Tweede Kamer der Staten-Generaal

36 250 X Wijziging van de begrotingsstaten van het Ministerie van Defensie (X) voor het jaar 2022 (wijziging samenhangende met de Najaarsnota)

Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING

Vergaderjaar 2022‒2023

A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Artikel 1 

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij de wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2022 wijzigingen aan te brengen in de departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Defensie (X).

De in de begrotingsstaten opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. begrotingstoelichting).

DE MINISTER VAN DEFENSIE,K.H. Ollongren

B. BEGROTINGSTOELICHTING

1 Leeswijzer

De voorliggende 2e suppletoire begroting bevat de voorgestelde wijzigingen ten opzichte van de 1e suppletoire begroting 2022 van hoofdstuk X van de begroting van het Rijk.

In deze 2e suppletoire begroting van Defensie zijn de besluiten van het kabinet uit de Najaarsnota verwerkt. Deze suppletoire wet dient dan ook in samenhang te worden gezien met de Najaarsnota.

In paragraaf 2.1 wordt de cijfermatige aansluiting ten opzichte van de 1e suppletoire begroting uiteengezet. Vervolgens worden in paragraaf 2.2 de belangrijkste begrotingswijzigingen op deze begroting van het Ministerie van Defensie vermeld, waarna deze in paragrafen 2.3, overzicht uitgavenmutaties, en 2.4, overzicht ontvangstenmutaties, worden toegelicht. Afsluitend is in paragraaf 2.5 per artikel een tabel opgenomen met daarin de budgettaire gevolgen van beleid en de uitgaven- en ontvangstenmutaties. Per artikel worden de mutaties groter dan of gelijk aan onderstaande staffel op het niveau van de financiële instrumenten (en eventueel artikelonderdeel) toegelicht.

Omvang begrotingsartikel (stand ontwerpbegroting) in € miljoen

Beleidsmatige mutaties (ondergrens in € miljoen)

Technische mutaties (ondergrens in € miljoen)

< 50

1

2

=> 50 en < 200

2

4

=> 200 < 1000

5

10

=> 1000

10

20

De toelichtingen op de uitgaven gelden ook voor de verplichtingen. Alleen indien sprake is van een groot verschil van de verplichtingenmutaties ten opzichte van de uitgavenmutaties wordt dit verschil apart toegelicht. Deze verschillen ontstaan bijvoorbeeld doordat verplichtingen zijn aangegaan die niet tot een uitgavenmutatie leiden of door regelingen waarvoor de verplichtingen dit jaar worden aangegaan terwijl de uitgaven pas volgend jaar (of in de jaren daarna) plaatsvinden.

2 Het beleid

2.1 Voorstel van wet

Met het onderhavige wetsvoorstel wordt voorgesteld de uitgavenbegroting 2022 van het Ministerie van Defensie (X) ten opzichte van de 1e suppletoire begroting met een bedrag van € 1.017,0 miljoen te verlagen. Voor het begrotingsbedrag van de ontvangsten 2022 wordt voorgesteld dit met € 0,2 miljoen te verlagen. Dit leidt voor het Ministerie van Defensie tot een uitgavenbudget van € 12.975,0 miljoen en een ontvangstenbudget van € 149,1 miljoen. De begroting voor de in 2022 aan te gane verplichtingendaalt met € 1.365,1 miljoen tot € 13.140,7 miljoen. De cijfermatige aansluiting ten opzichte van 1e suppletoire begroting 2022 is als volgt:

Uitgaven (bedragen x € 1.000)

Stand 1e suppletoire begroting 2022

€ 13.991.998

Wijzigingen 2e suppletoire begroting 2022

€ ‒ 1.017.034

Stand begroting Defensie (X) in de Najaarsnota 2022

€ 12.974.964

Ontvangsten (bedragen x € 1.000)

Stand 1e suppletoire begroting 2022

€ 149.345

Wijzigingen 2e suppletoire begroting 2022

€ ‒ 231

Stand begroting Defensie (X) in de Najaarsnota 2022

€ 149.114

2.2 Belangrijkste begrotingswijzigingen

Met deze tweede suppletoire begroting worden de uitgaven van de defensiebegroting met per saldo ruim € 1,0 miljard verlaagd. De verlagingen vinden over een breed front van de defensiebegroting plaats, maar de grootste verlagingen vinden plaats op het artikel waar het Defensiematerieelbegrotingsfonds mee wordt gevoed.

De uitgavenverlagingen zijn vooral het gevolg van gewijzigde externe omstandigheden. Zo leiden de gevolgen van COVID-19 nog tot vertragingen. Het tekort aan microchips bijvoorbeeld, zorgt voor vertragingen bij de oplevering van geplande projecten. Verstoorde toeleveringsketens zorgen ook voor vertragingen. Daarnaast leidt ook de oorlog in Oekraïne tot krapte op de Defensiemarkten. Dit leidt tot vertragingen bij de investeringsprojecten van Defensie.

Voorts heeft ook defensie last van de aanhoudende krapte op de arbeidsmarkt. Dit zorgt voor vertragingen in de planning en uitvoering van investeringsprojecten. Dit is direct voelbaar in de organisatie en in de agendering en implementatie van de investeringen.

Als gevolg van boven genoemde oorzaken en omstandigheden worden in 2022 de budgetten verlaagd. De noodzaak van de investeringen blijft onverminderd hoog. Immers de oorlog in Oekraïne en de verslechterende veligheidssituatie wereldwijd - zoals ook toegelicht in de Defensienota - onderstrepen de Defensie-investeringen; de huidige budgetaanpassingen doen daar op geen enkele wijze afbreuk aan.

Volgend voorjaar wordt een nieuwe inschatting gemaakt van de ontwikkeling van de externe omstandigheden en de raming van de uitgaven die daar het beste bij past. Tussentijds werkt Defensie hard aan mogelijke versnellingen en andere mogelijkheden om de geagendeerde uitgaven tijdig uit te voeren.

