36 435 IV Wijziging van de begrotingsstaten van Koninkrijksrelaties (IV) en het BES-fonds (H) voor het jaar 2023 (wijziging samenhangende met Miljoenennota)

Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING

A ARTIKELGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Wetsartikelen 1 tot en met 3

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2023 wijzigingen aan te brengen in:

de departementale begrotingsstaat van Koninkrijksrelaties (IV);

de begrotingsstaat voor het BES-fonds (H).

De in de begrotingsstaten opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht.

De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, H.M. de Jonge

B ARTIKELGEWIJZE TOELICHTING BIJ DE BEGROTINGSARTIKELEN

1. Leeswijzer

Voor u ligt de suppletoire begroting Prinsjesdag van de Koninkrijksrelaties. De suppletoire begroting Prinsjesdag geeft een beeld van de uitvoering van de begroting voor het jaar 2023. De stand wordt opgebouwd vanaf de stand van de vastgestelde begroting 2023.

Uitgangspunt bij de tabel budgettaire gevolgen van beleid is dat per artikel de beleidsmatige en technische mutaties worden toegelicht, die groter dan of gelijk zijn aan de ondergrens zoals deze in de Rijksbegrotingsvoorschriften (RBV) zijn opgenomen, de zogenaamde staffel. In het kader van transparantie of anderszins kan het voorkomen dat mutaties beneden deze ondergrenzen ook worden toegelicht.

Tabel 1 Ondergrens (staffel) op basis van de Rijksbegrotingsvoorschriften 2023

Begrotingsartikel	Beleidsmatige mutaties (ondergrens in € miljoen)	Technische mutaties (ondergrens in € miljoen)
1. Versterken rechtsstaat	Verplichtingen/Uitgaven: 1 mln. Ontvangsten: 1 mln.	Verplichtingen/Uitgaven: 2 mln. Ontvangsten: 2 mln.
4. Bevorderen sociaaleconomische structuur	Verplichtingen/Uitgaven: 1 mln. Ontvangsten: 1 mln.	Verplichtingen/Uitgaven: 2 mln. Ontvangsten: 2 mln.
5. Schuldsanering/lopende inschrijving/leningen	Verplichtingen/Uitgaven: 2 mln. Ontvangsten: 2 mln.	Verplichtingen/Uitgaven: 4 mln. Ontvangsten: 4 mln.
8. Wederopbouw Bovenwindse Eilanden	Verplichtingen/Uitgaven: 1 mln. Ontvangsten: 1 mln.	Verplichtingen/Uitgaven: 2 mln. Ontvangsten: 2 mln.
6. Apparaat	Verplichtingen/Uitgaven: 1 mln. Ontvangsten: 1 mln.	Verplichtingen/Uitgaven: 2 mln. Ontvangsten: 2 mln.
7. Nog onverdeeld	Verplichtingen/Uitgaven: 1 mln. Ontvangsten: 1 mln.	Verplichtingen/Uitgaven: 2 mln. Ontvangsten: 2 mln.
1. BES-fonds	Verplichtingen/Uitgaven: 2 mln. Ontvangsten: 2 mln.	Verplichtingen/Uitgaven: 4 mln. Ontvangsten: 4 mln.

2. Beleidsartikelen Koninkrijksrelaties

2.1 Artikel 1. Versterken rechtsstaat

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 2 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 1 versterken rechtsstaat suppletoire begroting Prinsjesdag 2023 (bedragen x € 1.000)

		Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire begrotingen, NvW en amendementen) (1)	Mutaties suppletoire begroting Prinsjesdag (2)	Stand suppletoire begroting Prinsjesdag (3) = (1) + (2)
Art.	Verplichtingen	21.010	– 1.608	19.402
	Uitgaven	21.010	– 1.608	19.402
1.0	Versterken rechtsstaat	21.010	– 1.608	19.402
	Subsidies (regelingen)	1.000	132	1.132
	Detentie – Algemeen	0	132	132
	Bestuurlijke aanpak	1.000	0	1.000
	Opdrachten	2.000	– 127	1.873
	Detentie – Algemeen	2.000	– 132	1.868
	Diverse opdrachten	0	5	5
	Bijdrage aan (andere) begrotingshoofdstukken	18.010	– 1.613	16.397
	Grensbewaking (Defensie)	8.954	– 552	8.402
	Recherchecapaciteit (JenV)	2.519	– 2.519	0
	Rechterlijke macht (JenV)	5.150	1.458	6.608
	Douane (Financiën)	1.387	0	1.387
	Ontvangsten	0	0	0

Toelichting

Bijdrage aan (andere) begrotingshoofdstukken

Grensbewaking (Defensie)

Dit betreft een kasschuif van LPO-middelen naar 2024 om de hogere kosten voor de CAO te kunnen dekken.

