beschikbaar is en vanwege lange levertijden. Met deze posten is een bedrag van € 3 miljoen gemoeid. € 3,7 miljoen is te relateren aan de project Stuwenmaas, waarbij er meer tijd wordt genomen voor de planfase en reservering die worden doorgeschoven.

Overboeking naar ministerie LNV (€ -0,1 miljoen)

Dit betreft de bijdrage vanuit IenW aan het Zenderonderzoek Bruinvissen gedurende 2023 tot en met 2027. Het onderzoek wordt uitgevoerd door Wageningen Research, waarbij is afgesproken dat IenW en LNV ieder 50 procent van het onderzoek bekostigt.

Overboeking binnen het Deltafonds (€ 0,7 miljoen)

Bij de projecten onderhoud Maeslantkering en Hollandse IJsselkering is er sprake van prijsstijgingen die boven de IBOI-norm uitkomen. Daarvoor wordt een beroep gedaan op de reservering (€ 0,7 miljoen) in 2023.

3.4 Artikel 4 Experimenteren cf. Art. III Deltawet

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 6 Budgettaire gevolgen van beleid artikel x artikelnaam (bedragen x € 1.000)

4

Experimenteren cf. art. III Deltawet

Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire Begrotingen, NvW en amendementen) (1)

Mutaties 2e suppletoire begroting (2)

Stand 2e suppletoire begroting (3) = (1) + (2)

     

Verplichtingen

 

153.117

‒ 30.341

122.776

Uitgaven

 

355.144

‒ 68.855

286.289

waarvan juridisch verplicht

   

73%

     

4.02

GIV/PPS

355.144

‒ 68.855

286.289

4.02.01

GIV/PPS

355.144

‒ 68.855

286.289

     

Ontvangsten

 

0

0

0

Toelichting

Verplichtingen

De verlaging van het verplichtingenbedrag is geheel gerelateerd aan de hieronder toegelichte uitgavenverlaging.

Uitgaven

4.02 GIV/PPS

De verlaging van dit artikelonderdeel betreft de verwerking van het saldo 2023 en betreft het project Afsluitdijk.

  • Het is nog niet zeker of een deel van de betalingen (€ 47,8 miljoen) aan Levvel voltooid kan worden in 2023. Het betreft het afwikkelen van het geschil hydraulische randvoorwaarden en de recente overeenstemming over het afwikkelen van resterend geschil. Derhalve worden de middelen naar 2024 geschoven.

  • Tevens zijn in 2023 de uitgaven € 21 miljoen lager dan verwacht. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt doordat er een bijstelling plaatsvindt (€ -18,9 miljoen van de reservering voor de bestaande spuimiddelen (BSM)). Door de afwikkeling van het restgeschil en duidelijkheid over de gemaakte kosten over BSM is het risicoprofiel voor deze twee posten naar beneden bijgesteld. Die reservering hiervoor stond in 2023, het beeld was eerst dat er aanvullend budget nodig was om e.e.a. af te kopen. Dit budget wordt van 2023 naar latere jaren doorgeschoven. Op de overige posten vindt er een kasschuif plaats (€ -2,0 miljoen) van 2023 naar latere jaren.

3.5 Artikel 5 Netwerkgebonden kosten en overige uitgaven

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 7 Budgettaire gevolgen van beleid artikel x artikelnaam (bedragen x € 1.000)

5

Netwerkgebonden kosten en overige uitgaven

Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire Begrotingen, NvW en amendementen) (1)

Mutaties 2e suppletoire begroting (2)

Stand 2e suppletoire begroting (3) = (1) + (2)

     

Verplichtingen

 

372.018

‒ 527

371.491

Uitgaven

 

372.282

‒ 4.851

367.431

waarvan juridisch verplicht

   

100%

     

5.01

Apparaat

281.692

‒ 268

281.424

5.01.01

Staf Deltacommissaris

1.903

‒ 268

1.635

5.01.02

Apparaatskosten RWS

279.789

0

279.789

 

- Waarvan bijdrage aan agentschap RWS

279.789

0

279.789

     

5.02

Overige uitgaven

85.915

92

86.007

5.02.01

Overige netwerkgebonden uitgaven

84.082

0

84.082

 

- Waarvan bijdrage aan agentschap RWS

84.082

0

84.082

5.02.02

Programma-uitgaven DC

1.833

92

1.925

     

5.03

Investeringsruimte

4.675

‒ 4.675

0

5.03.01

Programmaruimte

4.675

‒ 4.675

0

5.03.02

Beleidsruimte

0

0

0

     

5.04

Reserveringen

0

0

0

5.04.01

Reserveringen

0

0

0

     

Ontvangsten

 

231.527

0

231.527

5.10

Saldo afgesloten rekeningen

231.527

0

231.527

5.10.01

Saldo afgesloten rekeningen

231.527

0

231.527

Toelichting

De wijzigingen zijn kleiner dan de gehanteerde norm en wordt daarom niet uiteengezet (zie de leeswijzer).

3.6 Artikel 6 Bijdragen andere begrotingen van het Rijk

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 8 Budgettaire gevolgen van beleid artikel x artikelnaam (bedragen x € 1.000)

6

Bijdragen andere begrotingen Rijk

Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire Begrotingen, NvW en amendementen) (1)

Mutaties 2e suppletoire begroting (2)

Stand 2e suppletoire begroting (3) = (1) + (2)

     

Ontvangsten

 

1.537.980

‒ 10.332

1.527.648

6.09

Ten laste van begroting IenW

1.537.980

‒ 10.332

1.527.648

6.09.01

Ten laste van begroting IenW

1.537.980

‒ 10.332

1.527.648

Toelichting

De mutatie 2e suppletorie begroting zijn het gevolg van een neerwaartse bijstelling van de ontvangsten door overboekingen naar de beleidsbegroting Hoofdstuk XII en overboekingen naar andere ministeries.

3.7 Artikel 7 Investeren in Waterkwaliteit

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 9 Budgettaire gevolgen van beleid artikel x artikelnaam (bedragen x € 1.000)

7

Investeren in waterkwaliteit

Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire Begrotingen, NvW en amendementen) (1)

Mutaties 2e suppletoire begroting (2)

Stand 2e suppletoire begroting (3) = (1) + (2)

     

Verplichtingen

 

210.322

‒ 73.508

136.814

Uitgaven

 

147.448

‒ 53.570

93.878

waarvan juridisch verplicht

   

100%

     

7.01

Real. progr. Kaderrichtlijn water

75.292

‒ 24.707

50.585

7.01.01

Real.progr.Kaderrichtlijn water

75.292

‒ 24.707

50.585

     

7.02

Overige aanlegprojecten Waterkwaliteit

37.448

‒ 17.493

19.955

7.02.01

Realisatieprogramma overige aanleg waterkwaliteit

27.113

‒ 11.154

15.959

 

- Waarvan bijdrage aan agentschap RWS

1.700

0

1.700

7.02.02

Planuitwerking overige aanleg waterkwaliteit

10.335

‒ 6.339

3.996

 

- Waarvan bijdrage aan agentschap RWS

3.586

44

3.630

     

7.03

Studiekosten waterkwaliteit

34.708

‒ 11.370

23.338

7.03.01

Studiekosten waterkwaliteit

34.708

‒ 11.370

23.338

 

- Waarvan bijdrage aan agentschap RWS

7.317

604

7.921

     

Ontvangsten

 

36

528

564

Toelichting

Verplichtingen

Op het artikel Investeren in waterkwaliteit zal in 2023 ca. € -74 miljoen minder aan verplichtingen worden vastgelegd dan aanvankelijk werd gepland. De oorzaak hiervan is voor een bedrag van € -43 miljoen gerelateerd aan de hieronder toegelichte kasmutaties. Daarnaast wordt het verplichtingenbedrag met € -31 miljoen verlaagd. Dit is een correctie waarbij de meerjarige kas- en verplichtingenramingen weer met elkaar in overeenstemming worden gebracht.

Uitgaven

7.01 Real. Progr. Kaderrichtlijn water

De mutaties 2e suppletoire begroting op dit artikelonderdeel betreft de verwerking van het saldo 2023. In 2023 zal per saldo € -24,7 miljoen minder worden gerealiseerdHet uitblijven van de omgevingswet en het opnieuw rekenen aan stikstofuitstoot (aanpassen bouwvrijstelling) heeft geleid tot aanpassingen van documenten en werkwijze. Hierdoor doorlopen we een andere procedure respectievelijk een nieuwe beoordeling waardoor voor de eerste contracten een vertraging van 5 maanden ontstaat. Gevolg daarvan is een vertraging in het planstudieproces, immers: voortoetsen, MIRT-besluit en aanbesteding realisatie schuiven nu 5 maanden naar achteren. Een financiële kasschuif vanuit 2023 naar 2024 is daarom ook noodzakelijk.Uitgangspunt voor de omgevingswet was invoering op 1 januari 2023. Voor een deel van KRW betekende het uitstel van de omgevingswet dat alle rapporten/adviezen die reeds waren opgesteld herschreven moesten worden. Daarbovenop kwam vervolgens nog een capaciteitsknelpunt bij het ingenieursbureau.

