Tweede Kamer der Staten-Generaal

36 350 XVII Wijziging van de begrotingsstaat van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking (XVII), voor het jaar 2023 (wijziging samenhangende met de Voorjaarsnota)

Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING

Vergaderjaar 2022‒2023

A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Wetsartikel 1 tot en met 3

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2023 wijzigingen aan te brengen in de departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking;

De in de begrotingsstaten opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. begrotingstoelichting).

Vanwege de spoedeisende maatregelen is op 3 april 2023 de eerste incidentele suppletoire begroting naar de Tweede Kamer verzonden. De behandeling in de Staten-Generaal heeft nog niet plaatsgevonden. Om deze reden is de in de begrotingsstaat opgenomen stand nog niet door de beide Kamers bekrachtigd. Vanwege de snelle opeenvolging van begrotingswetsvoorstellen, om het budgetrecht van de Staten Generaal te waarborgen, bevat de kolom ‘vastgestelde begroting’ zowel de vastgestelde stand bij ontwerpbegroting als de mutaties die bij incidentele suppletoire begroting zijn opgenomen.

De Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking,E.N.A.J. Schreinemacher

B. BEGROTINGSTOELICHTING

1 Leeswijzer

De voorliggende suppletoire begroting bevat de voorgestelde wijzigingen ten opzichte van de Ontwerpbegroting 2023 van hoofdstuk XVII van de begroting van het Rijk.

In hoofdstuk 2 is een overzicht opgenomen met de belangrijkste mutaties op de begroting voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking met een toelichting op de substantiële verschillen.

Hoofdstuk 3 bevat per beleidsartikel een tabel budgettaire gevolgen van beleid. Na de tabel ‘budgettaire gevolgen van beleid’ wordt een toelichting op de mutaties gegeven. Hierbij worden per artikel de mutaties die groter of gelijk zijn aan de ondergrenzen in onderstaande staffel (tabel 1) conform de Rijksbegrotingsvoorschriften toegelicht. De wijzigingen van de verplichtingen worden alleen toegelicht wanneer ze groter zijn dan 10% ten opzichte van de vorige stand op artikelniveau.

Tabel 1 Ondergrenzen conform RBV

Omvang begrotingsartikel (stand ontwerpbegroting) in € miljoen

Beleidsmatige mutaties (ondergrens in € miljoen)

Technische mutaties (ondergrens in € miljoen)

< 50

1

2

=> 50 en < 200

2

4

=> 200 < 1000

5

10

=> 1000

10

20

Als gevolg van hogere kosten voor eerstejaarsopvang asielzoekers neemt het BHOS-budget tot en met 2026 af. Dit heeft tot gevolg dat het budget op diverse thema's is aangepast. De mutaties zijn binnen ieder artikel opgenomen onder het instrument ‘nog te verdelen’. De verwerking van deze bijstellingen op artikelonderdeel niveau zal uiterlijk op Prinsjesdag 2023 aan de Kamer worden vermeld. Dit geldt voor kasuitgaven en verplichtingen.

In 2023 worden geen extra maatregelen genomen als gevolg van de impact van het coronavirus (COVID 19). Voor het uitgebreide overzicht wordt verwezen naar de pagina Overheidsfinanciën in coronatijd op Rijksfinancien.nl.

Tabel 2 Extracomptabel overzicht inzet COVID-19 maatregelen (bedragen x € 1.000)

Artikel

Naam maatregel

bedrag uitgaven 2023

Relevante Kamerstukken

De tabel hieronder weergeeft de geplande inzet van middelen in Oekraïne in 2023. De vermelde bedragen zijn direct gerelateerd aan de invasie in Oekraïne en directe gevolgen. Uitgaven ten behoeve van derde orde effecten zijn hierin niet opgenomen.

Tabel 3 Extracomptabel overzicht inzet Oekraïne middelen (bedragen x € 1.000)

Artikel

Naam maatregel

bedrag uitgaven 2023

Relevante Kamerstukken

1.3

Infrastructuurontwikkeling

50.000

36 045 nr. 105

4.1

Humanitaire hulp

30.000

1e Incidentele Suppletoire Begroting

5.1

Bijdrage aan IFI's voor steun Oekraïne

140.000

1e Incidentele Suppletoire Begroting

2 Beleid

2.1 Overzicht belangrijke uitgaven- en ontvangstenmutaties

In dit wetsvoorstel is een aantal begrotingswijzigingen opgenomen die per saldo leiden tot een verlaging van de geraamde uitgaven op de begroting voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking (XVII) met EUR 551,6 miljoen en een verhoging van de geraamde ontvangsten met EUR 9,0 miljoen.

De belangrijkste uitgavenmutaties bij eerste suppletoire begroting worden in onderstaande tabel weergegeven en toegelicht. De uitgebreide toelichtingen zijn per beleidsartikel opgenomen in hoofdstuk 3.

Tabel 4 Belangrijkste suppletoire uitgavenmutaties 2023 (Eerste suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)
 

Artikelnummer

Uitgaven 2023

Vastgestelde begroting 2023

 

4.031.912

Belangrijkste suppletoire mutaties

  

1) Versterkte Nederlandse Handels- en Investeringspositie

1.2

9.516

2) Voedselzekerheid

2.1

14.000

3) ODA-bijdrage eerstejaarsopvang asielzoekers

5.4

‒ 558.627

4) Overige mutaties

div.

‒ 16.457

Stand 1e suppletoire begroting 2023

 

3.480.344

Toelichting

1) Versterkte Nederlandse Handels- en Investeringspositie

In de eerste suppletoire begroting 2023 wordt de eerste uitgave (EUR 4 miljoen) voor de Wereldtentoonstelling Osaka verwerkt. Daarnaast worden ontvangsten van het Dutch Trade and Investment Fund (DTIF) toegevoegd aan de begrotingsreserve. Deze storting wordt als uitgave geboekt ten laste van artikel 1.2. Een verhoging van de verwachte ontvangsten DTIF leidt derhalve tot hogere uitgaven. In dit kader wordt deze uitgavenraming structureel verhoogd met EUR 3,7 miljoen.

2) Voedselzekerheid

De uitgaven op artikelonderdeel 2.1 Voedselzekerheid worden verhoogd met EUR 14 miljoen in de periode 2023-2026. Dit komt door een overheveling voor programma’s op het gebied van sociale bescherming in Mozambique (Social Protection Programme) en Ethiopië (Productive Safety Net Programme) vanaf artikelonderdeel 5.2 Overig armoedebeleid, conform de intensivering zoals aangekondigd in de BHOS-nota.