2.3 Uitgavenmutaties

Belangrijkste suppletoire uitgavenmutaties 2022 (2e suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)
 

Artikelnummer

Uitgaven

Vastgestelde begroting 2022

 

12.732.385

Mutaties 1e suppletoire begroting 2022

 

1.259.613

Stand 1e suppletoire begroting 2022

 

13.991.998

   

Belangrijkste suppletoire mutaties

  

1. Aflossing Luchtmacht lening DLP

4

‒ 10.000

2. Aflossing DMO lening DLP

12

‒ 35.298

3. Arbeidsvoorwaarden defensie aanvullende post

12

8.000

4. Bijstellen ontvangsten DMO

7

‒ 5.000

5. Compenstatie valuta USD dollars & Zweedse kronen

13

47.509

6. Kasschuif 2022 investeringen

13

‒ 417.000

7. Kasschuif arbeidsvoorwaarden

13

‒ 189.000

8. Kasschuif instandhouding materieel

13

‒ 150.000

9. Technische aanpassingen kasschuiven

13

‒ 310.367

10. Vrijgave defensiebudget

12

‒ 96.080

11. Kasschuif Oekraine

1

‒ 31.140

12. Levering militaire goederen Oekraïne

1

10.500

13. Compensatie International Fund for Ukraine (IFU)

1

100.000

14. Interdepartementale budgetoverhevelingen

2, 4, 5, 7,8, 9, 10, 12

‒ 20.973

   

Overige mutaties

 

81.815

Stand 2e suppletoire begroting 2022

 

12.974.964

Toelichting overzicht uitgavenmutaties

1. Aflossing Luchtmacht lening DLP

Drie jaar geleden is besloten om geld uit het DLP te lenen om het tekort op het exploitatiebudget binnen de defensiebegroting op te lossen. Met deze mutatie wordt de lening afgelost.

2. Aflossing DMO lening DLP

Drie jaar geleden is besloten om geld uit het DLP te lenen om het tekort op het exploitatiebudget binnen de defensiebegroting op te lossen. Met deze mutatie wordt de lening afgelost.

3. Arbeidsvoorwaarden defensie aanvullende post

Dit betreft de toevoeging van budget voor het arbeidsvoorwaardenpakket van Defensie vanuit de aanvullende post van het ministerie van Financiën.

4. Bijstellen ontvangsten DMO

De Defensiematerieelorganisatie verwacht dit jaar niet meer al haar begrote ontvangsten binnen te halen, voornamelijk vanwege de verwachte minderontvangsten bij goederen en diensten. Daarom worden deze met deze suppletoire begroting met € 5 miljoen verlaagd.

5. Compenstatie valuta USD dollars & Zweedse kronen

De effecten van de aanpassingen in wisselkoers worden verwerkt op de begroting van Defensie. De tegenvaller die hierdoor optreedt op de begroting van Defensie wordt generaal gecompenseerd.

6. Kasschuif 2022 investeringen

Naar verwachting worden in 2022 niet alle investeringsuitgaven gerealiseerd. Wapensystemen worden minder snel dan verwacht geleverd. Uiteindelijk zal de productiecapaciteit van de bedrijven in deze sector groeien, maar dat zal enige tijd in beslag nemen. Derhalve wordt dit budget doorgeschoven.

7. Kasschuif arbeidsvoorwaarden

Voor de arbeidsvoorwaardenonderhandelingen 2021 en verder had Defensie budget beschikbaar. Onderdeel hiervan was de reguliere loonbijstelling van 2021, 2022 en 2023 en € 500 miljoen structureel dat uit het coalitieakkoord beschikbaar is gesteld voor modernisering arbeidsvoorwaarden. Defensie en de vakcentrales hebben op 7 juli 2022 een arbeidsvoorwaardenakkoord bereikt over de jaren 2021, 2022 en 2023. Inmiddels zijn veel maatregelen uit het arbeidsvoorwaardenakkoord tot uitbetaling gekomen aan het personeel. Om de uitgaven in het juiste ritme te plaatsen wordt een deel van de arbeidsvoorwaarden middelen doorgeschoven naar latere jaren.

8. Kasschuif instandhouding materieel

Naar verwachting worden in 2022 niet alle instandhoudingsuitgaven gerealiseerd. Van deze middelen wordt € 150 miljoen doorgeschoven naar latere jaren.

9. Technische aanpassingen kasschuiven

Dit betreft een technische aanpassing op de standen om de kasschuiven die reeds met de voorjaarsnota zijn verwerkt ook juist in de administratie te krijgen. Deze is bedoeld om het ontvangstenkader van artikel 7 op het DMF aan te sluiten op het uitgavenkader van het DMF.

10. Vrijgave defensiebudget

Naast de verschillende kasschuiven die door defensie zijn doorgevoerd, en welke bij de afgelopen miljoenennota ook al aan Kamer gemeld zijn, vinden er daarnaast over een breed front van de defensiebegroting neerwaartse aanpassingen van de uitgaven plaats. Deze neerwaartse aanpassingen zijn voornamelijk het gevolg van krapte op de Defensiemarkt en op de arbeidsmarkt. Als gevolg daarvan wordt met deze suppletoire begroting een bedrag van een bedrag van € 96,1 miljoen vrijgegeven.

11. Kasschuif Oekraïne

Met de 1e suppletoire begroting heeft Defensie € 72,95 miljoen ontvangen, voor de de kosten voor steun aan Oekraïne. Het gaat o.a. om de schenking van militaire goederen. Niet dit gehele bedrag kan in 2022 ook worden gebruikt voor het aanvullen van de voorraden. De verwachting is dat een deel van dit geld (€ 31,1 miljoen) in 2026 nodig is voor de vervanging van de militaire goederen.

12. Levering militaire goederen Oekraïne

Dit betreft de kosten voor steun aan Oekraïne. Het gaat o.a. om de levering van militaire goederen, waarover de Tweede Kamer regelmatig op passende wijze wordt geïnformeerd.

13. Compensatie International Fund for Ukraine (IFU)

Defensie draagt € 100 miljoen bij aan het ‘International Fund for Ukraine’ (IFU). De oprichting van het fonds is een initiatief van het Verenigd Koninkrijk. Het fonds heeft als doel militair materieel voor Oekraïne te financieren, door directe inkoop bij de industrie, zodat Oekraïne zo goed mogelijk is toegerust om zijn grondgebied te verdedigen tegen de voortdurende Russische agressie. De Oekraïense behoefte is leidend voor het fonds. Het fonds stelt deelnemende landen in staat om op de langere termijn militaire steun te kunnen blijven leveren aan Oekraïne. Het biedt een aanvullende steunmethode voor de deelnemende landen, zonder dat het ten koste gaat van de eigen gereedheid en inzetbaarheid. Het fonds brengt de financiële bijdragen van een aantal landen bij elkaar, zodat de industrie vervolgens kan leveren op basis van gezamenlijke inkoop. Naast Nederland en het Verenigd Koninkrijk nemen op dit moment Denemarken en Noorwegen deel aan het fonds. Defensie wordt hiervoor generaal gecompenseerd.

