30 800 XIII
Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Economische Zaken (XIII) voor het jaar 2007

nr. 75
BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN ECONOMISCHE ZAKEN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 23 juli 2007

In 2000 heeft de toenmalige staatssecretaris van Economische Zaken tijdens de behandeling van een Wijziging van de Waarborgwet¹ toegezegd het systeem van de vaststelling van tarieven na een aantal jaren te evalueren. Deze evaluatie treft u aan bij deze brief.

Huidig systeem van tariefvaststelling

Op grond van de Waarborgwet 1986 dienen alle gouden, zilveren en platina voorwerpen boven een bepaalde gewichtsdrempel gekeurd te worden. Zij worden voorzien van één of meer stempelmerken (het waarborgen) voor zij op de Nederlandse markt worden gebracht. Deze stempelmerken worden alleen aangebracht na onderzoek van het gehalte aan edelmetaal bij één van de twee onafhankelijke private waarborginstellingen: WaarborgHolland uit Gouda en Edelmetaal Waarborg Nederland uit Joure. De stempelmerken geven informatie over het gehalte aan puur edelmetaal in het betreffende voorwerp en over de waarborginstelling die de keuring en stempeling heeft verricht.

Voor de diensten die de waarborginstellingen aan hun klanten in rekening brengen, hanteren zij een tarieflijst. Het wettelijke systeem houdt in dat waarborginstellingen deze tarieven jaarlijks ter goedkeuring voorleggen aan de minister van Economische Zaken. De minister kan de goedkeuring slechts weigeren indien de tarieven hoger zijn dan noodzakelijk is, uitgaande van een redelijke toerekening van de aan het onderzoek en de stempeling verbonden kosten.

Tariefvoorstellen worden vergezeld door een begroting van kosten en opbrengsten in het komende jaar. Tariefvoorstellen worden goedgekeurd wanneer het totaal van de begrote kosten gedekt kan worden met de voorgestelde tarieven (bij de verwachte omzet) en daarbij sprake is van een redelijke winstopslag. Na afloop van een jaar wordt een jaarverslag ontvangen aan de hand waarvan kan worden bezien of de voor dat jaar ingediende begroting realistisch was.

Mogelijke alternatieve systemen

Vraag is of het huidige systeem van tariefvaststelling voldoet of dat de voorkeur zou moeten worden gegeven aan alternatieve systemen, zoals vaststelling door de overheid van maximumtarieven of vrijlating van de tarieven.

Thans hanteren de waarborginstellingen uitgebreide tarieflijsten voor verschillende typen werkzaamheden en verschillende omvang van de ter keuring en stempeling aangeboden pakketten van edelmetalen voorwerpen. Het zou een zeer gedetailleerde kennis van kosten en kostentoedelingen met betrekking tot het keuren en stempelen van de verschillende edelmetalen voorwerpen vergen wanneer voor al de thans gehanteerde typen tarieven maxima vastgesteld zouden moeten worden. Om deze kennis te verkrijgen zou aan onafhankelijke accountants informatie kunnen worden gevraagd over de kosten en kostentoerekening bij de waarborginstellingen. Dit zou, zeker gezien de omvang van de markt van verplichte keuringen, leiden tot een flinke kostenverhoging.

Een ander alternatief is het vrijgeven van de tarieven. Sinds 2001 is er één waarborginstelling bij gekomen, namelijk Edelmetaal Waarborg Nederland uit Joure. De verwachting in 2001 dat ook buitenlandse waarborginstelling in Nederland kantoren zouden openen is vooralsnog niet uitgekomen. De «markt» voor verplichte keuringen van edelmetalen kent dus twee aanbieders.

Dit maakt deze «markt» kwetsbaar. Daarnaast zou het vrij laten van de tarieven ertoe kunnen leiden dat de tarieven van de waarborginstellingen voor de klanten minder transparant worden.

Op dit moment acht ik het vrijgeven van de tarieven niet opportuun.

Beleidsconclusie

Uit de evaluatie blijkt dat de huidige tarieven van de waarborginstellingen voor verplichte keuringen kan worden gesteld dat de tarieven in verhouding tot de kosten globaal gesproken zeker niet te hoog zijn geweest en het huidige systeem voldoende prikkels bevat voor een efficiënte uitvoering van de verplichte keuringen. De afgelopen jaren zijn de tarieven in reële zin gedaald. Zij lopen redelijk in de pas met de tarieven die worden gehanteerd in het Verenigd Koninkrijk, het enige andere West-Europese land waar de keuring en stempeling van edelmetalen voorwerpen geschiedt door concurrerende onafhankelijke waarborginstellingen. Daarnaast is er geen sprake van excessieve winsten.

Op grond van de evaluatie trek ik de conclusie dat het huidige systeem goed heeft gewerkt.

Alternatieve systemen voor de vaststelling van de tarieven, zoals vrije of maximum tarieven, impliceren hoge uitvoeringskosten en/of kennen risico’s. Al met al zie ik geen reden tot wijziging van het bestaande systeem van tariefvaststelling.

