35 130 (R2119) Voorstel van Rijkswet van de leden Sjoerdsma, Asscher, Van Otterloo, Van Wijngaarden en Van Ojik houdende regels inzake het creëren van tijdelijke uitzonderingen op de Rijkswet op het Nederlanderschap (Rijkswet inperking gevolgen Brexit)

Nr. 17 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 14 april 2020

Met deze brief geeft het kabinet uitvoering aan de motie van het lid Belhaj c.s. om in gesprek te gaan met vertegenwoordigers van Britse burgers in Nederland (Kamerstuk 35 130 (R2119), nr. 15). Een gesprek over hun vragen en zorgen naar aanleiding van de Brexit heeft op 27 februari jl. plaatsgevonden. Met deze brief informeer ik u, mede namens de Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid, de Minister voor Medische Zorg en Sport en de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, over de uitkomsten van dit gesprek en de vervolgacties die het kabinet in gang zet. Deze brief komt uw Kamer later dan voorzien toe vanwege de COVID-19 uitbraak.

De rechten van burgers zijn voor het Nederlands kabinet en de andere EU lidstaten altijd een topprioriteit in de Brexit onderhandelingen geweest. Deze motie onderstreept het gezamenlijke en grote belang dat uw Kamer en het kabinet hechten aan de implementatie van het burgerrechtengedeelte uit het terugtrekkingsakkoord.

Samenvatting

Van de zijde van het kabinet namen medewerkers van het Ministerie van Buitenlandse Zaken, het Ministerie van Justitie en Veiligheid (inclusief de Immigratie en Naturalisatie Dienst), het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en het Ministerie van Sociale zaken en Werkgelegenheid aan dit gesprek deel. De Britse burgers in Nederland werden vertegenwoordigd door medewerkers van de Britse ambassade en van belangenvereniging British in Europe-(Netherlands). Uit het gesprek blijkt dat de zorgen en vragen zich momenteel concentreren op de praktische uitwerking van het burgerrechtengedeelte uit het terugtrekkingsakkoord. In mijn rol als coördinerend bewindspersoon zal ik rekening houden met deze zorgen bij de implementatie van het terugtrekkingsakkoord.

Voordat ik hier meer specifiek op in ga, wil ik benadrukken dat het burgerrechtengedeelte uit het terugtrekkingsakkoord (Deel 2) de rechten beschermt van alle Britse burgers en hun familieleden die voor het einde van de overgangsperiode in Nederland verblijven. Het terugtrekkingsakkoord bevat wederkerige, juridisch bindende afspraken met passende waarborgen inclusief een rol voor het EU Hof van Justitie en heeft onder de gebruikelijke voorwaarden rechtstreekse werking. Ongeacht het verloop van de onderhandelingen tussen de EU en het VK over de toekomstige relatie blijven beide partijen gebonden aan het terugtrekkingsakkoord. Op deze manier zijn de rechten van Britse burgers in Nederland en Nederlandse burgers in het VK op de best mogelijke manier beschermd.

Verblijf en aanvraagprocedure Brexit verblijfsvergunning

Op het gebied van verblijf hadden de vertegenwoordigers van de Britse Burgers vragen over de benodigde documenten (o.m. voor zelfstandigen en personen die korter dan vijf jaar in Nederland verblijven) en biometrie om een aanvraag voor een Brexit verblijfsvergunning in te dienen, de criteria die gehanteerd worden, de manieren waarop kwetsbare mensen hulp bij een aanvraag kunnen krijgen (inclusief financiële steun), de verschillen tussen de tijdelijke en permanente verblijfsvergunning, de benodigde documentatie voor grenswerkers om hun rechten onder het terugtrekkingsakkoord te kunnen bewijzen en de mogelijkheden voor Britse studenten woonachtig buiten Nederland om in Nederland te studeren.

De IND heeft samen met de vertegenwoordigers de digitale aanvraagprocedure voor een Brexit verblijfsvergunning van begin tot eind doorgenomen aan de hand van een fictieve aanvraag. Dit heeft het merendeel van de geuite vragen en zorgen kunnen wegnemen. Verder heeft de IND op basis van de ontvangen feedback extra Q&A’s aan de website toegevoegd, onder meer om te benadrukken dat de tijdelijke verblijfsvergunning dient om uiteindelijk in aanmerking te komen voor een permanente verblijfsvergunning. Ook zal de IND de informatie op de website herstructureren en in de eerste helft van 2020 voor de vijfde maal een klantraadpleging organiseren, met als doel de website nog beter af te stemmen op de wensen van de Britse gebruikers. De raadpleging zal naar verwachting digitaal plaatsvinden, vanwege de COVID-19 uitbraak. Tevens bekijken de IND, het Ministerie van Justitie en Veiligheid en het Ministerie van Buitenlandse Zaken samen met de vertegenwoordigers van de Britse Burgers op welke manier deze informatie een zo groot mogelijk bereik onder Britse burgers kan krijgen.

Toegang tot de Nederlandse gezondheidszorg

Op het gebied van toegang tot de gezondheidszorg hadden de vertegenwoordigers van de Britse Burgers vragen over de praktische uitwerking van de bepalingen over gezondheidszorg in het burgerrechtengedeelte uit het terugtrekkingsakkoord. In reactie heeft het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport aangegeven dat deze bepalingen momenteel in overleg met de uitvoeringsorganisaties in praktische zin worden uitgewerkt en dat eventuele gewijzigde procedures ruim voor het einde van de overgangsperiode zullen worden gecommuniceerd, waar mogelijk in het Engels.

Toegang tot de Nederlandse arbeidsmarkt

Op het gebied van toegang tot de arbeidsmarkt gaven de vertegenwoordigers van de Britse Burgers aan dat bij sommige werkgevers het idee bestaat dat Britse burgers die op dit moment in Nederland wonen vanaf 1 januari 2021 een tewerkstellingsvergunning nodig hebben om in Nederland te mogen blijven werken. In reactie heeft het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid verduidelijkt dat Britse Burgers die voor het einde van de overgangsperiode in Nederland wonen, uitgenodigd worden om een verblijfsvergunning aan te vragen, waarmee zij ook na 31 december 2020 geen tewerkstellingsvergunning nodig hebben. Aan dit onderwerp besteden de reguliere communicatiekanalen vanuit de rijksoverheid al aandacht, onder meer via rijksoverheid.nl/Brexit, en meer specifiek voor het bedrijfsleven via Brexitloket.nl en de Brexit Impact Scan. Samen met de vertegenwoordigers van de Britse Burgers wordt bekeken hoe het bereik van deze informatie verder kan worden vergroot.

Conclusie en volgende stappen

In reactie op dit gesprek hebben de vertegenwoordigers van de Britse Burgers in Nederland aangegeven dat de overeengekomen acties op een passende manier tegemoetkomen aan voornoemde vragen en zorgen. Ik dank de vertegenwoordigers van de Britse burgers in Nederland voor het delen van deze waardevolle informatie. Deze inzichten helpen het kabinet bij de verdere implementatie van het burgerrechtengedeelte uit het terugtrekkingsakkoord. Om een vinger aan de pols te houden en rekening te blijven houden met de wensen van Britse burgers is een vervolgafspraak rond de zomer van 2020 ingepland, in aanvulling op de reguliere contactmomenten.

De Minister van Buitenlandse Zaken, S.A. Blok