31 700 XVIII
Vaststelling van de begrotingsstaten van de begroting Wonen, Wijken en Integratie (XVIII) voor het jaar 2009

nr. 10
NOTA VAN WIJZIGING

Ontvangen 1 december 2008

In het voorstel van wet tot vaststelling van de begrotingsstaten van de begroting Wonen, Wijken en Integratie (XVIII) voor het jaar 2009 (Kamerstukken II, 2008/2009, 31 700 XVIII, nr. 1) wordt de departementale begrotingsstaat voor de beleidsartikelen 2,3 en 4, als volgt gewijzigd (bedragen in € 1 000):

Omschrijving		Stand ontwerpbegroting vóór Nota van Wijziging			Stand ontwerpbegroting na Nota van Wijziging
		verplichtingen	uitgaven	ontvangsten	verplichtingen	uitgaven	ontvangsten
	TOTAAL		4 881 802	847 312		4 891 646	847 312
Beleidsartikelen			4 193 224	846 864		4 203 068	846 864
1	Stimuleren krachtige steden, vitale wijken en voldoende woningbouw	657 722	1 188 186	519 707	667 722	1 198 186	519 707
2	Stimuleren van een duurzame kwaliteit van woningen, gebouwen en bouwwerken	38 397	57 292	6 091	38 335	57 230	6 091
3	Garanderen van keuzemogelijkheden en betaalbaarheid op de woningmarkt	2 392 768	2 320 776	316 000	2 392 768	2 320 776	316 000
4	Integratie niet-westerse migranten	502 416	502 416	2 440	502 322	502 322	2 440
5	Kennis en ordening wonen, wijken en integratie	11 426	11 318	0	11 426	11 318	0
6	Rijkshuisvesting	113 236	113 236	2 626	113 236	113 236	2 626
	Niet-beleidsartikelen		688 578	448		688 578	448
95	Algemeen	548 242	688 782	448	548 242	688 782	448
96	Onverdeeld	– 204	– 204		– 204	– 204

Toelichting

Algemeen

Aanleiding voor deze Nota van Wijziging is de uitvoering van de bij de Algemene Politieke Beschouwingen door de leden Van Geel, Slob en Hamer cs ingediende moties (respectievelijk TK 31 700 nr. 10, TK 31 700, nr. 17 en TK 31 700, nr. 15). De dekking voor bovengenoemde moties wordt gevonden op de WWI-begroting door een subsidietaakstelling en een taakstelling voor de huurtoeslag. Met betrekking tot de taakstelling huurtoeslag is het uitgangspunt dat door de verbetering van de kwaliteit van de gemeentelijke basisadministratie, oneigenlijk gebruik in de huurtoeslag beter worden bestreden. Hiermee samenhangend wordt vanaf 2010 een besparing verwacht op de huurtoeslag van structureel€ 26 mln.

Dit alles leidt tot een verlaging van de WWI-begroting. Tegelijkertijd is er vooralsnog € 10 mln structureel toegevoegd aan de WWI-begroting op artikel 1, Stimuleren Wijkaanpak, vanaf 2009 voor de wijkverpleegkundigen. In nauw overleg met VWS wordt naar een zo gericht mogelijke invulling gezocht om tegemoet te komen aan de politieke wensen op dit vlak. Naar verwachting zal bij de 1e suppletore begroting 2009, de uiteindelijke artikelbelasting begrotingstechnisch worden verwerkt.

Voor de betreffende artikelen is de gewijzigde tabel met budgettaire gevolgen opgenomen en de tabel uit het verdiepingshoofdstuk. In het verlengde hiervan dienen de overige financiële tabellen, zoals in de beleidsagenda, in het licht van deze wijzigingen te worden gelezen.

In het voorstel van wet tot vaststelling van de begrotingsstaat inzake de baten-lastendienst Rijksgebouwendienst voor het jaar 2009 (Kamerstukken II, 2008/2009, 31 700 XVIII, nr. 1) wordt de departementale begrotingsstaat als volgt gewijzigd (bedragen in € 1 000):

(x € 1 000)

Omschrijving	Oorspronkelijk vastgestelde begroting
Naam baten-lastendienst	Totaal baten	Totaal lasten	Saldo baten en lasten
01 Rijksgebouwendienst	1 423 255	1 421 086	2 169
wijziging		1 000	1 000
Gewijzigde stand	1 423 255	1 422 086	1 169

(x € 1 000)

Omschrijving	Oorspronkelijk vastgestelde begroting
Naam baten-lastendienst	Totaal kapitaaluitgaven	Totaal kapitaalontvangsten
01 Rijksgebouwendienst	807 099	535 000

Toelichting

Algemeen

Als gevolg van het Besluit van (Stb. 2008, 381), houdende wijziging van het Besluit Rijksgebouwendienst 1999, wijzigt eveneens per 1 oktober 2008 de memorie van toelichting bij de WWI-ontwerpbegroting 2009. Het betreft de toelichtingen bij de begroting van de baten-lastendienst Rijksgebouwendienst en bij artikel 6 «Rijkshuisvesting».

