35 614 Wijziging van de Wet stichting administratiekantoor beheer financiële instellingen in verband met de toepassing van de onderzoeksbevoegdheden van de Algemene Rekenkamer ten aanzien van de financiële instellingen onder beheer bij de stichting administratiekantoor beheer financiële instellingen

Nr. 4 ADVIES AFDELING ADVISERING RAAD VAN STATE EN NADER RAPPORT¹

Hieronder zijn opgenomen het advies van de Afdeling advisering van de Raad van State d.d. 24 juni 2020 en het nader rapport d.d. 22 oktober 2020, aangeboden aan de Koning door de Minister van Financiën. Het advies van de Afdeling advisering van de Raad van State is cursief afgedrukt.

Blijkens de mededeling van de Directeur van Uw kabinet van 25 mei 2020, nr. 2020001046, machtigde Uwe Majesteit de Afdeling advisering van de Raad van State haar advies inzake het bovenvermelde voorstel van wet rechtstreeks aan mij te doen toekomen. Dit advies, gedateerd 24 juni 2020, nr. W06.20.0147/III, bied ik U hierbij aan.

De tekst van het advies treft u hieronder aan, voorzien van mijn reactie.

Bij Kabinetsmissive van 25 mei 2020, no. 2020001046, heeft Uwe Majesteit, op voordracht van de Minister van Financiën, bij de Afdeling advisering van de Raad van State ter overweging aanhangig gemaakt het voorstel van wet tot wijziging van de Wet stichting administratiekantoor beheer financiële instellingen in verband met de toepassing van de onderzoeksbevoegdheden van de Algemene Rekenkamer ten aanzien van de financiële instellingen onder beheer bij de stichting administratiekantoor beheer financiële instellingen, met memorie van toelichting.

Het wetsvoorstel regelt de vertrouwelijke omgang met koersgevoelige informatie in onderzoeken van de Algemene Rekenkamer (AR) naar staatsdeelnemingen onder beheer van de Stichting administratiekantoor beheer financiële instellingen. Het bevat verder enkele technische aanpassingen.

De Afdeling advisering van de Raad van State vraagt aandacht voor de verhouding van dit wetsvoorstel tot de Comptabiliteitswet 2016 (CW 2016), waarin de taken en bevoegdheden van de AR zijn geregeld. In verband daarmee is aanpassing wenselijk van de toelichting en zo nodig van het wetsvoorstel.

1. Inleiding

De AR is bevoegd onderzoek te doen bij naamloze vennootschappen en besloten vennootschappen met beperkte aansprakelijkheid waarvan de Staat 5% of meer van het geplaatste aandelenkapitaal bezit.² Op grond van artikel 7.34 en 7.35 CW 2016 is de AR bevoegd tot onderzoek ter plaatse bij vennootschappen waarvan de Staat meer dan 50% van de aandelen bezit.

Daarnaast is de AR bevoegd bij indirecte staatsdeelneming waarbij de Staat certificaten van aandelen heeft. Dit is het geval bij NLFI, de stichting die houder is van aandelen in ABN AMRO Bank N.V. en in de Volksbank N.V.³ De aandelen in deze vennootschappen zijn aan NLFI overgedragen door de Staat der Nederlanden. Om de onderzoeksbevoegdheid van de AR ook mogelijk te maken bij indirecte staatsdeelneming, is in het huidige artikel 8 van de Wet NLFI reeds een voorziening getroffen. Het voorliggende wijzigingsvoorstel beoogt dit artikel te actualiseren en uit te breiden.

De technische aanpassingen van het wetsvoorstel geven de Afdeling geen aanleiding tot het maken van opmerkingen. Over het voorgestelde derde en vierde lid van artikel 8 merkt zij evenwel het volgende op.

2. Verhouding tot de CW 2016

Voor de specifieke situatie van een onderzoek van de AR naar staatsdeelnemingen onder beheer van NLFI wordt voorgesteld de wet NLFI aan te vullen met een bepaling over het waarborgen van vertrouwelijkheid van koersgevoelige informatie (voorgesteld lid 3) en over het inlichten van de Minister (voorgesteld lid 4).

Het voorgestelde artikel 8, derde lid, bepaalt dat de AR bij de uitoefening van haar bevoegdheid de vertrouwelijkheid waarborgt van de informatie als bedoeld in artikel 7, eerste tot en met vierde lid, van Verordening (EU) nr. 596/2014 van het Europees parlement en de Raad van 16 april 2014 betreffende marktmisbruik. Hoewel de verordening als zodanig rechtstreeks toepasselijk is, kan de Afdeling zich voorstellen dat een bepaling wordt opgenomen die alle betrokken partijen de zekerheid biedt dat de AR, in voorkomend geval, gehouden is aan de in de verordening neergelegde verplichtingen tot vertrouwelijkheid.

