34 725 B Jaarverslag en slotwet Gemeentefonds 2016

Nr. 4 MEMORIE VAN TOELICHTING

A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Wetsartikel 1 (uitgaven/verplichtingen en ontvangsten)

De begrotingsstaten die onderdeel uitmaken van de rijksbegroting, worden op grond van artikel 1, derde lid, van de Comptabiliteitswet 2001 elk afzonderlijk bij de wet vastgesteld en dus ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om de begrotingsstaat van het gemeentefonds voor het jaar 2016 te wijzigen.

Het in die begrotingsstaat opgenomen begrotingsartikel wordt in onderdeel B van deze memorie toegelicht.

Wetsartikel 3 (verplichtingenbedrag als bedoeld in artikel 5, eerste lid, van de Fvw)

Als gevolg van artikel 5, eerste lid van de Financiële-verhoudingswet (Fvw) juncto artikel 6, vierde lid van de Invoeringswet Financiële-verhoudingswet (IFvw), hebben de gemeenten gezamenlijk recht op het bedrag dat in de begroting als verplichting voor het totaal van de algemene uitkering c.a. en de aanvullende uitkeringen is opgenomen.

De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, R.H.A. Plasterk

De Staatssecretaris van Financiën, E.D. Wiebes

B. BEGROTINGSTOELICHTING

Onderdeel uitgaven, verplichtingen en ontvangsten

Uitgaven

In onderstaande tabel wordt een nadere uitsplitsing gegeven van de totstandkoming van het uitgavenbedrag van het gemeentefonds. Ten opzichte van de 2e suppletoire begroting 2016 is het uitgavenbedrag van het gemeentefonds met € – 73.538.000 gewijzigd. De in de tabel weergegeven mutaties worden onder de tabel nader verklaard.

Tabel 1: Totstandkoming uitgavenbedrag gemeentefonds (x € 1.000)

Stand uitgavenbedrag vastgestelde begroting 2016

  

27.338.731

Stand uitgavenbedrag 1e suppletoire begroting 2016

  

27.701.587

Stand uitgavenbedrag 2e suppletoire begroting 2016

  

28.198.440
     

Voorgestelde mutaties bij slotwet 2016:

    

1) Realisatie Kosten Financiële-verhoudingswet

– 1.447

  

2a) Reallocatie algemene uitkering

– 16

  

2b) Reallocatie integratie-uitkeringen

13

  

2c) Reallocatie integratie-uitkering sociaal domein

3

  

3) Bed, bad en brood

13.000

  

4) Verhoogde asielinstroom

– 26.958

  

5) Wijziging betalingsverloop algemene uitkering 2016

4.876

  

6a) Wijziging betalingsverloop integratie-uitkeringen 2016

– 2

  

6b) Wijziging betalingsverloop integratie-uitkeringen 2015

– 1

  

7a) Wijziging betalingsverloop decentralisatie-uitkeringen 2016

– 62.534

  

7b) Wijziging betalingsverloop decentralisatie-uitkeringen 2015

– 167

  

8) Wijziging betalingsverloop integratie-uitkering sociaal domein 2016

– 305

  
     

Totaal mutaties bij slotwet

  

– 73.538
     

Stand uitgavenbedrag slotwet begroting 2016

  

28.124.902

Waarvan uitgavenbedrag Kosten Financiële-verhoudingswet

  

1.264

Waarvan uitgavenbedrag Kosten Waarderingskamer

  

2.104

Waarvan uitgavenbedrag Budget A+O-fonds

  

6.610

Waarvan uitgavenbedrag Bijdrage aan VNG

 

64.951

Waarvan uitgavenbedrag Bijdrage gemeenten inzake KING

  

7.464

Waarvan uitgavenbedrag Algemene uitkeringen c.a.