Aanleiding voor de wijziging van het genoemde Besluit is de op 21 september 2007 door de ministerraad aangenomen nota Vernieuwing Rijksdienst. Daarmee is onder andere besloten om de verantwoordelijkheid voor de kaderstelling voor het rijksbrede beleid op de terreinen van personeel en organisatie, informatie en ICT, inkoop, facilitaire zaken én rijkshuisvesting bij het nieuw opgerichte Directoraat-generaal Organisatie en Bedrijfsvoering Rijk (DG OBR) van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties te beleggen. De Rijksgebouwendienst draagt € 1 mln per jaar bij aan de kosten van instandhouding van het DG OBR.

Ten aanzien van de rijkshuisvesting is vastgesteld dat de Rijksgebouwendienst in organisatorische zin blijft ressorteren onder het ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu en dat de minister voor Wonen, Wijken en Integratie verantwoordelijk is voor de uitvoeringspraktijk van de rijkshuisvesting.

Rechtstreekse gevolgen van het besluit van de ministerraad om de verantwoordelijkheid voor de kaders voor het rijksbrede beleid op het terrein van de huisvesting bij het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties te beleggen, zijn dat het Rijkshuisvestingsberaad zal worden opgeheven en dat de verplichting voor ondergetekende om een meerjarenbeleidsplan op te stellen niet langer noodzakelijk is.

Artikelsgewijs

2.2.De beleidsartikelen

Artikel 1. Stimuleren krachtige steden, vitale wijken en voldoende woningbouw
x € 1 000	2007	2008	2009	2010	2011	2012	2013
Verplichtingen:	770 111	634 347	667 722	472 279	371 215	218 568	218 568
Uitgaven:	1 021 529	1 181 345	1 198 186	566 761	376 982	219 293	219 293
Waarvan juridisch verplicht			1 061 210	111 614	8 927	725	725
Programma:	1 021 529	1 181 345	1 198 186	566 761	376 982	219 293	219 293
Krachtwijkentot stand brengen:	0	50 000	125 500	125 500	35 000	10 000	10 000
Bewonersinitiatieven	0	10 000	25 000	25 000	25 000	0	0
Stimuleren wijkaanpak	0	40 000	70 500	70 500	10 000	10 000	10 000
Preventiebudget	0	0	30 000	30 000	0	0	0
Sociaal, fysiek en economisch verbeteren van de steden:	911 192	984 969	929 704	370 605	308 089	179 031	179 031
BDU-Fysiek Investeringen Stedelijke vernieuwing	266 085	371 947	341 664	295 659	270 230	145 303	145 303
Innovatiebudget Stedelijke vernieuwing	6 386	13 137	17 083	15 051	4 809	725	725
BDU-Sociaal, Integratie en Veiligheid	537 693	549 271	516 902	937	0	0	0
Leefbaarheid/(preventieve) veiligheidsmiddelen	85 628	49 431	52 593	57 302	32 031	32 016	32 016
Sociale herovering	14 300	50	0	0	0	0	0
Faciliteren grotestedenbeleid	1 100	1 133	1 462	1 656	1 019	987	987
Voldoende woningproductie:	107 831	139 191	136 030	63 704	26 324	26 811	26 811
Budget BLS	107 831	139 191	136 030	63 704	26 324	26 811	26 811
Bijdragen stimulering woningproductie	0	0	0	0	0	0	0
Overige programmabudgetten:	2 506	7 185	6 952	6 952	7 569	3 451	3 451
Onderzoek	0	1 320	1 482	1 482	1 482	1 482	1 482
Kennisoverdracht	0	2 620	2 386	1 755	1 969	1 969	1 969
FES NICIS	2 222	3 245	3 084	3 715	4 118	0	0
Kenniscentrum	284	0	0	0	0	0	0
Kosten uitvoeringsorganisaties	0	0	0	0	0	0	0
Nader aan te wijzen	0	0	0	0	0	0	0
Ontvangsten:	539 102	552 237	519 707	3 715	4 118	0	0

Toelichting:

Aan dit artikel is vooralsnog € 10 mln structureel toegevoegd vanaf 2009 voor de wijkverpleegkundigen. In nauw overleg met VWS wordt naar een zo gericht mogelijke invulling gezocht, om tegemoet te komen aan de politieke wensen op dit vlak.

