Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 22 april 2022
Inleiding
Tijdens het commissiedebat over discriminatie en racisme op 24 februari jl. heb ik
toegezegd om uw Kamer in april te informeren over de voortgang van de Staatscommissie
tegen Discriminatie en Racisme (Staatscommissie).1 Vandaag heeft het kabinet ingestemd met de instelling van de Staatscommissie. Ook
heeft het kabinet ingestemd met de benoeming van de voorzitter, mw. dr. Joyce Sylvester.
Taakopdracht
De Staatscommissie heeft als taak om onderzoek te doen naar de stand van discriminatie
en racisme in Nederland (motie van de leden Asscher en Pieter Heerema2). Het onderzoek richt zich op alle sectoren van de samenleving, inclusief een doorlichting
op discriminatie en etnisch profileren binnen de overheid (motie van het lid Azarkan
c.s.3). Op basis van het onderzoek zal de Staatscommissie de regering adviseren over verbetering
van beleid en regelgeving om discriminatie en racisme tegen te gaan. Wat etnisch profileren
betreft zal de Staatscommissie in ieder geval adviseren over het gebruik van etniciteit
door overheidsinstanties bij fraudebestrijding (motie van het lid Belhaj c.s.4) en over beperking van het gebruik van ras en nationaliteit louter ter bescherming
dan wel ter ondersteuning van mensen (motie van het lid Mutluer c.s.5), maar de commissie heeft de ruimte hierover naar eigen inzicht breder te adviseren.
De taakopdracht is ter consultatie voorgelegd aan de Nationaal Coördinator tegen Discriminatie
(NCDR) en het College voor de Rechten van de Mens (het College), om te voorkomen dat
er overlap in werkzaamheden ontstaat. Gelet hierop, heeft de Staatscommissie een interdisciplinair,
wetenschappelijk profiel. De commissie zal zich met name richten op omvangrijk, lange
termijn onderzoek naar meer fundamentele vraagstukken, dat nieuwe wetenschappelijke
inzichten verschaft. Daarin onderscheidt de Staatscommissie zich van de NCDR en het
College.
Vorm, looptijd, benoeming voorzitter en leden
De Staatscommissie wordt ingesteld als een éénmalig adviescollege in de zin van artikel
6 Kaderwet Adviescolleges. De voorzitter en de leden worden door mij als verantwoordelijk
Minister benoemd. De eerste benoeming is de benoeming van de voorzitter.
Met mw. dr. Joyce Sylvester als voorzitter is het kabinet overtuigd een voorzitter
te hebben gevonden die in staat is de brede opdracht van de staatscommissie uit te
voeren, samen met de nog te benoemen leden. Bij de samenstelling wordt vanzelfsprekend
aandacht geschonken aan de diversiteit van de commissie. De Staatscommissie wordt
voor vier jaar ingesteld. De commissie brengt voor 1 mei 2026 een eindadvies uit en
heeft de mogelijkheid tussenrapportages uit te brengen. De Staatscommissie zal als
onafhankelijk adviescollege haar eigen werkprogramma opstellen. Hiervoor treedt zij
in overleg met alle relevante actoren.
Integrale aanpak
De instelling van de Staatscommissie in 2022 is onderdeel van een pakket aan initiatieven
om discriminatie en racisme effectiever aan te pakken. Daarmee krijgt langdurig wetenschappelijk
onderzoek naar onderliggende mechanismen en oorzaken van discriminatie en werkzame
interventies een belangrijke, integrale plaats binnen het antidiscriminatiebeleid.
De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties,
H.G.J. Bruins Slot