  

15.695.965

Waarvan uitgavenbedrag Integratie-uitkeringen

  

1.207.888

Waarvan uitgavenbedrag Decentralisatie-uitkeringen

  

1.123.503

Waarvan uitgavenbedrag Integratie-uitkering sociaal domein

  

10.015.153

De wijziging van het uitgavenbedrag is het saldo van een aantal mutaties:

1) Realisatie Kosten Financiële-verhoudingswet

Het gerealiseerde bedrag komt door de slotwetmutatie € 1.447.000 lager uit dan na de stand 2e suppletoire begroting 2016 werd geraamd. Dit komt doordat in 2016 minder onderzoeken zijn uitgevoerd. Een gedeelte zal alsnog in 2017 tot uitvoering en besteding komen. Daarom zullen de uitgaven «Kosten Financiële verhoudingswet» bij Voorjaarsnota 2017 met een maximum bedrag van € 1 miljoen opwaarts worden bijgesteld, conform de bestaande afspraken hierover met het Ministerie van Financiën.

2) Reallocatie algemene uitkering, integratie-uitkering en integratie-uitkering sociaal domein

Dit betreft een technische mutatie teneinde de budgetten en de realisatie bij de beide integratie-uitkeringen met elkaar in overeenstemming te brengen.

3) Bed, bad en brood

Dit betreft een overboeking van het Ministerie van Veiligheid en Justitie voor het compenseren van gemeenten voor in 2016 gemaakte kosten voor de bed, bad en brood voorziening.

4) Verhoogde asielinstroom

Met de Ministeries van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en van Financiën is overeen gekomen dat de niet in 2016 benodigde middelen voor Verhoogde Asielinstroom doorgeschoven worden naar 2017. Daarom zal de begroting van het gemeentefonds bij Voorjaarsnota 2017 met hetzelfde bedrag worden opgehoogd.

5) Wijziging betalingsverloop algemene uitkering

De uitbetalingen aan gemeenten in 2016 blijken hoger te zijn dan bij de 2e suppletoire begroting 2016 werd verwacht. Het gaat hierbij om een verschil van € 4.876.000.

De reden van het verschil ligt in het feit dat zolang de uitkeringsfactor1 niet definitief is de omvang van betalingen aan de gemeenten kan afwijken ten opzichte van wat in de begroting vermeld staat. De oorzaak ligt bij het verschil tussen raming van de verdeelmaatstaven voor de bepaling van voorlopige uitkeringsfactor en de verdeelmaatstaven die bij de betalingen worden gebruikt. Indien bij de betalingen de definitieve verdeelmaatstaven niet beschikbaar zijn, worden de gegevens van het vorige jaar gebruikt. Op het moment dat de definitieve gegevens beschikbaar komen, kan het gat tussen begroting en uitbetaling gedicht worden door de uitkeringsfactor aan te passen. Het onderdeel wijziging betalingsverloop algemene uitkering zal bij 1e suppletoire begroting 2017 dan ook met dit bedrag neerwaarts worden bijgesteld. Deze mutatie bij 1e suppletoire begroting 2017 heeft dus nog betrekking op het begrotingsjaar 2016.

6a, 7a en 8) Wijziging betalingsverloop decentralisatie-uitkeringen en integratie-uitkeringen 2016

Het blijkt dat bij deze uitkeringen lagere uitbetalingen zijn gedaan dan bij de 2e suppletoire begroting 2016 werd verwacht. Het gaat hierbij om een verschil van € – 2.000 bij de integratie-uitkeringen, € – 62.534.000 bij de decentralisatie-uitkeringen en € – 305.000 bij de integratie-uitkering sociaal domein. In tabel 2 wordt een specificatie gegeven van deze bedragen. Deze onderdelen zullen bij 1e suppletoire begroting 2017 opwaarts worden bijgesteld. Deze mutaties in de uitgaven bij 1e suppletoire begroting 2017 hebben dus nog betrekking op het begrotingsjaar 2016.

6b en 7b) Wijziging betalingsverloop decentralisatie-uitkeringen en integratie-uitkeringen 2015

In de 1e suppletoire begroting 2016 zijn de mutaties wijziging betalingsverloop 2015 voor de verschillende uitkeringen in de begroting van het gemeentefonds verwerkt. In de loop van 2016 zijn diverse openstaande verplichtingen afgeboekt, omdat ze niet meer tot betaling zullen komen. Daarmee samenhangend wordt de mutatie wijziging betalingsverloop 2015 in de slotwet 2016 verlaagd.