3) ODA-bijdrage eerstejaarsopvang asielzoekers

Als gevolg van een hogere instroom van asielzoekers in Nederland dan eerder verwacht, stijgt de bijdrage vanuit Official Development Assistance (ODA) aan de eerstejaarsopvang van asielzoekers uit ontwikkelingslanden met EUR 559 miljoen in 2023 tot een totale omvang van EUR 1,2 miljard. Deze bijdrage is verwerkt als overboeking naar het Ministerie van Justitie en Veiligheid. Deze bijdrage is ook per artikelonderdeel verwerkt als 'nog te verdelen'. Gezien de bijdragen per artikelonderdeel nog kunnen veranderen, zijn deze niet opgenomen in de tabel.

Tabel 5 Belangrijkste suppletoire ontvangstenmutaties 2023 (Eerste suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)
 

Artikelnummer

Uitgaven 2023

Vastgestelde begroting 2023

 

50.130

Belangrijkste suppletoire mutaties

  

1) Duurzame economische ontwikkeling, handel en investeringen

1.10

3.736

2) Ontvangsten DGGF

1.30

4.000

3) Overige mutaties

5.20

1.222

Stand 1e suppletoire begroting 2023

 

59.088

Toelichting

1) Duurzame economische ontwikkeling, handel en investeringen

De ontvangsten op artikel 1 zijn toe te schrijven aan de hogere geraamde ontvangsten op het DTIF-instrument.

2) Ontvangsten DGGF

De ontvangsten voor Dutch Good Growth Fund (DGGF) zijn naar verwachting hoger dan begroot. Dit wordt onder andere veroorzaakt door hogere premieontvangsten en terugbetalingen op wisselfinancieringen voor DGGF.

3 Beleidsartikelen

Artikel 1: Duurzame economische ontwikkeling, handel en investeringen

Budgettaire gevolgen van beleid
Tabel 6 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 1 Duurzame economische ontwikkeling, handel en investeringen (Eerste suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)
  

Stand ontwerp begroting

Mutaties via NvW, moties, amendementen en ISB

Vastgestelde begroting

Mutaties 1e suppletoire begroting

Stand 1e suppletoire begroting

Mutaties 1e suppletoire begroting

Mutaties 1e suppletoire begroting

Mutaties 1e suppletoire begroting

Mutaties 1e suppletoire begroting

  

2023

2023

2023

2023

2023

2024

2025

2026

2027

  

(1)

(2)

(3)=(1+2)

(4)

(5)=(3+4)

    
           
 

Verplichtingen

463 682

0

463 682

37 813

501 495

‒ 53 433

‒ 61 563

‒ 41 369

7 108

           
 

Uitgaven:

         
           
 

Programma-uitgaven totaal

639 664

0

639 664

‒ 67 422

572 242

‒ 48 433

‒ 56 563

‒ 37 369

11 108

 

waarvan juridisch verplicht

34%

   

76%

    
           

1.1

Duurzaam handels- en investeringssysteem, incl. MVO

35 089

0

35 089

845

35 934

1.000

1.000

1.000

1.000

           
 

Subsidies (regelingen)

         
 

MVO en beleidsondersteuning (ODA)

16 575

0

16 575

‒ 700

15 875

‒ 700

‒ 700

‒ 700

‒ 700

 

MVO en beleidsondersteuning (non-ODA)

4 438

0

4 438

‒ 100

4 338

0

0

0

0

           
 

Opdrachten

         
 

MVO en beleidsondersteuning (non-ODA)

2 281

0

2 281

‒ 55

2 226

0

0

0

0

           
 

Bijdrage aan agentschappen

         
 

Rijksdienst voor Ondernemend Nederland

1 600

0

1 600

700

2 300

700

700

700

700

           
 

Bijdrage aan (inter)nationale organisaties

         
 

MVO en beleidsondersteuning (ODA)

5 000

0

5 000

0

5 000

0

0

0

0

 

Contributies internationaal ondernemen (non-ODA)

5 195

0

5 195

1 000

6 195

1 000

1 000

1 000

1 000

           

1.2

Versterkte Nederlandse Handels- en Investeringspositie

86 665

0

86 665

9 516

96 181

12 108

20 408

12 408

6 108

           
 

Subsidies (regelingen)

         
 

Programma's internationaal ondernemen

10 000

0

10 000

0

10 000

0

0

0

0

 

Versterking concurrentiepositie Nederland

6 502

0

6 502

0

6 502

0

0

0

0

 

Invest Internationaal

9 000

0

9 000

780

9 780

780

780

780

780

 

Dutch Trade and Investment Fund

4 499

0

4 499

0

4 499

0

0

0

0

           
 

Garanties

         
 

Dutch Trade and Investment Fund

1 500

0

1 500

0

1 500

0

0

0

0

           
 

Opdrachten

         
 

Programma's internationaal ondernemen

9 566

0

9 566

1 000

10 566

1 000

1 000

1 000

1 000

 

Dutch Trade and Investment Fund

450

0

450

3 736

4 186

3 736

3 736

3 736

3 736

 

Wereldtentoonstelling

0

0

0

4 000

4 000

6 000

9 000

1 000

0

           
 

Bijdrage aan agentschappen

         
 

Rijksdienst voor ondernemend Nederland

45 148

0

45 148

0

45 148

592

592

592

592

           
 

Bijdrage aan (andere) begrotingshoofdstukken

         
 

Overig

0

0

0

0

0

 

5 300

5 300

 
           

1.3

Versterkte private sector en arbeidsmarkt in ontwikkelingslanden

517 910

0

517 910

‒ 77 783

440 127

‒ 61 541

‒ 77 971

‒ 50 777

4 000

           
 

Subsidies (regelingen)

         
 

Marktontwikkeling en markttoegang

10 450

0

10 450

3 000

13 450

0

0

0

0

 

Economic governance and institutions

37 900

0

37 900

‒ 25 000

12 900

‒ 21 000

‒ 20 000

‒ 20 000

‒ 20 000

 

Financiële sector ontwikkeling

49 270

3 000

52 270

‒ 10 000

42 270

‒ 9 000

‒ 9 000

‒ 10 000

‒ 10 000

 

Infrastructuurontwikkeling

35 460

‒ 3 000

32 460

‒ 1 000

31 460

0

0

0

0

 

Duurzame productie en handel

44 700

0

44 700

0

44 700

0

0

0

0

 

(Jeugd)werkgelegenheid

6 000

0

6 000

3 000

9 000

3 000

3 000

3 000

3 000

 

Nexus onderwijs en werk

9 450

0

9 450

375

9 825

‒ 514

‒ 4 607

‒ 7 000

‒ 7 000

 

Lokale private sector ontwikkeling

1 040

0

1 040

3 550

4 590

4 400

6 150

5 900

5 350

           
 

Leningen

         
 

Infrastructuurontwikkeling

10 000

0

10 000

‒ 1 000

9 000

0

0

0

0

 

Financiële sector ontwikkeling

10 000

0

10 000

10 000

20 000

10 000

10 000

10 000

10 000

           
 