Artikel 2. Stimuleren van een duurzame kwaliteit van woningen, gebouwen en bouwwerken

Tabel 2.1. Budgettaire gevolgen van beleid

Artikel 2. Stimuleren van een duurzame kwaliteit van woningen, gebouwen en bouwwerken
x € 1 000	2007	2008	2009	2010	2011	2012	2013
Verplichtingen:	22 589	39 751	38 335	38 079	38 393	24 753	25 331
Uitgaven:	28 068	38 988	57 230	54 868	39 675	25 205	25 331
Waarvan juridisch verplicht			33 297	25 121	5 709	0	0
Programma:	28 068	38 988	57 230	54 868	39 675	25 205	25 331
Realisatie CO2 reductiedoelstellingen in de gebouwde omgeving:	16 604	33 208	51 650	49 432	34 575	19 994	19 994
Programma energiebudgetten	12 817	7 794	10 960	8 918	10 575	9 994	9 994
Subsidies energiebesparing (CO2-reductie) gebouwde omgeving	3 072	24 323	34 171	36 480	24 000	10 000	10 000
Regeling sanering loden drinkwaterleidingen	63	58	0	0	0	0	0
Regeling energiebesparing huishoudens met lagere inkomens	513	660	519	34	0	0	0
Innovatief bouwen	139	373	0	0	0	0	0
Subsidies innovatie energiebesparing gebouwde omgeving (FES)	0	0	6 000	4 000	0	0	0
Overige programmabudgetten:	11 464	5 780	5 580	5 436	5 100	5 211	5 337
Onderzoek	2 212	905	661	661	661	661	661
Kennisoverdracht	3 745	2 262	2 132	2 112	1 998	2 105	2 227
Kosten uitvoeringsorganisaties	5 507	2 613	2 557	2 446	2 221	2 221	2 221
Nader aan te wijzen	0	0	230	217	220	224	228
Ontvangsten:	1 884	91	6 091	4 091	91	91	91

Toelichting:

Als gevolg van de motie van Geel wordt de taakstelling subsidies op dit artikel geboekt.

Artikel 3. Garanderen van keuzemogelijkheden en betaalbaarheid op de woningmarkt

Tabel 3.1. Budgettaire gevolgen van beleid

Artikel 3. Garanderen van keuzemogelijkheden en betaalbaarheid op de woningmarkt
x € 1 000	2007	2008	2009	2010	2011	2012	2013
Verplichtingen:	2 339 781	2 478 575	2 392 768	2 441 184	2 471 186	2 464 337	2 481 895
Uitgaven:	2 303 832	2 365 182	2 320 776	2 362 293	2 397 569	2 397 916	2 422 032
Waarvan juridisch verplicht			2 316 948	10 775	10 566	10 558	10 549
Programma:	2 303 832	2 365 182	2 320 776	2 362 293	2 397 569	2 397 916	2 422 032
Regelgeving ter bevordering van een evenwichtige verdeling van de woningmarkt:	0	0	0	0	0	0	0
Garanderen betaalbaarheid voldoende huurwoningen:	0	0	0	0	0	0	0
Garanderen betaalbaarheid wonen voor lage inkomensgroepen (vraaggericht):	2 303 564	2 362 732	2 317 749	2 359 266	2 394 542	2 394 889	2 419 005
Huursubsidie en huurtoeslag	2 302 248	2 353 129	2 302 276	2 337 924	2 366 536	2 360 218	2 377 776
Bevorderen eigen woonbezit	1 316	9 603	15 473	21 342	28 006	34 671	41 229
Bijdrage financiering startersleningen	0	0	0	0	0	0	0
Garanderen van een laagdrempelige geschillenbeslechting:	0	0	0	0	0	0	0
Verruimen van het aanbod van geschikte woningen voor bijzondere aandachtsgroepen, alsmede het bestrijden van onrechtmatige bewoning:	0	0	0	0	0	0	0
Overige programmabudgetten:	268	2 450	3 027	3 027	3 027	3 027	3 027
Onderzoek	178	490	542	542	542	542	542
Kennisoverdracht	90	100	625	625	625	625	625
Kosten uitvoeringsorganisaties	0	1 860	1 860	1 860	1 860	1 860	1 860
Nader aan te wijzen	0	0	0	0	0	0	0
Ontvangsten:	133 888	300 911	316 000	287 737	272 469	263 740	262 133

Toelichting:

De taakstelling huurtoeslag wordt vanaf 2010 ingeboekt voor structureel € 26 mln per jaar.