14. Interdepartementale budgetoverhevelingen

Vanuit Defensie is onder andere € 5,0 miljoen overgeheveld naar het ministerie van Binnen­landse Zaken (BZK) voor diverse bedrijfsuitvoeringsuitgaven van de AIVD. Daarnaast heeft Defensie € 5,1 miljoen overgeheveld naar het ministerie van Justitie en Veiligheid (J&V) naar aanleiding van een reallocatie van middelen voor het Breed Offensief Tegen Ondermijnende Criminaliteit. Daartegenover staat een ontvangst vanuit J&V van € 1,9 miljoen voor het project Eurostar.

Per saldo daalt de begroting van Defensie als gevolg van de interdeparte­mentale budgetoverhevelingen met € 20,9 miljoen.

2.4 Ontvangstenmutaties

Belangrijkste suppletoire ontvangstenmutaties 2022 (2e suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)
 

Artikelnummer

Ontvangsten

Vastgestelde begroting 2022

 

141.952

Mutaties 1e suppletoire begroting 2022

 

7.393

Stand 1e suppletoire begroting 2022

 

149.345

   

Belangrijkste suppletoire mutaties

  

1. Bijstellen ontvangsten DMO

7

‒ 5.000

   

Overige mutaties

 

4.769

Stand 2e suppletoire begroting 2022

 

149.114

1. Bijstellen ontvangsten DMO

De Defensiematerieelorganisatie verwacht dit jaar niet meer al haar begrote ontvangsten binnen te halen, voornamelijk vanwege de verwachte minderontvangsten bij goederen en diensten. Daarom worden deze met deze suppletoire begroting met € 5 miljoen verlaagd.

2.5 Budgettaire gevolgen van beleid

Beleidsartikel 1 Inzet
Artikel 1 Inzet (bedragen x € 1.000)

Omschrijving

Vastgestelde begroting (1)

Stand 1e suppletoire begroting (2)

Mutaties 2e suppletoire begroting (3)

Stand 2e suppletoire begroting (4)=(2+3)

Mutaties Miljoenennota

Overige mutaties 2esuppletoire begroting

Verplichtingen

162.677

286.912

‒ 15.470

124.814

396.256

      

Uitgaven

190.426

314.661

‒ 15.470

124.814

424.005

waarvan juridisch verplicht

19%

   

44%

      

Opdrachten

190.426

314.661

‒ 15.470

124.814

424.005

Crisisbeheersingsoperaties

182.785

303.302

‒ 15.470

124.814

412.646

Financiering nationale inzet krijgsmacht

3.374

7.137

0

0

7.137

Overige inzet

4.267

4.222

0

0

4.222

      

Programma Ontvangsten

2.907

2.907

0

0

2.907

Crisisbeheersingsoperaties

1.407

1.407

0

0

1.407

Overige Inzet

1.500

1.500

0

0

1.500

Voor dit artikel worden mutaties met een grootte van € 2,0 miljoen of meer toegelicht.

Toelichting op de uitgaven

Per saldo stijgt het budget voor Crisisbeheersingsoperaties met €109,3 miljoen. Dit komt voornamelijk doordat Defensie € 100 miljoen bijdraagt aan het ‘International Fund for Ukraine’ (IFU). De oprichting van het fonds is een initiatief van het Verenigd Koninkrijk. Het fonds heeft als doel militair materieel voor Oekraïne te financieren, door directe inkoop bij de industrie, zodat Oekraïne zo goed mogelijk is toegerust om zijn grondgebied te verdedigen tegen de voortdurende Russische agressie. De Oekraïense behoefte is leidend voor het fonds. Het fonds stelt deelnemende landen in staat om op de langere termijn militaire steun te kunnen blijven leveren aan Oekraïne. Het biedt een aanvullende steunmethode voor de deelnemende landen, zonder dat het ten koste gaat van de eigen gereedheid en inzetbaarheid. Het fonds brengt de financiële bijdragen van een aantal landen bij elkaar, zodat de industrie vervolgens kan leveren op basis van gezamenlijke inkoop. Naast Nederland en het Verenigd Koninkrijk nemen op dit moment Denemarken en Noorwegen deel aan het fonds. Defensie wordt hiervoor generaal gecompenseerd.

Daarnaast heeft er een bijstelling plaatsgevonden doordat de civielrechtelijke regeling Srebrenica 2020 in 2022 niet volledig uitgeput zal worden. Het budget van € 23,3 miljoen is vanuit de regeling op artikel 9 Algemeen toegevoegd aan het Budget Internationale Veiligheid (BIV) op artikel 1 Inzet. Daarbij is het BIV gecompenseerd voor de verhoging van de uitzendtoelage (€ 22,2 miljoen). Ook heeft er een kasschuif (€ 31,1 miljoen) plaatsgevonden van 2022 naar 2026. Met de 1e suppletoire begroting heeft Defensie € 72,95 miljoen ontvangen, voor de de kosten voor steun aan Oekraïne. Het gaat o.a. om de schenking van militaire goederen. Niet dit gehele bedrag kan in 2022 ook worden gebruikt voor het aanvullen van de voorraden. De verwachting is dat een deel van dit geld (€ 31,1 miljoen) in 2026 nodig is voor de vervanging van de militaire goederen.

