33 549 EU-mededeling: actieplan om de bestrijding van belastingfraude en belastingontduiking te versterken COM (2012) 722

A BRIEF AAN DE VICEVOORZITTER VAN DE EUROPESE COMMISSIE

Den Haag, 18 februari 2013

De leden van de vaste commissie voor Financiën hebben de Commissiemededeling «Actieplan om de bestrijding van belastingfraude en belastingontduiking te versterken»¹ bestudeerd. De leden van de fracties van de Socialistische Partij en van GroenLinks hebben naar aanleiding van deze mededeling de volgende vragen en opmerkingen

Algemeen

De leden van de SP-fractie hebben met belangstelling kennisgenomen van deze mededeling van de Europese Commissie, alsmede van het standpunt van de Nederlandse regering zoals verwoord in het BNC-fiche². Met name de aanbeveling over agressieve fiscale planning heeft daarbij de interesse van deze leden gewekt. Daarover hebben deze leden dan ook enkele vragen aan de Europese Commissie.

De leden van de fractie van GroenLinks hebben met belangstelling kennis genomen van de mededeling, en onderschrijven de daarin besloten liggende doelstellingen. Zij hebben enkele vragen bij de mededeling aan de Europese Commissie.

Constructiebestrijding

De laatste jaren groeien nationaal en internationaal de bezwaren tegen het veelvuldig gebruik door transnationale ondernemingen van Nederlandse schakelvennootschappen, die op grote schaal bestaan om, onder ander vanwege belastingmotieven, via Nederland intra-concern financiën te plannen. Nu ook het G8-voorzitterschap naar Nederland verwijst bij een pleidooi om internationaal werk te maken van de bestrijding van belastingontwijking, vragen de leden van de SP-fractie zich af of de Commissie niet ook juist onder andere Nederland voor ogen had toe het de aankondiging deed om agressieve fiscale planning tegen te gaan. Internationale belastingjuristen zijn het er immers in grote lijnen over eens dat er voor transnationale concerns nauwelijks effectievere methoden zijn om belastingdruk te minimaliseren dan via de «Double Irish with a Dutch Sandwich».

De leden van de SP-fractie vragen de Commissie welke vormen van agressieve fiscale planning beoogd worden tegen te gaan. Hoort de «Dutch Sandwich» daartoe? Zo nee, welke agressievere vormen van fiscale planning kent de Commissie voorts nog? En als de «Dutch Sandwich» niet beoogd wordt aan te pakken, hoe effectief denkt de Commissie dan te zijn met haar aanbeveling?

Zowel de aanbeveling met betrekking tot de identificatie van belastingparadijzen als de aanbeveling over het tegengaan van agressieve belastingplanning lijkt vooral betrekking te hebben op landen buiten de EU. Impliceert dit dat er naar het oordeel van de Europese Commissie binnen de EU geen sprake is van het faciliteren van belastingontwijking, zo vragen de leden van de GroenLinks-fractie? Hoe beoordeelt de Europese Commissie in dit verband de formele vestiging van talloze internationale holdings en brievenbusmaatschappijen in Nederland, die door het kiezen van deze vestigingsplaats en het maken van belasting-afspraken (zogenaamde tax-rulings) met de Belastingdienst hun belastingafdrachten minimaliseren? Is het op deze wijze faciliteren van de vestiging van bedrijven die geen of nauwelijks daadwerkelijke activiteiten in het land ontplooien en het bieden van een zeer gunstig belastingklimaat aan deze bedrijven, die daarmee hogere belasting in het land waar ze hun activiteiten ontplooien kunnen vermijden, te kwalificeren als het faciliteren van belastingontwijking? Welke maatregelen stelt de Commissie voor om een dergelijk belastingbeleid binnen de EU tegen te gaan?

Waarom is er ten aanzien van anti-misbruik maatregelen gekozen voor een aanbeveling tot wetgeving, en niet voor een bindende maatregel vanuit de Europese Commissie?

Vestigingsklimaat

Meer in het algemeen ontbreken in het actieplan doeltreffende maatregelen om binnen de EU «tax competition», het proberen binnen te halen van bedrijven door het bieden van lage belastingen, tegen te gaan. Waarom ontbreken deze maatregelen en is de Commissie bereid deze alsnog toe te voegen?

Welke mogelijkheden ziet de Commissie om de impasse die nu in de Raad bestaat ten aanzien van de Common Consolidated Corporate Tax Base te doorbreken? Ziet de Commissie mogelijkheden tot het formeren van een kopgroep in deze? Acht de Commissie het naast harmonisering van de belastinggrondslag ten aanzien van de vennootschapsbelasting ook wenselijk om tot een geharmoniseerde grondslag en/of minimumtarieven te komen voor belasting op dividend, rente en royalty's?

Begripsharmonisatie

Het actieplan spreekt onder meer van «tax havens» en agressieve belastingplanning. Ten aanzien van de tax haven geeft de Commissie aan dat er gemeenschappelijke criteria moeten worden gehanteerd om het begrip tax haven/belastingparadijs te definiëren. Welke criteria zouden dat naar het oordeel van de Commissie moeten zijn? Is de Commissie het met de leden van de GroenLinks-fractie eens dat het hierbij niet alleen gaat om het niet heffen van belastingen of het niet verstrekken van gegevens, maar ook om het heffen van extreem lage belastingen, en het faciliteren van het ontlopen van (hogere) belasting in een land waar gezien woonplaats of daadwerkelijke bedrijfsactiviteiten normaliter belasting zou worden betaald?

De Commissie stelt voor dat met behulp van de eenduidige criteria ieder land een eigen zwarte lijst van belastingparadijzen opstelt. Ligt het niet meer voor de hand, nu er van eenduidige criteria wordt uitgegaan, deze lijst op Europees niveau vast te stellen? Wat is de overweging van de Commissie om geen Europese zwarte lijst voor te stellen maar nationale lijsten?

Overig

In het actieplan ontbreken aanbevelingen tot country-by-country reporting van multinationale ondernemingen. Waarom maakt deze maatregel geen onderdeel uit van het actieplan?

De leden van de vaste commissie voor Financiën zien uw antwoord met belangstelling tegemoet.

De voorzitter van de vaste commissie voor Financiën, P.H.J. Essers

---

1 COM(2012) 722

2 Kamerstukken II 2012–2013, 22 112, nr. 1545