Garanties

         
 

Financiële sector ontwikkeling

0

0

0

10 000

10 000

10 000

10 000

10 000

10 000

           
 

Opdrachten

         
 

Marktontwikkeling en markttoegang

12 000

0

12 000

‒ 1 000

11 000

0

0

0

0

 

Economic governance and institutions

18 000

0

18 000

‒ 1 000

17 000

0

0

0

0

 

Financiële sector ontwikkeling

4 000

0

4 000

0

4 000

0

0

0

0

 

Infrastructuurontwikkeling

750

0

750

7 000

7 750

1 000

1 000

1 000

1 000

 

(Jeugd)werkgelegenheid

25 850

0

25 850

0

25 850

0

0

0

0

           
 

Bijdrage aan agentschappen

         
 

Rijksdienst voor Ondernemend Nederland

34 000

0

34 000

‒ 10 000

24 000

‒ 10 000

‒ 10 000

‒ 10 000

‒ 10 000

           
 

Bijdrage aan (inter)nationale organisaties

         
 

International Labour Organisation

5 700

0

5 700

0

5 700

0

0

0

0

 

Lokale private sector ontwikkeling

31 790

0

31 790

14 135

45 925

7 921

6 860

7 400

5 400

 

Marktontwikkeling en markttoegang

18 500

0

18 500

‒ 3 300

15 200

700

700

700

700

 

Partnershipprogramma ILO

5 500

0

5 500

1 000

6 500

1 000

1 000

0

0

 

Economic governance and institutions

7 000

0

7 000

‒ 1 000

6 000

0

0

0

0

 

Financiële sector ontwikkeling

3 000

0

3 000

14 000

17 000

14 000

14 000

14 000

14 000

 

Infrastructuurontwikkeling

123 000

0

123 000

‒ 7 210

115 790

‒ 526

‒ 915

9 000

11 550

 

(Jeugd)werkgelegenheid

3 000

0

3 000

‒ 3 000

0

‒ 3 000

‒ 3 000

‒ 3 000

‒ 3 000

 

Nexus onderwijs en werk

11 550

0

11 550

2 450

14 000

‒ 2 981

‒ 188

‒ 7 000

‒ 7 000

           
 

Nog te verdelen

         
 

Nog te verdelen

0

0

0

‒ 82 783

‒ 82 783

‒ 66 541

‒ 82 971

‒ 54 777

 
           
 

Ontvangsten

6 264

0

6 264

7 736

14 000

7 736

7 736

7 736

7 736

           

1.10

Ontvangsten duurzame economische ontwikkeling, handel en investeringen

3 264

0

3 264

3 736

7 000

3 736

3 736

3 736

3 736

           

1.30

Ontvangsten DGGF

3 000

0

3 000

4 000

7 000

4 000

4 000

4 000

4 000

Tabel 7 Uitsplitsing verplichtingen
  

Stand ontwerp begroting

Mutaties via NvW, moties, amendementen en ISB

Vastgestelde begroting

Mutaties 1e suppletoire begroting

Stand 1e suppletoire begroting

Mutaties 1e suppletoire begroting

Mutaties 1e suppletoire begroting

Mutaties 1e suppletoire begroting

Mutaties 1e suppletoire begroting

  

2023

2023

2023

2023

2023

2024

2025

2026

2027

  

(1)

(2)

(3)=(1+2)

(4)

(5)=(3+4)

    
           
 

Verplichtingen

463 682

0

463 682

37 813

501 495

‒ 53 433

‒ 61 563

‒ 41 369

7 108

 

garantieverplichtingen

100 000

0

100 000

0

100 000

    
 

overige verplichtingen

363 682

0

363 682

37 813

401 495

    
Toelichting

Verplichtingen

Het verplichtingenbudget op artikel 1 wordt in 2023 verhoogd. Dit wordt onder andere veroorzaakt door het vastleggen van meerjarige programma’s voor VN-instellingen, zoals International Labour Organization (ILO). Tevens worden in 2023 door de posten meerjarige programma’s aangegaan voor de invulling van de decentrale budgetten.

Uitgaven

Artikelonderdeel 1.2

In de eerste suppletoire begroting 2023 worden DTIF ontvangsten toegevoegd aan de begrotingsreserve. Deze storting wordt als uitgave geboekt ten laste van artikel 1.2. Een verhoging van de verwachte ontvangsten DTIF leidt derhalve tot hogere uitgaven. In dit kader wordt de uitgavenraming structureel verhoogd met EUR 3,7 miljoen. Verder wordt de eerste uitgave voor de Wereldtentoonstelling Osaka verwerkt in de eerste suppletoire begroting.

Artikelonderdeel 1.3

In de eerste suppletoire begroting 2023 worden de uitgaven met EUR 1 miljoen verhoogd voor een ongeoormerkte bijdrage aan ILO in verband met de Funding Compact afspraak.

Bovendien wordt het saldo van Private Sector Development (PSD) met EUR 4 miljoen verhoogd. Deze verhoging is een gevolg van de desaldering van de extra ontvangsten op DGGF (structureel). De EUR 4 miljoen is hierdoor aan de uitgavenkant opgetopt.

Ontvangsten

De ontvangsten op artikel 1 zijn toe te schrijven aan de hogere geraamde ontvangsten op het DTIF-instrument. Verder zijn de geraamde ontvangsten voor DGGF hoger dan begroot. Dit wordt onder andere veroorzaakt door hogere premieontvangsten en terugbetalingen op wisselfinancieringen voor DDGF.

Nog te verdelen

Als gevolg van hogere kosten voor eerstejaarsopvang asielzoekers neemt het BHOS-budget tot en met 2026 af. Dit heeft tot gevolg dat het budget op diverse thema's is aangepast. De mutaties zijn verdeeld en binnen het thema opgenomen onder het instrument ‘nog te verdelen’. De verwerking van deze bijstellingen op artikelonderdeel niveau zal uiterlijk op Prinsjesdag 2023 aan de Kamer worden vermeld.