7.02 Overige aanlegprojecten waterkwaliteit

De mutaties 2e suppletoire begroting op dit artikelonderdeel zijn opgebouwd uit een tweetal mutaties die per saldo leiden tot een verlaging van € -17,5 miljoen. Een verlaging als gevolg van de verwerking van het saldo 2023 € -17,1 miljoen, overboeking naar het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit € -0,4 miljoen.

Saldo 2023 (€ -17,1 miljoen)

  • PAGW Getij Grevelingen (€ -9,6 miljoen): Bij het Programma Aanpak Grote Wateren (PAGW) is sprake van vertraging. Bij het Getij Grevelingen is de eerder dit jaar verwerkte verschuiving van € -6,3 miljoen van 2023 naar 2028 wel in de verplichtingen verwerkt, maar niet in de kas. Dat wordt nu alsnog gecorrigeerd. Daarnaast wordt op de projecten Oostvaarders-oevers en IJsel-Vechtdelta € -3,3 miljoen doorgeschoven naar latere jaren

  • Waterzuivering medicijnresten (€ -2,5 miljoen): Bij de waterzuivering medicijnresten hadden voor de 1e tranche van de bijdrageregeling zich twaalf rwzi’s (rioolwater zuiveringsinstallaties) aangemeld, die volgens planning dit jaar gereed zouden zijn met de projecten. Echter, door uitgelopen realisatietijden en opstartproblemen van de installaties treedt vertraging op, waardoor installaties nog niet functioneel in bedrijf konden worden genomen en de bijdrage dus niet kan worden uitgekeerd. Om deze reden is besloten om de waterschappen een jaar extra te geven om een beroep te kunnen doen op 1e tranche. Op basis hiervan wordt € -2,5 miljoen doorgeschoven naar 2024.

  • DAW Projecten (€ -5,0 miljoen): De DAW-regeling is tot stand gekomen, maar door onrust in de agrarische sector (o.a. als gevolg van discussies rond landbouwakkoord), is er sprake van een lager aantal aanvragen.

Overboeking naar het ministerie LNV (€ -0,4 miljoen)

Het betreft een overboeking vanuit PAGW budget voor een laatste bijdrage aan de financiering van het project Verlengde Fase 1. Marker Wadden.De bijdrage zal samen met eigen middelen PAGW op de LNV begroting worden benut om te voldoen aan de financiële afspraken zoals vastgelegd in de «Derde aanvulling op samenwerkingsovereenkomst Eerste Fase Marker Wadden d.d. 13 maart 2014»

7.03 Studiekosten waterkwaliteit

De mutaties 2e suppletoire begroting op dit artikelonderdeel zijn in hoofdzaak opgebouwd uit een tweetal mutaties die per saldo leiden tot een verlaging van € -11,4 miljoen. Een verlaging als gevolg van de verwerking van het saldo 2023 € -10,8 miljoen, overboekingen ministeries € 0,4 miljoen. Daarnaast zijn er diverse kleinere mutaties van per saldo een bedrag van € -1,0 miljoen.

Saldo 2023 (€ -10,8 miljoen)

De uitvoering van verschillende onderzoeken is vertraagd. De oorzaken zijn zowel gelegen in beperkte of gewijzigde personele bezetting (Beleidstafel grondwater, Nutriënten en gewasbescherming, RWS Delta aanpak waterkwaliteit en Onderzoek microplastic) als technische vertraging bij het uitvoeren van het onderzoek (Microplastics). Dit betreft de volgende onderzoeken:

  • Beleidstafel Grondwater € -1,1 miljoen

  • Duurzame Blauwe Economie € -0,3 miljoen

  • Onderzoek microplastic € -1,7 miljoen

  • Delta-aanpak waterkwaliteit € -3,7 miljoen

  • MIRT-onderzoek € -2,0 miljoen

  • Onderzoek Nutriënten en Gewasbeschermingsmiddelen € -2,1 miljoen

De bedragen worden doorgeschoven naar 2024 zodat deze voor de betreffende onderzoeken beschikbaar blijven.

Overboeking ministeries (€ 0,4 miljoen)

Van en naar het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport wordt per saldo € 0,6 miljoen aan het Deltafonds toegevoegd. Dit betreft:

  • Het betreft een overboeking naar het ministerie VWS voor het uitvoeren van het programma Gezondheidseffecten Microplastics. IenW draagt in de financiering hiervan € -0,5 miljoen bij.

  • Het betreft een bijdrage ad € 1,1 miljoen van VWS voor het PFAS onderzoeksprogramma. Het onderzoek beantwoordt de vraag: Hoe kan de PFAS blootstelling in Nederland verlaagd worden? Het onderzoek leidt tot handelingsperspectieven om de blootstelling van mens en milieu aan PFAS verder te verminderen.

Aan het ministerie LNV wordt € -0,2 miljoen overgeboekt. Dit betreft een additionele bijdrage aan LNV voor 'Koeien & Kansen Bedrijfswaterwijzer.

4 Bijlagen

4.1 Verdiepingsbijlage

Tabel 10 Artikel 1

1 Investeren in waterveiligheid

Totaal mutatie

2023

2024

2025

2026

2027

2028

2029

2030

2031

2032

2033

2034

2035

2036

2037

Ontwerpbegroting 2023 artikelonderdeel 1.01 Grote projecten waterveiligheid

 

122.013

89.081

1.478

75.804

22.162

84.883

   

0

     

Mutaties Voorjaarsnota 2023

 

‒ 45.293

‒ 893

50.729

691

1.149

6.383

12.821

        

Stand eerste suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 1.01 Grote projecten waterveiligheid

 

76.720

88.188

52.207

76.495

23.311

91.266

12.821

0

0

0

0

0

0

0

 

Loon- en prijsbijstelling 2023

20.355

3.709

4.264

2.524

3.698

1.128

4.412

620

        

Mutaties Miljoenennota 2024

 

3.709

4.264

2.524

3.698

1.128

4.412

620

0

0

0

0

0

0

0

0

Stand ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 1.01 Grote projecten waterveiligheid

 

80.429

92.452

54.731

80.193

24.439

95.678

13.441

0

0

0

0

0

0

0

0

Saldo 2023 Investeren waterveiligheid

0

3.015

‒ 3.015

             

Mutaties Najaarsnota 2023

0

3.015

‒ 3.015

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Stand tweede suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 1.01 Grote projecten waterveiligheid

 

83.444

89.437

54.731

80.193

24.439

95.678

13.441

0

0

0

0

0

0

0

0

                 

Ontwerpbegroting 2023 artikelonderdeel 1.02 Ontwikkeling waterveiligheid

 

510.860

620.750

592.768

485.568

390.289

478.454

506.612

435.005

376.967

288.523

568.727

346.318

302.813

419.036

 

Mutaties Voorjaarsnota 2023

 

‒ 64.362

‒ 75.693

75.107

175.830

114.704

55.551

‒ 34.128

‒ 7.122

20.914

24.477

37.193

5.737

3.803

3.871

15.440

Stand eerste suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 1.02 Ontwikkeling waterveiligheid

 

446.498

545.057

667.875

661.398

504.993

534.005

472.484

427.883

397.881

313.000

605.920

352.055

306.616

422.907

15.440

CA-middelen instandhouding kasschuif

0

74.372

57.288

22.803

76.500

41.956

‒ 15.322

10.711

‒ 35.917

13.244

13.240

‒ 49.679

‒ 60.162

‒ 49.679

‒ 49.679

‒ 49.676

Desaldering

122.554

12.963

8.012

7.078

6.922

7.807

5.563

8.298

8.364

7.835

8.130

8.580

8.796

8.596

8.167

7.443

Extrapolatie 2037

371.517

              

371.517

Kasschuif tlv generale middelen

0

‒ 154.000

37.000

‒ 24.000

‒ 8.000

‒ 59.000

45.000

20.000

105.000

 

38.000

     

Kasschuiven binnen Deltafonds

0

78.811

‒ 83.748

‒ 18.742

‒ 58.678

18.874

‒ 31.157

21.492

16.815

25.320

32.483

1.041

‒ 101.241

108.909

‒ 59.091

48.912

Loon- en prijsbijstelling 2023

217.254

13.598

22.127

29.884

32.774

20.507

20.697

14.911

16.055

17.936

14.438

12.384

4.103

‒ 1.787

2.092

‒ 2.465

HXII: Integraal Rivieren Management

‒ 435

‒ 48

‒ 145

‒ 145

‒ 97

           

Overboeking Afsluitdijk bestaande spuisluis

149.559

   

75.357

37.101

37.101

         

Mutaties Miljoenennota 2024

 

25.696

40.534

16.878

124.778

67.245

61.882

75.412

110.317

64.335

106.291

‒ 27.674

‒ 148.504

66.039

‒ 98.511

375.731

Stand ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 1.02 Ontwikkeling waterveiligheid

 

