32 706 Beveiliging zeevaartroutes tegen piraterij

Nr. 81 BRIEF VAN DE MINISTER VAN DEFENSIE

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 29 november 2016

Met deze brief geef ik invulling aan mijn toezegging tijdens het AO Evaluatie Nederlandse bijdragen aan missies en operaties (Kamerstuk 29 521, nr. 326) om u nader te informeren over de nieuwe pre-stock locaties voor de Vessel Protection Detachments (VPD’s).

Zoals u weet, gebruikt Defensie pre-stock locaties waar zogenoemde VPD-pakketten geprepositioneerd worden om de flexibele inzet van VPD’s te vergroten. Deze pakketten bestaan uit beschermingsmiddelen, wapens, munitie, een medisch pakket en communicatiemiddelen. Hierdoor is het niet nodig om materieel in te vliegen naar de locaties waar de VPD wordt ingezet. Op dit moment zijn vier dergelijke pre-stock locaties in gebruik, te weten Safaga (Egypte), Saint-Denis (La Réunion), Al-Minhad (VAE) en Singapore.

Defensie blijft voortdurend op zoek naar manieren om de VPD-inzet in concept en uitvoering te optimaliseren. Aandacht voor de pre-stock locaties is hier onderdeel van. Op 1 december 2015 is de zogenoemde High Risk Area (HRA) verkleind vanwege de afnemende dreiging. Dit biedt nieuwe mogelijkheden voor het openen van pre-stock locaties.

Voor de schepen die van en naar Zuidoost-Azië reizen is Sri Lanka de meest geschikte locatie om een VPD te de- en embarkeren. Lange tijd stond Sri Lanka op land alleen de aanwezigheid van personeel en dus niet van materieel toe. De huidige pre-stock locatie bevindt zich dan ook in Singapore. Inmiddels zijn de onderhandelingen met de Sri Lankese autoriteiten om in Galle tot een volwaardige pre-stock locatie te komen, vergevorderd. Sri Lanka is dichter bij de HRA gelegen en het is de verwachting dat kortere termijnen voor inzet van een VPD gerealiseerd kunnen worden in vergelijking met de aanvraagtermijnen in Singapore. De locatie en transportlijnen zijn inmiddels onderzocht en het Memorandum of Understanding (MoU) met de Srilankaanse overheid en het contract met de lokale agent zijn in voorbereiding.

Door de veranderde HRA is het noorden van Oman buiten de HRA komen te liggen. Dit maakt Muscat eveneens een aantrekkelijke pre-stock locatie. Het ligt immers dichter tegen de grens van de HRA aan dan de huidige locatie in de VAE. De onderhandelingen met Oman vorderen. De verwachting is dat Oman een aanvraagtermijn van twee weken kan realiseren, in tegenstelling tot de huidige drie weken in de VAE. Naar verwachting kan Muscat in de eerste helft van 2017 gaan dienen als pre-stock locatie.

De opening van de pre-stock locaties in Galle en Muscat zal niet leiden tot sluiting van de locaties in Singapore en de VAE. Deze locaties blijven in gebruik als reserve locatie, onder andere omdat Galle moeilijk te bereiken is tijdens de moesson.

Naar aanleiding van de motie-Knops/Hachchi (Kamerstuk 32 706, nr. 55) is de stationering van Nederlandse mariniers op de Franse basis in Djibouti onderzocht. Mede op basis van gesprekken met de Nederlandse reders is duidelijk geworden dat het permanent stationeren van Nederlandse mariniers in Djibouti op dit moment geen toegevoegde waarde heeft, ook omdat Djibouti zelf in de HRA ligt.

Het openen van nieuwe pre-stock locaties zal overigens niet leiden tot verdere flexibilisering van de omvang en inzet van de VPD’s. Nederland blijft onverminderd afhankelijk van diplomatieke vergunningen bij de inzet van VPD’s. Wel kunnen de nieuwe locaties mogelijk leiden tot een afname in kosten, doordat de vaartijd met een VPD door de ligging van de nieuwe locaties verkort kan worden. Sinds de start van de inzet van VPD’s in 2011 heeft Defensie vele stappen gezet om de teams, binnen de kaders van verantwoorde inzet, te optimaliseren. Het huidige aantal van elf personen is vanuit operationeel oogpunt op basis van het gehanteerde inzetconcept de minimale standaardomvang om de bescherming op verantwoorde wijze uit te voeren en te voldoen aan de eisen die binnen Defensie gelden op het gebied van command and control en medische ondersteuning. Eventuele nieuwe pre-stock locaties brengen hier geen verandering in.

De Minister van Defensie, J.A. Hennis-Plasschaert