Artikel 2: Duurzame ontwikkeling, voedselzekerheid, water en klimaat

Budgettaire gevolgen van beleid
Tabel 8 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 2 Duurzame ontwikkeling, voedselzekerheid, water en klimaat (Eerste suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)
  

Stand ontwerp begroting

Mutaties via NvW, moties, amendementen en ISB

Vastgestelde begroting

Mutaties 1e suppletoire begroting

Stand 1e suppletoire begroting

Mutaties 1e suppletoire begroting

Mutaties 1e suppletoire begroting

Mutaties 1e suppletoire begroting

Mutaties 1e suppletoire begroting

  

2023

2023

2023

2023

2023

2024

2025

2026

2027

  

(1)

(2)

(3)=(1+2)

(4)

(5)=(3+4)

    
           
 

Verplichtingen

919 382

0

919 382

205 796

1 125 178

27 822

‒ 116 460

‒ 50 223

84 000

           
 

Uitgaven:

         
           
 

Programma-uitgaven totaal

913 510

0

913 510

‒ 120 850

792 660

‒ 94 098

‒ 121 160

‒ 76 223

0

 

waarvan juridisch verplicht

89%

   

91%

    
           

2.1

Voedselzekerheid

403 554

0

403 554

‒ 122 350

281 204

‒ 95 598

‒ 122 660

‒ 76 223

0

           
 

Subsidies (regelingen)

         
 

Realiseren ecologische houdbare voedselsystemen

20 000

0

20 000

‒ 5 000

15 000

‒ 8 000

‒ 10 000

‒ 10 000

‒ 10 000

 

Bevorderen inclusieve, duurzame groei in de agrarische sect.

15 500

0

15 500

‒ 1 500

14 000

‒ 5 500

‒ 5 000

‒ 5 000

‒ 1 000

 

Kennis & capaciteitsopbouw ten behoeve van voedselzekerheid

3 000

0

3 000

0

3 000

0

0

0

0

 

Uitbannen huidige honger en voeding

26 000

0

26 000

‒ 5 673

20 327

‒ 5 000

‒ 7 000

‒ 7 000

0

 

Voedselzekerheid

47 572

0

47 572

13 937

61 509

17 642

18 900

21 115

14 000

           
 

Opdrachten

         
 

Kennis & capaciteitsopbouw ten behoeve van voedselzekerheid

20 550

0

20 550

0

20 550

‒ 6 030

‒ 7 500

‒ 8 400

‒ 9 200

 

Realiseren ecologische houdbare voedselsystemen

10 000

0

10 000

0

10 000

0

0

0

0

 

Voedselzekerheid

1 000

0

1 000

0

1 000

0

0

0

0

           
 

Bijdrage aan agentschappen

         
 

Rijksdienst voor ondernemend Nederland

3 604

0

3 604

‒ 234

3 370

‒ 1 106

‒ 710

‒ 265

‒ 400

           
 

Bijdrage aan (inter) nationale organisaties

         
 

Voedselzekerheid

109 828

0

109 828

14 470

124 298

25 994

42 310

37 550

13 600

 

Realiseren Ecologische Houdbare Voedselsystemen

30 000

0

30 000

‒ 5 000

25 000

‒ 10 000

‒ 25 000

‒ 20 000

0

 

Bevorderen inclusieve, duurzame groei in de agrarische sect.

42 500

0

42 500

‒ 2 000

40 500

‒ 10 000

‒ 8 000

‒ 10 000

‒ 9 000

 

Kennis & capaciteitsopbouw ten behoeve van voedselzekerheid

20 000

0

20 000

7 000

27 000

2 000

2 000

2 000

2 000

 

Uitbannen huidige honger en voeding

54 000

0

54 000

‒ 2 000

52 000

14 000

14 000

14 000

0

           
 

Nog te verdelen

         
 

Nog te verdelen

0

0

0

‒ 136 350

‒ 136 350

‒ 109 598

‒ 136 660

‒ 90 223

0

           

2.2

Water

201 367

0

201 367

0

201 367

0

0

0

0

           
 

Subsidies (regelingen)

         
 

Waterbeheer

28 310

0

28 310

‒ 1 543

26 767

‒ 3 021

‒ 3 750

‒ 750

2 500

 

Drinkwater en sanitatie

36 630

0

36 630

‒ 9 935

26 695

‒ 9 900

‒ 14 100

‒ 19 500

‒ 16 900

           
 

Opdrachten

         
 

Waterbeheer

5 927

0

5 927

‒ 2 157

3 770

1 971

3 000

5 000

5 500

           
 

Bijdrage aan agentschappen

         
 

Rijksdienst voor ondernemend Nederland

2 000

0

2 000

0

2 000

0

0

0

0

           
 

Bijdrage aan (inter) nationale organisaties

         
 

Waterbeheer

78 200

0

78 200

18 185

96 385

18 950

22 150

16 650

11 400

 

Drinkwater en sanitatie

50 300

0

50 300

‒ 4 550

45 750

‒ 8 000

‒ 7 300

‒ 1 400

‒ 2 500

           

2.3

Klimaat

308 589

0

308 589

1 500

310 089

1 500

1 500

0

0

           
 

Subsidies (regelingen)

         
 

Klimaat algemeen

33 500

0

33 500

363

33 863

82

0

0

0

 

Hernieuwbare energie

26 000

0

26 000

0

26 000

0

0

0

0

 

Dutch Fund for Climate and Development

40 000

0

40 000

0

40 000

0

0

0

0

           
 

Bijdrage aan agentschappen

         
 

Rijksdienst voor ondernemend Nederland

3 400

0

3 400

0

3 400

0

0

0

0

           
 

Bijdrage aan (inter) nationale organisaties

         
 

Contributie IZA/IZT

357

0

357

0

357

0

0

0

0

 

Klimaatprogramma's (non-ODA)

1 595

0

1 595

0

1 595

0

0

0

0

 

Klimaat algemeen

160 595

0

160 595

‒ 363

160 232

‒ 82

0

0

0

 

Hernieuwbare energie

36 000

0

36 000

0

36 000

0

0

0

0

 

UNEP

7 142

0

7 142

1 500

8 642

1 500

1 500

0

0

Toelichting

Verplichtingen

Op het gebied van de thema’s voedselzekerheid en water worden in diverse landen verplichtingen aangegaan vanuit het decentrale budget. Het verplichtingenbudget op artikel 2 wordt meerjarig verhoogd. Zo wordt onder andere een nieuwe verplichting afgesloten in het kader van het Mozambique Social Protection Programme. Daarnaast worden er verplichtingen aangegaan voor de nieuwe programma’s HortiLife, Bridge and Soil Health in Ethiopië.

Uitgaven

Artikelonderdeel 2.1

De uitgaven op artikelonderdeel 2.1 Voedselzekerheid worden verhoogd met EUR 14 miljoen in de periode 2023-2026. Dit komt door een overheveling voor programma’s op het gebied van sociale bescherming in Mozambique (Social Protection Programme) en Ethiopië (Productive Safety Net Programme) vanaf artikelonderdeel 5.2 Overig armoedebeleid, conform de intensivering zoals aangekondigd in de BHOS-nota. Daarnaast heeft er een herverdeling plaatsgevonden van de centrale budgetten naar de decentrale budgetten en worden er meer middelen vrijgemaakt voor kennisontwikkeling door de Consultative Group for International Agricultural Research.