Beleidsartikel 2 Koninklijke Marine
Artikel 2 Koninklijke Marine (bedragen x € 1.000)

Omschrijving

Vastgestelde begroting (1)

Stand 1e suppletoire begroting (2)

Mutaties 2e suppletoire begroting (3)

Stand 2e suppletoire begroting (4)=(2+3)

Mutaties Miljoenennota

Overige mutaties 2esuppletoire begroting

Verplichtingen

823.417

879.234

127.959

39.286

1.046.479

      

Uitgaven

844.737

870.834

97.959

‒ 16.867

951.926

waarvan juridisch verplicht

91%

   

100%

      

Opdrachten

51.841

54.285

5.923

‒ 1.036

59.172

Gereedstelling

17.017

16.944

525

1.867

19.336

Kustwacht NL

26.865

28.888

11.772

‒ 2.903

37.757

Kustwacht CARIB

7.959

8.453

‒ 6.374

0

2.079

      

Personele uitgaven

772.458

789.708

97.954

‒ 14.666

872.996

Eigen personeel

712.331

727.679

80.631

‒ 12.899

795.411

Externe inhuur

100

3

9.299

‒ 1.607

7.695

Overige personele exploitatie

34.499

36.135

7.134

‒ 304

42.965

Kustwacht NL

7.472

7.838

414

1.126

9.378

Kustwacht CARIB

18.056

18.053

476

‒ 982

17.547

Materiële uitgaven

20.438

26.841

‒ 5.918

‒ 1.165

19.758

Overige materiele exploitatie

18.845

22.544

‒ 2.888

‒ 1.195

18.461

Kustwacht NL

38

10

0

30

40

Kustwacht CARIB

1.555

4.287

‒ 3.030

0

1.257

      

Apparaatsontvangsten

10.881

10.881

730

2.659

14.270

Kustwacht NL Ontvangsten

120

120

0

‒ 105

15

Kustwacht CARIB Ontvangsten

4.857

4.857

730

2.764

8.351

Kon. Marine Ontvangsten

5.904

5.904

0

0

5.904

Voor dit artikel worden mutaties met een grootte van € 5,0 miljoen of meer toegelicht.

Toelichting op de verplichtingen

De hogere verplichten op dit artikel worden grotendeels verklaard door het eveneens hogere uitgavenbudget. Daarnaast is het verplichtingenbudget verhoogd ten behoeve van het afsluiten van het jaarlijkse contract met de Rijksrederij door de Kustwacht NL (€ 35 miljoen).

Toelichting op de uitgaven

Opdrachten

De mutatie bij de Kustwacht NL betreft de ontvangen bijdrage (€ 11,8 mijloen) van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat voor het gereedhouden en inzetten van de Emergency Towing Vessels op de Noordzee. De verlaging bij de Kustwacht CARIB betreft een budgettoewijzing conform het jaarplan van de Kustwacht CARIB voor haar geplande activiteiten, waaronder de capaciteiten voor luchtverkenning waarbij dit budet voornamelijk naar de instandhouding materieel is gegaan.

Personele uitgaven

Voor uitgaven aan het eigen personeel is het budget per saldo met € 67,7 miljoen naar boven bijgesteld. Dit komt voornamelijk door het arbeidsvoorwaardenakkoord 2021-2023 waarmee het budget is verhoogd (€ 94,3 miljoen). In verband met ondervulling van het personeelsbestand is € 9,3 miljoen hiervan overgeheveld voor financiering van externe inhuur. Het overige deel is gebruikt voor het oplossen van tekorten op overige personele exploitatie.

Beleidsartikel 3 Koninklijke Landmacht
Artikel 3 Koninklijke Landmacht (bedragen x € 1.000)

Omschrijving

Vastgestelde begroting (1)

Stand 1e suppletoire begroting (2)

Mutaties 2e suppletoire begroting (3)

Stand 2e suppletoire begroting (4)=(2+3)

Mutaties Miljoenennota

Overige mutaties 2esuppletoire begroting

Verplichtingen

1.447.638

1.482.673

173.337

‒ 2.447

1.653.563

      

Uitgaven

1.447.638

1.482.673

173.337

‒ 22.447

1.633.563

waarvan juridisch verplicht

90%

   

99%

      

Opdrachten

79.131

82.496

‒ 3.000

9.519

89.015

Gereedstelling

79.131

82.496

‒ 3.000

9.519

89.015

(Schade)vergoeding

0

0

10

200

210

Schadevergoeding overig

0

0

10

200

210

      

Personele uitgaven

1.341.495

1.360.722

178.806

‒ 26.810

1.512.718

Eigen personeel

1.272.635

1.246.346

188.707

‒ 10.638

1.424.415

Externe inhuur

3.780

30.510

‒ 5.891

‒ 9.161

15.458

Overige personele exploitatie

65.080

83.866

‒ 4.010

‒ 7.011

72.845

Materiële uitgaven

27.012

39.455

‒ 2.479

‒ 5.356

31.620

Overige materiele exploitatie

27.012

39.455

‒ 2.479

‒ 5.356

31.620

      
      

Apparaatsontvangsten

7.875

7.875

179

3.000

11.054

Voor dit artikel worden mutaties met een grootte van € 10,0 miljoen of meer toegelicht

Toelichting op de uitgaven

Personele uitgaven

Voor uitgaven aan het eigen personeel is het budget per saldo met € 178,0 miljoen naar boven bijgesteld. Dit komt voornamelijk door het arbeidsvoorwaardenakkoord 2021-2023 waarmee het budget is verhoogd (€ 176,5 miljoen).

Het budget voor externe inhuur is naar beneden bijgesteld met € 15,0 miljoen door krapte op de arbeidsmarkt.

Het budget voor overige personele exploitatie is per saldo met € 11,0 miljoen naar beneden bijgesteld door minder behoefte aan opleidingen, dienstreizen en werkgelegenheidsgelden.

Beleidsartikel 4 Koninklijke Luchtmacht
Artikel 4 Koninklijke Luchtmacht (bedragen x € 1.000)

Omschrijving

Vastgestelde begroting (1)

Stand 1e suppletoire begroting (2)

Mutaties 2e suppletoire begroting (3)

Stand 2e suppletoire begroting (4)=(2+3)

Mutaties Miljoenennota

Overige mutaties 2esuppletoire begroting

Verplichtingen

681.581

700.121

68.489

‒ 11.125

757.485

      

Uitgaven

681.581

700.121

68.489

‒ 11.125

757.485

waarvan juridisch verplicht

90%

   

100%

      

Opdrachten

24.070

25.388

0

155

25.543

Gereedstelling

24.070

25.388

0

155

25.543

      

Personele uitgaven

634.143

649.345

69.075

‒ 12.425

705.995

Eigen personeel

537.498

554.977

62.799

‒ 15.443

602.333

Externe inhuur

0

0

5.833

0

5.833

Overige personele exploitatie

96.645

94.368

443

3.018

97.829

Materiële uitgaven

23.368

25.388

‒ 586

1.145

25.947

Overige materiele exploitatie

23.368

25.388

‒ 586

1.145

25.947

      
      

Apparaatsontvangsten

12.111

12.111

0

0

12.111

Voor dit artikel worden mutaties met een grootte van € 5,0 miljoen of meer toegelicht.

