Aan de Minister van Buitenlandse Zaken
Den Haag, 22 februari 2017
De Eerste Kamer heeft op 27 december 2016 uw brief inzake het raadplegen van experts
over vertrouwelijke EU-informatie ontvangen, waarin u ingaat op een toezegging die
u aan de Tweede Kamer heeft gedaan.1 Zoals u bekend is, is door de commissies voor Europese Zaken en voor Immigratie &
Asiel / JBZ-raad van de Eerste Kamer de behoefte aan het kunnen raadplegen van deskundigen
in geval van niet-openbare Raadsdocumenten bestendig gearticuleerd. Recent is dit
nog aangekaart tijdens de Algemene Europese Beschouwingen van 2015 en 2016.2 Hiermee verband hield ook de toezegging aan de Kamer dat bij de evaluatie van de
werkwijze van de Raad (T02267) de toegang voor deskundigen tot limité-documenten zou worden meegenomen.3
De commissies streven ernaar dat de democratische legitimiteit van het Europese wetgevingsproces
wordt versterkt door optimale transparantie en openbaarheid, waaronder het vertrouwelijk
kunnen raadplegen van experts over Raadsdocumenten door Kamerleden.
De commissies danken u hartelijk voor onderhavig voorstel en stellen voor de door
u gestelde randvoorwaarden als volgt in te vullen.
Allereerst merken de commissies op dat de Kamer instaat voor de naleving van de relevante
Europese voorschriften omtrent de behandeling van documenten. De griffie zal gevraagd
worden een lijst te beheren van personen en hun functie en het Kamerlid dan wel de
commissie die het betreft. Experts die inzage krijgen, tekenen voorafgaand een geheimhoudingsverklaring.
Het op aanvraag overleggen van een overzicht van de door de Kamer geraadpleegde experts
past echter niet bij de verhouding tussen de Kamer en de regering. Daarbij is onduidelijk
met welk doel dit overzicht overlegd zou moeten worden.
De commissies stellen voor om de voorwaarde dat inzage alleen mag geschieden onder
begeleiding van een Kamerlid zo te lezen dat deze begeleiding ook kan plaatsvinden
door hiertoe bevoegde medewerkers van de griffie die eveneens uit hoofde van hun functie
gebonden zijn aan vertrouwelijkheid (aansluitend aan de afspraken die de Eerste Kamer
in 2013 heeft gemaakt met de regering over de toegang tot de Delegates Portal4). Dit laat onverlet dat de desbetreffende experts steeds vanuit de Kamer worden uitgenodigd
om vertrouwelijk te adviseren over de te raadplegen limité-documenten. Conform de
richtsnoeren van de Raad inzake de behandeling van interne documenten (Raadsdocument
11336/11), met name punten 7 en 16, stellen de commissies voor dat de deskundige met
de documenten binnen het Kamergebouw werkt in delen niet zichtbaar voor derden. Aantekeningen
worden op een zelfde manier als fysieke limité-documenten in afgesloten meubilair
bewaard en zullen niet zichtbaar zijn voor derden. Er kan geen gebruik worden gemaakt
van laptops, mobiele telefoons, camera’s en andere opnameapparatuur. De deskundige
kan op vertrouwelijke wijze de commissie of leden adviseren over de inhoud van documenten,
hetzij in een besloten gesprek, hetzij in een vertrouwelijke notitie.
De commissies vernemen graag of u akkoord bent met deze invulling.
De commissies verzoeken u nader te onderbouwen waarom van het raadplegen van deskundigen
over restreint-documenten geen sprake kan zijn. Volgens raadsbesluit 2013/488 geschiedt
inzage op basis van een need-to-know principe, waarbij geldt dat het Raadsbesluit
de bestaande werkwijze omtrent het informeren van nationale parlementen onverlet laat.
Voor de uitoefening van de controlerende taken van de Kamer kan het nodig zijn dat
deskundigen worden geraadpleegd over restreint-documenten. Indien er beveiligingsmaatregelen
worden genomen die passen bij dit type documenten, zien de commissies geen reden om
het raadplegen van deskundigen categorisch uit te sluiten. Het is de commissies daarbij
niet duidelijk waarom de grotere gevolgen van ongeoorloofde openbaarmaking redengevend
is om de Kamer te beletten experts in te schakelen.
De voorzitter van de vaste commissie voor Europese Zaken, E.B. van Apeldoorn
De voorzitter van de vaste commissie voor Immigratie en Asiel / JBZ-Raad, G. Markuszower