Artikelonderdeel 2.3

Het artikelonderdeel 2.3 Klimaat wordt meerjarig met EUR 1,5 miljoen verhoogd. Dit betreft een overheveling vanuit artikel 5.1 Multilaterale samenwerking voor een ongeoormerkte bijdrage aan het United Nations Environment Programme (UNEP) om voorspelbare en flexibele financiering voor ontwikkelingsactiviteiten van de Verenigde Naties te waarborgen onder het Funding Compact.

Nog te verdelen

Als gevolg van hogere kosten voor eerstejaarsopvang asielzoekers neemt het BHOS-budget tot en met 2026 af. Dit heeft tot gevolg dat het budget op diverse thema's is aangepast. De mutaties zijn verdeeld en binnen het thema opgenomen onder het instrument ‘nog te verdelen’. De verwerking van deze bijstellingen op artikelonderdeel niveau zal uiterlijk op Prinsjesdag 2023 aan de Kamer worden vermeld.

Artikel 3: Sociale vooruitgang

Budgettaire gevolgen van beleid
Tabel 9 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 3 Sociale vooruitgang (Eerste suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)
  

Stand ontwerp begroting

Mutaties via NvW, moties, amendementen en ISB

Vastgestelde begroting

Mutaties 1e suppletoire begroting

Stand 1e suppletoire begroting

Mutaties 1e suppletoire begroting

Mutaties 1e suppletoire begroting

Mutaties 1e suppletoire begroting

Mutaties 1e suppletoire begroting

  

2023

2023

2023

2023

2023

2024

2025

2026

2027

  

(1)

(2)

(3)=(1+2)

(4)

(5)=(3+4)

    
           
 

Verplichtingen

478 202

0

478 202

‒ 23 270

454 932

‒ 128 952

935 262

‒ 198 233

‒ 23 450

           
 

Uitgaven:

         
           
 

Programma-uitgaven totaal

849 037

0

849 037

‒ 109 595

739 442

‒ 85 282

‒ 107 698

‒ 67 733

0

 

waarvan juridisch verplicht

85%

   

72%

    
           

3.1

Mondiale gezondheid en seksuele en reproductieve gezondheid en rechten

530 578

0

530 578

‒ 107 595

422 983

‒ 85 282

‒ 107 698

‒ 67 733

0

           
 

Subsidies (regelingen)

         
 

Mondiale gezondheid en SRGR

216 255

0

216 255

14 610

230 865

13 327

20 819

32 772

40 842

 

Global Fund to Fight Aids, Malaria and Tuberculosis

52 000

0

52 000

‒ 52 000

0

‒ 52 000

‒ 52 000

‒ 52 000

‒ 52 000

           
 

Opdrachten

         
 

Mondiale gezondheid en SRGR

17 825

0

17 825

‒ 1 428

16 397

0

0

0

0

           
 

Bijdrage aan agentschappen

         
 

Rijksdienst voor ondernemend Nederland

100

0

100

37

137

39

40

42

72

           
 

Bijdrage aan (inter)nationale organisaties

         
 

WHO/PAHO

6 713

0

6 713

0

6 713

0

0

0

0

 

Mondiale gezondheid en SRGR

112 469

0

112 469

71 941

184 410

71 948

64 455

54 000

38 900

 

UNFPA

60 000

0

60 000

0

60 000

0

0

0

0

 

UNAIDS

20 000

0

20 000

3 000

23 000

3 000

3 000

3 000

3 000

 

Partnershipprogramma WHO

15 216

0

15 216

‒ 814

14 402

‒ 814

‒ 814

‒ 814

‒ 814

 

Global Fund to Fight Aids, Malaria and Tuberculosis

0

0

0

0

0

0

0

0

0

 

UNICEF

0

0

0

0

0

0

0

0

0

 

Vrouwenrechten en keuzevrijheid

30 000

0

30 000

‒ 30 000

0

‒ 30 000

‒ 30 000

‒ 30 000

‒ 30 000

           
 

Nog te verdelen

         
 

Nog te verdelen

0

0

0

‒ 112 941

‒ 112 941

‒ 90 782

‒ 113 198

‒ 74 733

0

           

3.2

Vrouwenrechten en gendergelijkheid

51 667

0

51 667

‒ 2 000

49 667

0

0

0

0

           
 

Subsidies (regelingen)

         
 

Vrouwenrechten

33 367

0

33 367

3 700

37 067

4 800

4 800

12 300

12 300

           
 

Opdrachten

         
 

Vrouwenrechten

1 000

0

1 000

‒ 1 000

0

‒ 1 000

‒ 1 000

‒ 1 000

‒ 1 000

           
 

Bijdrage aan (inter)nationale organisaties

         
 

Vrouwenrechten

11 300

0

11 300

‒ 4 700

6 600

‒ 3 800

‒ 3 800

‒ 11 300

‒ 11 300

 

UNWOMEN

6 000

0

6 000

0

6 000

0

0

0

0

           

3.3

Maatschappelijk middenveld

197 242

2 400

199 642

0

199 642

0

0

0

0

           
 

Subsidies (regelingen)

         
 

Twinningsfaciliteit Suriname

700

0

700

150

850

‒ 700

‒ 700

0

0

 

Versterking maatschappelijk middenveld

180 845

2 400

183 245

‒ 2 188

181 057

‒ 247

‒ 941

0

0

           
 

Opdrachten

         
 

Versterking maatschappelijk middenveld

6 000

0

6 000

0

6 000

0

0

0

0

 

Versterking maatschappelijk middenveld Monitoringsfonds

1 000

0

1 000

417

1 417

282

291

0

0

           
 

Bijdrage aan (inter)nationale organisaties

         
 

Versterking maatschappelijk middenveld

8 697

0

8 697

1 621

10 318

665

1 350

0

0

           
           

3.4

Onderwijs

69 550

‒ 2 400

67 150

0

67 150

0

0

0

0

           
 

Subsidies (regelingen)

         
 

Onderzoeksprogramma's

1 500

0

1 500

0

1 500

0

0

0

‒ 1 500

           
 

Opdrachten

         
 

Onderwijs

0

0

0

200

200

200

200

200

100

 

Onderzoekprogramma's

2 000

0

2 000

0

2 000

0

0

0

0

 

Hoger Onderwijs

46 635

‒ 2 400

44 235

6 697

50 932

16 697

19 050

19 050

20 650

           
 

Bijdrage aan (inter)nationale organisaties

         
 

Onderwijs

9 415

0

9 415

‒ 6 897

2 518

‒ 6 897

‒ 9 250

‒ 9 250

‒ 9 250

 

Global partnership for education

10 000

0

10 000

0

10 000

‒ 10 000

‒ 10 000

‒ 10 000

‒ 10 000

Toelichting

Verplichtingen

Het verplichtingenbudget wordt cumulatief verhoogd t/m 2028. In 2023 wordt de verhoging veroorzaakt door het aangaan van nieuwe verplichtingen voor intensiveringsmiddelen voor mondiale gezondheid en SRGR uit het regeerakkoord. Het betreft met name gedelegeerde middelen op diverse posten. De daling in 2024 wordt met name veroorzaakt door verlaging van het verplichtingenbudget op de ZMA Addis Abeba, omdat de meerjarige verplichtingenruimte uit de pas loopt met het kasbudget op artikel 3.1. De verhoging in 2025 is met name te wijten aan de start van het beoogde nieuwe subsidiekader voor het maatschappelijke middenveld op artikel 3.3. De daling in 2026 wordt met name veroorzaakt doordat geen nieuwe fase voor het GPE programma is voorzien op artikel 3.4. De daling in 2027 wordt met name veroorzaak door verlaging van het verplichtingenbudget op ZMA Addis Abeba, omdat de meerjarige verplichtingenruimte uit de pas loopt met het kasbudget op artikel 3.1.