Toelichting op de uitgaven

Personele uitgaven

Voor uitgaven aan het eigen personeel is het budget per saldo met € 47,4 miljoen naar boven bijgesteld. Dit komt voornamelijk door het arbeidsvoorwaardenakkoord 2021-2023 waarmee het budget is verhoogd (€ 69,5 miljoen). Daarnaast is er € 5,8 miljoen vanuit het budget voor eigen personeel overgeheveld naar het budget voor externe inhuur ten behoeve van de inhuur van veelal technisch personeel.

Beleidsartikel 5 Koninklijke Marechaussee
Artikel 5 Koninklijke Marechaussee (bedragen x € 1.000)

Omschrijving

Vastgestelde begroting (1)

Stand 1e suppletoire begroting (2)

Mutaties 2e suppletoire begroting (3)

Stand 2e suppletoire begroting (4)=(2+3)

Mutaties Miljoenennota

Overige mutaties 2esuppletoire begroting

Verplichtingen

486.905

535.424

68.297

‒ 23.170

580.551

      

Uitgaven

486.905

535.424

68.297

‒ 23.170

580.551

waarvan juridisch verplicht

92%

   

100%

      

Opdrachten

6.873

7.079

‒ 1.359

‒ 180

5.540

Gereedstelling

6.873

7.079

‒ 1.359

‒ 180

5.540

(Schade)vergoeding

0

0

0

11

11

Schadevergoeding overig

0

0

0

11

11

      

Personele uitgaven

460.685

498.249

71.442

‒ 12.710

556.981

Eigen personeel

441.623

473.617

70.132

‒ 19.526

524.223

Externe inhuur

158

1.262

322

6.433

8.017

Overige personele exploitatie

18.904

23.370

988

383

24.741

Materiële uitgaven

19.347

30.096

‒ 1.786

‒ 10.291

18.019

Overige materiele exploitatie

19.347

30.096

‒ 1.786

‒ 10.291

18.019

      
      

Apparaatsontvangsten

4.459

8.249

0

‒ 1.749

6.500

Voor dit artikel worden mutaties met een grootte van € 5,0 miljoen of meer toegelicht.

Toelichting op de uitgaven

Personele uitgaven

Voor uitgaven aan het eigen personeel is het budget per saldo met € 50,6 miljoen naar boven bijgesteld. Dit komt voornamelijk door het arbeidsvoorwaardenakkoord 2021-2023 waarmee het budget is verhoogd (€ 63,9 miljoen) en een afname van € 6,4 miljoen als gevolg van een toevoeging aan het budget ‘Externe inhuur’ vanwege hoger dan verwachtte uitgaven aan inhuur. Daarnaast is € 5,6 miljoen niet gerealiseerd budget vanuit het Breed Offensief Tegen Ondermijnende Criminaliteit (BOTOC) en Versterking Grenstoezicht Carib teruggeboekt naar het gezag (respectievelijk het Ministerie van Justitie en Veiligheid en het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties). Dit komt voornamelijk door ondervulling op deze betreffende functies.

Materiële uitgaven

De daling van de materiële uitgaven van per saldo € 12,0 miljoen wordt met name veroorzaakt door een herschikking van € 5,2 miljoen inzake de Europese verordeningen EES en ENU naar het defensie materieelfonds voor infrastructurele werkzaamheden op Schiphol. Verder is het budget met € 4,6 miljoen verlaagd en elders herbelegd voor infrastructurele aanpassingen, structurele aanvulling van het tekort op het instandhoudingsbudget en een bijdrage aan artikel 12 van defensie.

Beleidsartikel 7 Defensie Materieel Organisatie
Artikel 7 Defensie Materieel Organisatie (bedragen x € 1.000)

Omschrijving

Vastgestelde begroting (1)

Stand 1e suppletoire begroting (2)

Mutaties 2e suppletoire begroting (3)

Stand 2e suppletoire begroting (4)=(2+3)

Mutaties Miljoenennota

Overige mutaties 2esuppletoire begroting

Verplichtingen

607.093

632.195

39.059

‒ 25.190

646.064

      

Uitgaven

607.093

632.195

39.059

‒ 25.190

646.064

waarvan juridisch verplicht

74%

   

100%

      

Opdrachten

148.666

141.606

0

9.179

150.785

Gereedstelling

148.666

141.606

0

9.179

150.785

      

Personele uitgaven

446.025

467.606

38.550

‒ 24.179

481.977

Eigen personeel

397.561

405.082

38.250

‒ 15.000

428.332

Externe inhuur

29.648

36.951

300

‒ 5.000

32.251

Overige personele exploitatie

18.816

25.573

0

‒ 4.179

21.394

Materiële uitgaven

12.402

22.983

509

‒ 10.190

13.302

Overige materiële exploitatie

12.402

22.983

509

‒ 10.190

13.302

      
      

Apparaatsontvangsten

26.245

25.765

0

‒ 5.000

20.765

Voor dit artikel worden mutaties met een grootte van € 5,0 miljoen of meer toegelicht.

Toelichting op de uitgaven

Opdrachten

Het budget voor gereedstelling stijgt met € 9,2 miljoen. In de 1e suppletoire begroting van dit jaar waren de huidige macro-economische factoren (waaronder de gevolgen van de Russische invasie van de Oekraïne, de energiecrisis en de hoge inflatie) nog niet verwerkt in het budget. Met deze mutatie worden de hiermee samenhangende tegenvallers verwerkt in het budget.

Personele uitgaven

Eigen personeel

Voor uitgaven aan het eigen personeel is het budget per saldo met € 23,3 miljoen naar boven bijgesteld. Dit komt voornamelijk door het arbeidsvoorwaardenakkoord 2021-2023 waarmee het budget is verhoogd (€ 38,3 miljoen). Daarnaast is het budget met € 15,0 miljoen gedaald. Dit is met name te verklaren door natuurlijk verloop, irreguliere verloop, gepaard met de huidige krapte op de arbeidsmarkt.

Externe inhuur

Het budget voor externe inhuur daalt met € 5,0 miljoen. Een daling van € 4,0 miljoen wordt veroorzaakt door achterblijvende vulling op IT-functies. Door een krapte op de arbeidsmarkt worden deze functies minder snel gevuld en vallen de uitgaven lager uit dan gebudgetteerd.