472.194

585.591

684.753

786.176

572.238

595.887

547.896

538.200

462.216

419.291

578.246

203.551

372.655

324.396

391.171

BCF: BTW component Beekdalen

‒ 125

‒ 125

              

BCF: BTW component N307

‒ 1.320

‒ 1.320

              

Budgetoverheveling RWS MIRT Onderzoek

300

300

              

HXII: t.b.v. Uitvoeringsprogramma Digitalisering Noordzee

50

50

              

HXII: t.b.v. Kennisonderzoek Water en Bodem Deltares

196

196

              

Meevaller Regionale Rijkskeringen overboeking naar investeringsruimte

‒ 697

‒ 697

              

Saldo 2023 Investeren waterveiligheid

0

21.712

‒ 21.712

             

Mutaties Najaarsnota 2023

‒ 1.596

20.116

‒ 21.712

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Stand tweede suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 1.02 Overige aanlegprojecten waterveiligheid

 

492.310

563.879

684.753

786.176

572.238

595.887

547.896

538.200

462.216

419.291

578.246

203.551

372.655

324.396

391.171

                 

Ontwerpbegroting 2023 artikelonderdeel 1.03 Studiekosten

 

20.244

15.150

13.456

11.135

9.737

7.571

7.571

7.571

7.571

7.571

7.587

7.331

7.331

7.331

 

Mutaties Voorjaarsnota 2023

 

13.468

13.184

14.038

12.569

8.386

5.653

3.650

3.200

       

Stand eerste suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 1.03 Studiekosten

 

33.712

28.334

27.494

23.704

18.123

13.224

11.221

10.771

7.571

7.571

7.587

7.331

7.331

7.331

0

Desaldering

410

410

              

Extrapolatie 2037

7.331

              

7.331

HXII: Cyber en Vitaal middelen DF

48.868

891

3.367

3.345

3.344

4.481

3.344

3.344

3.344

3.344

3.344

3.344

3.344

3.344

3.344

3.344

HXII: Herschikking Cyber Security

‒ 982

‒ 433

‒ 549

             

HXII: t.b.v. Kennisonderzoek Water en Bodem Deltares

‒ 125

‒ 125

              

HXII: Mirt onderdoek Water

‒ 800

‒ 200

‒ 200

‒ 200

‒ 200

           

Kasschuiven Investeren in waterveiligheid

0

‒ 400

200

200

            

Mirt onderzoek Waterveiligheid

‒ 90

‒ 90

              

Ministerie LNV: PPS-call Landbouw Water Voedsel

300

75

75

75

75

           

Mutaties Miljoenennota 2024

 

128

2.893

3.420

3.219

4.481

3.344

3.344

3.344

3.344

3.344

3.344

3.344

3.344

3.344

10.675

Stand ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 1.03 Studiekosten

 

33.840

31.227

30.914

26.923

22.604

16.568

14.565

14.115

10.915

10.915

10.931

10.675

10.675

10.675

10.675

BCF: BTW component Integraal Rivier Management

‒ 15

‒ 15

              

Budgetoverheveling Deltamodel WGW DF

614

614

              

Budgetoverheveling RWS MIRT Onderzoek

‒ 300

‒ 300

              

HXII: t.b.v. Kennisonderzoek Water en Bodem Deltares

931

931

              

HXII: t.b.v. Kennisonderzoek Water en Bodem Deltares

‒ 54

‒ 54

              

Ministerie EZK: t.b.v. uit te voeren project NIS2 (Network & Information Security Directive 2)

‒ 70

‒ 70

              

Saldo 2023 Investeren waterveiligheid

0

‒ 8.920

8.920

             

Mutaties Najaarsnota 2023

1.106

‒ 7.814

8.920

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Stand tweede suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 1.03 Studiekosten

 

26.026

40.147

30.914

26.923

22.604

16.568

14.565

14.115

10.915

10.915

10.931

10.675

10.675

10.675

10.675

                 

Totaal Uitgaven stand ontwerpbegroting 2023 Investeren in waterveiligheid

 

653.117

724.981

607.702

572.507

422.188

570.908

514.183

442.576

384.538

296.094

576.314

353.649

310.144

426.367

0

Totaal Uitgaven stand eerste suppletoire wet 2023 Investeren in waterveiligheid

 

556.930

661.579

747.576

761.597

546.427

638.495

496.526

438.654

405.452

320.571

613.507

359.386

313.947

430.238

15.440

Totaal Uitgaven stand ontwerpbegroting 2024 Investeren in waterveiligheid

 

586.463

709.270

770.398

893.292

619.281

708.133

575.902

552.315

473.131

430.206

589.177

214.226

383.330

335.071

401.846

Totaal Uitgaven stand 2e suppletoire begroting 2023 Investeren in waterveiligheid

 

601.780

693.463

770.398

893.292

619.281

708.133

575.902

552.315

473.131

430.206

589.177

214.226

383.330

335.071

401.846

                 
                 

Ontwerpbegroting 2023 artikelonderdeel 1.09 Ontvangsten investeren in waterveiligheid

 

164.608

150.945

141.478

152.036

168.307

168.276

168.116

171.334

192.470

193.964

176.950

202.499

175.273

180.365

 

Mutaties Voorjaarsnota 2023

 

4.672

10.046

4.949

‒ 8.837

‒ 6.809

‒ 488

1.348

1.374

1.544

1.556

1.419

1.624

1.406

1.447

1.398

Stand eerste suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 1.09 Ontvangsten investeren in waterveiligheid

 

169.280

160.991

146.427

143.199

161.498

167.788

169.464

172.708

194.014

195.520

178.369

204.123

176.679

181.812

1.398

Desaldering

122.546

12.955

8.012

7.078

6.922

7.807

5.563

8.298

8.364

7.835

8.130

8.580

8.796

8.596

8.167

7.443

Extrapolatie 2037

174.288

              

174.288

Kasschuiven Investeren in waterveiligheid

0

               

Mutaties Miljoenennota 2024

 

12.955

8.012

7.078

6.922

7.807

5.563

8.298

8.364

7.835

8.130

8.580

8.796

8.596

8.167

181.731

Stand ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 1.09 Ontvangsten investeren in waterveiligheid

 

182.235

169.003

153.505

150.121

169.305

173.351

177.762

181.072

201.849

203.650

186.949

212.919

185.275

189.979

183.129

Saldo 2023 Investeren waterveiligheid

0

‒ 15.963

15.963

             

Mutaties Najaarsnota 2023

0

‒ 15.963

15.963

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Stand tweede suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 1.09 Ontvangsten investeren in waterveiligheid

 

166.272

184.966

153.505

150.121

169.305

173.351

177.762

181.072

201.849

203.650

186.949

212.919

185.275

189.979

183.129

                 

Totaal Ontvangsten stand ontwerpbegroting 2023 Investeren in waterveiligheid

 

164.608

150.945

141.478

152.036

168.307

168.276

168.116

171.334

192.470

193.964

176.950

202.499

175.273

180.365

0

Totaal Ontvangsten stand eerste suppletoire wet 2023 Investeren in waterveiligheid

 

169.280

160.991

146.427

143.199

161.498

167.788

169.464

172.708

194.014

195.520

178.369

204.123

176.679

181.812

1.398

Totaal Ontvangsten stand ontwerpbegroting 2024 Investeren in waterveiligheid

 

182.235

169.003

153.505

150.121

169.305

173.351

177.762

181.072

201.849

203.650

186.949

212.919

185.275

189.979

183.129

Totaal Ontvangsten stand 2e suppletoire begroting 2023 Investeren in waterveiligheid

 

166.272

184.966

153.505

150.121

169.305

173.351

177.762

181.072

201.849

203.650

186.949

212.919

185.275

189.979

183.129

Tabel 11 Artikel 2

2 Investeren in zoetwatervoorziening

Totaal mutatie

2023

2024

2025

2026

2027

2028

2029

2030

2031

2032

2033

2034

2035

2036

2037

Ontwerpbegroting 2023 artikelonderdeel 2.02 Ontwikkeling zoetwatervoorziening

 

137.886

43.020

37.811

49.311

76.488

982

1.604

        

Mutaties Voorjaarsnota 2023

 

73.986

13.971

10.009

‒ 34.762

‒ 1.033

60

339

        

Stand eerste suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 2.02 Ontwikkeling zoetwatervoorziening

 

211.872

56.991

47.820

14.549

75.455

1.042

1.943

0

0

0

0

0

0

0

0

BCF: Deltaprogramma Zoetwater

‒ 5

‒ 5

              

Kasschuif Investeren in Zoetwatervoorziening

0

‒ 81.796

41.740

‒ 5.053

28.108

‒ 18.983

35.953

31

        

Loon- en prijsbijstelling 2023

19.805

10.241

2.756

2.312

704

3.646

51

95

        

Mutaties Miljoenennota 2024

 

‒ 71.560

44.496

‒ 2.741

28.812

‒ 15.337

36.004

126

0

0

0

0

0

0

0

0

Stand ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 2.02 Ontwikkeling zoetwatervoorziening

