30 355
Samenvoeging van de gemeenten Binnenmaas en ’s-Gravendeel

nr. 5
NOTA NAAR AANLEIDING VAN HET VERSLAG

Ontvangen 28 maart 2006

1. Inleiding

Het wetsvoorstel tot samenvoeging van de gemeenten Binnenmaas en ’s-Gravendeel heeft geleid tot een aantal bevindingen en vragen van de vaste kamercommissie voor Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. De leden van de fracties van het CDA, de PvdA en de SGP hadden met belangstelling kennis genomen van het wetsvoorstel. De leden van de VVD-fractie hadden met belangstelling en instemming kennis genomen van het voorstel. Graag ga ik in op de bevindingen en gestelde vragen.

2. Het herindelingsproces, draagvlak, vrijwilligheid en perspectief

De fractieleden van de VVD, de PvdA en het CDA waren positief over het draagvlak onder zowel de bevolking als onder de betrokken gemeentebesturen. Ook de leden van de SGP-fractie stelden met betrekking tot het draagvlak vast dat dit voorstel vanuit de gemeenten zelf is geïnitieerd. Zij vroegen om een onderbouwing van het in de memorie van toelichting bij het wetsvoorstel veronderstelde draagvlak bij de gemeenteraden en onder de bevolking.

Ter beantwoording van deze vraag is het goed nog eens het verloop van het proces kort samen te vatten.

Op 5 maart 2001 heeft de gemeenteraad van ’s-Gravendeel unaniem geconcludeerd dat de schaal van de gemeente te klein is geworden om als zelfstandige gemeente te blijven voortbestaan en dat schaalvergroting dus onvermijdelijk is. Deze conclusie trok de gemeenteraad na een dialoog met de bevolking en de daarbinnen te onderscheiden doelgroepen. In opdracht van de gemeente Binnenmaas zijn er in april en mei 2001 drie bewonersavonden georganiseerd waarbij circa 150 bewoners van Binnenmaas hun mening over de voorgenomen samenvoeging met ’s-Gravendeel hebben laten horen. Het totaalbeeld uit deze bewonersvergaderingen was dat de inwoners van Binnenmaas niet afwijzend staan tegenover een fusie met de gemeente ’s-Gravendeel. Naast deze bewonersavonden is tevens een telefonische enquête gehouden waarbij de uitkomsten eveneens positief waren: meer dan de helft van de geënquêteerden vond dit een goed of een zeer goed plan. Mede naar aanleiding van deze bevindingen hebben de gemeenteraden van Binnenmaas en van ’s-Gravendeel het ontwerp-advies tot samenvoeging van Binnenmaas–’s-Gravendeel op 10 juli 2001 vastgesteld. Als bekend, is het voorstel tot samenvoeging van Binnenmaas en ’s-Gravendeel vervolgens aangehouden om te onderzoeken of de voorgestelde fusie verbreed kon worden naar de gehele Hoeksche Waard. Toen bleek dat hier onvoldoende draagvlak voor was, hebben de Hoeksche Waard-gemeenten gekozen voor een intensieve niet-vrijblijvende samenwerking als alternatief: de territoriale bestuurscommissie Hoeksche Waard. In juni 2005 is besloten om de herindelingsprocedure voor de hele Hoeksche Waard te beëindigen waarop de gemeentebesturen van Binnenmaas en’s-Gravendeel hebben aangegeven nog steeds te willen fuseren, mede gezien het feit dat er geen essentiële wijzigingen zijn in de omstandigheden die hebben geleid tot de raadsbesluiten in 2001.

De leden van de PvdA-fractie waren op de hoogte van de inspanningen die gedaan zijn om draagvlak te creëren voor een Arhi-procedure in de gehele Hoeksche Waard. Deze inspanningen hebben niet geresulteerd in dit beoogde resultaat maar in het oprichten van de territoriale bestuurscommissie Hoeksche Waard en de vrijwillige samenvoeging van Binnenmaas en ’s-Gravendeel. De leden van de PvdA-fractie zagen derhalve met belangstelling de evaluatie van de bestuurskracht van de afzonderlijke gemeenten in de Hoeksche Waard tegemoet. Zij vroegen in dit verband of ook niet-vrijwillige herindeling onderdeel zal uitmaken van deze evaluatie.

Dit laatste is inderdaad het geval, de provincie Zuid-Holland heeft mij laten weten dat de intergemeentelijke samenwerking van de Hoeksche Waardgemeenten en de bestuurskracht van alle Hoeksche Waardgemeenten geëvalueerd zullen worden in 2007.

De leden van de fractie van de SGP ontvingen voorts graag meer inzicht in de plaats van de nieuw te vormen gemeente in de regio. Zij vroegen derhalve wat het bestuurlijke perspectief voor de regio is, nu de beoogde herindeling van de Hoeksche Waard geen doorgang vindt en welke positie de nieuwe gemeente Binnenmaas daarbij op langere termijn zal innemen.

Als gezegd werken de Hoeksche Waardgemeenten per 1 oktober 2005 samen in de territoriale bestuurscommissie Hoeksche Waard die ressorteert onder de gemeenschappelijke regeling Zuid-Holland Zuid. De nieuwe gemeente Binnenmaas zal qua inwonertal de grootste gemeente zijn in de Hoeksche Waard met ruim 28 000 inwoners. De Hoeksche Waardgemeenten zullen na de samenvoeging van de gemeenten Binnenmaas en ’s Gravendeel hun samenwerking in de bestuurscommissie Hoeksche Waard op dezelfde voet voortzetten.

3. De financiële positie van de nieuwe gemeente

De leden van de CDA-fractie vroegen zich af of deze herindeling zal leiden tot een extra lastenverzwaring voor de burgers van de nieuwe gemeente.

De herindeling hoeft niet te leiden tot extra gezamenlijke lokale lasten voor de burgers van de twee fuserende gemeenten. De herindeling zal wel tot een harmonisatie leiden van de verschillende tarieven van de lokale lasten van de fuserende gemeenten. Naar verwachting zullen de tarieven in de gemeente met de laagste tarieven stijgen, en omgekeerd. De tarieven van de lokale heffingen worden vastgesteld door de nieuwe gemeenteraad waarbij ik vertrouw op de zorgvuldigheid van de nieuwe gemeenteraad.

De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties,

J. W. Remkes