Artikel 4.Integratie niet-westerse migranten

Tabel 4.2. Budgettaire gevolgen van beleid

Artikel 4. Integratie niet-westerse migranten
x € 1 000	2007	2008	2009	2010	2011	2012	2013
Verplichtingen:	913 369	461 973	502 322	466 831	464 747	464 747	439 747
Uitgaven:	425 434	461 973	502 322	466 831	464 747	464 747	439 747
Waarvan juridisch verplicht			480 255	439 679	434 240	430 140	402 540
Programma:	425 434	461 973	502 322	466 831	464 747	464 747	439 747
Bewerkstelligen dat oud- en nieuwkomers hun inburgeringsexamen halen:	362 739	376 054	425 911	395 273	394 933	394 933	369 933
Facilitering inburgering*	362 739	376 054	425 911	395 273	394 933	394 933	369 933
Het versterken van de maatschappelijke emancipatie en het vergroten van de sociale integratie van niet-westerse migranten:	62 695	85 919	76 411	71 558	69 814	69 814	69 814
Facilitering remigratie	29 339	39 087	37 781	36 482	36 483	36 483	36 483
Overige instrumenten	33 356	46 832	38 630	35 076	33 331	33 331	33 331
Ontvangsten:	9 671	1 470	2 440	3 249	3 937	4 425	4 425

Toelichting:

Bij de verdeling van de taakstelling subsidies, is abusievelijk het aandeel voor I&I ten laste gebracht van het ministerie van Justitie. Het aandeel van I&I bedraagt per jaar € 94 000, dat hiermee wordt overgeboekt naar Justitie.

Artikel 6. Rijkshuisvesting

• Bij de motivering richt de zin «In deze rol bewaakt en verbetert de Rijksgebouwendienst de doelmatige werking van het rijkshuisvestingsstelsel door het Rijk te ondersteunen bij het vastleggen van deze toepassing in rijksbrede kaders» zich op de uitvoering. De kaderstelling vindt plaats door DG OBR;

• Bij de genoemde verantwoordelijkheden richt de verantwoordelijkheid van de Minister voor WWI als coördinerend minister voor de rijkshuisvesting zich op de uitvoering van het afgesproken beleid;

• De derde genoemde verantwoordelijkheid ten aanzien van de doelmatige werking van het stelsel richt zich op de uitvoering van de rijkshuisvesting;

• Bij de meetbare gegevens wijzigt de informatieverstrekking. Waar de Rijksgebouwendienst in de huidige ontwerpbegroting jaarlijks aan het Rijkshuisvestingsberaad conclusies voorlegt op welke wijze de doelmatige werking van het rijkshuisvestingsstelsel is gestimuleerd, zodat het Rijkshuisvestingsberaad zich een oordeel over de doelmatigheid kan vormen, zal deze informatie vanaf 2009 aan het DG OBR worden voorgelegd;

• De gehele paragraaf 6.3 «Overzicht beleidsonderzoeken» vervalt.

3. Verdiepingshoofdstuk

Artikel 1. Stimuleren krachtige steden, vitale wijken en voldoende woningbouw

Opbouw uitgaven
x € 1000	2008	2009	2010	2011	2012	2013
Stand ontwerpbegroting 2008	920 117	969 413	360 567	311 497	179 380	0
Mutatie NvW 2008 (motie Van Geel)	20 000	0	0	0	0	0
Mutatie amendement 2008 (amendement Van Heugten)	– 2 000	0	0	0	0	0
Mutatie 1e suppletore begroting 2008	180 954	47 276	30 889	22 340	1 999	1 999
Nieuwe mutaties:
Beleidsmatige mutaties:
a Uitboeking WWI claim stroppenpot prijsbijstelling	6 944	3 472	0	0	0	0
b Correctie mutatie Volkstuinen	– 2 000	– 2 000	4 000	0	0	0
c Intertemporele kasschuif budget wijkenaanpak	– 123 000	22 500	95 500	5 000	0	0
d BDU-SIV: aanpassing MO/VB en VO	21 405	0	0	0	0	0
e BDU-SIV: aanpassing extra middelen onderwijsachterstanden	15 660	9 135	0	0	0 0
f Van artikel 2 naar artikel 1: Budget BLS	139 191	136 030	63 704	26 324	26 811	26 811
g Extrapolatie 2013	0	0	0	0	0	179 380
h Loonbijstelling 2008	2 162	1 983	1 974	1 103	1 103	1 103
i Overige mutaties	1 912	377	127	718	0	0
j NvW wijkverpleegkundigen		10 000	10 000	10 000	10 000	10 000
Stand ontwerpbegroting 2009	1 181 345	1 198 186	566 761	376 982	219 293	219 293