Materiële uitgaven

Het budget voor materiële uitgaven wordt met € 10,1 miljoen verlaagd. Door middel van herprioritering binnen de materiële uitgaven is er € 10,1 miljoen herschikt naar de gereedstelling zonder aantasting van de materiële gereedheid.

Toelichting op de ontvangsten

Apparaatsontvangsten

De ontvangsten zijn afgenomen met € 5,7 miljoen, voornamelijk vanwege de verwachte minderontvangsten bij goederen en diensten in 2022.

Beleidsartikel 8 Defensie Ondersteuningscommando
Artikel 8 Defensie Ondersteuningscommando (bedragen x € 1.000)

Omschrijving

Vastgestelde begroting (1)

Stand 1e suppletoire begroting (2)

Mutaties 2e suppletoire begroting (3)

Stand 2e suppletoire begroting (4)=(2+3)

Mutaties Miljoenennota

Overige mutaties 2esuppletoire begroting

Verplichtingen

1.205.578

1.256.834

116.632

6.328

1.379.794

      

Uitgaven

1.205.578

1.256.834

75.132

‒ 5.672

1.326.294

waarvan juridisch verplicht

71%

   

100%

      

Opdrachten

0

0

0

100

100

Gereedstelling

0

0

0

100

100

(Schade)vergoeding

93.265

105.558

4.596

‒ 7.779

102.375

Schadevergoeding, overig

8.275

8.238

2.262

0

10.500

Nationaal Fonds Ereschuld

77.790

88.868

2.334

‒ 827

90.375

Reservering Regeling Uitkering Chroom 6 Defensie

7.200

8.452

0

‒ 6.952

1.500

      

Personele uitgaven

837.291

866.733

72.173

‒ 38.715

900.191

Eigen personeel

662.899

673.925

64.940

‒ 66.104

672.761

Externe inhuur

2.840

5.833

1.975

18.735

26.543

Overige personele exploitatie

157.137

171.912

5.258

6.967

184.137

Attachés

14.415

15.063

0

1.687

16.750

Materiële uitgaven

275.022

284.543

‒ 1.637

40.722

323.628

Overige materiële exploitatie

267.738

277.259

‒ 1.637

42.409

318.031

Attachés

7.284

7.284

0

‒ 1.687

5.597

      
      

Apparaatsontvangsten

68.478

72.495

0

‒ 1.000

71.495

Voor dit artikel worden mutaties met een grootte van € 10,0 miljoen of meer toegelicht.

Toelichting op de verplichtingen

Het verplichtingenbudget is met € 123 miljoen gestegen. Voor het aangaan van een leasecontract ten behoeve van het roll-on-roll-off schip is een verplichting aangegaan van € 41,5 miljoen. Het overige deel hangt samen met hogere uitgaven die hieronder worden toegelicht.

Toelichting op de uitgaven

Personele uitgaven

Als gevolg van het nieuwe arbeidsvoorwaardenakkoord 2021-2023 is het budget voor eigen personeel opgehoogd (€ 65,4 miljoen). Mede door krapte op de arbeidsmarkt is sprake van een lagere personele vulling dan verwacht en is er budget overgeheveld voor alternatieve vulling met externe inhuur van personeel (€ 20,7 miljoen). Een deel van het budget voor eigen personeel is tevens overgeheveld naar het budget voor overige personele exploitatie voor met name de hogere afdracht aan de Belastingdienst voor de werkkostenregeling (€ 10,9 miljoen) en naar het budget voor materiële uitgaven.

Materiële uitgaven

Het budget voor de materiële uitgaven stijgt per saldo met € 39,1 miljoen. Deze stijging wordt grotendeels veroorzaakt door hogere uitgaven voor energie & water vanwege de gestegen prijzen (€ 20,1 miljoen). Daarnaast vallen ook de uitgaven voor transport, onder andere door de gestegen prijzen en een grotere behoefte aan transport, hoger uit (€ 14,8 miljoen). Dit wordt met name gedekt uit het budget voor eigen personeel.

Niet-Beleidsartikel 9 Algemeen
Artikel 9 Algemeen (bedragen x € 1.000)

Omschrijving

Vastgestelde begroting (1)

Stand 1e suppletoire begroting (2)

Mutaties 2e suppletoire begroting (3)

Stand 2e suppletoire begroting (4)=(2+3)

Mutaties Miljoenennota

Overige mutaties 2esuppletoire begroting

Verplichtingen

212.174

226.103

1.737

‒ 31.076

196.764

      

Uitgaven

212.174

226.103

1.737

‒ 31.076

196.764

      

Subsidies

46.453

48.271

950

‒ 1.913

47.308

Subsidies

46.453

48.271

950

‒ 1.913

47.308

Bijdrage aan andere begrotingshoofdstukken

46.877

48.794

‒ 6

2.280

51.068

Kennisopbouw TNO via EZ

44.197

46.004

0

1.250

47.254

Kennisopbouw NLR via EZ

600

625

0

780

1.405

Kennisopbouw MARIN via EZ

2.000

2.082

0

250

2.332

Overige Bijdragen

80

83

‒ 6

0

77

Opdrachten

18.878

18.158

793

‒ 5.672

13.279

Opdrachten beleid

13.814

12.592

1.239

‒ 4.539

9.292

opdrachten milieu beleid

3.518

5.503

‒ 446

‒ 1.070

3.987

overige opdrachten

1.546

63

0

‒ 63

0

Bijdrage aan (inter)nationale organisaties

74.873

67.934

0

‒ 2.071

65.863

Bijdrage aan de NAVO

58.292

60.675

0

‒ 860

59.815

Bijdrage aan internationale samenwerking

5.810

6.048

0

0

6.048

Overige bijdragen

10.771

1.211

0

‒ 1.211

0

Bekostiging

3.891

4.050

0

0

4.050

Bekostiging diverse instellingen

3.891

4.050

0

0

4.050

Inkomensoverdrachten

0

493

0

‒ 400

93

Overige bijdragen

0

493

0

‒ 400

93

(Schade)vergoeding

21.202

38.403

0

‒ 23.300

15.103

Schadevergoeding, overig

1.614

1.680

0

0

1.680

Reservering Regeling Uitkering Chroom 6 Defensie

4.588

5.476

0

0

5.476

Civielrechtelijke Regeling Srebrenica 2020

15.000

30.647

0

‒ 23.300

7.347

Civielrechtelijke Regeling Hawija

0

600

0

0

600

      
      

Programmaontvangsten

0

1.600

0

0

1.600

Voor dit artikel worden mutaties met een grootte van € 2,0 miljoen of meer toegelicht.