Tabel 2: Specificatie Integratie- en decentralisatie-uitkeringen 2016 (x € 1.000)
 

Budget na NJN

Slotwet

Budget totaal

Uitgegeven

Verschil

Integratie-uitkeringen

          

Correctie waterschapswegen (knelpunten verdeelproblematiek)

3.374

  

3.374

3.374

0

Wmo

1.161.382

13

1.161.395

1.161.395

0

WUW-middelen

2.361

  

2.361

2.361

0

VTH-taken

40.758

  

40.758

40.758

0

Wijziging betalingsverloop integratie-uitkeringen 2015

3

– 1

2

0

– 2
           

SUBTOTAAl IU (excl. Social domein)

1.207.878

12

1.207.890

1.207.888

– 2
           

IU Sociaal Domein

          

IU Sociaal Domein

10.015.150

3

10.015.153

10.015.153

0

Wijziging betalingsverloop IU Sociaal Domein 2015

305

  

305

0

– 305
           

Subtotaal IU Sociaal Domein

10.015.455

3

10.015.458

10.015.153

– 305
           

Decentralisatie-uitkeringen

          

A58 Aansluiting Goes

3.796

  

3.796

3.796

0

Actieplan luchtkwaliteit

9.865

  

9.865

9.865

0

Bed, bad en brood

0

13.000

13.000

0

– 13.000

Bedrijventerreinen (herstructurering)

522

  

522

522

0

Beeldende kunst en vormgeving

13.500

  

13.500

13.500

0

Beter benutten

2.439

  

2.439

2.439

0

Bevolkingsdaling

11.245

  

11.245

11.245

0

Bevorderen arbeidsparticipatie mensen met psychische kwetsbaarheid

77

  

77

77

0

Bijdrage expositie The STEC Food Eindhoven

250

  

250

250

0

Bodemsanering

56.454

  

56.454

56.452

– 2

Business Marathon Smart Mobility Utrecht

41

  

41

41

0

Buurtsportcoaches

57.997

  

57.997

57.997

0

Citydeal Warm Welkom Talent Amsterdam

25

  

25

25

0

Eigen kracht

698

  

698

698

0

Erfgoed en ruimte

408

  

408

408

0

Faciliteitenbesluit opvangcentra

7.965

  

7.965

7.965

0

Gezond in de stad

19.846

  

19.846

19.846

0

Green Deal

3.122

  

3.122

3.122

0

Groeiopgave Almere

6.924

  

6.924

6.924

0

HSL Zuid Geluidsproces

124

  

124

124

0

Huisvesting Onderwijs Asielinstroom

8.000

  

8.000

504

– 7.496

Implementatie Participatiewet

14.000

  

14.000

14.000

0

Innovatieve aanpak energiebesparing

1.000

  

1.000

1.000

0

IPSV

175

  

175

175

0

Jaarconferentie Techniekpact

40

  

40

40

0

Jeugd

21.700

  

21.700

21.700

0

Jeugdwerkloosheid

3.500

  

3.500

3.500

0

Kracht on tour

180

  

180

180

0

Landschappelijke inpassing Nieuwe Hollandse Waterlinie

2.500

  

2.500

2.500

0

Leeuwarden Europese Culturele Hoofdstad 2018

2.479

  

2.479

2.479

0

LHBT emancipatiebeleid

1.260

  

1.260

1.260

0

Link2work

75

  

75

75

0

Maatschappelijke opvang

385.057

  

385.057

385.057

0

Marken boven water

56

  

56

56

0

MIRT onderzoek A2

150

  

150

150

0

Nazorg (ex) gedetineerden

41

  

41

41

0

Nota ruimte (Nationale gebiedsontwikkeling)

4.750

  

4.750

4.750

0

Ondersteuning raadsman Loppersum

449

  

449

449

0

OV SAAL MLT Weesp

250

  

250

250

0

Pilot Borging EU migratie

173

  

173

173

0

Projectstimuleringsregeling V

261

  

261

261

0

RSP Zuiderzeelijn

22.839

  

22.839

22.839

0

Scholenprogramma Groningen

17.625

  

17.625

17.625

0

Sterke regio's

1.100

  

1.100

1.100

0

Twinning arbeidsbemiddeling

250

  

250

250

0

Veiligheidshuizen

7.700

  

7.700

7.699

– 1

Verankering programma verbetering GGZ

125

  

