36 000 Wijziging van de begrotingsstaat van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat voor het jaar 2022 (XIII) (Tweede incidentele suppletoire begroting inzake aanpassing steunmaatregelen)

Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING

A ARTIKELGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Wetsartikelen 1

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2022 wijzigingen aan te brengen in de departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat.

Normaliter wordt nieuw beleid in uitvoering genomen nadat de Staten Generaal de begrotingswet heeft geautoriseerd. Aangezien uitvoering van de spoedeisende maatregelen die in deze tweede incidentele suppletoire begroting zijn opgenomen in het belang van het Rijk zijn, niet kan wachten tot formele autorisatie van beide Kamers der Staten-Generaal, zal het kabinet de uitvoering van de maatregelen starten. Hiermee wordt gehandeld conform lid 2 van artikel 2.27 van de Comptabiliteitswet 2016. Voor de indiening van deze tweede incidentele suppletoire begroting is uw Kamer vooraf geïnformeerd via de Kamerbrief Aanpassing steunmaatregelen van 21 december 2021.

De in de begrotingsstaat opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht.

De Minister van Economische Zaken en Klimaat, S.A. Blok

B ARTIKELGEWIJZE TOELICHTING BIJ DE BEGROTINGSARTIKELEN

1. Leeswijzer

Ondergrenzen toelichtingen

Voor wat betreft het toelichten van significanteverschillen in de uitgaven, ontvangsten en verplichtingen zijn de ondergrenzen gehanteerd zoals opgenomen in de onderstaande tabel.

Omvang begrotingsartikel (stand ontwerpbegroting) in € miljoen	Beleidsmatige mutaties (ondergrens in € miljoen)	Technische mutaties (ondergrens in € miljoen)
< 50	1	2
=> 50 en < 200	2	4
=> 200 < 1000	5	10
=> 1000	10	20

In sommige gevallen, waar politiek relevant, worden ook posten toegelicht beneden deze ondergrenzen.

2. Beleidsartikelen

2.1 Beleidsartikel 2 Bedrijvenbeleid: innovatie en ondernemerschap voor duurzame welvaartsgroei

Tabel 1 Budgettaire gevolgen van beleid tweede incidentele suppletoire begroting (ISB) (bedragen x € 1.000)

	Stand ontwerpbegroting 2022 incl. ISB, NvW en amendementen	Mutaties 2^e ISB	Stand 2^e ISB	Mutatie 2023	Mutatie 2024	Mutatie 2025	Mutatie 2026
Verplichtingen	8.641.189	600.000	9.241.189	0	0	0	0
Uitgaven	6.316.006	475.000	6.791.006	0	0	0	0
Subsidies (regelingen)	5.101.144	475.000	5.576.144	0	0	0	0
MKB-Innovatiestimulering Topsectoren (MIT)	25.908		25.908
Eurostars	19.583		19.583
Bevorderen ondernemerschap	27.107		27.107
Biobased economy	0		0
Cofinanciering EFRO	38.335		38.335
Bijdrage aan ROM's	8.477		8.477
Verduurzaming industrie	23.936		23.936
Startup beleid	16.900		16.900
Urgendamaatregelen Industrie	35.300		35.300
Invest-Nl	10.802		10.802
Noodloket (TOGS)	0		0
Noodloket (TOGS) Caribisch Nederland	0		0
Qredits	0		0
Tegemoetkoming vaste lasten	3.968.000	475.000	4.443.000
Tegemoetkoming vaste lasten Caribisch Nederland	0		0
Europees Defensie Fonds cofinanciering	5.000		5.000
Omscholing naar tekortsectoren	40.000		40.000
Tegemoetkoming vaste lasten Startersregeling	0		0
Infrastructuur duurzame industrie (PIDI)	13.500		13.500
Herstructurering winkelgebieden	11.200		11.200
R&D mobiliteitssectoren	37.500		37.500
TRSEC	350.000		350.000
NGF – project AiNed	8.800		8.800
NGF – project Groenvermogen van de Nederlandse economie	21.530		21.530
NGF – project Health-RI	4.400		4.400
NGF – project RegMed XB	12.800		12.800
NGF – project kwantumDeltaNL	33.100		33.100
Indirecte Kosten Compensatie ETS	81.600		81.600
IPCEI CIS	10.000		10.000
IPCEI ME2	30.000		30.000
NGF – project Nationaal Onderwijslab	5.460		5.460
Aanvullende Tegemoetkoming Evenementen	245.000		245.000
Omzetderving Limburg	12.000		12.000
Overig	4.906		4.906
Leningen	107.000	0	107.000	0	0	0	0
Bedrijfssteun	4.000		4.000	0	0	0	0
Qredits	103.000		103.000		0	0	0
Garanties	157.541	0	157.541	0	0	0	0
BMKB	37.624		37.624
Klein Krediet Corona garantieregeling	0		0
Groeifaciliteit	8.172		8.172
Garantie Ondernemersfinanciering	11.745		11.745
Garantie Ondernemersfinanciering Corona	100.000		100.000
Opdrachten	11.939	0	11.939	0	0	0	0
Onderzoek en opdrachten	4.455		4.455
Caribisch Nederland	1.083		1.083
ICT beleid	0		0
Regeldruk	2.336		2.336
Regiekosten regionale functie	665		665
Invest-NL	0		0
Small Business Innovation Research	3.400		3.400
Bijdrage aan agentschappen	151.678	0	151.678	0	0	0	0
Bijdrage RVO.nl	151.135		151.135
Bijdrage Agentschap Telecom	543		543
Invest-NL	0		0
Bijdrage aan ZBO's/RWT's	340.286	0	340.286	0	0	0	0
Bijdrage aan TNO	178.863		178.863
Kamer van Koophandel	135.958		135.958
Bijdrage aan NWO-TTW	25.465		25.465
Bijdrage aan medeoverheden	13.998	0	13.998	0	0	0	0
MKB Innovatiestimulering Topsectoren (MIT)	13.998		13.998		0	0	0
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties	432.420	0	432.420	0	0	0	0
Internationaal Innoveren	52.766		52.766
PPS toeslag	199.068		199.068
TO2 (excl. TNO)	55.880		55.880
Topsectoren overig	10.749		10.749
Ruimtevaart (ESA)	72.726		72.726
Bijdrage NBTC	9.425		9.425
Overige bijdragen aan organisaties	5.806		5.806
Economische ontwikkeling en technologie	10.000		10.000
EU-cofinanciering JTF	16.000		16.000
Storting begrotingsreserve	0	0	0	0	0	0	0
Storting reserve BMKB	0		0
Storting reserve Klein Krediet Corona	0		0
Storting reserve Groeifaciliteit	0		0
Storting reserve GO	0		0
Storting reserve MKB financiering	0		0
Ontvangsten	672.151	0	672.151	0	0	0	0
Luchtvaartkredietfaciliteit	1.712		1.712
Rijksoctrooiwet	47.041		47.041
Eurostars	4.250		4.250
F-35	9.000		9.000
Diverse ontvangsten	1.648		1.648
Bedrijfssteun	89.500		89.500
Noodloket (TOGS)	0		0
Tegemoetkoming vast lasten	465.000		465.000
BMKB	33.000		33.000
Onttrekking reserve BMKB	0		0
Onttrekking reserve Klein Krediet Corona	0		0
Klein Krediet Corona	0		0
Groeifaciliteit	8.000		8.000
Onttrekking reserve Groeifaciliteit	0		0
Garantie Ondernemingsfinanciering	13.000		13.000
Onttrekking reserve GO	0		0
MKB financiering	0		0