Toelichting op de uitgaven

Bijdrage aan andere begrotingshoofdstukken

Het budget voor de bijdrage aan andere begrotingshoofdstukken is met € 2,3 miljoen toegenomen. Dit wordt veroorzaakt door de verhoogde bijdrage aan TNO, NLR en MARIN in het kader van de versnelling van de kennisopbouw.

Opdrachten

Het budget voor de opdrachten wordt met € 4,9 miljoen verlaagd. Dit komt voornamelijk door een verwachte onderrealisatie van € 2,4 miljoen op de opdrachten beleid door minder vraag vanuit de defensieonderdelen en een onderrealisatie op de HR-transitie van € 1,9 miljoen.

Bijdrage aan (inter)nationale organisaties

Het budget voor de bijdrage aan (inter)nationale organisaties is met € 2,1 miljoen verlaagd. Dit komt voornamelijk door een herschikking van het budget naar de bijdrage aan andere begrotingshoofdstukken (€ 1 miljoen) in het kader van de versnelling van de kennisopbouw bij TNO.

(Schade)vergoeding

Het budget voor de (schade)vergoeding is met € 23,3 miljoen afgenomen. Dit komt doordat de civielrechtelijke regeling Srebrenica 2020 in 2022 niet volledig uitgeput zal worden. De verwachting is dat dit de komende jaren zal gebeuren.

Bijlage subsidies

De tabel met de door Defensie toegekende subsidies is aangepast. In de bijlage is de nieuwe tabel met de maximaal toegekende subsidiebedragen en toelichting opgenomen.

Niet-Beleidsartikel 10 Apparaat kerndepartement
Artikel 10 Apparaat kerndepartement (bedragen x € 1.000)

Omschrijving

Vastgestelde begroting (1)

Stand 1e suppletoire begroting (2)

Mutaties 2e suppletoire begroting (3)

Stand 2e suppletoire begroting (4)=(2+3)

Mutaties Miljoenennota

Overige mutaties 2esuppletoire begroting

Verplichtingen

1.511.283

1.534.715

90.763

‒ 3.741

1.621.737

      

Uitgaven

1.511.283

1.534.715

90.763

‒ 22.941

1.602.537

      

Personele uitgaven

1.468.095

1.480.811

100.166

‒ 2.705

1.578.272

Eigen personeel

289.542

289.761

27.944

1.558

319.263

Externe Inhuur

565

10.996

300

1.477

12.773

Overige personele exploitatie

15.898

17.752

‒ 71

‒ 780

16.901

Uitkeringen (pensioenen en wachtgelden)

1.162.090

1.162.302

71.993

‒ 4.960

1.229.335

Materiële uitgaven

43.188

53.904

‒ 9.403

‒ 20.236

24.265

Overige materiele exploitatie

43.188

53.904

‒ 9.403

‒ 20.236

24.265

      
      

Programmaontvangsten

8.996

7.462

950

0

8.412

Voor dit artikel worden mutaties met een grootte van € 10,0 miljoen of meer toegelicht.

Toelichting op de uitgaven

Personele uitgaven

Voor de personele uitgaven is het budget per saldo met € 97,5 miljoen naar boven bijgesteld. Dit komt voornamelijk door het arbeidsvoorwaardenakkoord 2021-2023 waarmee het budget is verhoogd (€ 90,4 miljoen). Daarnaast is er € 13,4 miljoen overgeheveld vanuit artikel 8 DOSCO voor de Dienst Geestelijke Verzorging (DGV) vanwege de onderbrenging hiervan bij de Bestuursstaf. Daartegenover staat een afname van het budget met € 17,8 miljoen door de verwachte onderrealisatie op de formatie door de lagere personele vulling.

Materiële uitgaven

Het budget van de materiële uitgaven neemt met € 29,6 miljoen af. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door een herschikking van € 7,3 miljoen naar de personele uitgaven ten behoeve van projectfuncties bij de Bestuursstaf en een afname van € 9,0 miljoen in het kader van het programma Defensie Open op Orde. Deze afname wordt veroorzaakt door vertraging in de realisatie van dit project enerzijds en een herschikking naar personele uitgaven voor het programma anderszijds.

Niet-Beleidsartikel 11 Geheim
Artikel 11 Geheim (bedragen x € 1.000)

Omschrijving

Vastgestelde begroting (1)

Stand 1e suppletoire begroting (2)

Mutaties 2e suppletoire begroting (3)

Stand 2e suppletoire begroting (4)=(2+3)

Mutaties Miljoenennota

Overige mutaties 2esuppletoire begroting

Verplichtingen

15.265

15.636

0

0

15.636

      

Uitgaven

15.265

15.636

0

0

15.636

Niet-Beleidsartikel 12 Nog onverdeeld
Artikel 12 Nog onverdeeld (bedragen x € 1.000)

Omschrijving

Vastgestelde begroting (1)

Stand 1e suppletoire begroting (2)

Mutaties 2e suppletoire begroting (3)

Stand 2e suppletoire begroting (4)=(2+3)

Mutaties Miljoenennota

Overige mutaties 2esuppletoire begroting

Verplichtingen

259.393

836.576

‒ 792.205

‒ 38.111

6.260

      

Uitgaven

259.393

849.316

‒ 811.205

‒ 38.111

0

      

Loonbijstelling

     

Prijsbijstelling

     

Nog onverdeeld

259.393

849.316

‒ 811.205

‒ 38.111

0

      

Ontvangsten

0

0

0

0

0

Voor dit artikel worden mutaties met een grootte van € 5,0 miljoen of meer toegelicht.

Toelichting op de uitgaven

Het budget is per saldo afgenomen met € 855,8 miljoen. Dit wordt onder andere veroorzaakt door de overheveling van budget naar de Defensieonderdelen om de afspaken uit het arbeidsvoorwaardenakkoord uit te voeren en uit te betalen aan het personeel. Het betreft onder andere de salarisverhoging per 1 januari 2021 en 1 juli 2022 met € 328,9 miljoen en de eenmalige uitkering in augustus 2022 met € 137,3 miljoen. Daarnaast is de overbruggingstoelage loongebouw militairen (€ 117,1 miljoen) die tot eind 2022 geldt overgeheveld naar de defensieonderdelen.

