34 620 XVII Wijziging van de begrotingsstaat van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking (XVII) voor het jaar 2016 (wijziging samenhangende met de Najaarsnota)

Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING

A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Wetsartikelen 1 tot en met 3

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 1, derde lid, van de Comptabiliteitswet 2001 elk afzonderlijk bij de wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2016 wijzigingen aan te brengen in:

de departementale begrotingsstaat voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking (XVII);

De in de begrotingsstaat opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. begrotingstoelichting).

De Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, E.M.J. Ploumen

B. BEGROTINGSTOELICHTING

1. Voorstel van wet

Door middel van het onderhavige wetsvoorstel wordt voorgesteld de uitgaven van de begroting 2016 van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking (XVII) te verhogen met EUR 188,5 miljoen en de ontvangsten te verhogen met EUR 9,5 miljoen.

2. Leeswijzer

In de toelichting worden de wijzigingen welke zijn opgetreden in de omvang van de HGIS en de belangrijkste mutaties op de begroting van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking toegelicht. Ten slotte volgt per artikel de nieuwe stand en een toelichting op de opmerkelijke verschillen.

Per artikel is een tabel opgenomen met de mutaties. De toelichting per beleidsartikel heeft betrekking op de kolom mutaties suppletoire begroting. Het aantal financiële instrumenten is aanzienlijk. Dat betekent dat er in sommige gevallen geen uitputtende opsomming is van de financiële instrumenten per artikelonderdeel.

Conform de Rijksbegrotingsvoorschriften en de Comptabiliteitswet van 2001 dienen de opmerkelijke verschillen tussen de oorspronkelijke en huidige raming te worden toegelicht. Daarbij wordt vanaf 2016 gebruik gemaakt van het financiële instrument. Ook is omschreven welke ondergrens gehanteerd moet worden, waarboven een uitgavenmutatie moet worden toegelicht. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen beleidsmatige en technische mutaties. Op verplichtingenniveau worden mutaties groter dan 10% ten opzichte van de vorige stand, op artikelniveau toegelicht.

3. Overzicht belangrijkste suppletoire uitgavenmutaties 2016

Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking (XVII):

Het voorstel is om de uitgaven voor 2016 per saldo te verhogen met EUR 188,5 miljoen. De stijging wordt grotendeels veroorzaakt door een saldo van mutaties op de beleidsartikelen 1, 3, 4 en 5. Zie hieronder.

De raming van de instroom van asielzoekers in Nederland wordt ten opzichte van de Eerste Suppletoire Begroting 2016 aangepast van 58.000 naar 32.000 voor 2016 (zie ook de brief van 8 november «Ontwikkelingen asielinstroom in relatie tot opvang en huisvesting» aan Uw Kamer). De aangepaste raming heeft gevolgen voor de toerekening aan ODA voor de eerstejaarsopvang van vluchtelingen uit DAC-landen. Deze wordt verlaagd met in totaal EUR 460 miljoen, verdeeld over 2016 (EUR 290 miljoen) en 2017 (EUR 170 miljoen). Dit bedrag blijft onderdeel uitmaken van het ODA-budget. Het wordt overgeboekt van de begroting van Veiligheid en Justitie naar de begroting voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking en wordt ingezet ten behoeve van het nog in te vullen meerjarige tekort op artikel 5.2/5.4 «nog te verdelen i.v.m. BNI en/of toerekeningen». Dit tekort is gemiddeld EUR 372 miljoen per jaar in de periode 2017 tot en met 2020.

Verder wordt bij Najaarsnota de ODA toerekening van de kosten voor eerstejaarsopvang asiel 2015 en 2016 gecorrigeerd met EUR 31 miljoen, vanwege een administratieve narekening waarbij bleek dat te veel aan ODA is toegerekend. Het bedrag wordt overgeboekt naar de BHOS begroting en komt ten goede aan het Noodhulpfonds. Middelen van het Noodhulpfonds kunnen flexibel worden ingezet over de jaren 2014–2017. De correctie vanaf 2017 bedraagt naar verwachting EUR 17 miljoen en wordt bij Voorjaarsnota verwerkt, waarmee de totale intensivering van het Noodhulpfonds op EUR 48 miljoen komt, waarvan EUR 45 miljoen voor de Dutch Relief Alliance.