Tabel 2 Uitsplitsing verplichtingen (bedragen x € 1.000)

	Stand ontwerpbegroting 2022 incl. ISB, NvW en amendementen	Mutaties 2^e ISB	Stand 2^e ISB	Mutatie 2023	Mutatie 2024	Mutatie 2025	Mutatie 2026
Verplichtingen	8.641.189	600.000	9.241.189	0	0	0	0
waarvan garantieverplichtingen	1.250.000	0	1.250.000
waarvan overige verplichtingen	7.391.189	600.000	7.991.189

Budgetflexibiliteit

Het juridisch verplichte deel van het uitgavenbudget is 40%. Van de 60% budgetflexibele ruimte heeft circa 40 procentpunt betrekking op de TVL waarvoor nog verplichtingen zullen worden aangegaan in 2022.

Toelichting

In deze tweede incidentele suppletoire begroting wordt het parlement om autorisatie verzocht voor het aangaan van verplichtingen en doen van uitgaven voor de TVL zoals voorgesteld in de Kamerbrief Aanpassing steunmaatregelen van 21 december 2021.

Verplichtingen en uitgaven

Subsidies

Tegemoetkoming Vaste Lasten mkb (TVL)

Vanwege de onzekerheid rondom de nieuwe variant van het coronavirus heeft het kabinet op 18 december jl. een stevigere lockdown aangekondigd. Aangezien deze lockdown 19 december is ingegaan, is de verwachting dat een substantieel deel van de getroffen ondernemingen een verlies hebben waarmee ze de huidige omzetverliesdrempel van 30% in het vierde kwartaal van 2021 niet halen. Om deze reden heeft het kabinet besloten de omzetverliesdrempel van de TVL in het vierde kwartaal van 2021 eenmalig te verlagen van 30% naar 20%. Wel wordt de regeling daarmee minder gericht en neemt hiermee de ondoelmatigheid van de regeling toe. In het eerste kwartaal van 2022 blijft de omzetverliesdrempel de eerder aangekondigde 30%. Deze wijziging zal nog door de Europese Commissie moeten worden goedgekeurd. De kosten van deze eenmalige verlaging van de omzetverliesdrempel bedragen naar schatting € 475 mln.

Het kabinet monitort voortdurend hoe het pakket van generieke crisismaatregelen voor diverse economische actoren uitwerkt en of het pakket nog adequaat is. Als de uitgaven hoger uitvallen dan de huidige ramingen dan zal dit generaal worden gecompenseerd. Bij onderuitputting na definitieve beëindiging van de crisismaatregelen vloeien de middelen terug naar het algemene beeld.