125

125

0

Verhoogde asielinstroom

190.500

– 26.958

163.542

121.588

– 41.954

Versterking gemeentelijke aanpak jihadisme

5.891

  

5.891

5.891

0

Versterking peuterspeelzaalwerk

35.000

  

35.000

35.000

0

Vierkant voor werk

38

  

38

38

0

Voorschoolse voorziening peuters

10.000

  

10.000

10.000

0

Voortijdig schoolverlaters (VSV)

6.765

  

6.765

6.765

0

Vrouwenopvang

118.951

  

118.951

118.951

0

We can young

205

  

205

205

0

Weerbaar opvoeden

309

  

309

309

0

Wmo (Huishoudelijke hulp toelage)

141.223

  

141.223

141.223

0

Wijziging betalingsverloop decentralisatie-uitkeringen 2015

247

– 167

80

0

– 80
           

TOTAAL DU

1.200.162

– 14.125

1.186.037

1.123.503

– 62.534
           

TOTAAL IU en DU

12.423.495

– 14.110

12.409.385

12.346.544

– 62.841

Verplichtingen

In de volgende tabel wordt ter toelichting een nadere uitsplitsing gegeven van de totstandkoming van het verplichtingenbedrag van het gemeentefonds. Ten opzichte van de 2e suppletoire begroting 2016 is het verplichtingenbedrag met € – 15.147.000 gewijzigd.

Tabel 3: Totstandkoming verplichtingenbedrag gemeentefonds (x € 1.000)

Stand verplichtingenbedrag vastgestelde begroting 2016

  

27.338.731

Stand verplichtingenbedrag 1e suppletoire begroting 2016

  

27.660.937

Stand verplichtingenbedrag 2e suppletoire begroting 2016

  

28.157.818
     

Voorgestelde mutaties bij slotwet 2016:

    

1) Realisatie Kosten Financiële-verhoudingswet

– 1.189

  

2a) Reallocatie Algemene uitkering

– 16

  

2b) Reallocatie Integratie-uitkering

13

  

2c) Reallocatie Integratie-uitkering Sociaal domein

3

  

3) Bed, bad en brood

13.000

  

4) Verhoogde asielinstroom

– 26.958

  
     

Totaal mutaties bij slotwet

  

– 15.147
     

Stand verplichtingenbedrag slotwet begroting 2016

  

28.142.671

Waarvan verplichtingenbedrag Kosten Financiële-verhoudingswet

  

1.522

Waarvan verplichtingenbedrag Kosten Waarderingskamer

  

2.104

Waarvan verplichtingenbedrag Budget A+O-fonds

  

6.610

Waarvan verplichtingenbedrag Bijdrage aan VNG

  

64.951

Waarvan verplichtingenbedrag Bijdrage gemeenten inzake KING

  

7.464

Waarvan verplichtingenbedrag Algemene uitkeringen c.a.

  

15.651.022

Waarvan verplichtingenbedrag Integratie-uitkeringen

  

1.207.888

Waarvan verplichtingenbedrag Decentralisatie-uitkeringen

  

1.185.957

Waarvan verplichtingenbedrag Integratie-uitkering sociaal domein

  

10.015.153

De wijziging van het verplichtingenbedrag is het saldo van een aantal mutaties. Voor de verklaringen van de in de tabel weergegeven mutaties wordt verwezen naar de verklaringen bij de overeenkomende mutaties van de «uitgaven».

Ontvangsten

Sinds de invoering van de Financiële-verhoudingswet zijn de uitgaven en de inkomsten op grond van artikel 4 van die wet over ieder uitkeringsjaar aan elkaar gelijk. Ten opzichte van de 2e suppletoire begroting 2016 worden de ontvangsten met € – 73.538.000 gewijzigd.

X Noot
1

De uitkeringsfactor is de verhouding tussen de voeding van het gemeentefonds en de totale landelijke uitkeringsbasis. De voeding van het gemeentefonds is de jaarlijkse omvang van het gemeentefonds zoals wordt vastgesteld via de normeringsystematiek. De uitkeringsbasis wordt berekend via vermenigvuldiging van het aantal eenheden van een set van verdeelmaatstaven met bijbehorende gewichten (bedragen per eenheid).

Naar boven