In aanvulling op het bovenstaande vindt u hieronder een overzicht van de meest in het oog springende wijzigingen ten opzichte van de eerste suppletoire begroting 2016 van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking (XVII):

Bedragen x EUR 1 miljoen

Artikel		Mutatie
1.2	Versterkte Nederlandse Handels- en Investeringspositie en economische naamsbekendheid	– 20,6
1.4	Dutch Good Growth Fund	– 34,0
3.3	Versterkt maatschappelijk middenveld	– 65,3
4.4	Noodhulpfonds	+ 31,0
5.2	Overig armoedebeleid	+ 268,0

Toelichting

Artikel 1

De daling wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door een lagere liquiditeitsbehoefte bij uitvoerder RVO op diverse programma’s voor internationaal ondernemen. De bevoorschotting is neerwaarts bijgesteld. Zo is bij het programma Partners for International Business (PIB) de liquiditeitsprognose neerwaarts bijgesteld en zo ook de kasverwachting voor DTIF i.v.m. de vertraagde opstart ervan. Daarentegen wordt het budget voor RVO verhoogd met EUR 2,4 miljoen voor aanvullende deelopdrachten.

Op artikel 1.4 is bij het Dutch Good Growth Fund in 2016 sprake van lagere uitgaven (EUR 34 miljoen). De totale vraag op het onderdeel «export financiering en verzekering» (onderdeel 3) binnen het DGGF valt in 2016 lager uit. In latere jaren wordt het budget voor DGGF verhoogd waardoor de totale meerjarige omvang van DGGF gelijk blijft.

Artikel 3

Bij Maatschappelijk middenveld is het budget met EUR 65 miljoen verlaagd. Dit wordt met name veroorzaakt doordat de raming voor de eindafrekening MFS-II te hoog is gebleken en door de latere start van het Voice Programma en het Accountability Fund.

Artikel 4

In het kader van de toerekening aan ODA van de eerstejaarskosten van de opvang van asielzoekers is een aantal correcties doorgevoerd. Het hiermee gemoeide bedrag voor 2016 is vastgesteld op EUR 31 miljoen en wordt toegevoegd aan de BHOS begroting. Dit bedrag van EUR 31 miljoen komt ten goede aan het Noodhulpfonds op artikel 4.4.

Artikel 5

De uitgaven op dit artikel nemen toe met EUR 272 miljoen. Het budget is verhoogd vanwege de nieuwe raming van toerekening aan ODA van de eerstejaarsopvangkosten asielzoekers in 2016. De raming van de instroom is t.o.v. de eerste Suppletoire Begroting 2016 aangepast van 58.000 naar 32.000 in 2016.