Uitgaven

Artikelonderdeel 3.1

Het uitgavenbudget op artikelonderdeel 3.1 is jaarlijks verhoogd met EUR 7 miljoen tot en met 2026. Deze verhoging vindt plaats in het kader van verlenging van het sociale beschermingsprogramma in Benin.

Artikelonderdeel 3.3

Op het uitgavenbudget van artikelonderdeel 3.3 is het amendement van het lid Hammelburg (kamerstuknummer 36200-XVII-8) verwerkt. Er is EUR 2,4 mln toegevoegd vanaf artikelonderdeel 3.4 ten behoeve van de bescherming van mensenrechten van LHBTIQ+ personen in de regio Oost-, Centraal Europa en de Kaukasus.

Nog te verdelen

Als gevolg van hogere kosten voor eerstejaarsopvang asielzoekers neemt het BHOS-budget tot en met 2026 af. Dit heeft tot gevolg dat het budget op diverse thema's is aangepast. De mutaties zijn verdeeld en binnen het thema opgenomen onder het instrument ‘nog te verdelen’. De verwerking van deze bijstellingen op artikelonderdeel niveau zal uiterlijk op Prinsjesdag 2023 aan de Kamer worden vermeld.

Artikel 4: Vrede, veiligheid en duurzame ontwikkeling

Budgettaire gevolgen van beleid
Tabel 10 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 4 Vrede, veiligheid en duurzame ontwikkeling (Eerste suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)
  

Stand ontwerp begroting

Mutaties via NvW, moties, amendementen en ISB

Vastgestelde begroting

Mutaties 1e suppletoire begroting

Stand 1e suppletoire begroting

Mutaties 1e suppletoire begroting

Mutaties 1e suppletoire begroting

Mutaties 1e suppletoire begroting

Mutaties 1e suppletoire begroting

  

2023

2023

2023

2023

2023

2024

2025

2026

2027

  

(1)

(2)

(3)=(1+2)

(4)

(5)=(3+4)

    
           
 

Verplichtingen

712 160

30 000

742 160

932 983

1 675 143

‒ 312 899

‒ 212 826

‒ 291 905

‒ 16 300

           
 

Uitgaven:

         
           
 

Programma-uitgaven totaal

1 073 712

30 000

1 103 712

‒ 140 706

963 006

‒ 113 099

‒ 141 026

‒ 93 105

0

 

waarvan juridisch verplicht

43%

   

76%

    
           

4.1

Humanitaire hulp

554 017

30 000

584 017

0

584 017

0

0

0

0

           
 

Subsidies (regelingen)

         
 

Noodhulpprogramma's

87 000

0

87 000

30 000

117 000

30 000

30 000

30 000

30 000

           
 

Bijdrage aan (inter)nationale organisaties

         
 

Noodhulpprogramma's

384 000

30 000

414 000

‒ 62 000

352 000

‒ 62 000

‒ 62 000

‒ 62 000

‒ 62 000

 

Noodhulpprogramma's non-ODA

1 017

0

1 017

0

1 017

0

0

0

0

 

UNHCR

33 000

0

33 000

2 000

35 000

2 000

2 000

2 000

2 000

 

UNRWA

13 000

0

13 000

6 000

19 000

6 000

6 000

6 000

6 000

 

Wereldvoedselprogramma

36 000

0

36 000

24 000

60 000

24 000

24 000

24 000

24 000

           

4.2

Opvang en bescherming in de regio en migratiesamenwerking

304 000

0

304 000

0

304 000

0

0

0

0

           
 

Subsidies (regelingen)

         
 

Opvang in de regio

5 000

0

5 000

0

5 000

0

0

0

0

           
 

Bijdrage aan (inter)nationale organisaties

         
 

Opvang in de regio

265 000

0

265 000

‒ 25 000

240 000

‒ 25 000

‒ 25 000

‒ 25 000

‒ 25 000

 

Migratie en ontwikkeling

34 000

0

34 000

25 000

59 000

25 000

25 000

25 000

25 000

           

4.3

Veiligheid en Rechtstaatontwikkeling

215 695

0

215 695

‒ 140 706

74 989

‒ 113 099

‒ 141 026

‒ 93 105

0

           
 

Subsidies (regelingen)

         
 

Legitieme stabiliteit

7 000

0

7 000

‒ 1 500

5 500

0

0

2 000

2 000

 

Inclusieve vredes- en politieke processen

13 500

0

13 500

‒ 3 500

10 000

0

0

2 000

3 000

 

Vredesdividend: werkgelegenheid en basisvoorzieningen

0

0

0

0

0

0

0

0

0

 

Functionerende rechtsorde

33 725

0

33 725

9 440

43 165

10 458

9 394

11 950

10 950

           
 

Opdrachten

         
 

Inclusieve vredes- en politieke processen

1 500

0

1 500

0

1 500

0

0

0

0

           
 

Bijdrage aan (inter)nationale organisaties

         
 

Legitieme stabiliteit

9 000

0

9 000

‒ 5 000

4 000

0

1 000

2 000

2 000

 

Functionerende rechtsorde

118 220

0

118 220

‒ 7 540

110 680

‒ 14 208

‒ 15 394

‒ 22 950

‒ 23 950

 

Inclusieve vredes- en politieke processen

32 750

0

32 750

8 100

40 850

3 750

5 000

5 000

6 000

           
 

Nog te verdelen

         
 

Nog te verdelen

0

0

0

‒ 140 706

‒ 140 706

‒ 113 099

‒ 141 026

‒ 93 105

0

Toelichting

Verplichtingen

Het verplichtingenbudget in 2023 wordt verhoogd, voornamelijk voor het aangaan van een nieuwe meerjarige verplichting voor het programma Prospects 2 (opvang in de regio) van EUR 620 miljoen. Dit gebeurt meerjarig budgetneutraal doordat de budgetten voor 2024 tot en met 2026 jaarlijks worden verlaagd. Dit is de belangrijkste verklaring voor de daling van het verplichtingenbudget in de jaren na 2023. In 2025 is de verlaging minder groot vooral omdat dan opnieuw meerjarige verplichtingen worden aangegaan voor UNRWA (EUR 24 miljoen) en WFP (EUR 96 miljoen).