 

140.312

101.487

45.079

43.361

60.118

37.046

2.069

0

0

0

0

0

0

0

0

BCF: BTW component Impulsregeling klimaatadaptatie

‒ 8.548

‒ 8.548

              

BCF: BTW compoment Tijdelijke regeling stimuleren maatregelen tweede fase Deltaprogramma zoetwater

‒ 690

‒ 690

              

Saldo 2023 Investeren in zoetwatervoorziening

0

366

‒ 366

             

Mutaties Najaarsnota 2023

‒ 9.238

‒ 8.872

‒ 366

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Stand tweede suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 2.02 Overige waterinvesteringen zoetwatervoorziening

 

131.440

101.121

45.079

43.361

60.118

37.046

2.069

0

0

0

0

0

0

0

0

                 

Ontwerpbegroting 2023 artikelonderdeel 2.03 Studiekosten

 

4.500

4.139

7.387

2.200

2.200

          

Mutaties Voorjaarsnota 2023

 

1.724

‒ 419

1.017

            

Stand eerste suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 2.03 Studiekosten

 

6.224

3.720

8.404

2.200

2.200

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Kasschuif Investeren in Zoetwatervoorziening

0

‒ 1.000

    

1.000

         

Loon- en prijsbijstelling 2023

32

32

              

Mutaties Miljoenennota 2024

 

‒ 968

0

0

0

0

1.000

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Stand ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 2.03 Studiekosten

 

5.256

3.720

8.404

2.200

2.200

1.000

0

0

0

0

0

0

0

0

0

HXII: t.b.v. Kennisonderzoek Water en Bodem Deltares

‒ 54

‒ 54

              

Ministerie LNV: t.b.v. model onverzadigde zone NHI aan Wageningen Environmental Research

‒ 60

‒ 60

              

Saldo 2023 Investeren in zoetwatervoorziening

0

‒ 1.937

1.937

             

Mutaties Najaarsnota 2023

‒ 114

‒ 2.051

1.937

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Stand tweede suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 2.03 Studiekosten

 

3.205

5.657

8.404

2.200

2.200

1.000

0

0

0

0

0

0

0

0

0

                 

Totaal Uitgaven stand ontwerpbegroting 2023 Investeren in zoetwatervoorziening

 

142.386

47.159

45.198

51.511

78.688

982

1.604

0

0

0

0

0

0

0

0

Totaal Uitgaven stand eerste suppletoire wet 2023 Investeren in zoetwatervoorziening

 

218.096

60.711

56.224

16.749

77.655

1.042

1.943

0

0

0

0

0

0

0

0

Totaal Uitgaven stand ontwerpbegroting 2024 Investeren in zoetwatervoorziening

 

145.568

105.207

53.483

45.561

62.318

38.046

2.069

0

0

0

0

0

0

0

0

Totaal Uitgaven stand 2e suppletoire begroting 2023 Investeren in zoetwatervoorziening

 

134.645

106.778

53.483

45.561

62.318

38.046

2.069

0

0

0

0

0

0

0

0

Tabel 12 Artikel 3

3 Exploitatie, onderhoud en vernieuwing

Totaal mutatie

2023

2024

2025

2026

2027

2028

2029

2030

2031

2032

2033

2034

2035

2036

2037

Ontwerpbegroting 2023 artikelonderdeel 3.01 Exploitatie

 

8.028

8.055

8.055

8.055

8.283

7.829

7.829

7.829

7.829

7.829

7.829

7.829

7.829

7.829

 

Mutaties Voorjaarsnota 2023

 

64

65

65

65

66

63

63

63

63

63

63

63

63

63

63

Stand eerste suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 3.01 Exploitatie

 

8.092

8.120

8.120

8.120

8.349

7.892

7.892

7.892

7.892

7.892

7.892

7.892

7.892

7.892

63

CA-middelen Instandhouding

34.669

54

‒ 145

‒ 170

2.921

7.844

8.077

7.882

8.206

       

CA-middelen Instandhouding kasschuif

0

‒ 1.233

‒ 774

‒ 324

2.331

           

Extrapolatie 2037

7.829

              

7.829

Loon- en prijsbijstelling 2023

5.784

391

393

393

393

404

381

381

381

381

381

381

381

381

381

381

Mutaties Miljoenennota 2024

 

‒ 788

‒ 526

‒ 101

5.645

8.248

8.458

8.263

8.587

381

381

381

381

381

381

8.210

Stand ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 3.01 Exploitatie

 

7.304

7.594

8.019

13.765

16.597

16.350

16.155

16.479

8.273

8.273

8.273

8.273

8.273

8.273

8.273

 

0

               

Mutaties Najaarsnota 2023

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Stand tweede suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 3.01 Watermanagement

 

7.304

7.594

8.019

13.765

16.597

16.350

16.155

16.479

8.273

8.273

8.273

8.273

8.273

8.273

8.273

                 

Ontwerpbegroting 2023 artikelonderdeel 3.02 Onderhoud en vernieuwing

 

363.614

320.242

399.163

177.569

128.327

199.830

194.328

173.276

256.952

246.293

190.581

210.222

220.222

235.769

 

Mutaties Voorjaarsnota 2023

 

15.355

16.666

‒ 38.278

22.672

3.566

‒ 29.338

30.354

923

752

666

701

938

938

1.063

1.063

Stand eerste suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 3.02 Onderhoud en vernieuwing

 

378.969

336.908

360.885

200.241

131.893

170.492

224.682

174.199

257.704

246.959

191.282

211.160

221.160

236.832

1.063

CA-middelen Instandhouding

555.877

2.311

‒ 5.472

‒ 7.204

44.565

122.473

128.778

128.225

129.349

‒ 306

‒ 305

2.596

3.079

2.596

2.596

2.596

CA-middelen Instandhouding kasschuif

0

‒ 52.509

‒ 29.280

‒ 13.717

95.506

           

CA-middelen instandhouding kasschuif VenR

0

‒ 9.273

‒ 13.511

2.991

‒ 46.949

‒ 18.623

29.825

6.610

48.930

       

CA-middelen Instandhouding VenR

465.868

   

2.500

49.850

52.400

45.500

49.750

‒ 6.320

‒ 6.317

53.701

63.701

53.701

53.701

53.701

Correctie budgetoverheveling BenO Hollandse Ijsselkering

‒ 25

  

‒ 25

            

Extrapolatie 2037

235.769

              

235.769

Loon- en prijsbijstelling 2023

173.050

18.307

16.285

17.444

9.680

6.376

8.242

10.861

8.421

12.457

11.938

9.246

10.207

10.690

11.448

11.448

Ministerie EZK: Onderzoeksprogramma VenR

‒ 236

‒ 236

              

Mutaties Miljoenennota 2024

 

‒ 41.400

‒ 31.978

‒ 511

105.302

160.076

219.245

191.196

236.450

5.831

5.316

65.543

76.987

66.987

67.745

303.514

Stand ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 3.02 Onderhoud en vernieuwing

 

337.569

304.930

360.374

305.543

291.969

389.737

415.878

410.649

263.535

252.275

256.825

288.147

288.147

304.577

304.577

Exogene prijsstijging Maeslantkering en Hollandsche Ijsselkering

707

707

              

Ministerie LNV: t.b.v. Zenderonderzoek Bruinvissen

‒ 57

‒ 57

              

Saldo 2023 Exploitatie, onderhoud en vernieuwing

0

‒ 6.732

6.732

             

Mutaties Najaarsnota 2023

650

‒ 6.082

6.732

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Stand tweede suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 3.02 Beheer onderhoud en vervanging

 

331.487

311.662

360.374

305.543

291.969

389.737

415.878

410.649

263.535

252.275

256.825

288.147

288.147

304.577

304.577

                 

Totaal Uitgaven stand ontwerpbegroting 2023 Exploitatie, onderhoud en vernieuwing

 

371.642

328.297

407.218

185.624

136.610

207.659

202.157

181.105

264.781

254.122

198.410

218.051

228.051

243.598

0

Totaal Uitgaven stand eerste suppletoire wet 2023 Exploitatie, onderhoud en vernieuwing

 

387.061

345.028

369.005

208.361

140.242

178.384

232.574

182.091

265.596

254.851

199.174

219.052

229.052

244.724

1.126

Totaal Uitgaven stand ontwerpbegroting 2024 Exploitatie, onderhoud en vernieuwing

 

344.873

312.524

368.393

319.308

308.566

406.087

432.033

427.128

271.808

260.548

265.098

296.420

296.420

312.850

312.850

Totaal Uitgaven stand 2e suppletoire begroting 2023 Beheer, onderhoud en vervanging

 

338.791

319.256

368.393

319.308

308.566

406.087

432.033

427.128

271.808

260.548

265.098

296.420

296.420

312.850

312.850

Tabel 13 Artikel 4

4 Experimenteren cf. art. III Deltawet

Totaal mutatie

2023

2024

2025

2026

2027

2028

2029

2030

2031

2032

2033

2034

2035

2036

2037

Ontwerpbegroting 2023 artikelonderdeel 4.02 GIV/PPS

 