4. Toelichting per beleidsartikel

Beleidsartikel 1

Beleidsartikel 1 Duurzame handel en investeringen Bedragen in EUR 1.000

			Stand ontwerpbegroting 2016	Stand 1e suppletoire begroting 2016	Mutaties 2e suppletoire begroting 2016	Stand 2e suppletoire begroting 2016
			(1)	(2)	(3)	(4)=(2+3)
Verplichtingen			325.230	362.137	115.893	478.030
Uitgaven:
Programma-uitgaven totaal			582.187	514.429	– 45.601	468.828
		waarvan juridisch verplicht				99%
1.1	Versterkt internationaal handelssysteem, met aandacht voor Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen		15.695	15.645	– 814	14.831
	Opdrachten
		Beleidsondersteuning internationaal ondernemen	2.719	2.719	1.117	3.836
	Bijdrage (inter)nationale organisaties
		Contributies internationaal ondernemen	5.670	5.670	330	6.000
		Maatschappelijk verantwoord ondernemen	7.306	7.256	– 2.261	4.995
1.2	Versterkte Nederlandse Handels- en Investeringspositie en economische naamsbekendheid		70.599	83.679	– 20.625	63.054
	Subsidies
		Starters International Business (SIB)/ Programma Strategische Beurzen	5.940	5.940	0	5.940
		Partners for International Business (PIB)	11.732	11.732	– 4.000	7.732
		Financieringsfaciliteit/Demontratieprojecten, haalbaarheidsstudies en investeringsstudies (DHI)	15.000	10.000	– 4.525	5.475
		Package4growth non-ODA	0	0	0	0
		Overig Programmatische Aanpak	2.500	1.780	0	1.780
		PSO/2g@there	2.500	2.500	0	2.500
		Dutch Trade and Investment Fund (DTIF)	0	18.800	– 13.800	5.000
	Leningen
		Finance for International Business (FIB)	1.000	1.000	– 700	300
	Bijdragen aan agentschappen
		Rijksdienst voor Ondernemend Nederland	26.000	26.000	2.400	28.400
		Versterking economische functie (NBSO’s via RVO)	5.927	5.927	0	5.927
1.3	Versterkte private sector en een verbeterd investeringsklimaat in ontwikkelingslanden		345.893	295.605	9.838	305.443
	Subsidies
		Transitiefaciliteit	500	2.050	– 375	1.675
		Marktontwikkeling in het kader van private sector development	53.890	67.890	– 7.148	60.742
		Wet en regelgeving	9.070	7.000	– 3.000	4.000
		Financiele sectorontwikkeling	27.961	24.100	– 4.100	20.000
		Versterking privaat ondernemerschap	67.284	46.910	12.590	59.500
		Infrastructuurontwikkeling	94.803	50.000	12.863	62.863
		Samenwerking bedrijfsleven en PPP’s	7.400	8.700	6.500	15.200
		Versterking privaat ondernemerschap non-ODA	6.382	4.625	– 2.265	2.360
		Technische assistentie DGGF	11.900	11.900	– 5.390	6.510
					0
	Bijdragen aan agentschappen				0
		Rijksdienst voor Ondernemend Nederland	35.000	42.355	0	42.355
					0
	Bijdragen (inter)nationale organisaties				0
		International Labour Organization	5.217	5.217	504	5.721
		Partnershipprogramma ILO	5.000	5.500	0	5.500
		International Finance Corporation	2.628	0	0	0
		Landenprogramma’s ondernemingsklimaat	13.700	14.200	520	14.720
		Bedrijfsmatige technische bijstand	1.709	1.709	0	1.709
1.4	Dutch Good Growth Fund: intensivering van ontwikkelingsrelevante investeringen in en handel met ontwikkelingslanden door het Nederlandse en het lokale bedrijfsleven, met de focus op het MKB en bij uitzondering en onder condities grootbedrijf		150.000	119.500	– 34.000	85.500
	Subsidies/Leningen/Garanties
		programma’s Dutch Good Growth Fund	150.000	119.500	– 34 000	85.500
Ontvangsten			23.463	93.032	500	93.532
1.10	Ontvangsten duurzame handel en investeringen		23.463	92.532	0	92.532
1.40	Ontvangsten DGGF			500	500	1.000

Verplichtingen

Op het verplichtingenbudget is er een stijging te zien van EUR 115 miljoen. Dit hangt met name samen met programma’s in het kader van Private Sector Development (PSD). Zo is het budget verhoogd ten behoeve van nieuwe meerjarige verplichtingen voor PUM (Programma Uitvoering Managers van het VNO-NCW) en het Vakbond Medefinanciering Programma (VMP) ter versterking van het privaat ondernemerschap. Verder is er een nieuwe verplichting aangegaan met Solidaridad van EUR 44 miljoen voor de periode 2016–2020.

Uitgaven

Artikel 1.2

De daling wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door een lagere liquiditeitsbehoefte bij uitvoerder RVO op diverse programma’s voor internationaal ondernemen. De bevoorschotting is neerwaarts bijgesteld. Zo is bij het programma Partners for International Business (PIB) de liquiditeitsprognose neerwaarts bijgesteld en zo ook de kasverwachting voor DTIF i.v.m. de vertraagde opstart ervan. Daarentegen wordt het budget voor RVO verhoogd met EUR 2,4 miljoen voor aanvullende deelopdrachten.