Artikel 2. Stimuleren van een duurzame kwaliteit van woningen, gebouwen en bouwwerken

Opbouw uitgaven
x € 1000	2008	2009	2010	2011	2012	2013
Stand ontwerpbegroting 2008	163 800	161 583	119 334	150 482	137 008	0
Mutatie 1e suppletore begroting 2008	14 286	15 416	– 15 010	– 94 734	– 95 247	95 125
Nieuwe mutaties:
Beleidsmatige mutaties:
a FES Energieneutraal Bouwen, innovatieve energiebesparing	0	6 000	4 000	0	0	0
b Naar 01.07.01 Budget BLS	– 139 191	– 136 030	– 63 704	– 26 324	26 811	– 26 811
c Uitdelen enveloppe Energie	0	10 000	10 000	10 000	10 000	10 000
d Extrapolatie 2013	0	0	0	0	0	137 008
e Overige mutaties	93	323	310	313	317	321
f. NvW taakstelling subsidies		– 62	– 62	– 62	– 62	– 62
Stand ontwerpbegroting 2009	38 988	57 230	54 868	39 675	25 205	25 331

Artikel 3. Garanderen van keuzemogelijkheden en betaalbaarheid op de woningmarkt

Opbouw uitgaven
x € 1000	2008	2009	2010	2011	2012	2013
Stand ontwerpbegroting 2008	2 149 603	2 180 727	2 219 144	2 258 734	2 324 976	0
Mutatie 1e suppletore begroting 2008	213 936	193 195	223 747	220 919	154 900	147 513
Nieuwe mutaties:
Beleidsmatige mutaties:
a Uitboeking knelpuntenpot prijsbijstelling	1 578	789	0	0	0	0
b Effect BU op de Huurtoeslag	0	– 54 000	– 54 663	– 56 149	– 56 025	56 297
c Extrapolatie 2013	0	0	0	0	0	2 356 751
d Overige mutaties	65	65	65	65	65	65
e NvW taakstelling huurtoeslag			– 26 000	– 26 000	– 26 000	– 26 000
Stand ontwerpbegroting 2009	2 365 182	2 320 776	2 362 293	2 397 569	2 397 916	2 422 032

Artikel 4. Integratie niet-westerse migranten

Opbouw uitgaven
x € 1000	2008	2009	2010	2011	2012	2013
Stand ontwerpbegroting 2008	483 324	478 061	443 990	442 131	442 131	0
Mutatie 1e suppletore begroting 2008	– 25 120	– 28 000	– 28 000	– 28 000	28 000	– 28 000
Nieuwe mutaties:
Beleidsmatige mutaties:
a Uitdeling enveloppe Integratie	0	50 000	50 000	50 000	50 000	25 000
b Uitboeking knelpuntenpot prijsbijstelling	2 433	1 217	0	0	0	0
c Extrapolatie 2013	0	0	0	0	0	442 131
d Overige mutaties	1 336	1 138	935	710	710	710
e NvW taakstelling subsidies		-94	– 94	– 94	– 94	– 94
Stand ontwerpbegroting 2009	461 973	502 322	466 831	464 747	464 747	439 747

Wetsartikel 2

5. BEGROTING VAN DE RIJKSGEBOUWENDIENST

Bij de genoemde verantwoordelijkheden richt de verantwoordelijkheid van de Minister voor WWI als coördinerend minister voor de rijkshuisvesting zich op de uitvoering van het afgesproken beleid. Paragraaf 5.1, die handelt over de doelmatige werking van het rijkshuisvestingsstelsel, richt zich op de uitvoeringsaspecten. De tabel 5.2. «evaluatie-onderzoek» vervalt.

De minister voor Wonen, Wijken en Integratie, Mede namens de Minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer,

E. E. Van der Laan