Verder wordt de verhoging in 2023 veroorzaakt door nieuwe meerjarige humanitaire hulp committeringen voor UNCHR (EUR 105 miljoen) en WFP (EUR 195 miljoen). Het gaat om committeringen die in 2022 wel begroot maar niet tijdig gerealiseerd konden worden. Tenslotte is er een ophoging vanwege UNRWA (EUR 57 miljoen) in verband met de structurele optopping van het kasbudget.

Uitgaven

Artikelonderdeel 4.1

Binnen het artikelonderdeel verschillende schuiven tussen de instrumenten om de bij de begroting 2023 toegekende middelen op de juiste manier in lijn te brengen met de bestedingsplannen. De Tweede Kamer is, zoals gebruikelijk, geïnformeerd over de voorgenomen inzet via kamerbrief over humanitaire hulp en diplomatie 2023.

Artikelonderdeel 4.2

Binnen het artikelonderdeel 4.2 wordt EUR 25 miljoen vanuit het instrument Opvang in de regio overgeheveld naar het instrument Migratie en ontwikkeling ten behoeve van bilaterale samenwerking met partnerlanden om migranten te beschermen, terugkeer en herintegratie te bevorderen, legale migratie te versterken en irreguliere migratie te voorkomen.

Artikelonderdeeldeel 4.3

Het amendement 36 200 XVII Nr. 43 van het lid Van der Graaf c.s. om EUR 0,8 miljoen in 2023 vanuit de niet juridisch verplichte uitgaven vrij te maken binnen artikelonderdeel 4.3 voor voortzetting van het sociotherapie programma van Community Based Sociotherapy (CBS) in Rwanda wordt voor 1 juli ingevuld via een bijdrage aan een consortium waar CBS onderdeel van uit maakt. Ook voor de jaren 2024 en 2025 wordt dit consortium met een vergelijkbare bijdrage ondersteund.

Binnen het artikelonderdeel 4.3 zijn er per saldo budgetneutrale schuiven tussen de instrumenten subsidies en bijdragen voornamelijk binnen eenzelfde thema. Meest opvallende mutatie is het meerjarig terugbrengen van het instrument functionerende rechtsorde bijdragen, onder meer omdat de oorspronkelijk voorgenomen inzet in Afghanistan door omstandigheden nog maar beperkt mogelijk is. Functionerende rechtsorde subsidies (Grote Meren, Bujumbura) en inclusieve vredes- en politieke processen (belangrijkste verhoging voor Jemen) worden meerjarig opgehoogd.

Nog te verdelen

Als gevolg van hogere kosten voor eerstejaarsopvang asielzoekers neemt het BHOS-budget tot en met 2026 af. Dit heeft tot gevolg dat het budget op diverse thema's is aangepast. De mutaties zijn verdeeld en binnen het thema opgenomen onder het instrument ‘nog te verdelen’. De verwerking van deze bijstellingen op artikelonderdeel niveau zal uiterlijk op Prinsjesdag 2023 aan de Kamer worden vermeld.

Artikel 5: Multilaterale samenwerking en overige inzet

Budgettaire gevolgen van beleid
Tabel 11 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 5 Multilaterale samenwerking en overige inzet (Eerste suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)
  

Stand ontwerp begroting

Mutaties via NvW, moties, amendementen en ISB

Vastgestelde begroting

Mutaties 1e suppletoire begroting

Stand 1e suppletoire begroting

Mutaties 1e suppletoire begroting

Mutaties 1e suppletoire begroting

Mutaties 1e suppletoire begroting

Mutaties 1e suppletoire begroting

  

2023

2023

2023

2023

2023

2024

2025

2026

2027

  

(1)

(2)

(3)=(1+2)

(4)

(5)=(3+4)

    
           
 

Verplichtingen

164 358

140 000

304 358

455 722

760 080

‒ 100 914

‒ 59 034

206 229

15 000

           
 

Uitgaven:

         
           
 

Programma-uitgaven totaal

385 989

140 000

525 989

‒ 112 995

412 994

‒ 397 987

‒ 704 826

‒ 825 389

‒ 4 896

 

waarvan juridisch verplicht

81%

   

86%

    
           

5.1

Multilaterale samenwerking

214 972

140 000

354 972

‒ 39 947

315 025

‒ 32 304

‒ 40 034

‒ 24 271

1 500

           
 

Bijdrage aan (inter)nationale organisaties

         
 

UNIDO

1 950

0

1 950

0

1 950

0

0

0

0

 

UNDP

28 250

0

28 250

10 750

39 000

10 500

9 000

0

0

 

UNICEF

31 250

0

31 250

12 750

44 000

12 500

11 000

0

0

 

Speciale multilaterale activiteiten

54 077

0

54 077

‒ 30 000

24 077

‒ 25 500

‒ 22 500

0

0

 

Assistent deskundigenprogramma

9 000

0

9 000

0

9 000

0

0

0

0

 

Internationale Financiële Instellingen

4 000

0

4 000

4 000

8 000

0

0

0

0

 

Middelenaanvullingen multilaterale banken en fondsen

79 789

0

79 789

0

79 789

0

0

0

0

 

Kapitaalaanvullingen bij regionale ontwikkelingsbanken

6 656

0

6 656

1 500

8 156

1 500

1 500

1 500

1 500

 

Bijdrage aan IFI's voor steun Oekraine

0

140 000

140 000

0

140 000

    
           
 

Nog te verdelen

         
 

Nog te verdelen

0

0

0

‒ 38 947

‒ 38 947

‒ 31 304

‒ 39 034

‒ 25 771

0

           

5.2

Overig armoedebeleid

98 100

0

98 100

‒ 131

97 969

‒ 15 000

‒ 15 623

‒ 20 000

0

           
 

Subsidies (regelingen)

         
 

Kleine activiteiten posten en cultuur en ontwikkeling

10 105

0

10 105

‒ 1 720

8 385

110

0

0

0

 

Nationale SDG Implementatie

650

0

650

0

650

0

0

0

0

           
 

Opdrachten

         
 

Nationale SDG implementatie

200

0

200

‒ 30

170

0

0

0

0

           
 

Bijdrage aan (inter)nationale organisaties

         
 

UNESCO

4 400

0

4 400

0

4 400

0

0

0

0

 

Diverse ondersteunende activiteiten

22 047

0

22 047

‒ 500

21 547

‒ 15 000

‒ 15 623

‒ 20 000

0

 

