Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 18 juni 2013
Tijdens de regeling van werkzaamheden van 13 juni jongstleden (Handelingen II 2012/13,
nr. 95) heeft uw Kamer mij gevraagd u te informeren over de berichtgeving in Trouw
dat de Europese Unie meer actie gaat ondernemen om illegale grenscontroles te voorkomen.
Deze berichtgeving komt voort uit het politiek akkoord dat is bereikt over de Schengenvoorstellen1 (Schengenevaluatiemechanisme en aanpassing van de Schengengrenscode met betrekking
tot het herinvoeren van de binnengrenscontroles).
Op 7 juni jl. heeft de Raad ingestemd met deze voorstellen en op 12 juni jl. zijn
ze door het Europees Parlement aangenomen.
In mijn brief van 4 december 20122 heb ik uw Kamer over de inhoud van de Schengenvoorstellen geïnformeerd. Met de verordening
inzake de Schengenevaluaties is een nieuw en efficiënter juridisch kader gecreëerd
voor het evalueren van de toepassing door de lidstaten van het Schengenacquis.
De Schengenevaluaties zelf vinden al plaats sinds september 1998. Bij een Schengenevaluatie
wordt beoordeeld of een Schengenlidstaat het Schengenacquis op een correcte manier
toepast en een kandidaat-lidstaat wordt beoordeeld in hoeverre deze voldoende is voorbereid
op een juiste uitvoering van het Schengenacquis. De Schengenevaluaties kunnen zien
op alle aspecten van het Schengenacquis, zoals op het nemen van maatregelen betreffende
de buitengrenzen, visumbeleid, Schengeninformatiesysteem, dataprotectie, politiesamenwerking
en op de afwezigheid van ongeoorloofde grenscontroles aan de binnengrenzen. Ook het
functioneren van de autoriteiten die het Schengenacquis implementeren wordt bij de
evaluatie betrokken. De evaluaties worden uitgevoerd door een team van experts uit
verschillende lidstaten en de Europese Commissie.
De evaluatie van een lidstaat wordt gebaseerd op antwoorden van de betreffende lidstaat
op vragenlijsten, on-site visits, of een combinatie van beide. De uitvoering van de
Schengenevaluaties bestaat al enige jaren, maar is nu met deze verordening wettelijk
ingekaderd.
Deze evaluaties kunnen plaatsvinden zowel door middel van aangekondigde als door onaangekondigde
bezoeken. Ze worden uitgevoerd door teams bestaande uit ambtenaren van lidstaten en
de Commissie.
De evaluaties aan de binnengrenzen zijn nieuw. Hierbij wil ik wel de kanttekening
plaatsen dat de berichtgeving in Trouw een te beperkte weergave is van deze evaluatie.
Het doel van deze onaangekondigde bezoeken is om te checken of er daadwerkelijk geen
controles meer zijn aan de binnengrenzen van de Europese Unie. In de praktijk kunnen
deze evaluaties worden uitgevoerd als een lidstaat de binnengrenscontrole weer heeft
ingevoerd, waarbij er twijfels zijn of de uitvoering wel past binnen het juridisch
kader van de Schengengrenscode, of als er signalen zijn dat er door de lidstaten activiteiten
worden verricht die mogelijk strijdig zijn met de Schengengrenscode.
Ik hecht eraan op te merken dat deze evaluaties niet zien op de uitvoering van het
binnenlands toezicht in de grenszone, zoals bijvoorbeeld in Nederland het Mobiel toezicht
veiligheid, waarvan het Europees Hof van Justitie heeft geoordeeld dat het geen grenscontrole
is.
Het uitgangspunt van Schengen is en blijft het vrij verkeer van personen en goederen.
Het doel van het Schengenevaluatiemechanisme is om te kunnen evalueren of alle lidstaten
zich aan deze afspraken houden. Dit mechanisme moet conform de opdracht van de Europese
Raad van juni 2011, het Schengenbestuur versterken en verbeteren en meer duidelijkheid
geven over te volgen procedures.
De staatssecretaris van Veiligheid en Justitie,
F. Teeven