243.009

193.233

103.707

91.346

95.802

95.127

94.300

56.679

55.879

55.718

55.328

55.609

54.927

54.257

 

Mutaties Voorjaarsnota 2023

 

88.847

‒ 87.765

13.025

91.181

‒ 648

‒ 718

‒ 36.204

603

603

605

602

604

604

604

‒ 1.468

Stand eerste suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 4.02 GIV/PPS

 

331.856

105.468

116.732

182.527

95.154

94.409

58.096

57.282

56.482

56.323

55.930

56.213

55.531

54.861

‒ 1.468

Extrapolatie 2037

53.596

              

53.596

Loon- en prijsbijstelling 2023

54.641

23.288

6.343

3.684

6.551

2.807

2.793

1.064

1.050

1.037

1.034

1.028

1.032

1.021

1.010

899

Overboeking Afsluitdijk bestaande spuisluis

‒ 149.559

   

‒ 75.357

‒ 37.101

‒ 37.101

         

Afsluitdijk: Afwikkeling restgeschil/schikking WVSO

‒ 21.600

  

‒ 21.600

            

Mutaties Miljoenennota 2024

 

23.288

6.343

‒ 17.916

‒ 68.806

‒ 34.294

‒ 34.308

1.064

1.050

1.037

1.034

1.028

1.032

1.021

1.010

54.495

Stand ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 4.02 GIV/PPS

 

355.144

111.811

98.816

113.721

60.860

60.101

59.160

58.332

57.519

57.357

56.958

57.245

56.552

55.871

53.027

Saldo 2023 Experimenteren cf art III Deltawet

0

‒ 68.855

68.855

             
 

0

               

Mutaties Najaarsnota 2023

0

‒ 68.855

68.855

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Stand tweede suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 4.02 GIV/PPS

 

286.289

180.666

98.816

113.721

60.860

60.101

59.160

58.332

57.519

57.357

56.958

57.245

56.552

55.871

53.027

                 

Totaal Uitgaven stand ontwerpbegroting 2023 Experimenteren cf. art. III Deltawet

 

243.009

193.233

103.707

91.346

95.802

95.127

94.300

56.679

55.879

55.718

55.328

55.609

54.927

54.257

0

Totaal Uitgaven stand eerste suppletoire wet 2023 Experimenteren cf. art. III Deltawet

 

331.856

105.468

116.732

182.527

95.154

94.409

58.096

57.282

56.482

56.323

55.930

56.213

55.531

54.861

‒ 1.468

Totaal Uitgaven stand ontwerpbegroting 2024 Experimenteren cf. art. III Deltawet

 

355.144

111.811

98.816

113.721

60.860

60.101

59.160

58.332

57.519

57.357

56.958

57.245

56.552

55.871

53.027

Totaal Uitgaven stand 2e suppletoire begroting 2023 Experimenteren cf. art. III Deltawet

 

286.289

180.666

98.816

113.721

60.860

60.101

59.160

58.332

57.519

57.357

56.958

57.245

56.552

55.871

53.027

Tabel 14 Artikel 5

5 Netwerkgebonden kosten en overige uitgaven

Totaal mutatie

2023

2024

2025

2026

2027

2028

2029

2030

2031

2032

2033

2034

2035

2036

2037

Ontwerpbegroting 2023 artikelonderdeel 5.01 Apparaat

 

264.444

260.910

266.893

259.725

258.806

257.864

257.393

257.289

256.670

254.070

254.070

254.070

254.070

254.070

 

Mutaties Voorjaarsnota 2023

 

5.244

4.090

2.033

1.785

2.088

485

484

483

482

476

476

476

476

476

476

Stand eerste suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 5.01 Apparaat

 

269.688

265.000

268.926

261.510

260.894

258.349

257.877

257.772

257.152

254.546

254.546

254.546

254.546

254.546

476

Adv. grensoverschrijdende vergunningen PFA

413

138

275

             

Extrapolatie 2037

254.070

              

254.070

EZK: Noordzee en Oceanen correctie

314

         

‒ 67

‒ 67

‒ 67

‒ 67

‒ 67

649

Loon- en prijsbijstelling 2023

221.325

15.363

15.099

15.323

14.902

14.867

14.720

14.693

14.688

14.652

14.503

14.503

14.503

14.503

14.503

14.503

SCM capaciteit

205.757

‒ 3.497

6.860

6.860

20.797

21.754

19.446

20.173

20.173

13.313

13.313

13.313

13.313

13.313

13.313

13.313

Mutaties Miljoenennota 2024

 

12.004

22.234

22.183

35.699

36.621

34.166

34.866

34.861

27.965

27.749

27.749

27.749

27.749

27.749

282.535

Stand ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 5.01 Apparaat

 

281.692

287.234

291.109

297.209

297.515

292.515

292.743

292.633

285.117

282.295

282.295

282.295

282.295

282.295

283.011

Herschikking personele uitgaven

‒ 92

‒ 92

              

HXII: Detachering inzet medewerkers staf Deltacommisaris

‒ 176

‒ 176

              

Mutaties Najaarsnota 2023

‒ 268

‒ 268

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Stand tweede suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 5.01 Apparaat

 

281.424

287.234

291.109

297.209

297.515

292.515

292.743

292.633

285.117

282.295

282.295

282.295

282.295

282.295

283.011

                 

Ontwerpbegroting 2023 artikelonderdeel 5.02 Overige uitgaven

 

95.355

72.947

73.288

73.417

75.107

69.467

69.126

69.126

69.126

69.126

69.083

69.083

69.083

69.083

 

Mutaties Voorjaarsnota 2023

 

491

710

612

593

607

2.327

2.324

2.324

2.324

2.324

2.324

2.324

2.324

2.324

2.324

Stand eerste suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 5.02 Overige uitgaven

 

95.846

73.657

73.900

74.010

75.714

71.794

71.450

71.450

71.450

71.450

71.407

71.407

71.407

71.407

2.324

CA-middelen Instandhouding

306.685

631

‒ 1.276

‒ 1.508

25.933

69.325

71.620

69.550

72.410

       

CA-middelen instandhouding kasschuif

0

‒ 14.353

‒ 6.830

‒ 2.871

24.054

           

Extrapolatie 2037

69.083

              

69.083

HXII: Maatwerk KNMI-RWS

‒ 950

‒ 950

              

Deelname Praktijkleerstoel Gebiedsontwikkeling

‒ 27

 

‒ 9

‒ 9

‒ 9

           

Mirt onderzoek Waterveiligheid

90

90

              

Loon- en prijsbijstelling 2023

53.844

4.651

3.582

3.592

3.599

3.678

3.491

3.474

3.474

3.474

3.474

3.471

3.471

3.471

3.471

3.471

Mutaties Miljoenennota 2024

 

‒ 9.931

‒ 4.533

‒ 796

53.577

73.003

75.111

73.024

75.884

3.474

3.474

3.471

3.471

3.471

3.471

72.554

Stand ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 5.02 Overige uitgaven

 

85.915

69.124

73.104

127.587

148.717

146.905

144.474

147.334

74.924

74.924

74.878

74.878

74.878

74.878

74.878

Herschikking personele uitgaven

92

92

              

Mutaties Najaarsnota 2023

92

92

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Stand tweede suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 5.02 Overige uitgaven

 

86.007

69.124

73.104

127.587

148.717

146.905

144.474

147.334

74.924

74.924

74.878

74.878

74.878

74.878

74.878

                 

Ontwerpbegroting 2023 artikelonderdeel 5.03 Investeringsruimte

 

12.216

23.277

30.881

19.112

142.135

66.849

68.664

73.039

72.466

74.102

73.899

72.444

373.371

298.265

 

Mutaties Voorjaarsnota 2023

 

‒ 16.490

‒ 10.741

‒ 15.182

‒ 9.590

‒ 121.859

‒ 25.250

‒ 29.733

‒ 28.492

‒ 24.609

‒ 25.389

‒ 25.774

‒ 26.352

‒ 21.636

‒ 20.788

‒ 30.334

Stand eerste suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 5.03 Investeringsruimte

 

‒ 4.274

12.536

15.699

9.522

20.276

41.599

38.931

44.547

47.857

48.713

48.125

46.092

351.735

277.477

‒ 30.334

Adv. grensoverschrijdende vergunningen PFA

‒ 413

‒ 138

‒ 275

             

Correctie budgetoverheveling BenO Hollandse Ijsselkering

25

  

25

            

Extrapolatie 2037

339.750

              

339.750

Kasschuiven binnen Deltafonds

0

16.135

20.308

11.745

32.570

109

13.804

‒ 21.523

‒ 16.815

‒ 25.320

‒ 32.483

‒ 1.041

101.241

‒ 108.909

59.091

‒ 48.912

Loon- en prijsbijstelling 2023

235.002

‒ 8.845

7.616

‒ 13.615

‒ 11.335

8.069

10.343

19.012

21.042

15.198

20.468

25.223

32.539

37.957

33.331

37.999

Natuurcompensatie Perkpolder

‒ 3.100

‒ 1.700

‒ 100

‒ 100

‒ 100

‒ 100

‒ 100

‒ 100

‒ 100

‒ 100

‒ 100

‒ 100

‒ 100

‒ 100

‒ 100

‒ 100

Afsluitdijk: Afwikkeling restgeschil/schikking WVSO

21.600

  