Dit geldt temeer daar de in artikel 7.30 CW 2016 geregelde vertrouwelijkheid alleen ziet op de te publiceren rapporten. De Afdeling begrijpt het derde lid aldus, dat de regering het van belang acht dit vertrouwelijkheidsregime aan te vullen, zodat de Staat als aandeelhouder geen kennis neemt van bepaalde informatie tijdens het onderzoek.⁴

Het voorgestelde artikel 8, vierde lid, regelt dat de AR de Minister inlicht over haar bevindingen en het onderzoek dat zij verricht. De CW 2016 kent een dergelijke bepaling voor Rekenkameronderzoek naar staatsdeelnemingen waarin de Staat meer dan 50% van de aandelen heeft.⁵ Het voorgestelde vierde lid breidt deze bepaling uit naar staatsdeelnemingen (onder beheer van NLFI) van minder dan 50%.

De Afdeling begrijpt dat de problematiek bij NLFI de concrete aanleiding vormt voor het wetsvoorstel en dat daarom is gekozen voor een beperkte reikwijdte. Zij merkt evenwel op dat de problematiek waarvoor het voorgestelde derde en vierde lid een oplossing beogen te bieden, niet alleen kan spelen bij onderzoeken van de Rekenkamer bij vennootschappen waarvan de aandelen door NLFI worden gehouden, maar ook bij andere onderzoeken van de Algemene Rekenkamer naar andere staatsdeelnemingen. Daarom ligt het in de rede om deze materie (bij geschikte gelegenheid) in de CW 2016 zelf te regelen.

De Afdeling adviseert in de toelichting nader op het voorgaande in te gaan en zo nodig het wetsvoorstel aan te passen.

2. De Afdeling merkt terecht op dat het voorgestelde derde lid van artikel 8 bepaalt dat de Algemene Rekenkamer bij de uitoefening van haar bevoegdheid de vertrouwelijkheid waarborgt van informatie als bedoeld in artikel 7, eerste tot en met vierde lid, van Verordening (EU) nr. 596/2014 van het Europees parlement en de Raad van 16 april 2014 betreffende marktmisbruik (hierna: Verordening marktmisbruik). De Afdeling merkt op dat de Verordening marktmisbruik rechtstreeks toepasselijk is, maar kan zich desalniettemin voorstellen dat er een bepaling in de wet wordt opgenomen die alle betrokken partijen de zekerheid biedt dat de Algemene Rekenkamer gehouden is aan de bepalingen over vertrouwelijkheid. Naar aanleiding van de opmerkingen van de Afdeling is aan de memorie van toelichting, in het artikelsgewijze deel van de toelichting, een passage toegevoegd over de rechtstreekse toepasselijkheid van de Verordening marktmisbruik.

De Afdeling merkt tevens op dat de problematiek waarvoor het voorstel van wet een oplossing beoogt te bieden, niet alleen kan spelen bij onderzoeken van de Algemene Rekenkamer bij vennootschappen waarvan de aandelen door NLFI worden gehouden, maar ook bij andere onderzoeken van de Algemene Rekenkamer naar andere staatsdeelnemingen. Het ligt daarom inderdaad in de rede om deze materie in de toekomst in de Comptabiliteitswet 2016 te regelen. Als zich een geschikte gelegenheid voordoet, zal ik deze opmerkingen meenemen bij een toekomstige wijziging van de Comptabiliteitswet 2016.

De Afdeling advisering van de Raad van State heeft een aantal opmerkingen bij het voorstel en adviseert daarmee rekening te houden voordat het voorstel bij de Tweede Kamer der Staten-Generaal wordt ingediend.

De vice-president van de Raad van State,

Th.C. de Graaf

Ik verzoek U het hierbij gevoegde voorstel van wet en de hierbij gevoegde gewijzigde memorie van toelichting aan de Tweede Kamer der Staten-Generaal te zenden.

De Minister van Financiën, W.B. Hoekstra

---

1 De oorspronkelijke tekst van het voorstel van wet en van de memorie van toelichting zoals voorgelegd aan de Afdeling advisering van de Raad van State is ter inzage gelegd bij het Centraal Informatiepunt Tweede Kamer

2 Dit is geregeld in artikel 7.24 onder e van de CW 2016.

3 NLFI staat voor NL Financial Investments en is de handelsnaam van de Stichting administratiekantoor beheer financiële instellingen. Voorheen was NLFI ook aandeelhouder van onder meer ASR Nederland N.V. De privatisering van deze onderneming is afgerond.

4 Bijvoorbeeld bij het zogeheten ambtelijke en bestuurlijke wederhoor. Dit zijn twee fases in het onderzoeksproces waarin de AR haar bevindingen ter verificatie voorlegt aan in het onderzoek betrokken partijen.

5 Artikel 7.34, negende lid CW 2016.