Artikel 1.3

De per saldo stijging van EUR 9 miljoen op dit subartikel hangt samen met aanpassingen in het kasritme van de onderliggende programma’s. Op de deelthema’s «financiële sector ontwikkeling» en «versterking privaat ondernemerschap» is er sprake van een verlaging en op de deelthema’s «marktontwikkeling», «samenwerking met het bedrijfsleven» en «infrastructuurontwikkeling» van een verhoging.

Artikel 1.4

Bij het DGGF is sprake van een verlaging van EUR 34 miljoen. De totale vraag op het onderdeel «export financiering en verzekering» (onderdeel 3) binnen het DGGF valt in 2016 lager uit. In latere jaren wordt het budget voor DGGF verhoogd waardoor de totale meerjarige omvang van DGGF gelijk blijft.

Beleidsartikel 2

Beleidsartikel 2 Duurzame ontwikkeling, voedselzekerheid en water Bedragen in EUR 1 000

			Stand ontwerpbegroting 2016	Stand 1e suppletoire begroting 2016	Mutaties 2e suppletoire begroting 2016	Stand 2e suppletoire begroting 2016
			(1)	(2)	(3)	(4)=(2+3)
Verplichtingen			430.533	736.239	45.620	781.859
Uitgaven:
Programma-uitgaven totaal			623.820	643.256	– 1.532	641.724
		waarvan juridisch verplicht				100%
2.1	Toename van voedselzekerheid		328.795	337.295	– 568	336.727
	Subsidies
		Internationaal onderwijsprogramma	32.700	2.700	– 2.700	0
		Duurzame voedselproductie	73.500	3.500	– 3.500
		Marktontwikkeling in het kader van voedselzekerheid	40.656	1.500	– 1.500	0
		Voeding	17.000	0	0
	Bijdragen (inter) nationale organisaties
		Partnerschapsprogramma FAO	2.500	0	0	0
		versterking ruraal ondernemersklimaat	20.596	0	0	0
		Landenprogramma’s voedselzekerheid	141.843	140.343	9.242	149.585
	Subsidies
		Realiseren ecologisch houdbare voedselsystemen	0	34.700	– 9.700	25.000
		Bevorderen inclusieve en duurzame groei in de agrarische sector	0	103.423	– 25.171	78.252
		Kennis en capaciteitsopbouw t.b.v. voedselzekerheid	0	34.129	31.761	65.890
		Uitbannen huidige honger en voeding	0	17.000	1.000	18.000
2.2	Verbeterd waterbeheer, drinkwater en sanitatie		181.657	188.782	0	188.782
	Subsidies
		Integraal waterbeheer	26.623	31.623	0	31 623
		Drinkwater en sanitatie	37.110	42.110	2.830	44.940
	Bijdragen (inter) nationale organisaties
		Wereldbank	5.000	5.000	0	5.000
		Landenprogramma’s integraal waterbeheer	61.233	63.399	– 2.830	60.569
		Landenprogramma’s drinkwater en sanitatie	51.691	46.650	0	46.650
2.3	Duurzaam gebruik natuurlijke hulpbronnen, tegengaan van klimaatverandering en vergrote weerbaarheid van de bevolking tegen onafwendbare klimaatverandering		113.368	117.179	– 964	116.215
	Subsidies
		Hernieuwbare energie	30.000	29.400	0	29.400
		Duurzaam gebruik natuurlijke hulpbronnen en klimaat algemeen	39.744	41.564	– 2.100	39.464
	Bijdragen (inter) nationale organisaties
		Klimaat: algemene vrijwillige en verplichte bijdragen	14.240	14.416	– 176	14.240
		GEF	20.000	20.750	0	20.750
		UNEP	5.142	5.142	0	5.142
		Landenprogramma’s klimaatbeleid	3.885	5.550	– 528	5.022
		Landenprogramma’s milieubeleid; biodiversiteit en bossen	0	0	0	0
		Landenprogramma’s klimaat, energie en milieutechnologie	0	0	0	0
		Contributie IZA/IZT	357	357	– 31	326

Verplichtingen

Om de beleidsdoelstellingen te realiseren op het speerpunt «drinkwater en sanitatie» is het verplichtingenbudget verhoogd ten behoeve van diverse waterprojecten. Het betreft hierbij onder meer nieuwe bijdrage aan WASH Alliance (Water, Sanitation and Hygiene) en WSSC UNOPS (Water Supply and Sanitation Collaborative Council).