De staatssecretaris van Economische Zaken,

F. Heemskerk

BIJLAGE

Evaluatie van de tariefvaststelling in het waarborgwezen

Inleiding

Deze evaluatie gaat in op twee vragen:

1. staan de tarieven van de waarborginstellingen in redelijke verhouding tot de kosten?

2. bevat het systeem voldoende prikkels voor een efficiënte uitvoering van de verplichte keuringen van gouden, zilveren en platina voorwerpen?

Ad 1: staan de tarieven van de waarborginstellingen in redelijke verhouding tot de kosten?

Uit de jaarrekeningen van WaarborgHolland blijkt dat het jaarresultaat in de jaren 2003 en 2004 sterk negatief waren. Dat had mede te maken met reorganisaties als reactie op het omzetverlies door het op de markt verschijnen van een nieuwe concurrent. De afgelopen twee jaar herstelde het resultaat zich, maar het is nog steeds laag.

Edelmetaal Waarborg Nederland had in 2003 en 2004 een resultaat van ca. 15% van de omzet (na belasting). Deze resultaten waren geflatteerd omdat in die jaren geen huisvestingslasten hoefden te worden betaald. Sinds de verhuizing naar een nieuw pand in 2004 zijn wel huisvestingskosten in rekening gebracht. In de jaren 2005 en 2006 lag het resultaat als percentage van de omzet beneden de 10%.

Globaal gesproken kan worden gesteld dat de tarieven in verhouding tot de kosten zeker niet te hoog zijn geweest.

Ad 2: bevat het systeem voldoende prikkels voor een efficiënte uitvoering van de verplichte keuringen van gouden, zilveren en platina voorwerpen?

Er is een aantal aanwijzingen op grond waarvan gesteld kan worden dat het huidige systeem voldoende prikkels bevat voor een efficiënte uitvoering van de verplichte keuringen.

De tarieven van de waarborginstellingen zijn tot en met 2006 nominaal nagenoeg constant gebleven. Gegeven de inflatie zijn zij dus in reële termen gedaald. Hieruit kan worden afgeleid dat de waarborginstellingen concurrentiedruk van elkaar ervaren. De tariefsverhoging van WaarborgHolland voor 2007 heeft als achtergrond dat tarieven wat betreft de keuring van kleine partijen meer in evenwicht moesten worden gebracht met de kosten.

De geconsulteerde grote klanten van de waarborginstellingen hebben aangegeven dat sprake is van concurrentie tussen de beide waarborginstellingen. Zij hebben bevestigd dat beide waarborginstellingen alert zijn op de kosten en kwaliteit/snelheid van de dienstverlening. Er bestaan goede mogelijkheden om van waarborginstelling te wisselen. In een aantal gevallen gebeurt dat ook.

Niet alleen de prijs, ook de kwaliteit/snelheid van de dienstverlening is voor klanten een belangrijke overweging om te kiezen voor een bepaalde waarborginstelling.

Vergeleken is hoe de Nederlandse tarieven zich verhouden tot tarieven die worden gehanteerd in het Verenigd Koninkrijk, het enige andere West-Europese land waar de keuring en stempeling van edelmetalen voorwerpen geschiedt door concurrerende onafhankelijke waarborginstellingen.

Om tot een vergelijking te komen zijn tarieven bepaald voor het keuren en stempelen van één edelmetalen voorwerp onder bepaalde veronderstellingen wat betreft de omvang van het pakket voorwerpen dat aan de waarborginstelling wordt aangeboden en het karakter van het voorwerp (goud dan wel zilver).

Vergelijking van tarieven voor het keuren en stempelen van edelmetalen werken (tarief voor de keuring en stempeling van één gouden/zilveren ketting onder verschillende aannamen van de pakketomvang)

	20 gouden kettingen à 10 gram	100 zilveren kettingen à 10 gram	200 zilveren kettingen à 10 gram
NederlandJoure
Gouda	€ 2,30 € 2,50	€ 0,60€ 0,62	€ 0,60€ 0,62
Verenigd KoninkrijkLonden Sheffield Edinburgh	€ 1,80€ 1,95€ 2,00	€ 0,85€ 0,80€ 0,75	€ 0,75€ 0,70€ 0,64

De tarieven voor het keuren van gouden voorwerpen liggen in Nederland iets boven de tarieven in het Verenigd Koninkrijk. In het Verenigd Koninkrijk liggen de tarieven voor het keuren van zilveren voorwerpen iets hoger.

Al met al kan op grond van deze vergelijking worden geconcludeerd, dat de tarieven die in Nederland worden gehanteerd redelijk in de pas lopen met de tarieven in het Verenigd Koninkrijk.

---

1 Wijziging van de Waarborgwet met betrekking tot de uitoefening van toezicht op de naleving, Tweede Kamer, vergaderjaar 1998–1999, 26 258, nrs. 1–2.