Recherchecapaciteit (JenV)

Deze mutatie betreft voornamelijk een overboeking van LPO-middelen van de begroting van Koninkrijksrelaties (IV) naar de begroting van het Ministerie van Justitie en Veiligheid (VI) voor het Recherche Samenwerkingsteam. Deze overboeking vindt plaats op grond van het Convenant Financieringssytematiek. Verder is er een reallocatie naar de regeling Rechterlijke macht (JenV).

Rechterlijke macht (JenV)

Deze mutatie bestaat voornamelijk uit een reallocatie vanaf de regeling Recherchecapaciteit (JenV).

2.2 Artikel 4. Bevorderen sociaaleconomische structuur

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 3 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 4 bevorderen sociaaleconomische structuur suppletoire begroting Prinsjesdag 2023 (bedragen x € 1.000)

		Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire begrotingen, NvW en amendementen) (1)	Mutaties suppletoire begroting Prinsjesdag (2)	Stand suppletoire begroting Prinsjesdag (3) = (1) + (2)
Art.	Verplichtingen	51.961	182	52.143
	Uitgaven	48.786	– 2.418	46.368
4.1	Curaçao, Sint Maarten en Aruba	28.432	– 2.278	26.154
	Subsidies (regelingen)	850	14.176	15.026
	Diverse subsidies	500	2.162	2.662
	Tijdelijke Werkorganisatie (TWO)	350	6.814	7.164
	Onderwijshuisvesting Curaçao	0	5.200	5.200
	Opdrachten	6.049	– 1.561	4.488
	Opdrachten landen	1.649	– 1.561	88
	Tijdelijke Werkorganisatie (TWO)	4.400	0	4.400
	Inkomensoverdrachten	950	0	950
	Toeslagen op pensioenen NA	950	0	950
	Bijdrage aan medeoverheden	20.450	– 14.904	5.546
	Onderwijshuisvesting Curaçao	5.200	– 4.590	610
	Tijdelijke Werkorganisatie (TWO)	15.250	– 10.314	4.936
	Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties	133	11	144
	Diverse bijdragen	133	11	144
4.2	Caribisch Nederland	20.354	– 140	20.214
	Subsidies (regelingen)	698	1.761	2.459
	Subsidies Caribisch Nederland	698	1.761	2.459
	Opdrachten	1.782	– 63	1.719
	Versterken bestuurs- en uitvoeringskracht	1.382	– 63	1.319
	Opdrachten Caribisch Nederland	400	0	400
	Inkomensoverdrachten	2.149	0	2.149
	Pensioenen en uitkeringen politieke ambtsdragers	2.149	0	2.149
	Bijdrage aan medeoverheden	15.725	– 2.388	13.337
	Versterken bestuurs- en uitvoeringskracht	15.725	– 2.388	13.337
	Bijdrage aan agentschappen	0	550	550
	Versterken bestuurs- en uitvoeringskracht	0	550	550
	Ontvangsten	0	49	49

Toelichting

Artikel 4.1 Curaçao, Sint Maarten en Aruba

Subsidies

Diverse subsidies

Dit betreft met name een overboeking van de begroting van BZK (H7) naar de begroting van KR (H4). Deze middelen worden geboekt op het instrument Subsidies ten behoeve van activiteiten in het kader van de Herdenking slavernijverleden.

Tijdelijke werkorganisatie

Dit betreft voornamelijk een reallocatie vanaf het instrument Bijdrage aan medeoverheden naar Subsidies als gevolg van de ondertekening van de onderlinge regeling «Samenwerking bij hervormingen». Verder is er een kasschuif als gevolg van een herziening van de uitgaven van de Tijdelijke Werkorganisatie (TWO). In 2023 worden niet alle middelen uitgeput vanwege het trager verlopen van de uitvoering door de Landen. Voor de TWO worden de middelen daarom in het juiste ritme gezet.

Onderwijshuisvesting Curaçao

Dit betreft een reallocatie vanaf het instrument Bijdrage aan medeoverheden naar Subsidies als gevolg van de ondertekening van de onderlinge regeling «Samenwerking bij hervormingen».