Uitgaven

Geen toelichting.

Beleidsartikel 3

Beleidsartikel 3 Sociale vooruitgang Bedragen in EUR 1 000

			Stand ontwerpbegroting 2016	Stand 1e suppletoire begroting 2016	Mutaties 2e suppletoire begroting 2016	Stand 2e suppletoire begroting 2016
			(1)	(2)	(3)	(4)=(2+3)
Verplichtingen			580.209	950.714	27.881	978.595
Uitgaven:
Programma-uitgaven totaal			855.642	854.286	– 51.116	803.170
		waarvan juridisch verplicht				100%
3.1	Seksuele en reproductieve gezondheid en rechten voor iedereen en een halt aan de verspreiding van HIV/aids		421.784	421.784	157	421.941
	Subsidies
		Centrale programma’s SRGR & HIV/aids	158.864	166.739	4.100	170.839
	Bijdragen (inter)nationale organisaties
		UNICEF	12.000	12.000	0	12.000
		UNAIDS	20.000	20.000	0	20.000
		SRGR; Strategische Alliantie Internationale NGO’s	1.500	1.875	0	1.875
		Global Fund to Fight Aids, Malaria and Tuberculosis	54.000	54.000	0	54.000
		UNFPA	60.000	65.000	– 1.000	64.000
		WHO-PAHO	6.713	6.713	0	6.713
		Partnershipprogramma WHO	11.683	11.683	0	11.683
		Landenprogramma’s SRGR & HIV/aids	97.024	83.774	– 2.943	80.831
3.2	Gelijke rechten en kansen voor vrouwen		46.417	46.339	12.584	58.923
	Subsidies
		Vrouwenrechten en gendergelijkheid	31.939	32.358	12.550	44.908
	Bijdragen (inter)nationale organisaties
		UNWOMEN	9.000	9.000	0	9.000
		Landenprogramma’s gelijke rechten en kansen voor vrouwen	5.478	4.981	34	5.015
3.3	Versterkt maatschappelijk middenveld		335.282	335.476	– 65.286	270.190
	Subsidies
		Vakbondsmedefinancieringsprogramma	4.000	3.678	0	3 678
		SNV programma	7.000	7.000	– 7.000	0
		Versterking maatschappelijk middenveld	323.000	323.000	– 58.286	264.714
		Twinningsfaciliteit Suriname	1.282	1.798	0	1.798
3.4	Toename van het aantal goed opgeleide professionals, versterking van hoger- en beroepsonderwijsinstellingen en het bevorderen van beleidsrelevant onderzoek		52.159	50.687	1.429	52.116
	Subsidies
		Onderzoekprogramma’s	4.000	3.000	138	3.138
		Onderwijsprogramma’s	0	121	960	1.081
		Internationale hoger onderwijsprogramma’s	45.459	45.459	0	45.459
	Bijdragen (inter)nationale organisaties
		Landenprogramma’s hoger onderwijs	2.000	1.150	0	1.150
		Landenprogramma’s onderwijs algemeen	700	957	331	1.288
		Internationale onderwijsinstituten	0	0	0

Uitgaven

Artikel 3.2

Het budget voor gender wordt verhoogd als gevolg van de uitvoering van de motie Van Laar / Van Veldhoven (Kamerstuk 33 625, nr. 207), die verzoekt om gendergelijkheid te prioriteren in het Nederlands ontwikkelingsbeleid. Hierbij wordt blijvend ingezet op de versterking van Zuidelijke vrouwenorganisaties. De budgetverhoging stond aanvankelijk voor 2017 geraamd.