21.600

            

Beleidsreservering duurzaamheid tbv gebouwen RWS

    

‒ 2.000

           

SCM capaciteit

‒ 205.757

3.497

‒ 6.860

‒ 6.860

‒ 20.797

‒ 21.754

‒ 19.446

‒ 20.173

‒ 20.173

‒ 13.313

‒ 13.313

‒ 13.313

‒ 13.313

‒ 13.313

‒ 13.313

‒ 13.313

Mutaties Miljoenennota 2024

 

8.949

20.689

12.795

‒ 1.662

‒ 13.676

4.601

‒ 22.784

‒ 16.046

‒ 23.535

‒ 25.428

10.769

120.367

‒ 84.365

79.009

315.424

Stand ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 5.03 Investeringsruimte

 

4.675

33.225

28.494

7.860

6.600

46.200

16.147

28.501

24.322

23.285

58.894

166.459

267.370

356.486

285.090

Exogene prijsstijging Maeslantkering en Hollandsche Ijsselkering

‒ 707

‒ 707

              

Meevaller Regionale Rijkskeringen overboeking naar investeringsruimte

697

697

              

Saldo 2023 Netwerkgebonden kosten en overige uitgaven

0

‒ 4.665

4.665

             

Mutaties Najaarsnota 2023

 

‒ 4.675

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Stand tweede suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 5.03 Investeringsruimte

 

0

33.225

28.494

7.860

6.600

46.200

16.147

28.501

24.322

23.285

58.894

166.459

267.370

356.486

285.090

                 

Ontwerpbegroting 2023 artikelonderdeel 5.04 Reserveringen

 

12.500

55.463

63.500

75.508

134.500

186.500

124.000

195.800

236.500

236.900

210.800

210.800

210.800

209.800

 

Mutaties Voorjaarsnota 2023

 

‒ 12.500

‒ 50.353

‒ 53.420

197.388

188.545

193.300

260.491

238.505

250.428

247.928

235.428

267.428

264.428

263.428

263.428

Stand eerste suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 5.04 Reserveringen

 

0

5.110

10.080

272.896

323.045

379.800

384.491

434.305

486.928

484.828

446.228

478.228

475.228

473.228

263.428

CA-middelen Instandhouding

‒ 897.231

‒ 2.996

6.893

8.882

‒ 73.419

‒ 199.642

‒ 208.475

‒ 205.657

‒ 209.965

306

305

‒ 2.596

‒ 3.079

‒ 2.596

‒ 2.596

‒ 2.596

CA-middelen instandhouding kasschuif

0

2.996

‒ 6.893

‒ 8.882

‒ 151.442

‒ 23.333

‒ 14.503

‒ 17.321

‒ 13.013

‒ 13.244

‒ 13.240

49.679

60.162

49.679

49.679

49.676

CA-middelen instandhouding VenR

‒ 465.868

   

‒ 2.500

‒ 49.850

‒ 52.400

‒ 45.500

‒ 49.750

6.320

6.317

‒ 53.701

‒ 63.701

‒ 53.701

‒ 53.701

‒ 53.701

Beleidsreservering duurzaamheid tbv gebouwen RWS

2.000

   

2.000

           

Extrapolatie 2037

209.800

              

209.800

Mutaties Miljoenennota 2024

 

0

0

0

‒ 225.361

‒ 272.825

‒ 275.378

‒ 268.478

‒ 272.728

‒ 6.618

‒ 6.618

‒ 6.618

‒ 6.618

‒ 6.618

‒ 6.618

203.179

Stand ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 5.04 Reserveringen

 

0

5.110

10.080

47.535

50.220

104.422

116.013

161.577

480.310

478.210

439.610

471.610

468.610

466.610

466.607

Mutaties Najaarsnota 2023

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Stand tweede suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 5.04 Reserveringen

 

0

5.110

10.080

47.535

50.220

104.422

116.013

161.577

480.310

478.210

439.610

471.610

468.610

466.610

466.607

                 

Totaal Uitgaven stand ontwerpbegroting 2023 Netwerkgebonden kosten en overige uitgaven

 

384.515

412.597

434.562

427.762

610.548

580.680

519.183

595.254

634.762

634.198

607.852

606.397

907.324

831.218

0

Totaal Uitgaven stand eerste suppletoire wet 2023 Netwerkgebonden kosten en overige uitgaven

 

361.260

356.303

368.605

617.938

679.929

751.542

752.749

808.074

863.387

859.537

820.306

850.273

1.152.916

1.076.658

235.894

Totaal Uitgaven stand ontwerpbegroting 2024 Netwerkgebonden kosten en overige uitgaven

 

372.282

394.693

402.787

480.191

503.052

590.042

569.377

630.045

864.673

858.714

855.677

995.242

1.093.153

1.180.269

1.109.586

Totaal Uitgaven stand 2e suppletoire begroting 2023 Netwerkgebonden kosten en overige uitgaven

 

367.431

394.693

402.787

480.191

503.052

590.042

569.377

630.045

864.673

858.714

855.677

995.242

1.093.153

1.180.269

1.109.586

                 
                 

Ontwerpbegroting 2023 artikelonderdeel 5.10 Saldo afgesloten rekeningen

                

Mutaties Voorjaarsnota 2023

 

231.527

              

Stand eerste suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 5.10 Saldo afgesloten rekeningen

 

231.527

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Mutaties Miljoenennota 2024

                

Stand ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 5.10 Saldo afgesloten rekeningen

 

231.527

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Mutaties Najaarsnota 2023

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Stand tweede suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 5.10 Saldo afgesloten rekeningen

 

231.527

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

                 

Totaal Ontvangsten stand ontwerpbegroting 2023 Netwerkgebonden kosten en overige uitgaven

 

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Totaal Ontvangsten stand eerste suppletoire wet 2023 Netwerkgebonden kosten en overige uitgaven

 

231.527

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Totaal Ontvangsten stand ontwerpbegroting 2024 Netwerkgebonden kosten en overige uitgaven

 

231.527

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Totaal Ontvangsten stand 2e suppletoire begroting 2023 Netwerkgebonden kosten en overige uitgaven

 

231.527

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Tabel 15 Artikel 6

6 Bijdragen andere begrotingen Rijk

Totaal mutatie

2023

2024

2025

2026

2027

2028

2029

2030

2031

2032

2033

2034

2035

2036

2037

Ontwerpbegroting 2023 artikelonderdeel 6.09 Ten laste van begroting IenW

 

1.743.840

1.707.285

1.623.855

1.352.059

1.411.522

1.323.567

1.186.180

1.127.149

1.170.359

1.046.433

1.261.219

1.031.472

1.325.438

1.375.340

 

Mutaties Voorjaarsnota 2023

 

‒ 135.203

‒ 181.567

69.845

464.088

210.822

210.094

210.094

210.094

249.594

249.594

249.594

249.594

249.594

249.594

249.594

Stand eerste suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 6.09 Ten laste van begroting IenW

 

1.608.637

1.525.718

1.693.700

1.816.147

1.622.344

1.533.661

1.396.274

1.337.243

1.419.953

1.296.027

1.510.813

1.281.066

1.575.032

1.624.934

249.594

BCF: Deltaprogramma Zoetwater

‒ 5

‒ 5

              

Extrapolatie 2037

1.374.722

              

1.374.722

Herschikking Cyber Security

‒ 982

‒ 433

‒ 549

             

HXII: Cyber en Vitaalmiddelen

48.868

891

3.367

3.345

3.344

4.481

3.344

3.344

3.344

3.344

3.344

3.344

3.344

3.344

3.344

3.344

HXII: Maatwerk KNMI-RWS

‒ 950

‒ 950

              

HXII: Integraal Rivieren Management

‒ 435

‒ 48

‒ 145

‒ 145

‒ 97

           

HXII: Mirt onderdoek Water

‒ 800

‒ 200

‒ 200

‒ 200

‒ 200

           

Kasschuif tlv generale middelen

0

‒ 154.000

37.000

‒ 24.000

‒ 8.000

‒ 59.000

45.000

20.000

105.000

 

38.000

     

HXII: t.b.v. Kennisonderzoek Water en Bodem Deltares

‒ 125

‒ 125

              

Loon- en prijsbijstelling 2023

1.052.716

86.474

84.807

80.834

67.695

70.546

66.236

66.236

66.236

66.236

66.236

66.236

66.236

66.236

66.236

66.236

Ministerie EZK: Noordzee en Oceanen correctie

314

         

‒ 67

‒ 67

‒ 67

‒ 67

‒ 67

649

Ministerie EZK: Onderzoeksprogramma VenR

‒ 236

‒ 236

              

