Tweede Kamer der Staten-Generaal

35 975 C Wijziging van de begrotingsstaat van het provinciefonds (C) voor het jaar 2021 (wijziging samenhangende met de Najaarsnota)

Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING

Vergaderjaar 2021‒2022

A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Wetsartikelen 1 tot en met 3

Wetsartikel 1

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2021 wijzigingen aan te brengen in de begrotingsstaat van het provinciefonds;

Het in die begrotingsstaat opgenomen begrotingsartikel wordt in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht.

Wetsartikel 3

Ingevolge artikel 5, eerste lid, van de Financiële-verhoudingswet hebben provincies gezamenlijk recht op het bedrag dat in de begroting als verplichting voor het totaal van de algemene uitkering is opgenomen. Ingevolge artikel 5, tweede lid, van de Financiële-verhoudingswet hebben de provincies gezamenlijk recht op de bedragen die in de begroting als verplichting voor het totaal van de integratie-uitkeringen en het totaal van de decentralisatie-uitkeringen zijn opgenomen.

De in dit wetsartikel opgenomen bedragen zijn niet rechtstreeks uit de begrotingsstaat af te leiden. De bedragen worden nader onderbouwd in deze memorie van toelichting.

De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties,K.H.Ollongren

De Staatssecretaris van Financiën,J.A.Vijlbrief

B. BEGROTINGSTOELICHTING

1 Leeswijzer

De tweede suppletoire begroting geeft een beeld van de uitvoering van de begroting 2021. De stand van de tweede suppletoire begroting wordt opgebouwd vanaf de stand van de eerste suppletoire begroting 2021.

2 Beleid

Door wijzigingen in beleid van verschillende departementen kan worden overgegaan tot het beleggen of juist weghalen van taken bij provincies. Indien dit gepaard gaat met een toevoeging aan of een uitname uit het provinciefonds, wordt dit begrotingstechnisch verwerkt. In de onderstaande tabel worden de mutaties groter dan € 10 mln. weergegeven.

2.1 Overzicht belangrijke uitgaven- en ontvangstenmutaties

Tabel 1 Belangrijkste suppletoire uitgaven- en ontvangstenmutaties 2021 (Tweede suppletoire begroting) (Bedragen x € 1.000)

	Art.	Uitgaven en Ontvangsten 2021
Vastgestelde begroting 2021	1	2.483.429
Stand 1e suppletoire begroting 2021	1	2.483.947
Belangrijkste suppletoire mutaties
1) Ruimte onder plafond BTW compensatiefonds 2021	1	27.209
2) Programma Natuur	1	17.961
3) Overige mutaties	1	22.907
Stand 2e suppletoire begroting 2021	1	2.552.024

Toelichting

1) Ruimte onder plafond BTW compensatiefonds

De ontwikkeling van het BTW-compensatiefonds en het bijbehorende plafond leiden conform het Financieel Akkoord Rijk/VNG/IPO met ingang van 2015 tot een toename of afname van de algemene uitkering van de fondsen. Voor 2021 is vooralsnog sprake van ruimte onder het plafond, met als gevolg een toevoeging aan de algemene uitkering van € 27,2 mln.

2) Programma Natuur

In het pakket Structurele aanpak stikstof is in totaal € 2,85 mld. beschikbaar gesteld voor het versterken en herstellen van de natuur. Onderdeel van het Uitvoeringsprogramma Natuur is het verhogen van de beheervergoeding vanuit het Subsidiestelsel Natuur en Landschap (SNL). De provincies voeren de SNL uit en vergoeden de standaardkostprijs voor het beheren van natuur. Met ingang van het beheerjaar 2021 wordt de vergoeding verhoogd van 75% naar 84%. Voor het jaar 2021 ontvangen proincies compensatie voor de hogere subsidiekosten.

3 Beleidsartikelen

3.1 Beleidsartikel 1 provinciefonds

In onderstaande tabel worden voor de verplichtingen, de uitgaven en de ontvangsten de budgettaire gevolgen van beleid van het provinciefonds weergegeven. Hiermee worden de integrale uitgaven die samenhangen met de samengestelde beleidsdoelstelling (het nastreven van een adequate omvang van het provinciefonds en het nastreven van een adequate verdeling van de middelen over de provincies) inzichtelijk gemaakt.