Artikel 3.3

Bij Maatschappelijk middenveld is het budget met EUR 65 miljoen verlaagd. Dit wordt met name veroorzaakt doordat de raming voor de eindafrekening MFS-II te hoog is gebleken en door de latere start van het Voice Programma en het Accountability Fund.

Beleidsartikel 4

			Stand ontwerpbegroting 2016	Stand 1e suppletoire begroting 2016	Mutaties 2e suppletoire begroting 2016	Stand 2e suppletoire begroting 2016
			(1)	(2)	(3)	(4)=(2+3)
Verplichtingen			556.709	931.877	88.855	1.020.732
Uitgaven:
Programma-uitgaven totaal			557.571	894.080	19.048	913.128
		waarvan juridisch verplicht				100%
4.1	Humanitaire hulp		218.017	243.092	0	243.092
	Bijdragen (inter)nationale organisaties
		UNHCR	42.000	42.000	0	42.000
		Wereldvoedselprogramma	36.000	36.000	0	36.000
		UNRWA	13.000	13.000	0	13.000
		Noodhulpprogramma’s	127.017	147.092	3.908	151.000
4.3	Rechtstaatontwikkeling, wederopbouw, vredesopbouw, versterkte legitimiteit van democratische structuren en tegengaan van corruptie		189.554	450.988	– 11.952	439.036
	Bijdragen (inter)nationale organisaties
		landenprogramma’s legitieme en capabele overheid	1.085	1.272	– 115	1.157
		Landenprogramma’s functionerende rechtsorde	98.394	71.726	9.363	81.089
		Midden Amerika programma	3.760	3.760	– 3.735	25
		Landenprogramma’s inclusieve en politieke processen; vredesdialoog en confilictpreventie	6.800	3.500	500	4.000
		functionerende rechtsorde	10.000	10.000	0	10.000
		Inclusieve politieke processen: vredesdialoog en conflictpreventie	34.645	34.645	0	34.645
		Vredesdividend: werkgelegenheid en basisvoorzieningen	46.585	46.585	– 18.000	28.585
		Legitieme en capabele overheid	19.275	19.275	35	19.310
		Opvang in de regio	0	259.900	0	259.900
4.4	Noodhulpfonds		150.000	200.000	31.000	231.000
	Bijdragen (inter)nationale organisaties	Noodhulpfonds	150.000	200.000	31.000	231.000

Verplichtingen

De verhoging op verplichtingen van EUR 57,8 miljoen hangt met name samen met de Addressing Root Causes Fund tender (ARC) voor de periode 2016–2021. Deze tender wordt aangegaan om de hoofdoorzaken van o.a. gewapende conflicten en instabiliteit aan te pakken in landen als Libanon en Sudan.

Uitgaven

Artikel 4.3

De verlaging met EUR 18 miljoen bij het deelbudget «Vredesdividend: werkgelegenheid en basisvoorzieningen» betreft een overheveling aan de ambassade in Kabul ten behoeve van het Afghanistan Reconstruction Trust Fund. Binnen het onderdeel «landenprogramma functionerende rechtsorde» wordt vervolgens, vanwege vertraging in de lopende programma’s en het niet tijdig starten van nieuwe activiteiten, op een aantal posten vanwege de politieke- en veiligheidssituatie de raming met EUR 9 miljoen verlaagd.

Artikel 4.4

Verder wordt bij Najaarsnota de ODA toerekening van de kosten voor eerstejaarsopvang van asielzoekers in 2015 en 2016 gecorrigeerd met EUR 31 miljoen, vanwege een administratieve narekening waarbij bleek dat te veel aan ODA is toegerekend. Het bedrag wordt overgeboekt naar de BHOS begroting en komt ten goede aan het Noodhulpfonds op artikel 4.4.