Ministerie LNV: Bestuursovereenkomst Nitraat

‒ 1.800

‒ 1.800

              

Ministerie LNV: PPS-call Landbouw Water Voedsel

300

75

75

75

75

           

Deelname Praktijkleerstoel Gebiedsontwikkeling

‒ 27

 

‒ 9

‒ 9

‒ 9

           

Herschikking Onderzoek Waterkwaliteit KRW en Ecologie

‒ 450

‒ 300

‒ 150

             

Opdracht SEB 2023

2.000

 

250

750

750

250

          

Mutaties Miljoenennota 2024

 

‒ 70.657

124.446

60.650

63.558

16.277

114.580

89.580

174.580

69.580

107.513

69.513

69.513

69.513

69.513

1.444.951

Stand ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 6.09 Ten laste van begroting IenW

 

1.537.980

1.650.164

1.754.350

1.879.705

1.638.621

1.648.241

1.485.854

1.511.823

1.489.533

1.403.540

1.580.326

1.350.579

1.644.545

1.694.447

1.694.545

BCF: BTW component Beekdalen

‒ 125

‒ 125

              

BCF: BTW component Impulsregeling klimaatadaptatie

‒ 8.548

‒ 8.548

              

BCF: BTW component Integraal Rivier Management

‒ 15

‒ 15

              

BCF: BTW component N307

‒ 1.320

‒ 1.320

              

BCF: BTW compoment Tijdelijke regeling stimuleren maatregelen tweede fase Deltaprogramma zoetwater

‒ 690

‒ 690

              

HXII: Detachering inzet medewerkers staf Deltacommisaris

‒ 176

‒ 176

              

HXII: t.b.v. actieprogramma PFAS en KRW

‒ 522

‒ 522

              

HXII: t.b.v. Kennisonderzoek Water en Bodem Deltares

1.149

1.149

              

HXII: t.b.v. MIW opdrachten

43

43

              

HXII: t.b.v. Uitvoeringsprogramma Digitalisering Noordzee

50

50

              

Ministerie EZK: t.b.v. uit te voeren project NIS2 (Network & Information Security Directive 2)

‒ 70

‒ 70

              

Ministerie LNV: t.b.v. Zenderonderzoek Bruinvissen

‒ 57

‒ 57

              

Ministerie LNV: t.b.v. Koeien & Kansen Bedrijfswaterwijzer

‒ 206

‒ 206

              

Ministerie LNV: t.b.v. model onverzadigde zone NHI aan Wageningen Environmental Research

‒ 60

‒ 60

              

Ministerie LNV: t.b.v. project Verlengde Fase 1. Marker Wadden

‒ 385

‒ 385

              

Ministerie VWS: tbv programma PFAS

1.100

1.100

              

Ministerie VWS: t.b.v. programma Gezondheidseffecten Microplastics

‒ 500

‒ 500

              

Mutaties Najaarsnota 2023

‒ 10.332

‒ 10.332

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Stand tweede suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 6.09 Ten laste van begroting IenW

 

1.527.648

1.650.164

1.754.350

1.879.705

1.638.621

1.648.241

1.485.854

1.511.823

1.489.533

1.403.540

1.580.326

1.350.579

1.644.545

1.694.447

1.694.545

                 

Totaal Ontvangsten stand ontwerpbegroting 2023 Bijdragen andere begrotingen Rijk

 

1.743.840

1.707.285

1.623.855

1.352.059

1.411.522

1.323.567

1.186.180

1.127.149

1.170.359

1.046.433

1.261.219

1.031.472

1.325.438

1.375.340

0

Totaal Ontvangsten stand eerste suppletoire wet 2023 Bijdragen andere begrotingen Rijk

 

1.608.637

1.525.718

1.693.700

1.816.147

1.622.344

1.533.661

1.396.274

1.337.243

1.419.953

1.296.027

1.510.813

1.281.066

1.575.032

1.624.934

249.594

Totaal Ontvangsten stand ontwerpbegroting 2024 Bijdragen andere begrotingen Rijk

 

1.537.980

1.650.164

1.754.350

1.879.705

1.638.621

1.648.241

1.485.854

1.511.823

1.489.533

1.403.540

1.580.326

1.350.579

1.644.545

1.694.447

1.694.545

Totaal Ontvangsten stand 2e suppletoire begroting 2023 Bijdragen andere begrotingen Rijk

 

1.527.648

1.650.164

1.754.350

1.879.705

1.638.621

1.648.241

1.485.854

1.511.823

1.489.533

1.403.540

1.580.326

1.350.579

1.644.545

1.694.447

1.694.545

Tabel 16 Artikel 7

7 Investeren in waterkwaliteit

Totaal mutatie

2023

2024

2025

2026

2027

2028

2029

2030

2031

2032

2033

2034

2035

2036

2037

Ontwerpbegroting 2023 artikelonderdeel 7.01 Ontwikkeling Kaderrichtlijn Water

 

58.791

78.946

107.100

114.125

158.824

          

Mutaties Voorjaarsnota 2023

 

13.029

18.747

‒ 1.553

‒ 21.047

‒ 8.188

          

Stand eerste suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 7.01 Ontwikkeling Kaderrichtlijn Water

 

71.820

97.693

105.547

93.078

150.636

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Loon- en prijsbijstelling 2023

25.067

3.472

4.722

5.102

4.499

7.272

          

Opdracht SEB 2023

2.000

 

250

750

750

250

          

Mutaties Miljoenennota 2024

 

3.472

4.972

5.852

5.249

7.522

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Stand ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 7.01 Ontwikkeling Kaderrichtlijn Water

 

75.292

102.665

111.399

98.327

158.158

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Saldo 2023 Investeren in Waterkwaliteit

0

‒ 24.707

24.707

             

Mutaties Najaarsnota 2023

0

‒ 24.707

24.707

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Stand tweede suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 7.01 Real. progr. Kaderrichtlijn water

 

50.585

127.372

111.399

98.327

158.158

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

                 

Ontwerpbegroting 2023 artikelonderdeel 7.02 Ontwikkeling waterkwaliteit

 

38.144

53.364

46.060

60.355

76.404

36.222

22.604

22.604

22.604

      

Mutaties Voorjaarsnota 2023

 

7.883

‒ 9.232

15.036

7.726

13.930

290

181

181

181

      

Stand eerste suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 7.02 Ontwikkeling waterkwaliteit

 

46.027

44.132

61.096

68.081

90.334

36.512

22.785

22.785

22.785

0

0

0

0

0

0

Kasschuif Investeren in waterkwaliteit

0

‒ 11.750

21.500

‒ 9.750

            

Loon- en prijsbijstelling 2023

13.644

1.471

1.420

2.467

2.157

1.744

1.082

1.101

1.101

1.101

      

Natuurcompensatie Perkpolder

3.100

1.700

100

100

100

100

100

100

100

100

100

100

100

100

100

100

Mutaties Miljoenennota 2024

 

‒ 8.579

23.020

‒ 7.183

2.257

1.844

1.182

1.201

1.201

1.201

100

100

100

100

100

100

Stand ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 7.02 Ontwikkeling waterkwaliteit

 

37.448

67.152

53.913

70.338

92.178

37.694

23.986

23.986

23.986

100

100

100

100

100

100

Saldo 2023 Investeren in Waterkwaliteit

0

‒ 17.108

17.108

             

Ministerie LNV: t.b.v. project Verlengde Fase 1. Marker Wadden

‒ 385

‒ 385

              

Mutaties Najaarsnota 2023

‒ 385

‒ 17.493

17.108

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Stand tweede suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 7.02 Overige aanlegprojecten Waterkwaliteit

 

19.955

84.260

53.913

70.338

92.178

37.694

23.986

23.986

23.986

100

100

100

100

100

100

                 

Ontwerpbegroting 2023 artikelonderdeel 7.03 Studiekosten waterkwaliteit

 

16.844

19.653

13.786

865

765

265

265

265

265

265

265

265

265

265

 

Mutaties Voorjaarsnota 2023

 

19.586

‒ 3.530

1.560

10.176

2.700

800

800

800

       

Stand eerste suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 7.03 Studiekosten waterkwaliteit

 

36.430

16.123

15.346

11.041

3.465

1.065

1.065

1.065

265

265

265

265

265

265

0

Extrapolatie 2037

265

              

265

Loon- en prijsbijstelling 2023

989

378

200

218

73

48

24

24

24

       

Herschikking Onderzoek Waterkwaliteit KRW en Ecologie

‒ 450

‒ 300

‒ 150

             

Ministerie LNV: Bestuursovereenkomst Nitraat

‒ 1.800

‒ 1.800

              

Mutaties Miljoenennota 2024

 

‒ 1.722

50

218

73

48

24

24

24

0

0

0

0

0

0

265

Stand ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 7.03 Studiekosten waterkwaliteit

 

34.708

16.173

15.564

11.114

3.513

1.089

1.089

1.089

265

265

265

265

265

265

265

Budgetoverheveling Deltamodel WGW DF

‒ 614

‒ 614

              