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 2 Budgettaire gevolgen van beleid, beleidsartikel 1 provinciefonds (bedragen x € 1.000)

	Vastgestelde begroting	Stand 1e suppletoire begroting	Mutaties 2e suppletoire begroting (3)		Stand 2e suppletoire begroting (4)=(2+3)
			Mutaties Miljoenennota	Overige mutaties 2e suppletoire begroting
Verplichtingen	2.483.429	2.483.943	36.195	31.882	2.552.020
Uitgaven	2.483.429	2.483.947	36.195	31.882	2.552.024
waarvan juridisch verplicht (percentage)	100%
Financiering provincies
Bijdragen aan medeoverheden	2.483.329	2.483.597	36.195	31.882	2.551.674
Algemene uitkering	2.367.664	2.379.122	27.209	27.362	2.433.693
Decentralisatie-uitkeringen	115.665	104.475	8.986	4.520	117.981
Kosten Financiële verhoudingswet
Opdrachten	100	350	0	0	350
Onderzoeken verdeelsystematiek	100	350	0	0	350
Ontvangsten	2.483.429	2.483.947	36.195	31.882	2.552.024

Toelichting op de financiële instrumenten

Bijdragen aan medeoverheden

Algemene uitkering

Dit betreft de uitkering aan alle provincies, die ten goede komt aan de algemene middelen van de provincies. De uitkering is gebaseerd op de artikelen 5 en 6 van de Financiële-verhoudingswet.

Integratie-uitkeringen

Dit betreft de uitkering die wordt toegepast als rechtstreekse overheveling van middelen naar de algemene uitkering bezwaarlijk is vanwege de omvang van de herverdeeleffecten. De integratie-uitkering voorziet dan in een geleidelijke overgang naar de algemene uitkering. De uitkering is gebaseerd op artikel 5 lid 2 van de Financiële-verhoudingswet. Er zijn geen integratie-uitkeringen in het provinciefonds.

Decentralisatie-uitkeringen

Naast de algemene uitkering en integratie-uitkeringen bevat het provinciefonds ook decentralisatie-uitkeringen. De verdeling van de decentralisatie-uitkeringen volgt evenals de integratie-uitkeringen niet de regels van de verdeling van de algemene uitkering van het provinciefonds. Anders dan bij de integratie-uitkering, waar de termijn van overheveling naar de algemene uitkering van tevoren vaststaat, ontbreekt bij de decentralisatie-uitkering een dergelijke termijn. Voor een overzicht van de decentralisatie-uitkeringen wordt verwezen naar bijlage 4.1.

Opdrachten en Bijdragen ZBO's/RWT's

Onderzoeken verdeelsystematiek

Dit betreft het budget dat elk jaar is gereserveerd voor de uitvoering van onderzoeken op het vlak van de omvang en verdeling van het provinciefonds en het onderhoud van het betaalsysteem.

Ontvangsten

Ten behoeve van de dekking van de uitgaven is een post Ontvangsten opgenomen. Artikel 4, eerste lid, van de Financiële-verhoudingswet bepaalt dat bij (begrotings)wet voor ieder uitkeringsjaar een bedrag aan middelen van het Rijk wordt afgezonderd ten behoeve van het provinciefonds. Op grond van het tweede lid van dat artikel zijn de uitgaven en de inkomsten van het fonds per uitkeringsjaar aan elkaar gelijk.

4 Bijlagen

4.1 Overzicht decentralisatie-uitkeringen

Tabel 3 Overzicht decentralisatie-uitkeringen (Bedragen x € 1.000)

	Uitgaven 2021
Na-ijlende effecten mijnbouw	1.597
Bodembescherming	10.792
Conferentie GLB provincie Friesland	41
DINGtiid	29
Drugsdumpingen	1.000
Economische ontwikkeling Noord-Brabant	65
Erfgoed Deal	903
Fryske Academie	1.559
Gebiedsbriografie Zwolle	41
Gebiedsontwikkeling Ooijen Wanssum	10.328
Inkomsten toltunnels provincies	3.120
Monumenten	20.000
NOVI-gebied North Sea Port District	41
Omgevingsveiligheid	675
Populatieversterking ivm natuurinclusieve energie	200
Regiodeals	16.500
Regionale economie Fryslân	21
Regionale Energie Strategieën (RES)	729
Trekvogelvoorspellingsmodel	75
U NED No regret	8.121
Waddenfonds	28.878
Wettelijke Friese taal	150
Zoetwatermaatregelen	13.112
Wijziging betalingsverloop decentralisatie uitkering 2020	4
Stand 2e suppletoire begroting 2021	117.981