Beleidsartikel 5

			Stand ontwerpbegroting 2016	Stand 1e suppletoire begroting 2016	Mutaties 2e suppletoire begroting 2016	Stand 2e suppletoire begroting 2016
			(1)	(2)	(3)	(4)=(2+3)
Verplichtingen			176.071	199.859	147.862	347.721
Uitgaven:
Programma-uitgaven totaal			67.686	68.855	267.723	336.578
		waarvan juridisch verplicht		95%		37%
5.1	Versterkte multilaterale betrokkenheid		151.852	154.480	– 315	154.165
	Bijdragen (inter)nationale organisaties
		UNDP	28.000	28.000	0	28.000
		UNICEF	24.000	24.000	0	24.000
		UNIDO	1.950	1.950	– 315	1.635
		Middelenaanvullingen fondsen bij regionale ontwikkelingsbanken	75.828	75.828	0	75.828
		Kapitaalaanvullingen bij regionale ontwikkelingsbanken	6.301	6.528	0	6.528
		Speciale multilaterale activiteiten	6.773	9.174	0	9.174
		Assistent-deskundigen programma	9.000	9.000	0	9.000
5.2	Overig armoedebeleid		– 93.166	– 100.625	268.038	167.413
	Bijdragen (inter)nationale organisaties
		Kleine activiteiten posten en cultuur en ontwikkeling	10.776	10.776	– 2.859	7.917
		Voorlichting op het terrein van ontwikkelingssamenwerking	4.250	4.250	– 39	4.211
		Schuldverlichting	50.940	50.311	– 1.000	49.311
		Unesco	4.400	4.804	– 693	4.111
	nog te verdelen i.v.m. wijzigingen BNP en/of toerekeningen		– 163.532	– 170.766	272.629	101.863
5.3	Bijdrage aan migratie en ontwikkeling		9.000	15.000	0	15.000
	Subsidies
		Migratie en ontwikkeling	3.100	3.100	0	3.100
	Diversen
		Migratie en ontwikkeling	5.900	11.900	0	11.900
	Ontvangsten		164.737	164.737	9.000	173.737
5.20	Ontvangsten en restituties met betrekking tot leningen		43.561	43.561	0	43.561
5.21	Ontvangsten OS		121.176	121.176	0	121.176
5.22	Koersverschillen OS		pm	pm	9.000	9.000

Verplichtingen

De verhoging van het budget wordt voornamelijk ingezet ten behoeve van nieuwe middelenaanvullingen voor multilaterale banken en fondsen. Het betreft hier de African Development Bank (AfDB) en de Asian Development Bank (AsDB).

Uitgaven

Artikel 5.2

De uitgaven op dit artikel nemen per saldo toe met EUR 268 miljoen. Dit is met name het gevolg van de aanpassing van de instroomraming van eerstejaarsopvang van asielzoekers in 2016. De raming van de instroom is t.o.v. de eerste Suppletoire Begroting 2016 aangepast van 58.000 naar 32.000. De aangepaste raming heeft gevolgen voor de toerekening aan ODA voor de eerstejaarsopvang van vluchtelingen uit DAC-landen. Deze wordt verlaagd met in totaal EUR 460 miljoen, verdeeld over 2016 (EUR 290 miljoen) en 2017 (EUR 170 miljoen). Dit bedrag blijft onderdeel uitmaken van het ODA-budget. Het wordt overgeboekt van de begroting van Veiligheid en Justitie naar de begroting voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking en wordt ingezet ten behoeve van het nog in te vullen meerjarige tekort op artikel 5.2/5.4 «nog te verdelen i.v.m. BNI en/of toerekeningen». Dit tekort is gemiddeld EUR 372 miljoen per jaar in de periode 2017 tot en met 2020.

Ontvangsten

De koerswinst over 2016 op de BHOS-begroting is geraamd op EUR 9 miljoen. Dit wordt veroorzaakt doordat het ministerie werkt met een vooraf vastgestelde wisselkoers ten opzichte van buitenlandse valuta (de zgn. corporate rate). Deze koers wordt met de presentatie van de begroting vastgesteld en voor het hele jaar gehanteerd. Omdat bij betalingen in buitenlandse valuta gedurende jaar een verschil ontstaat als gevolg van de werkelijk geldende koers, ontstaat een saldo. Voor 2016 wordt rekening gehouden met EUR 9 miljoen.