HXII: t.b.v. actieprogramma PFAS en KRW

‒ 522

‒ 522

              

HXII: t.b.v. Kennisonderzoek Water en Bodem Deltares

218

218

              

HXII: t.b.v. MIW opdrachten

43

43

              

HXII: t.b.v. Kennisonderzoek Water en Bodem Deltares

‒ 88

‒ 88

              

Ministerie LNV: t.b.v. Koeien & Kansen Bedrijfswaterwijzer

‒ 206

‒ 206

              

Ministerie VWS: tbv programma PFAS

1.100

1.100

              

Ministerie VWS: t.b.v. programma Gezondheidseffecten Microplastics

‒ 500

‒ 500

              

Saldo 2023 Investeren in Waterkwaliteit

0

‒ 10.801

10.801

             

Mutaties Najaarsnota 2023

 

‒ 11.370

10.801

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Stand tweede suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 7.03 Studiekosten waterkwaliteit

 

23.338

26.974

15.564

11.114

3.513

1.089

1.089

1.089

265

265

265

265

265

265

265

                 

Totaal Uitgaven stand ontwerpbegroting 2023 Investeren in waterkwaliteit

 

113.779

151.963

166.946

175.345

235.993

36.487

22.869

22.869

22.869

265

265

265

265

265

0

Totaal Uitgaven stand eerste suppletoire wet 2023 Investeren in waterkwaliteit

 

154.277

157.948

181.989

172.200

244.435

37.577

23.850

23.850

23.050

265

265

265

265

265

0

Totaal Uitgaven stand ontwerpbegroting 2024 Investeren in waterkwaliteit

 

147.448

185.990

180.876

179.779

253.849

38.783

25.075

25.075

24.251

365

365

365

365

365

365

Totaal Uitgaven stand 2e suppletoire begroting 2023 Investeren in waterkwaliteit

 

93.878

238.606

180.876

179.779

253.849

38.783

25.075

25.075

24.251

365

365

365

365

365

365

                 
                 

Ontwerpbegroting 2023 artikelonderdeel 7.09 Ontvangsten investeringen in waterkwaliteit

                

Mutaties Voorjaarsnota 2023

 

36

328

4

26

           

Stand eerste suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 7.09 Ontvangsten investeringen in waterkwaliteit

 

36

328

4

26

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Mutaties Miljoenennota 2024

                

Stand ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 7.09 Ontvangsten investeringen in waterkwaliteit

 

36

328

4

26

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Saldo 2023 Investeren in Waterkwaliteit

0

538

‒ 538

             

Mutaties Najaarsnota 2023

0

528

‒ 528

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Stand tweede suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 7.09 Ontvangsten investeringen in waterkwaliteit

 

564

‒ 200

4

26

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

                 
                 

Totaal Ontvangsten stand ontwerpbegroting 2023 Investeren in waterkwaliteit

 

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Totaal Ontvangsten stand eerste suppletoire wet 2023 Investeren in waterkwaliteit

 

36

328

4

26

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Totaal Ontvangsten stand ontwerpbegroting 2024 Investeren in waterkwaliteit

 

36

328

4

26

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Totaal Ontvangsten stand 2e suppletoire begroting 2023 Investeren in waterkwaliteit

 

564

‒ 200

4

26

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

4.2 Projectoverzichten

In deze bijlage zijn de MIRT projecttabellen met de realisatieprojecten alsmede de verkenningen en planuitwerking programma’s opgenomen waarin de begrotingsmutaties op projectniveau zichtbaar zijn gemaakt. Deze MIRT- tabellen zijn in ieder geval voorzien van toelichtingen indien sprake is:

  • van een wijziging (anders dan door de verwerking van prijsbijstelling) in het taakstellend projectbudget groter dan 10% of meer dan € 10 miljoen;

  • van een wijziging groter dan 1 jaar in de oplevering van het project.

De stand «vorig» betreft de stand in de Ontwerpbegroting 2023.

Tabel 17

Projectoverzicht tweede Hoogwaterbeschermingsprogramma (1.01.01/02)

Kasbudget 2023

Projectbudget

Oplevering

Toelichting

huidig

vorig

huidig

vorig

huidig

vorig

 

Project HWBP-2

    

2027

2027

 

Projecten Nationaal

       

HWBP-2 Rijksprojecten

1

1

170

170

   

HWBP-2 Waterschapsprojecten

71

65

2.640

2.640

   

Overige projectkosten (Programmabureau)

1

1

49

49

   

afrondingen

       

Programma

73

67

2.859

2.859

   

Begroting (DF 1.01.01/02)

73

67

     
Tabel 18

Projectoverzicht Ruimte voor de Rivier (1.01.03)

Kasbudget 2023

Projectbudget

Oplevering

Toelichting

 

huidig

vorig

huidig

vorig

huidig

vorig

 

Project RvdR

    

2019

2019

 

Projecten Nationaal

       

Projectbudget RvdR

9

9

2.246

2.246

   

afrondingen

       

Programma

9

9

2.246

2.246

   

Begroting (DF 1.01.03)

9

9

     
Tabel 19

Projectoverzicht Maaswerken (1.01.04)

Kasbudget 2023

 

Projectbudget

 

Oplevering

 

Toelichting

 

huidig

vorig

huidig

vorig

huidig

vorig

 

Project Maaswerken

       

Projecten Zuid-Nederland

       

Grensmaas

2

3

116

116

2017/2027

2017/2027

 

Zandmaas

0

2

392

392

2020

2020

 

afrondingen

       

Programma

2

5

508

508

   

Begroting (DF 1.01.04)

2

5

     
Tabel 20

Projectoverzicht Realisatieprogr. (1.02.02)

Kasbudget 2023

 

Projectbudget

 

Oplevering

 

Toelichting

 

huidig

vorig

huidig

vorig

huidig

vorig

 

Projecten Nationaal

       

Programma HWBP

       

HWBP Rijksprojecten

11

33

736

736

   

HWBP Waterschapsprojecten

403

413

7.552

7.552

   

HWBP Overige projectkosten (programmabureau)

9

13

180

180

   
        

Dijkversterking en herstel steenbekleding

       

Wettelijk BeoordelingsInstrumentarium 2023

2

5

40

40

   

Zandhonger Oosterschelde

1

1

11

11

   

Landelijk Verbeterprogr. Regionale Rijksk.

2

4

10

10

   

Kennisprogramma Zeespiegelstijging

2

2

10

10

   

Meanderende Maas

1

6

8

8

   

Projecten Noord-Nederland

       

Afsluitdijk

1

5

7

7

   

Afsluitdijk Bestaande Spuisluis

0

 

149

149

   

Projecten Oost-Nederland

       

Kribverlaging Pannerdensch Kanaal

17

20

32

32

2023

2023

 

IJsseldelta 2e fase

2

0

96

96

2021

2021

 

Monitoring Langsdammen Waal

0

0

5

5

   

Projecten Zuidwest-Nederland

       

Overige onderzoeken en kleine projecten

0

 

88

88

   

Dijkversterking en herstel steenbekleding

0

4

830

830

2023

2023

 

Projecten Zuid-Nederland

       

Beekdalen

8

8

34

34

   

afrondingen

 

2

     

Programma

459

516

9.788

9.788

   

Begroting (DF 1.02.02)

459

441

     

Overprogrammering (-)

0

‒ 75

     
Tabel 21

Geïntegreerde contractvormen/PPS

Kasbudget 2023

 

Projectbudget

 

Oplevering

 

Toelichting

Projectomschrijving

Huidig

Vorig

huidig

vorig

Huidig

Vorig

 

Afsluitdijk

286

355

2.072

2.072

2025

2025

 

Totaal programma

286

355

2.072

2.072

   

Begroting DF 4.02.01

286

355

     
Tabel 22
 

Kasbudget 2023

 

Projectbudget

 

Oplevering

 

Toelichting

Projectomschrijving

huidig

vorig

huidig

vorig

huidig

vorig

 

Projecten waterkwaliteit

       

Projecten Nationaal

       

KRW 1e tranche

0

 

30

30

   

KRW 2e en 3e tranche

51

75

698

698

2027

2027

 

afrondingen

       

Totaal programma

51

75

728

728

   

Begroting DF 7.01.01

51

75

     
Tabel 23
 

Kasbudget 2023

 

Projectbudget

 

Oplevering

 

Toelichting

Projectomschrijving

huidig

vorig

huidig

vorig

huidig

vorig

 

Projecten waterkwaliteit

       

Projecten Nationaal

       

Bijdrageregeling medicijnresten

11

13

68

68

   

Verruiming vaargeul Westerschelde

0

 

26

26

   

Natuurcompensatie Perkpolder

2

2

6

3

   

DAW Projecten (subsidies aan o.a. Kadaster, LTO)

3

8

28

29

   

Grote wateren

1

4

221

221

2032

2032

 

afrondingen

‒ 1

      

Totaal programma

16

27

349

347

   

Begroting DF 7.02.01

16

27

     
Naar boven