Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 25 september 2017
Het RIVM ziet een toename van het aantal infecties dat veroorzaakt wordt door meningokokken
groep W. Het aantal infecties is gestegen van gemiddeld vier per jaar in de jaren
voor 2015 tot vijftig in 2016 en 47 tot 1 augustus van dit jaar. De toename is zorgwekkend
omdat een infectie met meningokokken groep W zeer snel en ernstig kan verlopen, vaak
met hersenvliesontsteking of bloedvergiftiging, en niet altijd op tijd wordt herkend.
Veel mensen dragen meningokokken tijdelijk bij zich in de neus of keel zonder dat
zij zelf ziek worden. Zij kunnen de bacteriën wel overbrengen op anderen. Soms dringt
de meningokok verder het lichaam binnen en veroorzaakt dan een ernstige infectie.
Sinds 2002 wordt via het rijksvaccinatieprogramma aan alle kinderen in Nederland vaccinatie
tegen meningokokken groep C aangeboden. Sinds de invoering van die vaccinatie is het
aantal ziektegevallen door meningokokken groep C sterk afgenomen. De Gezondheidsraad,
die mij adviseert over de inhoud van het rijksvaccinatieprogramma, heeft op zijn werkagenda
voor 2018 een advies gepland over de verschillende groepen meningokokken vanwege de
veranderende epidemiologie en beschikbare vaccins.
Vanwege de stijging van het aantal infecties met meningokokken groep W en omdat een
advies van de Gezondheidsraad nog zeker een jaar duurt, heeft de directeur van het
Centrum Infectieziektebestrijding in overleg met het Ministerie van VWS een deskundigenberaad
belegd om de mogelijke interventies te bespreken. Een deskundigenberaad is, net als
een outbreak management team, onderdeel van de advisering bij infectieziektedreigingen
en -crisis.
Het advies van het deskundigenberaad treft u in de bijlage1. Het bestuurlijke afstemmingsoverleg (BAO) dat bij infectieziektedreigingen de adviezen
van de deskundigen toetst op bestuurlijke wenselijkheid en haalbaarheid heeft zich
over de adviezen gebogen (zie bijlage2). Daarbij waren naast de Vereniging van Nederlandse Gemeenten en GGD-GHOR Nederland
ook ActiZ, AJN Jeugdartsen Nederland en de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde
aanwezig.
De deskundigen en het bestuurlijk afstemmingsoverleg hebben mij geadviseerd om maatregelen
te nemen. In de eerste plaats is het advies om een vaccinatie die tegen meningokokken
groep W beschermt aan te bieden aan kinderen rond 12–14 jarige leeftijd. De deskundigen
verwachten dat daardoor in de gevaccineerde groep meningokokken groep W infecties
worden voorkomen en dat – vanwege het verminderen van dragerschap in die groep – op
termijn ook een afname van meningokokken groep W infecties zal optreden bij andere
risicogroepen zoals ouderen en jonge kinderen. Ook is het advies om de huidige meningokokken
groep C-vaccinatie, die kinderen van 14 maanden krijgen aangeboden, te vervangen door
een vaccin dat ook tegen meningokokken groep W beschermt.
Het bestuurlijk afstemmingsoverleg wijst op de beperkte beschikbaarheid en de mogelijk
toenemende vraag van het vaccin dat beschermt tegen meningokokken groep W. (Er is
alleen een combinatievaccin dat behalve tegen meningokokken groep W ook beschermt
tegen meningokokken groep C en nog twee groepen meningokokken, het MenACWY-vaccin).
De beperkte beschikbaarheid beïnvloedt de urgentie van de geadviseerde maatregelen.
Ik vind de toename van meningokokken groep W infecties zorgelijk. Het vooruitzicht
dat aan deze ziekten meer kinderen en volwassenen kunnen overlijden dan wel blijvende
lichamelijke problemen kunnen overhouden, betekent dat we maatregelen moeten nemen.
Ik neem het advies van het bestuurlijk afstemmingsoverleg over. Ik heb opdracht gegeven
aan het RIVM om de aanbesteding van het MenACWY vaccin te starten en in nauw overleg
met de uitvoerders van de jeugdgezondheidszorg met de voorbereidingen voor de uitvoering
van de vaccinatie te beginnen. Daarbij vraag ik aandacht voor passende communicatie
en de duiding naar ouders en kinderen. De wijziging in het rijksvaccinatieprogramma
zal vanaf het einde van het eerste kwartaal van 2018 worden ingevoerd, wanneer precies
is op dit moment nog niet te zeggen.
De kosten voor deze maatregelen om ziekte en sterfte veroorzaakt door meningokokken
groep W terug te dringen worden gedekt door de middelen die beschikbaar zijn voor
het rijksvaccinatieprogramma. U wordt later over de organisatie van deze maatregelen
inclusief de communicatie geïnformeerd.
De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,
E.I. Schippers