Kleine activiteiten posten en cultuur en ontwikkeling

410

0

410

2 119

2 529

‒ 110

0

0

0

 

Schuldverlichting

60 038

0

60 038

0

60 038

0

0

0

0

 

Voorlichting op het terrein van Ontwikkelingssamenwerking

250

0

250

0

250

0

0

0

0

           
           

5.4

Nog te verdelen i.v.m. wijzigingen BNI en/of toerekeningen

72 917

0

72 917

‒ 72 917

0

‒ 350 683

‒ 649 169

‒ 781 118

‒ 6 396

           
 

Ontvangsten

43 866

0

43 866

1 222

45 088

1 485

1 218

1 366

1 814

           

5.20

Ontvangsten en restituties met betrekking tot leningen

20 960

0

20 960

1 222

22 182

1 485

1 218

1 366

1 814

           

5.21

Ontvangsten OS

21 176

0

21 176

0

21 176

0

0

0

0

           

5.22

Koersverschillen OS

0

0

0

0

0

0

0

0

0

           

5.23

Diverse ontvangsten non-ODA

1 730

0

1 730

0

1 730

0

0

0

0

Tabel 12 Uitsplitsing verplichtingen
  

Stand ontwerp begroting

Mutaties via NvW, moties, amendementen en ISB

Vastgestelde begroting

Mutaties 1e suppletoire begroting

Stand 1e suppletoire begroting

Mutaties 1e suppletoire begroting

Mutaties 1e suppletoire begroting

Mutaties 1e suppletoire begroting

Mutaties 1e suppletoire begroting

  

2023

2023

2023

2023

2023

2024

2025

2026

2027

  

(1)

(2)

(3)=(1+2)

(4)

(5)=(3+4)

    
           
 

Verplichtingen

164 358

140 000

304 358

455 722

760 080

‒ 100 914

‒ 59 034

206 229

15 000

 

garantieverplichtingen

         
 

overige verplichtingen

164 358

140 000

304 358

 

760 080

    
Toelichting

Verplichtingen

De verplichtingenruimte voor artikel 5 is per saldo verhoogd. Dit komt hoofdzakelijk doordat de verplichtingenruimte die gereserveerd stond voor de meerjarige committeringen voor UNDP, UNICEF en het African Development Fund in 2022 naar 2023 is doorgeschoven. Deze verschuiving werd eerder gemeld in de tweede suppletoire begroting 2022.

Uitgaven

Artikelonderdeel 5.1

In 2023 is het uitgavenbudget voor artikelonderdeel 5.1 Multilaterale samenwerking verlaagd. Dit komt hoofdzakelijk door een overheveling van 2023 tot en met 2025 van EUR 1,5 miljoen naar artikel 2.3 (UNEP) en EUR 1 miljoen naar 1.3 ILO voor verhogingen van ongeoormerkte bijdragen in het kader van de Funding Compact. Daarnaast wordt artikel 5.1 opgehoogd met EUR 1,5 miljoen per jaar ivm een kapitaalverhoging van de Inter American Development Bank.

Artikelonderdeel 5.2

Het budget op artikelonderdeel artikel 5.2 Overig armoedebeleid is in 2023 verlaagd. Dit is vooral toe te schrijven aan een jaarlijkse overheveling van 2023 tot en met 2026 van EUR 20 miljoen in het kader van de reservering voor het thema Sociale Bescherming. Deze reservering wordt ingezet voor decentrale programma's op het gebied van Voedselzekerheid in Ethiopie en Mozambique en SRGR in Benin.

Daar tegenover staat een overheveling van de Verdragsmiddelen voor Suriname vanaf het verdeelartikel 5.4. De Verdragsmiddelen zijn in 2022 niet meer tot uitputting gekomen en bij de Tweede suppletoire begroting 2022 overgeheveld naar het verdeelartikel 5.4. Deze middelen blijven, conform de uitvoering van het verdrag, de komende jaren wel beschikbaar en zijn hierdoor overgeheveld naar het hiervoor bestemde artikelonderdeel.

Artikelonderdeel 5.4

Om de inzichtelijkheid van de BHOS-begroting verder te verbeteren is met ingang van begrotingsjaar 2017 artikel 5.4 gecreëerd, het 'verdeelartikel'. Zie ook Kamerbrief 34 300 XVII, nr. 62 over de inzichtelijkheid van de BHOS-begroting. De ontwikkeling van het ODA-budget is gekoppeld aan de ontwikkeling van het BNI en wordt hiervoor bijgesteld. In het kader van behoedzaamheid en stabiliteit in de begroting worden groei en krimp in beginsel niet direct door vertaald in de OS-programmalijnen. Deze zogeheten BNI-ruimte kan immers toenemen of afnemen als in de loop van het jaar de BNI-raming wordt bijgesteld. Daarnaast kan er sprake zijn van nog te verdelen toerekeningen aan het ODA-budget.

Het budget van verdeelartikel 5.4 betreft een saldo van verschillende mutaties:

  • In eerste instantie was er sprake van een meerjarige verhoging als gevolg van de meest recente ramingen van het Centraal Planbureau (CEP 2023) over de ontwikkeling van het BNI en het prijspeil BBP, en daarmee het ODA-budget.

  • Vervolgens was er sprake van een meerjarige verlaging van het verdeelartikel door een hogere verwachte opvang van eerstejaars asielzoekers uit DAC-landen. Hierdoor stijgt de asieltoerekening met EUR 559 miljoen in 2023, inclusief een nacalculatie van EUR 132 miljoen over 2022, en EUR 739 miljoen in 2024. In de jaren daarna loopt de toerekening verder op. Deze bijdrage is verwerkt middels een overboeking naar het Ministerie van Justitie en Veiligheid.

  • Zoals gebruikelijk wordt een deel van de Loon- en Prijsbijstelling van het apparaat BZ vanuit het ODA-budget gefinancierd. Vanwege de hoge inflatie is dat vanaf 2023 zo'n EUR 25 miljoen structureel.

  • Ook wordt er in 2023 EUR 16,5 miljoen overgeheveld naar artikelonderdeel 5.2 wegens de reservering voor de Verdragsmiddelen Suriname.

  • Structureel wordt EUR 1,5 miljoen overgeheveld naar artikel 5.1 in verband met de kapitaalverhoging van de Inter-American Development Bank.

Nog te verdelen

Als gevolg van hogere kosten voor eerstejaarsopvang asielzoekers neemt het BHOS-budget tot en met 2026 af. Dit heeft tot gevolg dat het budget op diverse thema's is aangepast. De mutaties zijn verdeeld en binnen het thema opgenomen onder het instrument ‘nog te verdelen’. De verwerking van deze bijstellingen op artikelonderdeel niveau zal uiterlijk op Prinsjesdag 2023 aan de Kamer worden vermeld.

Naar boven