Daarnaast is er een kasschuif doorgevoerd waardoor het budget met € 189,0 miljoen wordt verlaagd. Voor de arbeidsvoorwaardenonderhandelingen 2021 en verder had Defensie budget beschikbaar. Onderdeel hiervan was de reguliere loonbijstelling van 2021, 2022 en 2023 en € 500 miljoen structureel dat uit het coalitieakkoord beschikbaar is gesteld voor modernisering arbeidsvoorwaarden. Defensie en de vakcentrales hebben op 7 juli 2022 een arbeidsvoorwaardenakkoord bereikt over de jaren 2021, 2022 en 2023. Inmiddels zijn veel maatregelen uit het arbeidsvoorwaardenakkoord tot uitbetaling gekomen aan het personeel. Om de uitgaven in het juiste ritme te plaatsen wordt een deel van de arbeidsvoorwaarden middelen doorgeschoven naar latere jaren.

Niet-Beleidsartikel 13 Bijdrage aan Defensiematerieelbegrotingsfonds
Artikel 13 Bijdrage aan Defensiematerieelbegrotingsfonds (bedragen x € 1.000)

Omschrijving

Vastgestelde begroting (1)

Stand 1e suppletoire begroting (2)

Mutaties 2e suppletoire begroting (3)

Stand 2e suppletoire begroting (4)=(2+3)

Mutaties Miljoenennota

Overige mutaties 2esuppletoire begroting

Verplichtingen

4.957.798

6.119.452

‒ 1.395.392

116.079

4.840.139

      

Uitgaven

5.270.312

5.573.486

‒ 849.426

116.079

4.840.139

      

Bijdrage aan Defensiematerieelbegrotingsfonds

5.270.312

5.573.486

‒ 849.426

116.079

4.840.139

      

Ontvangsten

0

0

0

0

0

Voor dit artikel worden mutaties met een grootte van € 10,0 miljoen of meer toegelicht.

Toelichting op de uitgaven

De mutatie van € 732,9 miljoen betreft de bijdrage vanuit de begroting Hoofdstuk X Defensie aan hoofdstuk K Defensiematerieelbegrotingsfonds ten behoeve van uitgaven die op het fonds worden verantwoord.

3 Bijlage subsidieoverzicht

Subsidies (bedragen x € 1.000)

Naam

2020

2021

Ontwerpbegroting 2022

Stand 1e suppletoire begroting 2022

Stand 2e suppletoire begroting 20221

Afwijking 2e suppletoire t.o.v. 1e suppletoire

Reden afwijking stand van2e suppletoire t.o.v. 1e suppletoire

Laatsteevaluatie

Volgendeevaluatie

Einddatum

Stichting Nederlandse Veteranendag (NLVD)

2.758

      

2017

2022

2022

Stichting Veteraneninstituut (Svi)

7.039

      

2017

2022

2022

Stichting de Basis

3.891

      

2017

2022

2022

Stichting Nederlands Veteraneninstituut

 

21.765

21.765

23.274

24.502

1.228

Extra middelen zijn toegekend voor de terugkeerreizen van Dutchbat III en voor de loon- en prijsbijstelling 2022.

2017

2022

2022

Nationaal Comité Herdenking Capitulatie 1945 Wageningen

25

25

25

25

25

‒

 

2021

2026

2026

Stichting Veteranen Platform (VP)

304

178

178

212

212

‒

 

2017

2022

2022

Stichting Koninklijke Defensiemusea

16.550

16.902

16.902

17.493

17.141

‒ 352

Subsidie beschikt op prijspeil 2021

2019

2024

2024

Stichting Nationale Taptoe

276

282

282

282

304

22

Prijsbijstelling voor kostenstijging

2017

2022

2022

Universiteit van Amsterdam

74

74

74

74

74

‒

 

2017

2022

2022

Stichting Maritiem Kenniscentrum

28

23

23

23

23

‒

 

2017

2022

2022

Stichting Phantasy in Blue

25

25

25

25

‒

‒ 25

Geen aanvraag voor de subsidie ontvangen

2017

2022

2022

Stichting Historische Vlucht

111

114

114

114

118

4

Prijsbijstelling voor kostenstijging

2017

2022

2022

SWoon NLDA

15

22

22

22

22

‒

 

2017

2022

2022

ASL BISL Foundation

40

40

40

40

‒

‒ 40

Geen aanvraag voor de subsidie ontvangen

2017

2022

2022

Stichting Power of Freedom, Invictus Games

‒

‒

5.000

5.000

4.850

‒ 150

Lagere uitkering door positief resultaat

Eenmalige subsidie

Stichting monument Nagasaki

25

      

Eenmalige subsidie

Subsidies te verstrekken na evaluatie

 

2.086

‒ 131

‒ 131

   

‒

‒

‒

Nader te verdelen

  

2.134

1.818

37

     

Totaal subsidies

31.161

41.536

46.453

48.271

47.308

  

‒

‒

‒

X Noot
1

De genoemde standen betreffen het maximaal toe te kennen subsidiebedrag.

Subsidies netwerken Defensie (bedragen x € 1.000)

Naam

2020

2021

Ontwerpbegroting 2022

Stand 1e suppletoire begroting 2022

Stand 2e suppletoire begroting 20221

Afwijking 2e suppletoire t.o.v. 1e suppletoire

Reden afwijking stand van2e suppletoire t.o.v. 1e suppletoire

Laatsteevaluatie

Volgendeevaluatie

Einddatum

Jong Defensie

5.000

‒

  

15.000

15.000

Dit is de eerste keer dat deze subsidietabel wordt opgenomen in de begroting.

 

Niet gepland

 

Stichting Homoseksualiteit en Defensie

7.000

‒

  

10.000

10.000

Dit is de eerste keer dat deze subsidietabel wordt opgenomen in de begroting.

2017

2024

 

Stichting Vrouw en Defensie

‒

‒

  

10.000

10.000

Dit is de eerste keer dat deze subsidietabel wordt opgenomen in de begroting.

2017

2024

 

Stichting Multicultureel Netwerk Defensie

5.000

‒

  

10.000

10.000

Dit is de eerste keer dat deze subsidietabel wordt opgenomen in de begroting.

2017

2024

 

Totaal subsidies

17.000

0

0

0

45.000

45.000

 

‒

‒

‒

X Noot
1

De genoemde standen betreffen het maximaal toe te kennen subsidiebedrag.

Naar boven