Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 16 februari 2022
Hierbij reageer ik, mede namens de Staatssecretaris van Financiën – Fiscaliteit en
Belastingdienst, op uw verzoek om aan te geven hoe het juridisch toetsingskader etnisch
profileren zich verhoudt tot het in paragraaf 5.15 (deel 2) van het introductiedossier
van de Staatssecretaris van Financiën beschreven gebruik van algoritmische toepassingen
door de Belastingdienst.1
In mijn brief van 14 december 20212 heb ik, mede namens de staatssecretarissen van Financiën, gereageerd op het toetsingskader
etnisch profileren van het College voor de Rechten van de Mens (het College). In dit
kader worden de juridische minimumnormen uiteengezet om te bepalen wanneer risicoprofielen
leiden tot discriminatie op grond van ras (waaronder etniciteit valt) of nationaliteit.
Ik heb aangegeven dat ik mij zal inzetten voor de verdere verspreiding en toepassing
van het toetsingskader en daarbij zal samenwerken met de uitvoeringsorganisaties om
het toetsingskader te vertalen naar concrete en bruikbare handvatten voor de uitvoering.
Risicoprofielen mogen nooit discriminatoir zijn. Dat geldt ook voor het gebruik van
algoritmische toepassingen door de Belastingdienst.
Het juridisch toetsingskader etnisch profileren is geen op zichzelf staand kader,
maar past in een bredere set aan kaders. De Belastingdienst vindt de beoordelingsvragen
die in het toetsingskader worden gesteld een belangrijke aanvulling op de reeds bestaande
kaders.
Het toetsingskader van het College is recent, op 1 december jongstleden gepubliceerd.
Het goed implementeren van dat kader vraagt tijd. Om het toetsingskader van het College
op een goede en zinvolle manier te implementeren, zal de Belastingdienst dit nieuwe
toetsingskader doorvoeren in de verschillende trajecten die worden beschreven in paragraaf
5.15 van het introductiedossier van de Staatssecretaris van Financiën.
Zo wordt gesproken over een intern te ontwikkelen waarborgenkader voor risicoselectie
en de systemen die gebruikt worden voor het maken van deze selectie. Het juridisch
toetsingskader etnisch profileren zal gebruikt worden bij de ontwikkeling van onderdelen
van dit waarborgenkader. Daarnaast wordt onderzocht hoe het Impact Assessment Mensenrechten
en Algoritmes3 kan worden verwerkt in het in het introductiedossier genoemde «Kwaliteitsraamwerk».
Tot slot kunnen vragen en dilemma’s over het gebruik van informatie over burgers in
de toekomst ook voorgelegd worden aan Adviescommissie Analytics, die door de Staatssecretaris
Fiscaliteit en Belastingen op 5 februari 2021 is aangekondigd4. Het kan hierbij tevens gaan om vragen en dilemma’s die voortvloeien uit het gebruik
van het toetsingskader van het College.
De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties,
H.G.J. Bruins Slot