Opdrachten

Opdrachten landen

Dit bestaat voornamelijk uit reallocaties binnen artikel 4.

Bijdrage aan medeoverheden

Onderwijshuisvesting Curaçao

Dit betreft met name een reallocatie vanaf het instrument Bijdrage aan medeoverheden naar Subsidies als gevolg van de ondertekening van de onderlinge regeling «Samenwerking bij hervormingen».

Tijdelijke werkorganisatie

Dit bestaat voornamelijk uit een reallocatie binnen artikel 4 naar subsidies. Verder is er een overboeking van de begroting van Koninkrijksrelaties (IV) naar het BES-fonds ten behoeve van de eilandelijke taken die worden uitgevoerd door Bonaire, St. Eustatius en Saba.

Artikel 4.2 Caribisch Nederland

Subsidies (regelingen)

Subsidies Caribisch Nederland

Dit betreft met name een mutatie voor ondersteuning in het kader van de Landspakketten die VNG met het in 2022 opgerichte uitwisselingsnetwerk uitvoert in Aruba, Curaçao en Sint Maarten. Ook betreft dit onder andere een reallocatie vanaf artikel 7 naar dit artikel ten behoeve van de hogere uitgaven aan de Voedselbank op Bonaire. Daarnaast vindt er een overboeking plaats vanaf de begroting van BZK (H7) naar de begroting van KR (H4) voor een subsidie aan VNG International voor een uitwisselingsnetwerk tussen Europees Nederland en Caribisch Nederland als het gaat om gemeentelijke expertise.

Bijdrage aan medeoverheden

Versterken bestuurs- en uitvoeringskracht

Dit betreft voornamelijk de overheveling van middelen naar het BES-fonds voor de uitvoering van de eilandelijke taken en de uitvoeringskracht van Bonaire en St. Eustatius.

2.3 Artikel 5. Schuldsanering/lopende inschrijving/leningen

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 4 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 5 schuldsanering/lopende inschrijving/leningen suppletoire begroting Prinsjesdag 2023 (bedragen x € 1.000)

		Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire begrotingen, NvW en amendementen) (1)	Mutaties suppletoire begroting Prinsjesdag (2)	Stand suppletoire begroting Prinsjesdag (3) = (1) + (2)
Art	Verplichtingen	33.471	0	33.471
	Uitgaven	61.987	0	61.987
5.1	Schuldsanering Curacao en Sint Maarten	28.517	0	28.517
	leningen	28.517	0	28.517
	Schuldsanering	28.517	0	28.517
5.2	Leningen/garanties Curacao, Sint Maarten en Aruba	33.470	0	33.470
	leningen	33.470	0	33.470
	Lopende inschrijving en leningen Curacao en Sint Maarten	33.470	0	33.470
	Ontvangsten[1]	53.265	0	53.265

1 Er is een incidentele suppletoire begroting herfinanciering covidleningen eind augustus richting de beide Kamers gestuurd. Vanwege de omvang van de leningen in relatie tot het BBP van de landen, is volledige aflossing in 2023 niet haalbaar en daarom zijn de ontvangsten voor 2023 aangepast.

2.4 Artikel 8. Wederopbouw Bovenwindse Eilanden

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 5 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 8 wederopbouw Bovenwindse Eilanden suppletoire begroting Prinsjesdag 2023 (bedragen x € 1.000)

		Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire begrotingen, NvW en amendementen) (1)	Mutaties suppletoire begroting Prinsjesdag (2)	Stand suppletoire begroting Prinsjesdag (3) = (1) + (2)
Art.	Verplichtingen	1.380	2.289	3.669
	Uitgaven	3.680	– 11	3.669
8.1	Wederopbouw	3.680	– 11	3.669
	Opdrachten	3.680	– 11	3.669
	Wederopbouw op Sint Maarten	3.680	– 11	3.669
	Ontvangsten	0	0	0

3. Niet-Beleidsartikelen Koninkrijksrelaties

3.1 Artikel 6. Apparaat

Budgettaire gevolgen

Tabel 6 Budgettaire gevolgen artikel 6 apparaat suppletoire begroting Prinsjesdag 2023 (bedragen x € 1.000)

		Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire begrotingen, NvW en amendementen) (1)	Mutaties suppletoire begroting Prinsjesdag (2)	Stand suppletoire begroting Prinsjesdag (3) = (1) + (2)
Art.	Verplichtingen	29.974	5.313	35.287
	Uitgaven	29.974	5.313	35.287
6.0	Apparaat	29.974	5.313	35.287
	Personele uitgaven	19.797	2.977	22.774
	Eigen personeel	17.512	2.830	20.342
	Inhuur externen	2.285	147	2.432
	Materiële uitgaven	10.177	2.336	12.513
	Overige materiële uitgaven	10.177	2.336	12.513
	Ontvangsten	0	990	990

Toelichting

Personele uitgaven

Eigen personeel

Dit bestaat uit een overboeking naar de begroting van BZK (H7) voor de financiële dekking van de capaciteit van de Tijdelijke Werkorganisatie. Verder zijn er diverse reallocaties vanuit de artikelen 4 en 7, om zo op het juiste instrument te kunnen verantwoorden.

Materiële uitgaven

Overige materiële uitgaven

Dit bestaat uit een reallocatie vanuit artikel 7. Verder is er een toevoeging van middelen aan de begroting van Koninkrijksrelaties (IV) ter dekking van de nadelige koerseffecten.

3.2 Artikel 7. Nog onverdeeld

Budgettaire gevolgen

Tabel 7 Budgettaire gevolgen artikel 7 nog onverdeeld suppletoire begroting Prinsjesdag 2023 (bedragen x € 1.000)

		Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire begrotingen, NvW en amendementen) (1)	Mutaties suppletoire begroting Prinsjesdag (2)	Stand suppletoire begroting Prinsjesdag (3) = (1) + (2)
Art.	Verplichtingen	25.467	– 25.135	332
	Uitgaven	25.467	– 25.135	332
7.0	Nog onverdeeld	25.467	– 25.135	332
	Nog te verdelen	25.467	– 25.135	332
	Onvoorzien	9.909	– 9.880	29
	Wisselkoersreserve	15.558	– 15.255	303
	Ontvangsten	0	0	0

Toelichting

Onvoorzien

Er zijn diverse reallocaties naar andere artikelen, waarbij de grootste overboeking de verdeling van de LPO 2023 naar de diverse artikelen is. Verder zijn er overboekingen naar het BES-fonds voor het versterken van de uitvoeringskracht op de BES-eilanden en voor het aanstellen van een EU-gezant voor meer focus en toegang tot de EU-fondsen om de economische betrekkingen op de BES-eilanden te verbeteren.

Wisselkoersreserve

Begin 2023 is er een inschatting gemaakt van de impact van de wisselkoersfluctuaties en de gevolgen daarvan voor de begroting van Koninkrijksrelaties en het BES-fonds. Dit heeft geleid tot een toedeling van middelen naar diverse artikelen om de nadelige wisselkoerseffecten op te vangen. Daarom wordt het budget van de wisselkoersreserve op dit artikel uit de begroting gehaald.

4. Beleidsartikel BES-fonds

4.1 Artikel 1. BES-fonds

Tabel 8 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 1 BES-fonds suppletoire begroting Prinsjesdag 2023 (bedragen x € 1.000)

		Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire begrotingen, NvW en amendementen) (1)	Mutaties suppletoire begroting Prinsjesdag (2)	Stand suppletoire begroting Prinsjesdag (3) = (1) + (2)
Art.	Verplichtingen	58.111	14.946	73.057
	Uitgaven	58.111	14.946	73.057
1.0	Bijdrage aan medeoverheden	58.111	14.946	73.057
	Vrije uitkering	58.111	14.946	73.057
	Ontvangsten	58.111	14.946	73.057

Toelichting

Bijdrage aan medeoverheden

Er zijn diverse overboekingen van de begroting van Koninkrijksrelaties (IV) naar het BES-fonds onder andere ten behoeve van de eilandelijke taken die worden uitgevoerd door Bonaire, St. Eustatius en Saba, structurele middelen ten behoeve van de uitvoeringskracht van Bonaire en St. Eustatius en incidentele middelen voor extra versterking van de uitvoeringskracht van alle BES-eilanden.

Verder is er een toevoeging van middelen aan het BES-fonds ter dekking van de nadelige koerseffecten.

Ontvangsten

Op basis van de Wet financiën openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba (FinBES) dienen de uitgaven en ontvangsten over ieder uitkeringsjaar voor het BES-fonds gelijk te zijn. Ten behoeve van de dekking van deze uitgaven is een post ontvangsten geraamd. De voeding van het BES-fonds is direct afkomstig uit de belastingontvangsten van het Rijk.